際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
2
Most read
6
Most read
8
Most read
PROJEKT
R谷nd谷sia e Internetit.Ndikimi I kompjuterit dhe internetit n谷
shoq谷ri.
SI SHPIKJA M E MADHE E NJERZIMIT PAS RROTS S ZJARRIT, INTERNETI PO
TRANSFORMON GJITHNJ E ME TEPR JETN E NJERIUT. TRANSFORMIM, I CILI PR
NGA RNDSIA E TIJ, PO KTHEHET N NJ PRDORIM T DOMOSDOSHM, Q I
NGJAN KAFES S MNGJESIT. INTERNETI PREJ VITESH MUNDSON KOMUNIKIM T
SHPEJT T INDIVIDVE, ORGANIZATAVE,MEDIAVE, QOFSHIN VIZIVE APO T
SHKRUARA, DUKE U KTHYER N ENCIKLOPEDIN M T MADHE T BOTS
MODERNE.
FILLIMET E TIJ
N谷 jet谷n e p谷rditshme 谷sht谷 I domosdosh谷m
komunikimi.Fillimet e internetit i p谷rkasin viteve 60-t谷, si
p谷rpjekje e ushtris谷 amerikane t谷 lidhte me Rrjet /
Network, bazat e saj n谷p谷r Amerik谷.Ndryshe sic njihet nga ne
KODI MORS.M谷 pas u zhvillua telegrafi,q谷 p谷rcillte
mesazhe t谷 shkruara n谷 formate t谷 vogla letre. M谷 pas filluan
universitetet me nj谷ra-tjetr谷n. Rreth viteve 70-t谷 filloi dhe
komercializimi i internetit, por mund t谷 d谷rgohej vet谷m posta
elektronike dhe n谷 at谷 koh谷 ishte nj谷 sh谷rbim tep谷r i
kushtuesh谷m.Sh谷rbimi I d谷rgimit t谷 post谷s elektronike(E-
mail),ishte ky nj谷 tjet谷r hap I madh n谷 teknologjin谷 moderne
elektronike.
Zanafilla e ides谷 p谷r nd谷rtimin e rrjetit, q谷 p谷r ne 谷sht谷 i njohur
me emrin "internet", rrjedh nga koha e Luft谷s s谷 Ftoht谷 n谷 vitet
60-t谷. Si iniciator谷 t谷 k谷tij rrjeti jan谷 strukturat ushtarake t谷 ShBA-
s谷. Q谷 n谷 fillim t谷 viteve 卒60-t谷, ushtarak谷t amerikan谷 mendonin
se si ti mbronin informacionet e tyre edhe n谷 raste t谷 ndonj谷 sulmi
atomik nga kund谷rshtar谷t. Si zgjidhje m谷 e mir谷 e k谷tij problemi
shikohej nj谷 rrjet谷 elektronike. N谷 k谷t谷 rrjet谷 duhej q谷 t谷 nj谷jtat t谷
dh谷na t谷 regjistroheshin dhe t谷 shp谷rndaheshin n谷p谷r
kompjuterat q谷 ndodheshin n谷 distanc谷. N谷 rast t谷 ndryshimeve
tek k谷to t谷 dh谷na, duhej q谷 ndryshimet t谷 b谷heshin n谷 t谷 gjith谷
kompjuterat e lidhur n谷 at谷 rrjet谷. Secili nga kompjuterat e lidhur
duhet t谷 komunikonte n谷 disa lidhje me kompjuterat e tjer谷. Vet谷m
n谷 k谷t谷 m谷nyr谷 ishte e mundshme vazhdim谷sia e komunikimit n谷
rast t谷 shkat谷rrimit t谷 ndonj谷rit nga kompjuterat, ose k谷putjes s谷
ndonj谷 lidhjeje. Por n谷 vitin 1964, Forcat Ajrore t谷 SHBA-s谷
angazhojn谷 firm谷n RAND Corporation, p谷r nd谷rtimin e projektit t谷
quajtur "Rrjeti i decentralizuar".
