ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
PARKİNSON
Dr. Gamze Gül üç
• Parkinson en yaygın görülen
nörolojik rahatsızlıklardan biridir.
• 60 yaşın üzerindeki bireylerin
yaklaşık% 1'ini etkiler.
• Tedavi ile yavaşlatılabilir ancak
durdurulamaz, ilerleyici
özürlülüğe neden olur.
• Parkinson hastalığın nöropatolojik
bulguları; substantia nigrada
pigmentli dopaminerjik nöronların
kaybı ve Lewy cisimciklerinin
varlığıdır.
Parkinson rehabilitasyonu
Hikaye
• Motor bulgular asimetrik başlangıçlıdır.
• En sık görülen bulgu üst ekstremitede asimetrik istirahat
tremorudur. Zamanla hastalar ilerleyici bradikinezi, sertlik ve
yürüme zorluğu ile ilgili belirtileri fark eder.
• Etkilenen kol yürürken tam olarak salınmayabilir ve aynı
taraftaki ayak zemini sıyırabilir.
• Zamanla, gövde fleksiyona gelir ve adımlar kısalır.
Başlangıç semptomları
• Tremor
• İnce el becerilerinde azalma
• Yürüme sırasında kol salınımının azalması
• Ses kısıklığı
• Yüz ifadesinin azalması
• Uyku bozuklukları
• REM uykusu sırasında normal atoni kaybı
• Hiposmi
• Konstipasyon, terleme, cinsel işlev bozukluğu ve seboreik dermatit gibi otonomik
disfonksiyon semptomları
• Güçsüzlük, halsizlik hissi
• Depresyon veya anhedoni
• Düşüncede yavaşlama
UK PARKINSON’S DISEASE SOCIETY BRAIN BANK CLINICAL DIAGNOSTIC CRITERIA*
Adım 1. Parkinson Sendromunun Teşhisi
• Bradikinezi
• Aşağıdakilerden en az biri ;
 Rijidite
 4-6 Hz istirahat tremoru
 Görsel, vestibüler, serebellar veya propriyoseptif olmayan primer postürel
insitabilite
2. Adım Parkinson hastalığının dışlama kriterleri
• Tekrarlayan stroke öyküsü ile birlikte progresif parkinson özelliklerinin ortaya çıkması
• Tekrarlayan kafa travması öyküsü
• Ensefalit öyküsü
• Okulogrik krizler
• Belirtilerin başlangıcında nöroleptik tedavi
• Birden fazla etkilenen akraba
• Sürekli remisyon
• Başlangıçtan 3 yıl sonra tek taraflı tutulum
• Supranükleer bakış palsisi
• Serebellar işaretler
• Erken dönemde şiddetli otonomik tutulum
• Hafıza, dil ve prakside bozulma ile erken şiddetli demans
• Babinski arazı
• Görüntüleme çalışmalarında serebral tümör veya iletişim hidrosefali varlığı
• Malorbsiyon olmadan yüksek dozda levodopaya yanıtsızlık
• MPTP'ye maruz kalma
From: Hughes AJ, Daniel SE, Kilford L, Lees AJ. Accuracy of clinical diagnosis of
idiopathic Parkinson’s disease. A clinico-pathological study of 100 cases. JNNP
1992;55:181-184
3. Adım Parkinson hastalığı için destekleyici prospektif pozitif kriterler;
Parkinson hastalığının kesin tanısı için bir veya birinci adımla birlikte üç veya
daha fazlası gerekli
• Tek taraflı başlangıç
• İstirahat tremoru
• Progresif seyir
• Başlangıçta etkilenen tarafta kalıcı asimetri
• Levodopaya mükemmel yanıt (% 70-100)
• Yüksek doz levodopayla indüklenen korea
• Levodopa yanıtının 5 yıl veya daha uzun sürmesi
• Kliniğin 10 sene ve daha uzun sürmesi
• Tipik klinik prezentasyon olan hastalarda laboratuar veya
görüntüleme çalışması tanı için gerekli değildir.
• 55 yaşından daha yaşlı, yavaş ilerleyen ve asimetrik istirahat
tremoru, bradikinezi veya rijidite şikayetiyle başvuran
hastalarda motor semptom kontrolü için dopaminerjik tedavi
(levodopa veya dopamin agonisti) başlanır. Fayda görmesi
durumunda,tanı doğrulanmış kabul edilir.
GENEL BULGULAR
Tremor
• En sık görülen belirtidir.
• Distal tutulumda frekansı 3-5
Hz’dir. Uyku ve istemli hareket
ile baskılanır.
• Tremor sıklıkla bir taraftaki elde,
bazen de bir ayakta ortaya çıkar.
• Titreme tek bir parmağın
titremesine sınırlı kalabildiği gibi
bazen de dili, dudakları ve çeneyi
etkileyebilir
• Ellerde para sayma tremoru
vardır
• Ayakta ortaya çıktığı zaman
pedala basma hareketini
andırır
• Parkinson hastalığında etkilenmiş olan el veya ayak, diğer hastalıklarda
görülebilen titremelere benzemeksizin, dinlenme sırasında meydana gelir
(istirahat tremoru) !!!
Rijidite
• Pasif harekete karşı sürekli bir
direnç bulunmasına “rijidite”
denir
• Karşı taraf istemli hareket
ettirilirse rijiditede artış görülür.
• En sık el, ayak bileği, dirsek
veya diz gibi eklemlerde
saptanır.
• Bazen kas sertliği eklemde sanki
“dişli çark” takılması varmış gibi
hissedilir.
• Hastalar kas sertliğini yorgunluk,
batma hissi, ağrı veya kramp
şeklinde hissedebilirler.
Bradikinezi (Hareketlerde yavaşlama)
• Hareketlerdeki yavaşlama yani
“bradikinezi”, her parkinson
hastasında erken veya geç olarak
gelişir.
• Hareketlerde yavaşlık, maske yüz,
azalmış göz kırpma,hareket
etmede zorluk, güçsüzlük
mevcuttur.
• EMG: Gecikmiş motor ünitelerde
recuitment, recruitment sonrası
duraklama, ateşleme sıklığını
arttırmada güçlük
• “Akinezi” ise hareketsizlik
anlamı taşır ve genellikle
hastalığın ilerlemiş olduğu
dönemlerde ortaya çıkar.
• Böyle hastalar sadece
kıpırdamadan oturur ve sabit
bir bakışla bakarlar.
Distoni
• Distoni, genç başlangıçlı
Parkinson hastalığında
yaygın bir
başlangıç ​​belirtisidir.
• Sıklıkla bacaklarda kramp ve
ağrıya neden olan
inversiyon ve plantar
fleksiyon şeklindedir.
Diskinezi:
• istemli hareketlerdeki
bozulmadır.
Sekonder Parkinsonizm
• Dopamin agonistleri (Haloperidol, tioridazin gibi nöroleptikler)
• Metklorpamid ( D2 reseptör antagonisti)
• MPTP (1-metil-4-fenil-1,2,3,6- tetrahidropiridin)
• Ensefalitler( İnfluenza, St Louis ensefaliti, Economo hastalığı)
Postural instabilite:
• Rijidite ve akinezi nedeniyle
ortaya çıkar.
• Ektansör kaslar fleksör kaslardan
daha zayırfıtr ki bu öne doğru
eğik postür oluşmasına yol açar.
