Parkinson rehabilitasyonu medikal ve cerrahi tedavilerin gölgesinde kalır. Hastaların hayat kalitesi fizik tedavi yaklaşımları ve rehabilitasyon ile arttırılabilir.
2. • Parkinson en yaygın görülen
nörolojik rahatsızlıklardan biridir.
• 60 yaşın üzerindeki bireylerin
yaklaşık% 1'ini etkiler.
• Tedavi ile yavaşlatılabilir ancak
durdurulamaz, ilerleyici
özürlülüğe neden olur.
• Parkinson hastalığın nöropatolojik
bulguları; substantia nigrada
pigmentli dopaminerjik nöronların
kaybı ve Lewy cisimciklerinin
varlığıdır.
4. Hikaye
• Motor bulgular asimetrik başlangıçlıdır.
• En sık görülen bulgu üst ekstremitede asimetrik istirahat
tremorudur. Zamanla hastalar ilerleyici bradikinezi, sertlik ve
yürüme zorluğu ile ilgili belirtileri fark eder.
• Etkilenen kol yürürken tam olarak salınmayabilir ve aynı
taraftaki ayak zemini sıyırabilir.
• Zamanla, gövde fleksiyona gelir ve adımlar kısalır.
5. Başlangıç semptomları
• Tremor
• İnce el becerilerinde azalma
• Yürüme sırasında kol salınımının azalması
• Ses kısıklığı
• Yüz ifadesinin azalması
• Uyku bozuklukları
• REM uykusu sırasında normal atoni kaybı
• Hiposmi
• Konstipasyon, terleme, cinsel işlev bozukluğu ve seboreik dermatit gibi otonomik
disfonksiyon semptomları
• Güçsüzlük, halsizlik hissi
• Depresyon veya anhedoni
• Düşüncede yavaşlama
6. UK PARKINSON’S DISEASE SOCIETY BRAIN BANK CLINICAL DIAGNOSTIC CRITERIA*
Adım 1. Parkinson Sendromunun Teşhisi
• Bradikinezi
• Aşağıdakilerden en az biri ;
Rijidite
4-6 Hz istirahat tremoru
Görsel, vestibüler, serebellar veya propriyoseptif olmayan primer postürel
insitabilite
7. 2. Adım Parkinson hastalığının dışlama kriterleri
• Tekrarlayan stroke öyküsü ile birlikte progresif parkinson özelliklerinin ortaya çıkması
• Tekrarlayan kafa travması öyküsü
• Ensefalit öyküsü
• Okulogrik krizler
• Belirtilerin başlangıcında nöroleptik tedavi
• Birden fazla etkilenen akraba
• Sürekli remisyon
• Başlangıçtan 3 yıl sonra tek taraflı tutulum
• Supranükleer bakış palsisi
• Serebellar işaretler
• Erken dönemde şiddetli otonomik tutulum
• Hafıza, dil ve prakside bozulma ile erken şiddetli demans
• Babinski arazı
• Görüntüleme çalışmalarında serebral tümör veya iletişim hidrosefali varlığı
• Malorbsiyon olmadan yüksek dozda levodopaya yanıtsızlık
• MPTP'ye maruz kalma
8. From: Hughes AJ, Daniel SE, Kilford L, Lees AJ. Accuracy of clinical diagnosis of
idiopathic Parkinson’s disease. A clinico-pathological study of 100 cases. JNNP
1992;55:181-184
3. Adım Parkinson hastalığı için destekleyici prospektif pozitif kriterler;
Parkinson hastalığının kesin tanısı için bir veya birinci adımla birlikte üç veya
daha fazlası gerekli
• Tek taraflı başlangıç
• İstirahat tremoru
• Progresif seyir
• Başlangıçta etkilenen tarafta kalıcı asimetri
• Levodopaya mükemmel yanıt (% 70-100)
• Yüksek doz levodopayla indüklenen korea
• Levodopa yanıtının 5 yıl veya daha uzun sürmesi
• Kliniğin 10 sene ve daha uzun sürmesi
9. • Tipik klinik prezentasyon olan hastalarda laboratuar veya
görüntüleme çalışması tanı için gerekli değildir.