SI U KRIJUA INTERNETI
Kjo firm谷 nuk u angazhua p谷r at谷 q谷 ne sot e njohim si
paraardh谷s i internetit. P谷r shkak t谷 shum谷 v谷shtir谷sive, ky
projekt nuk u realizua, vet谷 ideja p谷r nj谷 "rrjet谷 t谷
decentralizuar", ku mbajtja e t谷 dh谷nave b谷het n谷 form谷
paketash, mbeti nj谷 ide n谷 let谷r. Qendra shkencore Advance
Research Projects Agency (ARPA), q谷 nga viti 1958 sh谷rbente
p谷r zhvillimin shkencor p谷r ushtrin谷 amerikane, vendosi q谷 m谷
1966-谷n t谷 nd谷rlidh谷 rrjetin me llogarit谷sin ARPA. Me k谷t谷
rast, ideja p谷r "rrjetin e decentralizuar" u zhvillua edhe m谷 tej dhe
mori nj谷 form谷 paksa m谷 t谷 kuptueshme. N谷 vitin 1969, n谷 rrjetin
ARPA-net ishin t谷 lidhur kat谷r llogarit谷s. Tre vite m谷 von谷, n谷
ARPA-net ishin t谷 lidhur 40 llogarit谷s. Duhet theksuar se edhe n谷
k谷t谷 koh谷, ARPA-net ishte nj谷 rrjet i mbyllur. Nga ky rrjet i
mbyllur, ARPA-net do t谷 nd谷rtohej m谷 von谷 si rrjeti i internetit.
N DITT E SOTME
N谷 internet mund t谷 komunikosh me k谷do dhe nga kudo, mund t谷
lexosh, mund t谷 kulturohesh, mund t谷 informohesh, mund t谷 blesh
e t谷 shes谷sh mallra e sh谷rbime, mund t谷 paguash faturat e
sht谷pis谷 e t谷 biznesit, t谷 paguash e t谷 paguhesh, mund t谷 botosh,
t谷 d谷gjosh muzik谷,t谷 shoh谷sh koncerte e filma, mund t谷 b谷sh
shkoll谷 e trajnime profesionale me korrespondenc谷, e pa fund
gj谷ra t谷 p谷rdit谷shme nga jeta e 巽dokujt prej nesh.
Zhvillimi m谷 i madh n谷 k谷t谷 bot谷 t谷 re t谷 teknologjis谷 s谷
informacionit (IT) 谷sht谷 b谷r谷 q谷 nga fundi i viteve 1980-t谷 e n谷
vijim. Ashtu si巽 i duhej njeriut, nj谷 plug q谷 e t谷rhiqte me qe, kuaj
apo traktor, p谷r t谷 l谷ruar tok谷n, dhe m谷 pas nj谷 laps e mjete t谷
sofistikuara p谷r t谷 shkruar, ashtu edhe p谷r internetin duhet t谷 kesh
nj谷 kompjuter dhe nj谷 lidhje, q谷 t谷 hysh n谷 bot谷n e madhe t谷
cyberspace (kibernetik谷s). Nuk mund t谷 mendohet p谷rparimi i
sot谷m n谷 bot谷, i palidhur me bot谷n e kompjuterit e t谷 IT-s谷.