Yürüyüş Bozuklukları
Maske yüz:
• Mimiklerin azalması ve mırıldanır tarzda konuşma ile karakterizedir.Yutma
güçlüğü de görülebilir
El yazısının bozulması
• Hareket yavaşlığı ön planda olan
Parkinson hastalarının el
yazısında harfler küçülme
eğilimindedir. Harflerin şekilleri
normaldir, ama yazı yazdıkça
giderek küçülür ve okunamayacak
hale gelebilir. Bu duruma
“mikrografi” adı verilir.
Aşırı terleme
• Parkinson hastalığında terleme
vücudun bir yarısında ya da ufak
bir alanda olabildiği gibi yaygın
da olabilir.
• Ter bezlerinin kontrolü
zayıflamıştır ve hastanın
bulunduğu ortam normal bir
ısıdayken bile, hastayı ileri
derecede rahatsız eden düzensiz
boşalmalar halinde aşırı terleme
olabilir.
Bunama hali (Demans)
• Parkinson hastalığında hastalığın ileri dönemlerinde ve
özellikle ileri yaşlarda unutkanlık ve hafıza kusurları ortaya
çıkabilir.
• Normal topluma göre bu hastalıkta iki–üç kat daha sıklıkla
bunama (demans) gelişebilir.
• Ancak bu durum hiçbir zaman Alzheimer hastalığındaki kadar
ileri boyutlarda değildir.
• Bir çok hastanın, Parkinson hastalığına bağlı olarak hareketleri
ileri derecede kısıtlanmış ve günlük yaşamları bağımlı hale
gelmiş olsa bile zihinsel faaliyetleri normal işlevlerini
sürdürür.
TEDAVİ YAKLAŞIMLARI
1- Medikal Tedavi
2- Cerrahi Tedavi
3- Fizik Tedavi
Medikal Tedavi
• Semptomatik ilaç terapisi parkinson hastalığının motor belirtilerinin 4-6 yıl
kontrolünü sağlar.
• Levodopa / karbidopa: semptomatik tedavide altın standarttır.
• Monoamin oksidaz (MAO) -B inhibitörleri (Selejilin): Erken hastalığın tedavisinde
kullanılır.
• COMT inhibitörleri: (Entakapon ve tolkapon) Levodopanın periferik yarılanma
ömrünü arttırmak için kullanılabilir.
• Diğer dopamin agonistleri (örn., Ropinirol, pramipeksol): Erken hastalıkta
monoterapi ve orta ila ileri derecede hastalığa eşlik eden adjuvan tedavide
kullanılır.
• Antikolinerjik ajanlar (triheksifenil, benztropin gibi): Sadece tremor için kullanılan
ikinci basamak ilaçlardır.
• Levodopa ile kombine karbidopa gibi bir periferik
dekarboksilaz inhibitörü, parkinson hastalığının semptomatik
tedavisinde altın standart olarak kabul edilir. En az advers etki
ile en büyük yararı sağlar.
• Uzun süreli kullanımı dalgalanmaların ve diskinezilerin
gelişimiyle ilişkilidir. Tedaviye rağmen hastalık progresiftir;
uzun vadede sakatlığa yol açar.
Medikal tedavi
Diğer semptomların tedavisi;
• Sildenafil sitrat (Viagra): Erektil disfonksiyon
• Polietilen glikol: Konstipasyon
• Modafinil: Aşırı gündüz uykusuzluk için
• Metilfenidat: Yorgunluk (istismar ve bağımlılık potansiyeli)
Cerrahi tedavi
Derin beyin stimulatörü;
• Bazal ganglionların belirli çekirdeklerine programlanabilir
elektrodlar yerleştirilmesi prensibine dayanır. İleri evre
Parkinson hastalığı için seçilen cerrahi prosedürdür.
• Beyinde doku hasarı oluşturmaz
• Reversibldır.
• Hastalık ilerlediğinde veya advers olaylar oluştuğunda
ayarlanabilir
• En az yan etki ile bilateral uyarı sağlar.
Parkinson rehabilitasyonu
DEĞERLENDİRME
• Solunum
• Kas Kuvveti
• Yürüyüş analizi
• Akinetik komponent
• Rijidite
• Kısalık testleri
• Diskinezi ve distoni
• Ortostatik hipotansiyon
• Bilişsel fonksiyonlar
• Yutma-Beslenme
• Konstipasyon
• Mesane problemleri
• Ağrı
• Koordinasyon testleri
• GYA
• Psikososyal durum
• İnce el becerileri
• Postür analizi
DEĞERLENDİRME
• Solunum:Fleksiyon postürü
nedeniyle kifoz,yutma
güçlükleri vs. solunumu
olumsuz yönde etkiler.
• Kas kuvveti:Hareketlerin
yavaşlamasından ve
kısıtlanmasından dolayı
belirgin bir kas kuvvet kaybı
oluşmaktadır.
• Yürüyüş:Klasik yürüme
paternleri ayak sürüme ve
gövde fleksiyonda hızlı ve
küçük adımlarla yürümedir.
(festinasyon)
• Kısalık testleri:Fleksiyon
postürü nedeniyle özellikler
pektoral kaslar ve hamstringler
kısalır.
• Beslenme: Aminoasitler,aşırı
vit B6 emilim sırasında
levodopa ile yarıştığı için
kısıtlanmalıdır.
Değerlendirme
• Rijidite:Karşılaşılan dirence göre minimal,orta şiddetli ve
şiddetli olarak kaydedilmelidir.
• Postür analizi: Üç yönlü olarak bakılır.Genellikle kifoz ,başın
anterior tilti,kalça ve dizlerin fleksiyonda olması ve anterior
denge gözlemlenir.
• Yutma disfonksiyonu: Tipik olarak dil kontrolünün ve faringeal kas
kasılmasındaki gecikmeden kaynaklanır. Oralmukozal egzersizlerle
kalınlaştırıcılar aspirasyonun engellenemesinde eşit etkilidir.
• Ortostatik hipotansiyon: Hastaların %20 sinde görülür. Sıcak banyo, ağır
yemek, aşırı ıkınmadan kaçınılmalıdır. Gereksiz antihipertansifler kesilmeli
gerekirse kan basıncını yükseltecek ilaçlar kullanılmalıdır.
DEĞERLENDİRME
• Gecikmiş gastrik boşalım: Erken doyma bulantı kusma
sorunlarıyla karşılaşılır. Azalmış peristaltizm ve GÖRH
nedeniyle göğüste yanma şikayeti ortaya çıkar.
• Konstipasyon: Sık görülen bir problemdir. Lifli gıdalar,
yeterli sıvı alımı, artmış fiziksel aktivite ve ozmotik ajanlardan
yararlanılabilir.
• Mesane problemleri: En erken ve sık mesane problemi
nokturidir. Tedaviye başlamadan önce ürodinami çalışmaları
yapılmalıdır. Tedavide zamanlı işeme, TAK ve
antikolinerjiklerden faydalanılır.
• Ağrı: VAS veya Mc Gill Ağrı Anketi Kullanılabilir.
Lokalizasyonu, şiddeti,süresi,tarzı kaydedilmelidir.
• Koordinasyon testleri:Denge,dengesel koordinasyon ve
dengesel olmayan koordinasyon testlerine bakılır.
• GYA değerlendirmesi:GYA’daki bağımsılığı
değerlendirilir.Barthell indeksi,FIM vs. kulanılabilir.
• Psikososyal değerledirme:Depresyon ve anksiyete hastaların
büyük çoğunluğunda görülür.Begg depresyon skalası
kullanılabilir
• El fonksiyonlarının değerlendirilmesi. Tremor ve akinezik
sendrom nedeniyle el becerilerinde azalmalar ve kısıtlanmalar
gözlemlenir.