• 55 yaşından daha yaşlı, yavaş ilerleyen ve asimetrik istirahat
tremoru, bradikinezi veya rijidite şikayetiyle başvuran
hastalarda motor semptom kontrolü için dopaminerjik tedavi
(levodopa veya dopamin agonisti) başlanır. Fayda görmesi
durumunda,tanı doğrulanmış kabul edilir.
11. Tremor
• En sık görülen belirtidir.
• Distal tutulumda frekansı 3-5
Hz’dir. Uyku ve istemli hareket
ile baskılanır.
• Tremor sıklıkla bir taraftaki elde,
bazen de bir ayakta ortaya çıkar.
• Titreme tek bir parmağın
titremesine sınırlı kalabildiği gibi
bazen de dili, dudakları ve çeneyi
etkileyebilir
• Ellerde para sayma tremoru
vardır
• Ayakta ortaya çıktığı zaman
pedala basma hareketini
andırır
12. • Parkinson hastalığında etkilenmiş olan el veya ayak, diğer hastalıklarda
görülebilen titremelere benzemeksizin, dinlenme sırasında meydana gelir
(istirahat tremoru) !!!
13. Rijidite
• Pasif harekete karşı sürekli bir
direnç bulunmasına “rijidite”
denir
• Karşı taraf istemli hareket
ettirilirse rijiditede artış görülür.
• En sık el, ayak bileği, dirsek
veya diz gibi eklemlerde
saptanır.
14. • Bazen kas sertliği eklemde sanki
“dişli çark” takılması varmış gibi
hissedilir.
• Hastalar kas sertliğini yorgunluk,
batma hissi, ağrı veya kramp
şeklinde hissedebilirler.
15. Bradikinezi (Hareketlerde yavaşlama)
• Hareketlerdeki yavaşlama yani
“bradikinezi”, her parkinson
hastasında erken veya geç olarak
gelişir.
• Hareketlerde yavaşlık, maske yüz,
azalmış göz kırpma,hareket
etmede zorluk, güçsüzlük
mevcuttur.
• EMG: Gecikmiş motor ünitelerde
recuitment, recruitment sonrası
duraklama, ateşleme sıklığını
arttırmada güçlük
16. • “Akinezi” ise hareketsizlik
anlamı taşır ve genellikle
hastalığın ilerlemiş olduğu
dönemlerde ortaya çıkar.
• Böyle hastalar sadece
kıpırdamadan oturur ve sabit
bir bakışla bakarlar.
17. Distoni
• Distoni, genç başlangıçlı
Parkinson hastalığında
yaygın bir
başlangıç belirtisidir.
• Sıklıkla bacaklarda kramp ve
ağrıya neden olan
inversiyon ve plantar
fleksiyon şeklindedir.
19. Sekonder Parkinsonizm
• Dopamin agonistleri (Haloperidol, tioridazin gibi nöroleptikler)
• Metklorpamid ( D2 reseptör antagonisti)
• MPTP (1-metil-4-fenil-1,2,3,6- tetrahidropiridin)
• Ensefalitler( İnfluenza, St Louis ensefaliti, Economo hastalığı)
20. Postural instabilite:
• Rijidite ve akinezi nedeniyle
ortaya çıkar.
• Ektansör kaslar fleksör kaslardan
daha zayırfıtr ki bu öne doğru
eğik postür oluşmasına yol açar.
22. Maske yüz:
• Mimiklerin azalması ve mırıldanır tarzda konuşma ile karakterizedir.Yutma
güçlüğü de görülebilir
23. El yazısının bozulması
• Hareket yavaşlığı ön planda olan
Parkinson hastalarının el
yazısında harfler küçülme
eğilimindedir. Harflerin şekilleri
normaldir, ama yazı yazdıkça
giderek küçülür ve okunamayacak
hale gelebilir. Bu duruma
“mikrografi” adı verilir.