nevoj谷n e tij t谷 komunikimit me qendrat e tjera n谷 Europ谷n Lindore si dhe me
qendr谷n n谷 Shtetet e Bashkuara. P谷r vite me radh谷 nuk kishte as ligj, as
eksperienc谷 n谷 p谷rdorimin e k谷tij sh谷rbimi t谷 ri tek ne. Liberalizmi i ligjit t谷 mediave
n谷 p谷rgjith谷si pas 1997-谷s, b谷ri t谷 mundur q谷 operator谷 t谷 medias, por jo vet谷m, t谷
zbulonin edhe bot谷n e internetit. Ky zhvillim i vrullsh谷m do t谷 vazhdonte dhe n谷
vitet, ku do t谷 vendosej edhe krijimi i infrastruktur谷s s谷 nevojshme n谷 lidhjen
nd谷rkomb谷tare.Dy jan谷 linjat baz谷 nga ku Shqip谷ria furnizohet me internet
n谷p谷rmjet fibrave optik谷. Nj谷ra 谷sht谷 linja veri-jug, q谷 kalon nga Kroacia p谷r n谷
Greqi n谷p谷rmjet Shqip谷ris谷. Tjetra 谷sht谷 linja lindje-per谷ndim, q谷 vjen n谷 Shqip谷ri
nga Italia, p谷r t谷 vazhduar n谷 drejtim t谷 Turqis谷 n谷p谷rmjet Maqedonis谷 dhe
Bullgaris谷.
Sallat e internetit dhe internet-kafe u zhvilluan n谷 Shqip谷ri p谷r t谷 t谷rhequr sa m谷
shum谷 t谷 rinjt谷, klient谷 privat谷 e sporadik谷. N谷 konceptin modern t谷 nj谷 "kafeje", e
bashk谷ngjitur tani me sh谷rbimin e kufizuar t谷 internetit me disa kompjutera. Por
shtrirje m谷 t谷 gjer谷 mor谷n sallat ose qendrat e internetit me 5-20 kompjutera, t谷
cilat sjan谷 gj谷 tjet谷r ve巽se adoptime nga dhoma apo apartamente banimi t谷 kateve
p谷rdhese n谷 "cyber-room". Nj谷 biznes ky jo vet谷m p谷r amator谷t e kompjuterave
apo student谷 t谷 sapodiplomuar me intuit谷 tregu, por sot dhe i kujtdo q谷 merr
p谷rsip谷r p谷rballjen me riskun e tregut. Rreth 1000 t谷 tilla num谷rohen tani n谷
Shqip谷ri, ku pjesa m谷 e madhe e tyre ndodhen n谷 Tiran谷 e Durr谷s
INTERNETI N SHQIPRI
N谷 t谷 kaluar谷n, vet谷m nj谷 elit谷 e vog谷l mjetesh informimi, si gazetat, rrjetet
televizive dhe koorporatat e m谷dha, kontrollonin pjes谷n m谷 t谷 madhe t谷
informacionit. Por me p谷rhapjen e Internetit, gjithnj谷 e m谷 shum谷 njer谷z po
arrijn谷 t谷 marrin direkt informacione t谷 pafiltruara t谷 t谷 gjitha llojeve. Bizneset
po e njohin k谷t谷 prirje dhe po p谷rpiqen t谷 p谷rfitojn谷 prej saj. Miliona e miliona
njer谷z hyjn谷 n谷 faqet elektronike n谷 koh谷t e sotme, p谷r t谷 lexuar shtypin e
dit谷s, parashikimin e motit, k谷mbimin valutor, post谷n elektronike e p谷r t谷
k谷rkuar 巽do gj谷 n谷 t谷 famshmin Google. I njohur si motori m谷 i madh p谷r
k谷rkimet n谷 Internet, ka nj谷 mesatare prej mbi 100 milion谷 k谷rkimesh n谷 dit谷.
Njer谷zit nga i gjith谷 globi b谷jn谷 thuajse miliarda k谷rkime 巽do muaj.
Informacioni ka qen谷 gjithnj谷 nj谷 produkt dhe pushtet n谷 bot谷n e biznesit. Tani
at谷 e shfryt谷zojn谷 m谷 shum谷 konsumator谷 kur p谷rdorin Internetin. Sot dihet
se nj谷 nga sh谷rbimet m谷 t谷 r谷nd谷sishme t谷 teknologjis谷 bashk谷kohore jan谷
kompjuterat. Mund谷sit谷 dhe p谷rdorimet e tyre jan谷 kaq t谷 shumta, sa 谷sht谷
v谷shtir谷 t'i num谷rojm谷, por e sigurt 谷sht谷 se ata leht谷sojn谷 dhe shumfishojn谷
n谷 m谷nyr谷 t谷 paimagjinueshme pun谷n n谷 shum谷 drejtime t谷 veprimtaris谷
njer谷zore.