• Zamanla kol salınımları
tamamen kaybolur ve
ayaklarını sürüyerek
yürümeye başlarlar. Hasta
gravite merkezini
yakalamaya çalışıyor gibi
öne doğru kısa ve hızlı
adımlarla yürür. Buna
“fastinating gait” denir
Tedavi Prensipleri
• Hastalığın her evresinde
solunum, postür, antigravite
kaslarını kuvvetlendirme
egzersizleri ve rijiditenin
inhibisyonu ön planda
olmalıdır.
• Egzersizler parçadan bütüne,
basitten karmaşığa doğru
ilerletilmelidir.
• Statik pozisyonlarda eğitimden
kaçınılmalıdır.
• Egzersizler sırasında hareketi
kolaylaştırıcı etkisi olan görsel ve
işitsel uyaranlardan
yararlanılmalıdır.
Parkinson hastalığındaki rehabilitasyon hedefleri
• Mobiliteyi korumak ve arttırmak
• Eklem hareket genişliğini arttırmak
• Kontraktürleri onlemek
• Kifozu önlemek ve postürü düzeltmek
• Yürümeyi düzeltmek
• Dengeyi geliştirmek
• Düşmeyi önlemek
• Güven duygusunu arttırmak
• Kas koordinasyonunu arttırmak
• Anlaşılabilir konuşmayı öğretmek
• Disfajiyi azaltmak
• Otonomik bulguların tedavisi
• Nörojenik mesane rehabilitasyonu yapmak
• Solunum kapasitesini arttırmak
• El beceri ve koordinasyonunu arttırmak
• Hastanın topluma entegrasyonu sağlamak
• Hastalık progresyonu ve klinik özellikler hastadan hastaya farklı olması
sebebiyle rehabilitasyon hedefleri bireysel olarak belirlenmelidir.
• Rehabilitasyon bir eğitim sürecidir. Hastaların eğitiminde iki yöntem söz
konsusudur;
1.Kompansatuar stratejilerin öğretilmesi
2. Pratiğe dayalı öğrenme yeteneklerinin geliştirilmesi,
performansın arttırılmasıdır.
• Egzersiz programı düzenlenirken hastanın toleransı göz önüne
alınmalı,grup egzersizleri tercih edilmelidir.
Relaksasyon egzersizleri
• Relaksasyon egzersizleri ile rijiditede azalma sağlandıktan
sonra rehabilitasyon programında daha kolay ilerleme
sağlanabilir.
• Artan amptitüdlerde kolları sallamakla başlanarak diagonal
paternlere geçirilir, proksimal rijiditeyi azaltacak olan gövde
rotasyonu, propriyoseptif nöromüsküler fasilitasyon (PNF)
paternleri eklenir, ritmik başlatmalar kullanılabilir.
Güçlendirme egzersizleri
• Kas zaafı günlük yaşam aktiviteleri, yürüme, denge ve düşmelerle yakın
ilişkilidir. Ekstremite, gövde güçlendirme ve fleksibilite egzersizlerine önem
verilmelidir.
• Yapılan bir çalışmada 12 haftalık eksantrik kuadriseps güçlendirmenin kas
ağrısı ve serum kreatin kinaz takibi ile kas hasarı oluşturmadan, kas hacmi,
yürüme mesafesi ve merdiven inme süresine olumlu etkisi olduğu
gösterilmiştir.
Parkinson’a özel egzersizler
• Parkinsonlu hastalarda fleksör kontraktil
elemanlar kısalma eğilimindedir, bunun
engellenmesi önemlidir.
• Sırt, boyun ekstansörleri, kalça çevresi
kaslarını kuvvetlendirme gövde fleksörleri
, hamstringler, ayak plantar fleksörleri
germe egzersizleriyle daha dik bir duruş ,
güvenli mobilite, yutma ve konuşma
sırasında iyi postür sağlanır.
Aerobik egzersizler
• Düşük yoğunluklu aerobik egzersizler hastaların maksimum
oksijen tüketim kapasitelerini, yürüme kinematiği ve
mesafelerini olumlu etkilemektedir.
• Parkinsonlu hastalarda treadmil eğitiminin yürüme hızını, çift
adım uzunluğunu, yürüme mesafesini arttırdığı,yürüyüş
hipokinezisinde etkili olduğu gösterilmiştir.
Aerobik egzersizler
• Egzersizin parkinson başlangıcında koruyucu olduğuna yönelik
kanıtlar bulunmaktadır.
• Erken evrelerde egzersiz tedaviye eklenirse hastalığın
ilerlemesi yavaşlatılabilir.
• Erişkin hayaları boyunca yılda 10 aydan fazla egzersiz yapmış
erkeklerle, 10 aydan az egzersiz yapanlara oranla parkinson
gelişme oranı %60 az bulunmuştur.
• Tüm yetişkinlerde aerobik egzersiz programı vermeden önce
bireyin kardiyovasküler muayenesi yapılmalıdır.
Solunum egzersizleri
• Erken dönemlerinde başlanan solunum egzersizleri, doğru postür eğitimi
ve gövde ekstansiyonunun korunması kardiyopulmoner ve kas-iskelet
sistemi komplikasyonlarının önlenmesi açısından önem taşır.
• İleri evrelerde solunum egzersizlerine öksürme teknikleri, spirometre
kullanımı ve solunum tedavisi teknikleri eklenir.
Postüral stabilite ve denge eğitimi
• Düşme ile ilgili risk faktörleri ve bu riski azaltacak çevresel
önlemler anlatılmalıdır.
• Her pozisyonda ağırlık değiştirme egzersizleri, alt ekstremite
kuvvetlendirme, yavaş ve ritmik adımlarla yürüme, dengeyi
topuklara basarak sağlama, yatakta dönmek ve yataktan
kalkma çalışılır.
• Son yıllarda kullanılmaya başlanan tüm vücut titreşim (TVT)
egzersizinin hastalarda postüral stabiliteyi iyileştirebildiği
gösterilmiştir.
Parkinson rehabilitasyonu
Yürüme Eğitimi
Yürüme eğitimi
• Parkinson hastalığında proprioseptif duyular azalır.Bunun için hastalara
yürüme öncesi zihinde bir yürüme ve ritim hazırlığı yapıp,
müzik gibi dışarıdan verilecek bir komutla yürümeye başlayıp
sayı sayma ve sesli şarkı söyleme gibi yöntemlerle tempo
tutması önerilir.
• Yürüme ve postürün düzeltilmesinde baston ve yürüteç gibi
yardımcı cihazlar kullanılabilir.
Parkinson rehabilitasyonu
İnce El Becerileri
• Parkinson hastalarında elin küçük kaslarının etkilenmesi sonucu beceri ve
koorinasyon kaybı olur. El yazısı küçülür(mikrografi) , düzensizleşir, çatal
bıcak kullanımı diş fırçalama, yüz yıkama düğmeleri ilikleme, fermuar
çekme güçleşir.
• Zamanla oluşan el deformiteleri yanlışlıkla RA tanısı konmasına neden
olabilir ve pseudoromatoid deformiteler olarak isimlendirilir.
• Deformiteler oluşmadan fonksiyon bozukluklarına yönelik iş-uğraşı terapisi
başlanmalıdır.
Parkinson rehabilitasyonu
Konuşma ve Yutma Eğitimi
• Konuşma bozukluğu,hastanın anlatımını, kendine güvenini ve
yaşam kalitesini azaltır , sosyal izolasyona neden olur.
• Hipokinetik dizartri olarak tanımlanır; hipofoni, duraklama,
kekeleme ve monoton konuşma görülen anomalilerdir.