24. Aşırı terleme
• Parkinson hastalığında terleme
vücudun bir yarısında ya da ufak
bir alanda olabildiği gibi yaygın
da olabilir.
• Ter bezlerinin kontrolü
zayıflamıştır ve hastanın
bulunduğu ortam normal bir
ısıdayken bile, hastayı ileri
derecede rahatsız eden düzensiz
boşalmalar halinde aşırı terleme
olabilir.
25. Bunama hali (Demans)
• Parkinson hastalığında hastalığın ileri dönemlerinde ve
özellikle ileri yaşlarda unutkanlık ve hafıza kusurları ortaya
çıkabilir.
• Normal topluma göre bu hastalıkta iki–üç kat daha sıklıkla
bunama (demans) gelişebilir.
• Ancak bu durum hiçbir zaman Alzheimer hastalığındaki kadar
ileri boyutlarda değildir.
• Bir çok hastanın, Parkinson hastalığına bağlı olarak hareketleri
ileri derecede kısıtlanmış ve günlük yaşamları bağımlı hale
gelmiş olsa bile zihinsel faaliyetleri normal işlevlerini
sürdürür.
27. Medikal Tedavi
• Semptomatik ilaç terapisi parkinson hastalığının motor belirtilerinin 4-6 yıl
kontrolünü sağlar.
• Levodopa / karbidopa: semptomatik tedavide altın standarttır.
• Monoamin oksidaz (MAO) -B inhibitörleri (Selejilin): Erken hastalığın tedavisinde
kullanılır.
• COMT inhibitörleri: (Entakapon ve tolkapon) Levodopanın periferik yarılanma
ömrünü arttırmak için kullanılabilir.
• Diğer dopamin agonistleri (örn., Ropinirol, pramipeksol): Erken hastalıkta
monoterapi ve orta ila ileri derecede hastalığa eşlik eden adjuvan tedavide
kullanılır.
• Antikolinerjik ajanlar (triheksifenil, benztropin gibi): Sadece tremor için kullanılan
ikinci basamak ilaçlardır.
28. • Levodopa ile kombine karbidopa gibi bir periferik
dekarboksilaz inhibitörü, parkinson hastalığının semptomatik
tedavisinde altın standart olarak kabul edilir. En az advers etki
ile en büyük yararı sağlar.
• Uzun süreli kullanımı dalgalanmaların ve diskinezilerin
gelişimiyle ilişkilidir. Tedaviye rağmen hastalık progresiftir;
uzun vadede sakatlığa yol açar.
29. Medikal tedavi
Diğer semptomların tedavisi;
• Sildenafil sitrat (Viagra): Erektil disfonksiyon
• Polietilen glikol: Konstipasyon
• Modafinil: Aşırı gündüz uykusuzluk için
• Metilfenidat: Yorgunluk (istismar ve bağımlılık potansiyeli)
30. Cerrahi tedavi
Derin beyin stimulatörü;
• Bazal ganglionların belirli çekirdeklerine programlanabilir
elektrodlar yerleştirilmesi prensibine dayanır. İleri evre
Parkinson hastalığı için seçilen cerrahi prosedürdür.
• Beyinde doku hasarı oluşturmaz
• Reversibldır.
• Hastalık ilerlediğinde veya advers olaylar oluştuğunda
ayarlanabilir
• En az yan etki ile bilateral uyarı sağlar.
33. DEĞERLENDİRME
• Solunum:Fleksiyon postürü
nedeniyle kifoz,yutma
güçlükleri vs. solunumu
olumsuz yönde etkiler.
• Kas kuvveti:Hareketlerin
yavaşlamasından ve
kısıtlanmasından dolayı
belirgin bir kas kuvvet kaybı
oluşmaktadır.
• Yürüyüş:Klasik yürüme
paternleri ayak sürüme ve
gövde fleksiyonda hızlı ve
küçük adımlarla yürümedir.