INTERNETI DHE PRHAPJA E
INFORMACIONEVE
Ad

Recommended

PROJEKT-Ndotja e Mjedisit
PROJEKT-Ndotja e Mjedisit
xhulia osmanllari
Historia e zhvillimit te matematikes
Historia e zhvillimit te matematikes
Xhuliana Haxhiu
Projekt qytetari
Projekt qytetari
Ueda Rrukaj
Ne dhe mjedisi!
Ne dhe mjedisi!
Denisa Caushi
Perdorimi i paisjeve me decibel te ulet
Perdorimi i paisjeve me decibel te ulet
olinuhi
Projekt Fizik Parashikimi Motit dhe Shtypja Atmosferike
Projekt Fizik Parashikimi Motit dhe Shtypja Atmosferike
Patrik Li巽i
Pastrimi i gjuhes shqipe
Pastrimi i gjuhes shqipe
olinuhi
PUNE ME PROJEKT
PUNE ME PROJEKT
ErjonaHaka
VESHJET POPULLORE SHQIPTARE
VESHJET POPULLORE SHQIPTARE
roni45
Th谷nie t谷 arta p谷r matematiken
Th谷nie t谷 arta p谷r matematiken
Faton Hyseni
interneti
interneti
Izaura Xhumari
Projekt ne fizike
Projekt ne fizike
Daniela Ela
roli i elementeve kimike ne organizmin e njeriut
roli i elementeve kimike ne organizmin e njeriut
mikaela basha
Projekt Matematike
Projekt Matematike
S Gashi
Tregu i punes ne Shqiperi
Tregu i punes ne Shqiperi
Darla Evangjeli
Siguria e f谷mij谷ve n谷 internet
Siguria e f谷mij谷ve n谷 internet
enis vladi
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
sidorelahalilaj113
Ngrohja globale
Ngrohja globale
Kristjana Llolli
Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.
Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.
ronela hasanaj
Lexim Jasht谷 klase: "Prici i vogel"
Lexim Jasht谷 klase: "Prici i vogel"
#MesueseAurela Elezaj
Projekt Fizike Tema: Energjia e se ardhmes
Projekt Fizike Tema: Energjia e se ardhmes
Iris Sakej
Mutacionet gjenetike
Mutacionet gjenetike
amla hoxha
Projekt historie
Projekt historie
S Gashi
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat Shqipetare
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat Shqipetare
Ke Keiss
Fibrat Optike - projekt
Fibrat Optike - projekt
alketsula
Historiku i internetit
Historiku i internetit
Zamira Hodaj
projekt: shkrimtaret bashkohor shqiptar dhe veprat e tyre
projekt: shkrimtaret bashkohor shqiptar dhe veprat e tyre
Fatjon Cane
Projekt biologjie:Ushqimi dhe shendeti.
Projekt biologjie:Ushqimi dhe shendeti.
enerisaloti
aftesia ne rrjet
aftesia ne rrjet
AndiMuka1
Gjeneratat e kompjuterit tik klasa 9....pptx
Gjeneratat e kompjuterit tik klasa 9....pptx
selimprethi

More Related Content

What's hot (20)

VESHJET POPULLORE SHQIPTARE
VESHJET POPULLORE SHQIPTARE
roni45
Th谷nie t谷 arta p谷r matematiken
Th谷nie t谷 arta p谷r matematiken
Faton Hyseni
interneti
interneti
Izaura Xhumari
Projekt ne fizike
Projekt ne fizike
Daniela Ela
roli i elementeve kimike ne organizmin e njeriut
roli i elementeve kimike ne organizmin e njeriut
mikaela basha
Projekt Matematike
Projekt Matematike
S Gashi
Tregu i punes ne Shqiperi
Tregu i punes ne Shqiperi
Darla Evangjeli
Siguria e f谷mij谷ve n谷 internet
Siguria e f谷mij谷ve n谷 internet
enis vladi
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
sidorelahalilaj113
Ngrohja globale
Ngrohja globale
Kristjana Llolli
Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.
Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.
ronela hasanaj
Lexim Jasht谷 klase: "Prici i vogel"
Lexim Jasht谷 klase: "Prici i vogel"
#MesueseAurela Elezaj
Projekt Fizike Tema: Energjia e se ardhmes
Projekt Fizike Tema: Energjia e se ardhmes
Iris Sakej
Mutacionet gjenetike
Mutacionet gjenetike
amla hoxha
Projekt historie
Projekt historie
S Gashi
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat Shqipetare
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat Shqipetare
Ke Keiss
Fibrat Optike - projekt
Fibrat Optike - projekt
alketsula
Historiku i internetit
Historiku i internetit
Zamira Hodaj
projekt: shkrimtaret bashkohor shqiptar dhe veprat e tyre
projekt: shkrimtaret bashkohor shqiptar dhe veprat e tyre
Fatjon Cane
Projekt biologjie:Ushqimi dhe shendeti.
Projekt biologjie:Ushqimi dhe shendeti.
enerisaloti
VESHJET POPULLORE SHQIPTARE
VESHJET POPULLORE SHQIPTARE
roni45
Th谷nie t谷 arta p谷r matematiken
Th谷nie t谷 arta p谷r matematiken
Faton Hyseni
Projekt ne fizike
Projekt ne fizike
Daniela Ela
roli i elementeve kimike ne organizmin e njeriut
roli i elementeve kimike ne organizmin e njeriut
mikaela basha
Projekt Matematike
Projekt Matematike
S Gashi
Tregu i punes ne Shqiperi
Tregu i punes ne Shqiperi
Darla Evangjeli
Siguria e f谷mij谷ve n谷 internet
Siguria e f谷mij谷ve n谷 internet
enis vladi
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
sidorelahalilaj113
Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.
Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.
ronela hasanaj
Lexim Jasht谷 klase: "Prici i vogel"
Lexim Jasht谷 klase: "Prici i vogel"
#MesueseAurela Elezaj
Projekt Fizike Tema: Energjia e se ardhmes
Projekt Fizike Tema: Energjia e se ardhmes
Iris Sakej
Mutacionet gjenetike
Mutacionet gjenetike
amla hoxha
Projekt historie
Projekt historie
S Gashi
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat Shqipetare
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat Shqipetare
Ke Keiss
Fibrat Optike - projekt
Fibrat Optike - projekt
alketsula
Historiku i internetit
Historiku i internetit
Zamira Hodaj
projekt: shkrimtaret bashkohor shqiptar dhe veprat e tyre
projekt: shkrimtaret bashkohor shqiptar dhe veprat e tyre
Fatjon Cane
Projekt biologjie:Ushqimi dhe shendeti.
Projekt biologjie:Ushqimi dhe shendeti.