• Tedavinin temelini solunum egzersizleri ve konuşma hızının
kontrolü için yapılan uygulamalar oluşturur.
Konuşma ve Yutma Eğitimi
• Yutmanın her üç fazında da problem vardır.
• Tanısal değerlendirmede videofloroskopik çalışma altın
standarttır.
• Disfaji çalışma teknikleri yiyeceklerde yapılan mekanik
değişiklikler, oral motor egzersizler ve biofeedbacktir.
• Ciddi ve hızlı progresif disfajide enteral beslenmeye geçilir.
Konuşma ve Yutma Eğitimi
• Parkinson hastalığındaki dizartride fonasyon respirasyon güçlendirme
modeli ve ya Lee Silverman Voice tedavisi (LSVT) faydalıdır.
• 4 haftalık LSVT uygulamasının ses yoğunluğu, kalitesi,frekansı ve akıcılığı
üzerindeki etkisinin 12. ayda devam ettiği bulunmuştur.
• LSVT ile yutma probleminin %51 oranında azaldığı bulunmuştur.
• Tedavinin evde ara verilmeden sürdürülmesi gereklidir.
Ortostatik Hipotansiyon
• Parkinsonlu hastaların %20 sinde görülür.
• Düşme riskini arttırıcı bir faktör olduğu için tedavi edilmelidir.
• Tilt table egzersizleri, supin pozisyondan oturur pozisyona
geçerken mola verme ve pozisyon değiştirmeden izometrik
kontraksiyon yapma öğretilir. Mekanik kontrol için basınçlı
uzun çoraplar ve abdominal yastık önerilebilir.
• Önlemler yetersiz ise a-1 agonistleri(midodrine), plazma
genişleticileri (fludrokortizon) kullanılabilir.
• Yapılan çalışmalarda Parkinson hastalarındaki düşme oranı
%59 olarak bulunmuştur.
• Düşmenin önlenebilmesi icin güvenli şekilde düşme ve yerden
kalkma öğretilmeli ve düşmeye neden olan başka faktörler
(ortostatik hipotansiyon,aritmi, eşlik eden norolojik
hastalıklar) açısından dikkatli olunmalıdır.
Parkinson rehabilitasyonu
Parkinson rehabilitasyonu
Parkinson rehabilitasyonu
YÜZ EGZERSİZLERİ
• Gülümseyin, tutun, gevşeyin
• Dudaklarınızı büzüp, tutup, gevşeyin
• Artarda dudaklarınızı büzüp gülümseyin
• Ağzınızı açın ve dilinizin ucunu dudaklarınızda gezdirin
• Ağzınızı kapatın ve dilinizin ucunu diş etlerinizde gezdirin
• Ağzınızı açabildiğiniz kadar açın, tutun, gevşeyin
• Uzatarak, yapabildiğiniz kadar yüksek ve güçlü bir sesle
“KA” deyin
• Yapabildiğiniz kadar hızlı ve yüksek sesle “PATAKA”
deyin
Parkinson rehabilitasyonu
Parkinson rehabilitasyonu
Ad

Recommended

PPTX
Parkinson Hastalığı Canan Ağaoğlu
Canan Ağaoğlu
PPTX
FUNCTIONAL CAPACITY ASSESSMENT
Dr. Nithin Nair (PT)
PPTX
WORK CONDITIONING AND WORK HARDENING
Dr. Nithin Nair (PT)
PPT
Functional Capacity Evaluation
ESS
PPT
ALT EKSTREMİTE KIRIKLARI VE REHABİLİTASYONU
Büşra Akıl
PPTX
Spinal kord yaralanması
Demet Akbulut
PPTX
Spina bifida Neurological disorder
Vipin Chandran
PPT
The anatomy of pectoral region
Shaifaly madan rustagi
PPT
üSt ekstremite muayenesi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
PPTX
Ortopedik rehabilitasyon: Kiriklar
consultant
PPTX
ʴDZöDZ貹پ
fethiisnac
PDF
Nörolojik muayene(fazlası için www.tipfakultesi.org)
www.tipfakultesi. org
PPTX
Ortopedik.rehabilitasyon: omuz
consultant
PPT
Spinal travma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
DOC
Nöroloji Hasta Raporu Örneği
Olgu Çınar
PPT
Elin fonksiyonel anatomisi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
PPT
Parkinson Hastalığı Derneği Sunumu 2012
Parkinson Hastalığı Derneği
PPT
Boyun muayenesi̇.ppt 1
fethiisnac
PDF
Fizik Muayene ve Anamnez
Aytekin Alcelik
PDF
Baş dönmesi(fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
PPTX
Torakolomber spinal yaralanmalar (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
PPT
Dejeneratif eklem hastalıkları osteoartrit (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
ODT
Duyular
Demet Akbulut
PPTX
NÖROLOJİK MUAYENE
Gamze Gül üç
PPTX
Mi̇yotati̇k refleks ve ters mi̇yotati̇k refleks
Canan Ağaoğlu
PPTX
Kaltenborn Konsepti - Concept of Kaltenborn
İbrahim Bostan
PPTX
Serebral palsi̇ ve serebral palsi̇de rehabi̇li̇tasyon (1)
fethiisnac
PPT
Kiriklarin siniflandirilmasi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
PPTX
Parkinson Hakkında Power Point Sunu (16 Sayfa)
mithathocabiyoloji
PPT
burcu-ormeci-ekstrapiramidal-sistem-ve-bazal-ganglia.ppt
pekOMUR

More Related Content

What's hot (20)

PPT
üSt ekstremite muayenesi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
PPTX
Ortopedik rehabilitasyon: Kiriklar
consultant
PPTX
ʴDZöDZ貹پ
fethiisnac
PDF
Nörolojik muayene(fazlası için www.tipfakultesi.org)
www.tipfakultesi. org
PPTX
Ortopedik.rehabilitasyon: omuz
consultant
PPT
Spinal travma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
DOC
Nöroloji Hasta Raporu Örneği
Olgu Çınar
PPT
Elin fonksiyonel anatomisi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
PPT
Parkinson Hastalığı Derneği Sunumu 2012
Parkinson Hastalığı Derneği
PPT
Boyun muayenesi̇.ppt 1
fethiisnac
PDF
Fizik Muayene ve Anamnez
Aytekin Alcelik
PDF
Baş dönmesi(fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
PPTX
Torakolomber spinal yaralanmalar (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
PPT
Dejeneratif eklem hastalıkları osteoartrit (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
ODT
Duyular
Demet Akbulut
PPTX
NÖROLOJİK MUAYENE
Gamze Gül üç
PPTX
Mi̇yotati̇k refleks ve ters mi̇yotati̇k refleks
Canan Ağaoğlu
PPTX
Kaltenborn Konsepti - Concept of Kaltenborn
İbrahim Bostan
PPTX
Serebral palsi̇ ve serebral palsi̇de rehabi̇li̇tasyon (1)
fethiisnac
PPT
Kiriklarin siniflandirilmasi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
üSt ekstremite muayenesi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
Ortopedik rehabilitasyon: Kiriklar
consultant
ʴDZöDZ貹پ
fethiisnac
Nörolojik muayene(fazlası için www.tipfakultesi.org)
www.tipfakultesi. org
Ortopedik.rehabilitasyon: omuz
consultant
Spinal travma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
Nöroloji Hasta Raporu Örneği
Olgu Çınar
Elin fonksiyonel anatomisi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
Parkinson Hastalığı Derneği Sunumu 2012
Parkinson Hastalığı Derneği
Boyun muayenesi̇.ppt 1
fethiisnac
Fizik Muayene ve Anamnez
Aytekin Alcelik
Baş dönmesi(fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
Torakolomber spinal yaralanmalar (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
Dejeneratif eklem hastalıkları osteoartrit (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
NÖROLOJİK MUAYENE
Gamze Gül üç
Mi̇yotati̇k refleks ve ters mi̇yotati̇k refleks
Canan Ağaoğlu
Kaltenborn Konsepti - Concept of Kaltenborn
İbrahim Bostan
Serebral palsi̇ ve serebral palsi̇de rehabi̇li̇tasyon (1)
fethiisnac
Kiriklarin siniflandirilmasi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org

Similar to Parkinson rehabilitasyonu (15)

PPTX
Parkinson Hakkında Power Point Sunu (16 Sayfa)
mithathocabiyoloji
PPT
burcu-ormeci-ekstrapiramidal-sistem-ve-bazal-ganglia.ppt
pekOMUR
PPT
Parkinsonism, classification and differential diagnosis.