(festinasyon)
• Kısalık testleri:Fleksiyon
postürü nedeniyle özellikler
pektoral kaslar ve hamstringler
kısalır.
• Beslenme: Aminoasitler,aşırı
vit B6 emilim sırasında
levodopa ile yarıştığı için
kısıtlanmalıdır.
34. Değerlendirme
• Rijidite:Karşılaşılan dirence göre minimal,orta şiddetli ve
şiddetli olarak kaydedilmelidir.
• Postür analizi: Üç yönlü olarak bakılır.Genellikle kifoz ,başın
anterior tilti,kalça ve dizlerin fleksiyonda olması ve anterior
denge gözlemlenir.
• Yutma disfonksiyonu: Tipik olarak dil kontrolünün ve faringeal kas
kasılmasındaki gecikmeden kaynaklanır. Oralmukozal egzersizlerle
kalınlaştırıcılar aspirasyonun engellenemesinde eşit etkilidir.
• Ortostatik hipotansiyon: Hastaların %20 sinde görülür. Sıcak banyo, ağır
yemek, aşırı ıkınmadan kaçınılmalıdır. Gereksiz antihipertansifler kesilmeli
gerekirse kan basıncını yükseltecek ilaçlar kullanılmalıdır.
35. DEĞERLENDİRME
• Gecikmiş gastrik boşalım: Erken doyma bulantı kusma
sorunlarıyla karşılaşılır. Azalmış peristaltizm ve GÖRH
nedeniyle göğüste yanma şikayeti ortaya çıkar.
• Konstipasyon: Sık görülen bir problemdir. Lifli gıdalar,
yeterli sıvı alımı, artmış fiziksel aktivite ve ozmotik ajanlardan
yararlanılabilir.
• Mesane problemleri: En erken ve sık mesane problemi
nokturidir. Tedaviye başlamadan önce ürodinami çalışmaları
yapılmalıdır. Tedavide zamanlı işeme, TAK ve
antikolinerjiklerden faydalanılır.
• Ağrı: VAS veya Mc Gill Ağrı Anketi Kullanılabilir.
Lokalizasyonu, şiddeti,süresi,tarzı kaydedilmelidir.
36. • Koordinasyon testleri:Denge,dengesel koordinasyon ve
dengesel olmayan koordinasyon testlerine bakılır.
• GYA değerlendirmesi:GYA’daki bağımsılığı
değerlendirilir.Barthell indeksi,FIM vs. kulanılabilir.
• Psikososyal değerledirme:Depresyon ve anksiyete hastaların
büyük çoğunluğunda görülür.Begg depresyon skalası
kullanılabilir
• El fonksiyonlarının değerlendirilmesi. Tremor ve akinezik
sendrom nedeniyle el becerilerinde azalmalar ve kısıtlanmalar
gözlemlenir.
37. • Zamanla kol salınımları
tamamen kaybolur ve
ayaklarını sürüyerek
yürümeye başlarlar. Hasta
gravite merkezini
yakalamaya çalışıyor gibi
öne doğru kısa ve hızlı
adımlarla yürür. Buna
“fastinating gait” denir
38. Tedavi Prensipleri
• Hastalığın her evresinde
solunum, postür, antigravite
kaslarını kuvvetlendirme
egzersizleri ve rijiditenin
inhibisyonu ön planda
olmalıdır.
• Egzersizler parçadan bütüne,
basitten karmaşığa doğru
ilerletilmelidir.
• Statik pozisyonlarda eğitimden
kaçınılmalıdır.
• Egzersizler sırasında hareketi
kolaylaştırıcı etkisi olan görsel ve
işitsel uyaranlardan
yararlanılmalıdır.