enerisaloti

Similar to Projekt ne TIK (19)

aftesia ne rrjet
aftesia ne rrjet
AndiMuka1
Gjeneratat e kompjuterit tik klasa 9....pptx
Gjeneratat e kompjuterit tik klasa 9....pptx
selimprethi
Informatik
Informatik
SuelaTosuni
Interneti
Interneti
vjosashala
Teknologji kompjuteri
Teknologji kompjuteri
FlorentinaQenaj
Punim seminarik informatik
Punim seminarik informatik
Duresa M. Bytyqi
Cyber crime-Krimet Kibernetike
Cyber crime-Krimet Kibernetike
Krenare Rexhepi
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skript谷)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skript谷)
fatonbajrami1
Prezantimi bazat e informatikes
Prezantimi bazat e informatikes
Duresa M. Bytyqi
Interneti
Interneti
Zamira Hodaj
Interneti dhe Web
Interneti dhe Web
JetmiraYmeralilaj
Puna me internet (Komunikimet)
Puna me internet (Komunikimet)
LeonitaLikaj1
Informatike Biznesi
Informatike Biznesi
Faton_Mustafa
Nje bote-me-dhe-pa-teknologji
Nje bote-me-dhe-pa-teknologji
axheta axheta
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe p谷rgjigje)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe p谷rgjigje)
fatonbajrami1
Biznesielektronik dr-150227134838-conversion-gate02
Biznesielektronik dr-150227134838-conversion-gate02
Rilind Kastrati
Tenkologjia e mesimdhenies
Tenkologjia e mesimdhenies
seada
KOMPJUTERAT DHE GJENERATAT E TYRE...pptx
KOMPJUTERAT DHE GJENERATAT E TYRE...pptx
selimprethi
aftesia ne rrjet
aftesia ne rrjet
AndiMuka1
Gjeneratat e kompjuterit tik klasa 9....pptx
Gjeneratat e kompjuterit tik klasa 9....pptx
selimprethi
Teknologji kompjuteri
Teknologji kompjuteri
FlorentinaQenaj
Punim seminarik informatik
Punim seminarik informatik
Duresa M. Bytyqi
Cyber crime-Krimet Kibernetike
Cyber crime-Krimet Kibernetike
Krenare Rexhepi
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skript谷)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skript谷)
fatonbajrami1
Prezantimi bazat e informatikes
Prezantimi bazat e informatikes
Duresa M. Bytyqi
Puna me internet (Komunikimet)
Puna me internet (Komunikimet)
LeonitaLikaj1
Informatike Biznesi
Informatike Biznesi
Faton_Mustafa
Nje bote-me-dhe-pa-teknologji
Nje bote-me-dhe-pa-teknologji
axheta axheta
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe p谷rgjigje)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe p谷rgjigje)
fatonbajrami1
Biznesielektronik dr-150227134838-conversion-gate02
Biznesielektronik dr-150227134838-conversion-gate02
Rilind Kastrati
Tenkologjia e mesimdhenies
Tenkologjia e mesimdhenies
seada
KOMPJUTERAT DHE GJENERATAT E TYRE...pptx
KOMPJUTERAT DHE GJENERATAT E TYRE...pptx
selimprethi
Ad

Projekt ne TIK

  • 1. PROJEKT R谷nd谷sia e Internetit.Ndikimi I kompjuterit dhe internetit n谷 shoq谷ri.
  • 2. SI SHPIKJA M E MADHE E NJERZIMIT PAS RROTS S ZJARRIT, INTERNETI PO TRANSFORMON GJITHNJ E ME TEPR JETN E NJERIUT. TRANSFORMIM, I CILI PR NGA RNDSIA E TIJ, PO KTHEHET N NJ PRDORIM T DOMOSDOSHM, Q I NGJAN KAFES S MNGJESIT. INTERNETI PREJ VITESH MUNDSON KOMUNIKIM T SHPEJT T INDIVIDVE, ORGANIZATAVE,MEDIAVE, QOFSHIN VIZIVE APO T SHKRUARA, DUKE U KTHYER N ENCIKLOPEDIN M T MADHE T BOTS MODERNE.
  • 3. FILLIMET E TIJ N谷 jet谷n e p谷rditshme 谷sht谷 I domosdosh谷m komunikimi.Fillimet e internetit i p谷rkasin viteve 60-t谷, si p谷rpjekje e ushtris谷 amerikane t谷 lidhte me Rrjet / Network, bazat e saj n谷p谷r Amerik谷.Ndryshe sic njihet nga ne KODI MORS.M谷 pas u zhvillua telegrafi,q谷 p谷rcillte mesazhe t谷 shkruara n谷 formate t谷 vogla letre. M谷 pas filluan universitetet me nj谷ra-tjetr谷n. Rreth viteve 70-t谷 filloi dhe komercializimi i internetit, por mund t谷 d谷rgohej vet谷m posta elektronike dhe n谷 at谷 koh谷 ishte nj谷 sh谷rbim tep谷r i kushtuesh谷m.Sh谷rbimi I d谷rgimit t谷 post谷s elektronike(E- mail),ishte ky nj谷 tjet谷r hap I madh n谷 teknologjin谷 moderne elektronike.