mgsenol
PPTX
Parkinson Hastalığında motor olmayan semptomların değerlendirilmesi
Oğuzhan Ay
PPTX
Anti Parkinson İlaçlar
Ferruh Karamangil
PPT
Multiple sclerosis1793
Banu Arslan
PPTX
Nörolojik muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
PDF
Yoğun bakımda kazanılan güçsüzlük 3
tyfngnc
PPTX
SVO DA SPASTİSİTE.pptx
MhmtYt
PPTX
AIN CASE REPORT.pptx anterior interosseoz sinir sıkışması
drcetinkoray
PPTX
Tıbbi Terminoloji 11 - Nöroloji Terimleri
rgnksz
PDF
Kronik böbrek boz(fazlası için www.tipfakultesi.org)
www.tipfakultesi. org
PDF
Ataksi yürüme bozuklukları(fazlası için www.tipfakultesi.org)
www.tipfakultesi. org
PPT
Epilepsi
confusetobscur
Parkinson Hakkında Power Point Sunu (16 Sayfa)
mithathocabiyoloji
burcu-ormeci-ekstrapiramidal-sistem-ve-bazal-ganglia.ppt
pekOMUR
Parkinsonism, classification and differential diagnosis.
mgsenol
Parkinson Hastalığında motor olmayan semptomların değerlendirilmesi
Oğuzhan Ay
Anti Parkinson İlaçlar
Ferruh Karamangil
Multiple sclerosis1793
Banu Arslan
Nörolojik muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
Yoğun bakımda kazanılan güçsüzlük 3
tyfngnc
SVO DA SPASTİSİTE.pptx
MhmtYt
AIN CASE REPORT.pptx anterior interosseoz sinir sıkışması
drcetinkoray
Tıbbi Terminoloji 11 - Nöroloji Terimleri
rgnksz
Kronik böbrek boz(fazlası için www.tipfakultesi.org)
www.tipfakultesi. org
Ataksi yürüme bozuklukları(fazlası için www.tipfakultesi.org)
www.tipfakultesi. org
Ad

Parkinson rehabilitasyonu

  • 2. • Parkinson en yaygın görülen nörolojik rahatsızlıklardan biridir. • 60 yaşın üzerindeki bireylerin yaklaşık% 1'ini etkiler. • Tedavi ile yavaşlatılabilir ancak durdurulamaz, ilerleyici özürlülüğe neden olur. • Parkinson hastalığın nöropatolojik bulguları; substantia nigrada pigmentli dopaminerjik nöronların kaybı ve Lewy cisimciklerinin varlığıdır.
  • 4. Hikaye • Motor bulgular asimetrik başlangıçlıdır. • En sık görülen bulgu üst ekstremitede asimetrik istirahat tremorudur. Zamanla hastalar ilerleyici bradikinezi, sertlik ve yürüme zorluğu ile ilgili belirtileri fark eder. • Etkilenen kol yürürken tam olarak salınmayabilir ve aynı taraftaki ayak zemini sıyırabilir. • Zamanla, gövde fleksiyona gelir ve adımlar kısalır.
  • 5. Başlangıç semptomları • Tremor • İnce el becerilerinde azalma • Yürüme sırasında kol salınımının azalması • Ses kısıklığı • Yüz ifadesinin azalması • Uyku bozuklukları • REM uykusu sırasında normal atoni kaybı • Hiposmi • Konstipasyon, terleme, cinsel işlev bozukluğu ve seboreik dermatit gibi otonomik disfonksiyon semptomları • Güçsüzlük, halsizlik hissi • Depresyon veya anhedoni • Düşüncede yavaşlama
  • 6. UK PARKINSON’S DISEASE SOCIETY BRAIN BANK CLINICAL DIAGNOSTIC CRITERIA* Adım 1. Parkinson Sendromunun Teşhisi • Bradikinezi • Aşağıdakilerden en az biri ;  Rijidite  4-6 Hz istirahat tremoru  Görsel, vestibüler, serebellar veya propriyoseptif olmayan primer postürel insitabilite
  • 7. 2. Adım Parkinson hastalığının dışlama kriterleri • Tekrarlayan stroke öyküsü ile birlikte progresif parkinson özelliklerinin ortaya çıkması • Tekrarlayan kafa travması öyküsü • Ensefalit öyküsü • Okulogrik krizler • Belirtilerin başlangıcında nöroleptik tedavi • Birden fazla etkilenen akraba • Sürekli remisyon • Başlangıçtan 3 yıl sonra tek taraflı tutulum • Supranükleer bakış palsisi • Serebellar işaretler • Erken dönemde şiddetli otonomik tutulum • Hafıza, dil ve prakside bozulma ile erken şiddetli demans • Babinski arazı • Görüntüleme çalışmalarında serebral tümör veya iletişim hidrosefali varlığı • Malorbsiyon olmadan yüksek dozda levodopaya yanıtsızlık • MPTP'ye maruz kalma
  • 8. From: Hughes AJ, Daniel SE, Kilford L, Lees AJ. Accuracy of clinical diagnosis of idiopathic Parkinson’s disease. A clinico-pathological study of 100 cases. JNNP 1992;55:181-184 3. Adım Parkinson hastalığı için destekleyici prospektif pozitif kriterler; Parkinson hastalığının kesin tanısı için bir veya birinci adımla birlikte üç veya daha fazlası gerekli • Tek taraflı başlangıç • İstirahat tremoru • Progresif seyir • Başlangıçta etkilenen tarafta kalıcı asimetri • Levodopaya mükemmel yanıt (% 70-100) • Yüksek doz levodopayla indüklenen korea • Levodopa yanıtının 5 yıl veya daha uzun sürmesi • Kliniğin 10 sene ve daha uzun sürmesi
  • 9. • Tipik klinik prezentasyon olan hastalarda laboratuar veya görüntüleme çalışması tanı için gerekli değildir. • 55 yaşından daha yaşlı, yavaş ilerleyen ve asimetrik istirahat tremoru, bradikinezi veya rijidite şikayetiyle başvuran hastalarda motor semptom kontrolü için dopaminerjik tedavi (levodopa veya dopamin agonisti) başlanır. Fayda görmesi durumunda,tanı doğrulanmış kabul edilir.
  • 11. Tremor • En sık görülen belirtidir. • Distal tutulumda frekansı 3-5 Hz’dir. Uyku ve istemli hareket ile baskılanır. • Tremor sıklıkla bir taraftaki elde, bazen de bir ayakta ortaya çıkar. • Titreme tek bir parmağın titremesine sınırlı kalabildiği gibi bazen de dili, dudakları ve çeneyi etkileyebilir • Ellerde para sayma tremoru vardır • Ayakta ortaya çıktığı zaman pedala basma hareketini andırır
  • 12. • Parkinson hastalığında etkilenmiş olan el veya ayak, diğer hastalıklarda görülebilen titremelere benzemeksizin, dinlenme sırasında meydana gelir (istirahat tremoru) !!!