39. Parkinson hastalığındaki rehabilitasyon hedefleri
• Mobiliteyi korumak ve arttırmak
• Eklem hareket genişliğini arttırmak
• Kontraktürleri onlemek
• Kifozu önlemek ve postürü düzeltmek
• Yürümeyi düzeltmek
• Dengeyi geliştirmek
• Düşmeyi önlemek
• Güven duygusunu arttırmak
• Kas koordinasyonunu arttırmak
• Anlaşılabilir konuşmayı öğretmek
• Disfajiyi azaltmak
• Otonomik bulguların tedavisi
• Nörojenik mesane rehabilitasyonu yapmak
• Solunum kapasitesini arttırmak
• El beceri ve koordinasyonunu arttırmak
• Hastanın topluma entegrasyonu sağlamak
40. • Hastalık progresyonu ve klinik özellikler hastadan hastaya farklı olması
sebebiyle rehabilitasyon hedefleri bireysel olarak belirlenmelidir.
• Rehabilitasyon bir eğitim sürecidir. Hastaların eğitiminde iki yöntem söz
konsusudur;
1.Kompansatuar stratejilerin öğretilmesi
2. Pratiğe dayalı öğrenme yeteneklerinin geliştirilmesi,
performansın arttırılmasıdır.
• Egzersiz programı düzenlenirken hastanın toleransı göz önüne
alınmalı,grup egzersizleri tercih edilmelidir.
41. Relaksasyon egzersizleri
• Relaksasyon egzersizleri ile rijiditede azalma sağlandıktan
sonra rehabilitasyon programında daha kolay ilerleme
sağlanabilir.
• Artan amptitüdlerde kolları sallamakla başlanarak diagonal
paternlere geçirilir, proksimal rijiditeyi azaltacak olan gövde
rotasyonu, propriyoseptif nöromüsküler fasilitasyon (PNF)
paternleri eklenir, ritmik başlatmalar kullanılabilir.
42. Güçlendirme egzersizleri
• Kas zaafı günlük yaşam aktiviteleri, yürüme, denge ve düşmelerle yakın
ilişkilidir. Ekstremite, gövde güçlendirme ve fleksibilite egzersizlerine önem
verilmelidir.
• Yapılan bir çalışmada 12 haftalık eksantrik kuadriseps güçlendirmenin kas
ağrısı ve serum kreatin kinaz takibi ile kas hasarı oluşturmadan, kas hacmi,
yürüme mesafesi ve merdiven inme süresine olumlu etkisi olduğu
gösterilmiştir.
43. Parkinson’a özel egzersizler
• Parkinsonlu hastalarda fleksör kontraktil
elemanlar kısalma eğilimindedir, bunun
engellenmesi önemlidir.
• Sırt, boyun ekstansörleri, kalça çevresi
kaslarını kuvvetlendirme gövde fleksörleri
, hamstringler, ayak plantar fleksörleri
germe egzersizleriyle daha dik bir duruş ,
güvenli mobilite, yutma ve konuşma
sırasında iyi postür sağlanır.
44. Aerobik egzersizler
• Düşük yoğunluklu aerobik egzersizler hastaların maksimum
oksijen tüketim kapasitelerini, yürüme kinematiği ve
mesafelerini olumlu etkilemektedir.
• Parkinsonlu hastalarda treadmil eğitiminin yürüme hızını, çift
adım uzunluğunu, yürüme mesafesini arttırdığı,yürüyüş
hipokinezisinde etkili olduğu gösterilmiştir.
45. Aerobik egzersizler
• Egzersizin parkinson başlangıcında koruyucu olduğuna yönelik
kanıtlar bulunmaktadır.
• Erken evrelerde egzersiz tedaviye eklenirse hastalığın
ilerlemesi yavaşlatılabilir.
• Erişkin hayaları boyunca yılda 10 aydan fazla egzersiz yapmış
erkeklerle, 10 aydan az egzersiz yapanlara oranla parkinson
gelişme oranı %60 az bulunmuştur.
• Tüm yetişkinlerde aerobik egzersiz programı vermeden önce
bireyin kardiyovasküler muayenesi yapılmalıdır.
