More Related Content
Similar to Panitikan sa Panahon ng mga Katutubo.docx (20)
More from DEBBIEMANAOIS2 (6)
Recently uploaded (20)
Panitikan sa Panahon ng mga Katutubo.docx
- 1. Panitikan sa Panahon ng mga Katutubo Bago pa man ang pananakop ng mga Kastila noong ika-16 na siglo, may mayamang kaban ng panitikan na ang ating mga ninuno. Nagtataglay ang panitikang ito ng kasaysayan ng ating lahi mga bugtong, sawikain, kuwentong-bayan, alamat, epiko, kasabihan, palaisipan at iba pa. Ang panitikang Pilipino ay katulad din ng panitikan ng ibang bansa na pasalindila (oral) at pasalinsulat (written) na nagpapahayag ng mga damdaming ukol sa mga gawi at kaugaliang panlipunan, paraan ng pamumuhay, kaisipang pampulitika, relihiyon, adhikain at mga pangarap. Kalimitang nagtitipon-tipon ang mga katutubo upang pakinggan ang mga salaysayin, pamamahayag at iba pa. Paulit-ulit na pinapakinggan ang mga panitikan hanggang sa itoy matanim sa kanilang isipan. Sa palagiang pakikinig at pagbigkas ng mga panitikan, nagawa nilang maisalin ito sa susunod na henerasyon. Isinulat at iginuhit naman ang ibang akda sa mga kahoy, kawayan, bato at dahon. Ayon sa kasaysayan, ipinasunog ng mga Kastila ang sinaunang panitikan sa paniniwalang galing ito sa diyablo. Ngunit di nalipol ang lahat na panitikan mga kantahing-bayan, bugtong, salawikain, kasabihan at iba pa dahil ito ay nagpasalin-salin na sa bibig ng mga tao. Ita o Negrito Batay sa Waves Migration Theory ni Henry Otley Bayer (Chua, 2013) ang kauna-unahang naninirahan sa Pilipinas ay ang mga Ita o Negrito na ang ibig sabihin ay maliit at maitim na tao. Mayroon na silang mga bulong, awitin at kasabihan na ginagamit noon. Ang mga Indones o Indonesyo na nagmula sa Timog-silangang Asya na may kabihasnang nakahihigit sa mga Negrito ay nakarating din ng bansa. Marunong na silang magtanim ng halaman at mangisda. Mayroon silang mga alamat at epiko, pamahiin at mga bulong na uri ng panitikan. Ang mga Ifugao at mga Kalinga sa Mountain Province ay mula sa unang Indones sa bansa. Ang mga Malay o Malayo naman ay nagdala ng pananampalatayang pagano at awiting panrelihiyon. Sila ay mga ninuno ng mga Musilm sa Mindanao. Ngunit sa teorya naman ni Peter Bellwood ng Australian National University, naniniwala siyang ang tunay na mga ninuno ng ating lahi ay ang mga Austronesian na eksperto sa paglalayag. Sinuportahan naman ito ng Pilipinong historian na si Floro Quibuyen noog 2020 na naniniwalang nagmula sa Taiwan ang mga Austronesian. Sa kabuoan, ang katutubong panitikan ay tagapagbatid ng kultura sa bawat rehiyon ng bansa. Sa pamamagitan ng panitikan, naipapahayag ang kanilang damdamin hinggil sa daigdig na nakapalibot sa kanila. Sa mga tulang Pilipino, makikita ang pagiging orihinal at malikhain.