  • 13. Rijidite • Pasif harekete karşı sürekli bir direnç bulunmasına “rijidite” denir • Karşı taraf istemli hareket ettirilirse rijiditede artış görülür. • En sık el, ayak bileği, dirsek veya diz gibi eklemlerde saptanır.
  • 14. • Bazen kas sertliği eklemde sanki “dişli çark” takılması varmış gibi hissedilir. • Hastalar kas sertliğini yorgunluk, batma hissi, ağrı veya kramp şeklinde hissedebilirler.
  • 15. Bradikinezi (Hareketlerde yavaşlama) • Hareketlerdeki yavaşlama yani “bradikinezi”, her parkinson hastasında erken veya geç olarak gelişir. • Hareketlerde yavaşlık, maske yüz, azalmış göz kırpma,hareket etmede zorluk, güçsüzlük mevcuttur. • EMG: Gecikmiş motor ünitelerde recuitment, recruitment sonrası duraklama, ateşleme sıklığını arttırmada güçlük
  • 16. • “Akinezi” ise hareketsizlik anlamı taşır ve genellikle hastalığın ilerlemiş olduğu dönemlerde ortaya çıkar. • Böyle hastalar sadece kıpırdamadan oturur ve sabit bir bakışla bakarlar.
  • 17. Distoni • Distoni, genç başlangıçlı Parkinson hastalığında yaygın bir başlangıç ​​belirtisidir. • Sıklıkla bacaklarda kramp ve ağrıya neden olan inversiyon ve plantar fleksiyon şeklindedir.
  • 19. Sekonder Parkinsonizm • Dopamin agonistleri (Haloperidol, tioridazin gibi nöroleptikler) • Metklorpamid ( D2 reseptör antagonisti) • MPTP (1-metil-4-fenil-1,2,3,6- tetrahidropiridin) • Ensefalitler( İnfluenza, St Louis ensefaliti, Economo hastalığı)
  • 20. Postural instabilite: • Rijidite ve akinezi nedeniyle ortaya çıkar. • Ektansör kaslar fleksör kaslardan daha zayırfıtr ki bu öne doğru eğik postür oluşmasına yol açar.
  • 22. Maske yüz: • Mimiklerin azalması ve mırıldanır tarzda konuşma ile karakterizedir.Yutma güçlüğü de görülebilir
  • 23. El yazısının bozulması • Hareket yavaşlığı ön planda olan Parkinson hastalarının el yazısında harfler küçülme eğilimindedir. Harflerin şekilleri normaldir, ama yazı yazdıkça giderek küçülür ve okunamayacak hale gelebilir. Bu duruma “mikrografi” adı verilir.
  • 24. Aşırı terleme • Parkinson hastalığında terleme vücudun bir yarısında ya da ufak bir alanda olabildiği gibi yaygın da olabilir. • Ter bezlerinin kontrolü zayıflamıştır ve hastanın bulunduğu ortam normal bir ısıdayken bile, hastayı ileri derecede rahatsız eden düzensiz boşalmalar halinde aşırı terleme olabilir.
  • 25. Bunama hali (Demans) • Parkinson hastalığında hastalığın ileri dönemlerinde ve özellikle ileri yaşlarda unutkanlık ve hafıza kusurları ortaya çıkabilir. • Normal topluma göre bu hastalıkta iki–üç kat daha sıklıkla bunama (demans) gelişebilir. • Ancak bu durum hiçbir zaman Alzheimer hastalığındaki kadar ileri boyutlarda değildir. • Bir çok hastanın, Parkinson hastalığına bağlı olarak hareketleri ileri derecede kısıtlanmış ve günlük yaşamları bağımlı hale gelmiş olsa bile zihinsel faaliyetleri normal işlevlerini sürdürür.
  • 26. TEDAVİ YAKLAŞIMLARI 1- Medikal Tedavi 2- Cerrahi Tedavi 3- Fizik Tedavi
  • 27. Medikal Tedavi • Semptomatik ilaç terapisi parkinson hastalığının motor belirtilerinin 4-6 yıl kontrolünü sağlar. • Levodopa / karbidopa: semptomatik tedavide altın standarttır. • Monoamin oksidaz (MAO) -B inhibitörleri (Selejilin): Erken hastalığın tedavisinde kullanılır. • COMT inhibitörleri: (Entakapon ve tolkapon) Levodopanın periferik yarılanma ömrünü arttırmak için kullanılabilir. • Diğer dopamin agonistleri (örn., Ropinirol, pramipeksol): Erken hastalıkta monoterapi ve orta ila ileri derecede hastalığa eşlik eden adjuvan tedavide kullanılır. • Antikolinerjik ajanlar (triheksifenil, benztropin gibi): Sadece tremor için kullanılan ikinci basamak ilaçlardır.
  • 28. • Levodopa ile kombine karbidopa gibi bir periferik dekarboksilaz inhibitörü, parkinson hastalığının semptomatik tedavisinde altın standart olarak kabul edilir. En az advers etki ile en büyük yararı sağlar. • Uzun süreli kullanımı dalgalanmaların ve diskinezilerin gelişimiyle ilişkilidir. Tedaviye rağmen hastalık progresiftir; uzun vadede sakatlığa yol açar.
  • 29. Medikal tedavi Diğer semptomların tedavisi; • Sildenafil sitrat (Viagra): Erektil disfonksiyon • Polietilen glikol: Konstipasyon • Modafinil: Aşırı gündüz uykusuzluk için • Metilfenidat: Yorgunluk (istismar ve bağımlılık potansiyeli)
  • 30. Cerrahi tedavi Derin beyin stimulatörü; • Bazal ganglionların belirli çekirdeklerine programlanabilir elektrodlar yerleştirilmesi prensibine dayanır. İleri evre Parkinson hastalığı için seçilen cerrahi prosedürdür. • Beyinde doku hasarı oluşturmaz • Reversibldır. • Hastalık ilerlediğinde veya advers olaylar oluştuğunda ayarlanabilir • En az yan etki ile bilateral uyarı sağlar.
  • 32. DEĞERLENDİRME • Solunum • Kas Kuvveti • Yürüyüş analizi • Akinetik komponent • Rijidite • Kısalık testleri • Diskinezi ve distoni • Ortostatik hipotansiyon • Bilişsel fonksiyonlar • Yutma-Beslenme • Konstipasyon • Mesane problemleri • Ağrı • Koordinasyon testleri • GYA • Psikososyal durum • İnce el becerileri • Postür analizi
  • 33. DEĞERLENDİRME • Solunum:Fleksiyon postürü nedeniyle kifoz,yutma güçlükleri vs. solunumu olumsuz yönde etkiler. • Kas kuvveti:Hareketlerin yavaşlamasından ve kısıtlanmasından dolayı belirgin bir kas kuvvet kaybı oluşmaktadır. • Yürüyüş:Klasik yürüme paternleri ayak sürüme ve gövde fleksiyonda hızlı ve küçük adımlarla yürümedir. (festinasyon) • Kısalık testleri:Fleksiyon postürü nedeniyle özellikler pektoral kaslar ve hamstringler kısalır. • Beslenme: Aminoasitler,aşırı vit B6 emilim sırasında levodopa ile yarıştığı için kısıtlanmalıdır.