46. Solunum egzersizleri
• Erken dönemlerinde başlanan solunum egzersizleri, doğru postür eğitimi
ve gövde ekstansiyonunun korunması kardiyopulmoner ve kas-iskelet
sistemi komplikasyonlarının önlenmesi açısından önem taşır.
• İleri evrelerde solunum egzersizlerine öksürme teknikleri, spirometre
kullanımı ve solunum tedavisi teknikleri eklenir.
47. Postüral stabilite ve denge eğitimi
• Düşme ile ilgili risk faktörleri ve bu riski azaltacak çevresel
önlemler anlatılmalıdır.
• Her pozisyonda ağırlık değiştirme egzersizleri, alt ekstremite
kuvvetlendirme, yavaş ve ritmik adımlarla yürüme, dengeyi
topuklara basarak sağlama, yatakta dönmek ve yataktan
kalkma çalışılır.
• Son yıllarda kullanılmaya başlanan tüm vücut titreşim (TVT)
egzersizinin hastalarda postüral stabiliteyi iyileştirebildiği
gösterilmiştir.
50. Yürüme eğitimi
• Parkinson hastalığında proprioseptif duyular azalır.Bunun için hastalara
yürüme öncesi zihinde bir yürüme ve ritim hazırlığı yapıp,
müzik gibi dışarıdan verilecek bir komutla yürümeye başlayıp
sayı sayma ve sesli şarkı söyleme gibi yöntemlerle tempo
tutması önerilir.
• Yürüme ve postürün düzeltilmesinde baston ve yürüteç gibi
yardımcı cihazlar kullanılabilir.
52. İnce El Becerileri
• Parkinson hastalarında elin küçük kaslarının etkilenmesi sonucu beceri ve
koorinasyon kaybı olur. El yazısı küçülür(mikrografi) , düzensizleşir, çatal
bıcak kullanımı diş fırçalama, yüz yıkama düğmeleri ilikleme, fermuar
çekme güçleşir.
• Zamanla oluşan el deformiteleri yanlışlıkla RA tanısı konmasına neden
olabilir ve pseudoromatoid deformiteler olarak isimlendirilir.
• Deformiteler oluşmadan fonksiyon bozukluklarına yönelik iş-uğraşı terapisi
başlanmalıdır.
54. Konuşma ve Yutma Eğitimi
• Konuşma bozukluğu,hastanın anlatımını, kendine güvenini ve
yaşam kalitesini azaltır , sosyal izolasyona neden olur.
• Hipokinetik dizartri olarak tanımlanır; hipofoni, duraklama,
kekeleme ve monoton konuşma görülen anomalilerdir.
• Tedavinin temelini solunum egzersizleri ve konuşma hızının
kontrolü için yapılan uygulamalar oluşturur.
55. Konuşma ve Yutma Eğitimi
• Yutmanın her üç fazında da problem vardır.
• Tanısal değerlendirmede videofloroskopik çalışma altın
standarttır.
• Disfaji çalışma teknikleri yiyeceklerde yapılan mekanik
değişiklikler, oral motor egzersizler ve biofeedbacktir.
• Ciddi ve hızlı progresif disfajide enteral beslenmeye geçilir.
56. Konuşma ve Yutma Eğitimi
• Parkinson hastalığındaki dizartride fonasyon respirasyon güçlendirme
modeli ve ya Lee Silverman Voice tedavisi (LSVT) faydalıdır.
• 4 haftalık LSVT uygulamasının ses yoğunluğu, kalitesi,frekansı ve akıcılığı
üzerindeki etkisinin 12. ayda devam ettiği bulunmuştur.
• LSVT ile yutma probleminin %51 oranında azaldığı bulunmuştur.
• Tedavinin evde ara verilmeden sürdürülmesi gereklidir.
57. Ortostatik Hipotansiyon
• Parkinsonlu hastaların %20 sinde görülür.
• Düşme riskini arttırıcı bir faktör olduğu için tedavi edilmelidir.
• Tilt table egzersizleri, supin pozisyondan oturur pozisyona
geçerken mola verme ve pozisyon değiştirmeden izometrik
kontraksiyon yapma öğretilir. Mekanik kontrol için basınçlı
uzun çoraplar ve abdominal yastık önerilebilir.
• Önlemler yetersiz ise a-1 agonistleri(midodrine), plazma
genişleticileri (fludrokortizon) kullanılabilir.
58. • Yapılan çalışmalarda Parkinson hastalarındaki düşme oranı
%59 olarak bulunmuştur.
• Düşmenin önlenebilmesi icin güvenli şekilde düşme ve yerden
kalkma öğretilmeli ve düşmeye neden olan başka faktörler
(ortostatik hipotansiyon,aritmi, eşlik eden norolojik
hastalıklar) açısından dikkatli olunmalıdır.
62. YÜZ EGZERSİZLERİ
• Gülümseyin, tutun, gevşeyin
• Dudaklarınızı büzüp, tutup, gevşeyin
• Artarda dudaklarınızı büzüp gülümseyin
• Ağzınızı açın ve dilinizin ucunu dudaklarınızda gezdirin
• Ağzınızı kapatın ve dilinizin ucunu diş etlerinizde gezdirin
• Ağzınızı açabildiğiniz kadar açın, tutun, gevşeyin
• Uzatarak, yapabildiğiniz kadar yüksek ve güçlü bir sesle
“KA” deyin
• Yapabildiğiniz kadar hızlı ve yüksek sesle “PATAKA”
deyin
Editor's Notes
#4: Normal bir beyin ile etkilenen bir beyin arasındaki substantia nigra görünümünü karşılaştırması
Soldaki normal beyin örneğinde iyi pigmentlenmiş substantia nigra'ya dikkat edin. Sağdaki hasta, pıhtılaşmış nöronların azaltılması nedeniyle pigmente substantia nigranın kaybı gözlenmektedir.
#6: Bir çalışmada RBD'li ve nörolojik bulguları olmayan 50 yaşındaki erkeklerin% 38'inde parkinsonizm gelişmeye devam edilmiştir [22]; Hastalar "hayallerini kuruyor" ve uykularında tekme atabilir, vurabilir, konuşabilir veya ağlayabilir
#20: Sekonder parkinsonizm terimi primer parkinsonizm ile aynı aynı belirti ve bulguların,santral sinir sistemine yönelik açıkca tanımlanabilen bir etken sonucu oluştuğu durumlarda kullanılır.
#22: Parkinson hastası fleksiyon postüründe ayaklarını sürüyerek kısa adımlarla kollar yürüyüşe katılmadan ve gittikçe artan hızda yürür. Yürümeye başlaması zordur, başladıgında durmakta zorlanır, yönünü değiştiremez, bir eşya çevresinde dolaşamaz, blok halinde döner. Postüral reaksiyon bozuldugu için yanlış bir adımda ve ya hafif bir dokunuşla düşebilirler.
#32: STN, gelişmiş Parkinson hastalığının semptomlarını tedavi etmek için derin beyin stimulatörü için tercih edilen cerrahi hedeflerden biridir.
#50: Sterotipik yürüyüş paternini düzeltmek için kas güçlendirme ve EHA egzersizleri tek başına yeterli değildir; ağırlık merkezi değişimine uyumun sağlanması, resiprokal hareketlerin organizasyonunun da olması gerekmektedir. Hastadan kollarını sallaması ve adımlarını abartması istenir. Bunun yanında otomatik yanıt kullanma azlığı nedeniyle hareket bir çok defa tekrarlanmalıdır.
#52: Pacchetti ve arkadaşlarının yaptığı randomize calışmada haftada 1.5-2 saat toplam 3 ay onaltışar kişiden oluşan iki ayrı gruptan
birine muzik eşliğinde hareketler, diğerine germe egzersizleri verilmiştir. Sonucta muzik grubunda bradikinezi, gunluk
yaşam aktiviteleri ve emosyonel durumun, germe egzersizleri yapılan grupta da rijiditenin duzeldiği bulunmuştur.