  • 34. Değerlendirme • Rijidite:Karşılaşılan dirence göre minimal,orta şiddetli ve şiddetli olarak kaydedilmelidir. • Postür analizi: Üç yönlü olarak bakılır.Genellikle kifoz ,başın anterior tilti,kalça ve dizlerin fleksiyonda olması ve anterior denge gözlemlenir. • Yutma disfonksiyonu: Tipik olarak dil kontrolünün ve faringeal kas kasılmasındaki gecikmeden kaynaklanır. Oralmukozal egzersizlerle kalınlaştırıcılar aspirasyonun engellenemesinde eşit etkilidir. • Ortostatik hipotansiyon: Hastaların %20 sinde görülür. Sıcak banyo, ağır yemek, aşırı ıkınmadan kaçınılmalıdır. Gereksiz antihipertansifler kesilmeli gerekirse kan basıncını yükseltecek ilaçlar kullanılmalıdır.
  • 35. DEĞERLENDİRME • Gecikmiş gastrik boşalım: Erken doyma bulantı kusma sorunlarıyla karşılaşılır. Azalmış peristaltizm ve GÖRH nedeniyle göğüste yanma şikayeti ortaya çıkar. • Konstipasyon: Sık görülen bir problemdir. Lifli gıdalar, yeterli sıvı alımı, artmış fiziksel aktivite ve ozmotik ajanlardan yararlanılabilir. • Mesane problemleri: En erken ve sık mesane problemi nokturidir. Tedaviye başlamadan önce ürodinami çalışmaları yapılmalıdır. Tedavide zamanlı işeme, TAK ve antikolinerjiklerden faydalanılır. • Ağrı: VAS veya Mc Gill Ağrı Anketi Kullanılabilir. Lokalizasyonu, şiddeti,süresi,tarzı kaydedilmelidir.
  • 36. • Koordinasyon testleri:Denge,dengesel koordinasyon ve dengesel olmayan koordinasyon testlerine bakılır. • GYA değerlendirmesi:GYA’daki bağımsılığı değerlendirilir.Barthell indeksi,FIM vs. kulanılabilir. • Psikososyal değerledirme:Depresyon ve anksiyete hastaların büyük çoğunluğunda görülür.Begg depresyon skalası kullanılabilir • El fonksiyonlarının değerlendirilmesi. Tremor ve akinezik sendrom nedeniyle el becerilerinde azalmalar ve kısıtlanmalar gözlemlenir.
  • 37. • Zamanla kol salınımları tamamen kaybolur ve ayaklarını sürüyerek yürümeye başlarlar. Hasta gravite merkezini yakalamaya çalışıyor gibi öne doğru kısa ve hızlı adımlarla yürür. Buna “fastinating gait” denir
  • 38. Tedavi Prensipleri • Hastalığın her evresinde solunum, postür, antigravite kaslarını kuvvetlendirme egzersizleri ve rijiditenin inhibisyonu ön planda olmalıdır. • Egzersizler parçadan bütüne, basitten karmaşığa doğru ilerletilmelidir. • Statik pozisyonlarda eğitimden kaçınılmalıdır. • Egzersizler sırasında hareketi kolaylaştırıcı etkisi olan görsel ve işitsel uyaranlardan yararlanılmalıdır.
  • 39. Parkinson hastalığındaki rehabilitasyon hedefleri • Mobiliteyi korumak ve arttırmak • Eklem hareket genişliğini arttırmak • Kontraktürleri onlemek • Kifozu önlemek ve postürü düzeltmek • Yürümeyi düzeltmek • Dengeyi geliştirmek • Düşmeyi önlemek • Güven duygusunu arttırmak • Kas koordinasyonunu arttırmak • Anlaşılabilir konuşmayı öğretmek • Disfajiyi azaltmak • Otonomik bulguların tedavisi • Nörojenik mesane rehabilitasyonu yapmak • Solunum kapasitesini arttırmak • El beceri ve koordinasyonunu arttırmak • Hastanın topluma entegrasyonu sağlamak
  • 40. • Hastalık progresyonu ve klinik özellikler hastadan hastaya farklı olması sebebiyle rehabilitasyon hedefleri bireysel olarak belirlenmelidir. • Rehabilitasyon bir eğitim sürecidir. Hastaların eğitiminde iki yöntem söz konsusudur; 1.Kompansatuar stratejilerin öğretilmesi 2. Pratiğe dayalı öğrenme yeteneklerinin geliştirilmesi, performansın arttırılmasıdır. • Egzersiz programı düzenlenirken hastanın toleransı göz önüne alınmalı,grup egzersizleri tercih edilmelidir.
  • 41. Relaksasyon egzersizleri • Relaksasyon egzersizleri ile rijiditede azalma sağlandıktan sonra rehabilitasyon programında daha kolay ilerleme sağlanabilir. • Artan amptitüdlerde kolları sallamakla başlanarak diagonal paternlere geçirilir, proksimal rijiditeyi azaltacak olan gövde rotasyonu, propriyoseptif nöromüsküler fasilitasyon (PNF) paternleri eklenir, ritmik başlatmalar kullanılabilir.
  • 42. Güçlendirme egzersizleri • Kas zaafı günlük yaşam aktiviteleri, yürüme, denge ve düşmelerle yakın ilişkilidir. Ekstremite, gövde güçlendirme ve fleksibilite egzersizlerine önem verilmelidir. • Yapılan bir çalışmada 12 haftalık eksantrik kuadriseps güçlendirmenin kas ağrısı ve serum kreatin kinaz takibi ile kas hasarı oluşturmadan, kas hacmi, yürüme mesafesi ve merdiven inme süresine olumlu etkisi olduğu gösterilmiştir.
  • 43. Parkinson’a özel egzersizler • Parkinsonlu hastalarda fleksör kontraktil elemanlar kısalma eğilimindedir, bunun engellenmesi önemlidir. • Sırt, boyun ekstansörleri, kalça çevresi kaslarını kuvvetlendirme gövde fleksörleri , hamstringler, ayak plantar fleksörleri germe egzersizleriyle daha dik bir duruş , güvenli mobilite, yutma ve konuşma sırasında iyi postür sağlanır.
  • 44. Aerobik egzersizler • Düşük yoğunluklu aerobik egzersizler hastaların maksimum oksijen tüketim kapasitelerini, yürüme kinematiği ve mesafelerini olumlu etkilemektedir. • Parkinsonlu hastalarda treadmil eğitiminin yürüme hızını, çift adım uzunluğunu, yürüme mesafesini arttırdığı,yürüyüş hipokinezisinde etkili olduğu gösterilmiştir.
  • 45. Aerobik egzersizler • Egzersizin parkinson başlangıcında koruyucu olduğuna yönelik kanıtlar bulunmaktadır. • Erken evrelerde egzersiz tedaviye eklenirse hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir. • Erişkin hayaları boyunca yılda 10 aydan fazla egzersiz yapmış erkeklerle, 10 aydan az egzersiz yapanlara oranla parkinson gelişme oranı %60 az bulunmuştur. • Tüm yetişkinlerde aerobik egzersiz programı vermeden önce bireyin kardiyovasküler muayenesi yapılmalıdır.
  • 46. Solunum egzersizleri • Erken dönemlerinde başlanan solunum egzersizleri, doğru postür eğitimi ve gövde ekstansiyonunun korunması kardiyopulmoner ve kas-iskelet sistemi komplikasyonlarının önlenmesi açısından önem taşır. • İleri evrelerde solunum egzersizlerine öksürme teknikleri, spirometre kullanımı ve solunum tedavisi teknikleri eklenir.
  • 47. Postüral stabilite ve denge eğitimi • Düşme ile ilgili risk faktörleri ve bu riski azaltacak çevresel önlemler anlatılmalıdır. • Her pozisyonda ağırlık değiştirme egzersizleri, alt ekstremite kuvvetlendirme, yavaş ve ritmik adımlarla yürüme, dengeyi topuklara basarak sağlama, yatakta dönmek ve yataktan kalkma çalışılır. • Son yıllarda kullanılmaya başlanan tüm vücut titreşim (TVT) egzersizinin hastalarda postüral stabiliteyi iyileştirebildiği gösterilmiştir.
  • 50. Yürüme eğitimi • Parkinson hastalığında proprioseptif duyular azalır.Bunun için hastalara yürüme öncesi zihinde bir yürüme ve ritim hazırlığı yapıp, müzik gibi dışarıdan verilecek bir komutla yürümeye başlayıp sayı sayma ve sesli şarkı söyleme gibi yöntemlerle tempo tutması önerilir. • Yürüme ve postürün düzeltilmesinde baston ve yürüteç gibi yardımcı cihazlar kullanılabilir.
  • 52. İnce El Becerileri • Parkinson hastalarında elin küçük kaslarının etkilenmesi sonucu beceri ve koorinasyon kaybı olur. El yazısı küçülür(mikrografi) , düzensizleşir, çatal bıcak kullanımı diş fırçalama, yüz yıkama düğmeleri ilikleme, fermuar çekme güçleşir. • Zamanla oluşan el deformiteleri yanlışlıkla RA tanısı konmasına neden olabilir ve pseudoromatoid deformiteler olarak isimlendirilir. • Deformiteler oluşmadan fonksiyon bozukluklarına yönelik iş-uğraşı terapisi başlanmalıdır.
  • 54. Konuşma ve Yutma Eğitimi • Konuşma bozukluğu,hastanın anlatımını, kendine güvenini ve yaşam kalitesini azaltır , sosyal izolasyona neden olur. • Hipokinetik dizartri olarak tanımlanır; hipofoni, duraklama, kekeleme ve monoton konuşma görülen anomalilerdir. • Tedavinin temelini solunum egzersizleri ve konuşma hızının kontrolü için yapılan uygulamalar oluşturur.
  • 55. Konuşma ve Yutma Eğitimi • Yutmanın her üç fazında da problem vardır. • Tanısal değerlendirmede videofloroskopik çalışma altın standarttır. • Disfaji çalışma teknikleri yiyeceklerde yapılan mekanik değişiklikler, oral motor egzersizler ve biofeedbacktir. • Ciddi ve hızlı progresif disfajide enteral beslenmeye geçilir.
  • 56. Konuşma ve Yutma Eğitimi • Parkinson hastalığındaki dizartride fonasyon respirasyon güçlendirme modeli ve ya Lee Silverman Voice tedavisi (LSVT) faydalıdır. • 4 haftalık LSVT uygulamasının ses yoğunluğu, kalitesi,frekansı ve akıcılığı üzerindeki etkisinin 12. ayda devam ettiği bulunmuştur. • LSVT ile yutma probleminin %51 oranında azaldığı bulunmuştur. • Tedavinin evde ara verilmeden sürdürülmesi gereklidir.
  • 57. Ortostatik Hipotansiyon • Parkinsonlu hastaların %20 sinde görülür. • Düşme riskini arttırıcı bir faktör olduğu için tedavi edilmelidir. • Tilt table egzersizleri, supin pozisyondan oturur pozisyona geçerken mola verme ve pozisyon değiştirmeden izometrik kontraksiyon yapma öğretilir. Mekanik kontrol için basınçlı uzun çoraplar ve abdominal yastık önerilebilir. • Önlemler yetersiz ise a-1 agonistleri(midodrine), plazma genişleticileri (fludrokortizon) kullanılabilir.
  • 58. • Yapılan çalışmalarda Parkinson hastalarındaki düşme oranı %59 olarak bulunmuştur. • Düşmenin önlenebilmesi icin güvenli şekilde düşme ve yerden kalkma öğretilmeli ve düşmeye neden olan başka faktörler (ortostatik hipotansiyon,aritmi, eşlik eden norolojik hastalıklar) açısından dikkatli olunmalıdır.
  • 62. YÜZ EGZERSİZLERİ • Gülümseyin, tutun, gevşeyin • Dudaklarınızı büzüp, tutup, gevşeyin • Artarda dudaklarınızı büzüp gülümseyin • Ağzınızı açın ve dilinizin ucunu dudaklarınızda gezdirin • Ağzınızı kapatın ve dilinizin ucunu diş etlerinizde gezdirin • Ağzınızı açabildiğiniz kadar açın, tutun, gevşeyin • Uzatarak, yapabildiğiniz kadar yüksek ve güçlü bir sesle “KA” deyin • Yapabildiğiniz kadar hızlı ve yüksek sesle “PATAKA” deyin

Editor's Notes

  • #4: Normal bir beyin ile etkilenen bir beyin arasındaki substantia nigra görünümünü karşılaştırması Soldaki normal beyin örneğinde iyi pigmentlenmiş substantia nigra'ya dikkat edin. Sağdaki hasta, pıhtılaşmış nöronların azaltılması nedeniyle pigmente substantia nigranın kaybı gözlenmektedir.
  • #6: Bir çalışmada RBD'li ve nörolojik bulguları olmayan 50 yaşındaki erkeklerin% 38'inde parkinsonizm gelişmeye devam edilmiştir [22]; Hastalar "hayallerini kuruyor" ve uykularında tekme atabilir, vurabilir, konuşabilir veya ağlayabilir
  • #7: Kardinal bulgular
  • #20: Sekonder parkinsonizm terimi primer parkinsonizm ile aynı aynı belirti ve bulguların,santral sinir sistemine yönelik açıkca tanımlanabilen bir etken sonucu oluştuğu durumlarda kullanılır.
  • #22: Parkinson hastası fleksiyon postüründe ayaklarını sürüyerek kısa adımlarla kollar yürüyüşe katılmadan ve gittikçe artan hızda yürür. Yürümeye başlaması zordur, başladıgında durmakta zorlanır, yönünü değiştiremez, bir eşya çevresinde dolaşamaz, blok halinde döner. Postüral reaksiyon bozuldugu için yanlış bir adımda ve ya hafif bir dokunuşla düşebilirler.
  • #32: STN, gelişmiş Parkinson hastalığının semptomlarını tedavi etmek için derin beyin stimulatörü için tercih edilen cerrahi hedeflerden biridir.
  • #50: Sterotipik yürüyüş paternini düzeltmek için kas güçlendirme ve EHA egzersizleri tek başına yeterli değildir; ağırlık merkezi değişimine uyumun sağlanması, resiprokal hareketlerin organizasyonunun da olması gerekmektedir. Hastadan kollarını sallaması ve adımlarını abartması istenir. Bunun yanında otomatik yanıt kullanma azlığı nedeniyle hareket bir çok defa tekrarlanmalıdır.
  • #52: Pacchetti ve arkadaşlarının yaptığı randomize calışmada haftada 1.5-2 saat toplam 3 ay onaltışar kişiden oluşan iki ayrı gruptan birine muzik eşliğinde hareketler, diğerine germe egzersizleri verilmiştir. Sonucta muzik grubunda bradikinezi, gunluk yaşam aktiviteleri ve emosyonel durumun, germe egzersizleri yapılan grupta da rijiditenin duzeldiği bulunmuştur.