  • 4. Zanafilla e ides谷 p谷r nd谷rtimin e rrjetit, q谷 p谷r ne 谷sht谷 i njohur me emrin "internet", rrjedh nga koha e Luft谷s s谷 Ftoht谷 n谷 vitet 60-t谷. Si iniciator谷 t谷 k谷tij rrjeti jan谷 strukturat ushtarake t谷 ShBA- s谷. Q谷 n谷 fillim t谷 viteve 卒60-t谷, ushtarak谷t amerikan谷 mendonin se si ti mbronin informacionet e tyre edhe n谷 raste t谷 ndonj谷 sulmi atomik nga kund谷rshtar谷t. Si zgjidhje m谷 e mir谷 e k谷tij problemi shikohej nj谷 rrjet谷 elektronike. N谷 k谷t谷 rrjet谷 duhej q谷 t谷 nj谷jtat t谷 dh谷na t谷 regjistroheshin dhe t谷 shp谷rndaheshin n谷p谷r kompjuterat q谷 ndodheshin n谷 distanc谷. N谷 rast t谷 ndryshimeve tek k谷to t谷 dh谷na, duhej q谷 ndryshimet t谷 b谷heshin n谷 t谷 gjith谷 kompjuterat e lidhur n谷 at谷 rrjet谷. Secili nga kompjuterat e lidhur duhet t谷 komunikonte n谷 disa lidhje me kompjuterat e tjer谷. Vet谷m n谷 k谷t谷 m谷nyr谷 ishte e mundshme vazhdim谷sia e komunikimit n谷 rast t谷 shkat谷rrimit t谷 ndonj谷rit nga kompjuterat, ose k谷putjes s谷 ndonj谷 lidhjeje. Por n谷 vitin 1964, Forcat Ajrore t谷 SHBA-s谷 angazhojn谷 firm谷n RAND Corporation, p谷r nd谷rtimin e projektit t谷 quajtur "Rrjeti i decentralizuar". SI U KRIJUA INTERNETI
  • 5. Kjo firm谷 nuk u angazhua p谷r at谷 q谷 ne sot e njohim si paraardh谷s i internetit. P谷r shkak t谷 shum谷 v谷shtir谷sive, ky projekt nuk u realizua, vet谷 ideja p谷r nj谷 "rrjet谷 t谷 decentralizuar", ku mbajtja e t谷 dh谷nave b谷het n谷 form谷 paketash, mbeti nj谷 ide n谷 let谷r. Qendra shkencore Advance Research Projects Agency (ARPA), q谷 nga viti 1958 sh谷rbente p谷r zhvillimin shkencor p谷r ushtrin谷 amerikane, vendosi q谷 m谷 1966-谷n t谷 nd谷rlidh谷 rrjetin me llogarit谷sin ARPA. Me k谷t谷 rast, ideja p谷r "rrjetin e decentralizuar" u zhvillua edhe m谷 tej dhe mori nj谷 form谷 paksa m谷 t谷 kuptueshme. N谷 vitin 1969, n谷 rrjetin ARPA-net ishin t谷 lidhur kat谷r llogarit谷s. Tre vite m谷 von谷, n谷 ARPA-net ishin t谷 lidhur 40 llogarit谷s. Duhet theksuar se edhe n谷 k谷t谷 koh谷, ARPA-net ishte nj谷 rrjet i mbyllur. Nga ky rrjet i mbyllur, ARPA-net do t谷 nd谷rtohej m谷 von谷 si rrjeti i internetit.
  • 6. N DITT E SOTME N谷 internet mund t谷 komunikosh me k谷do dhe nga kudo, mund t谷 lexosh, mund t谷 kulturohesh, mund t谷 informohesh, mund t谷 blesh e t谷 shes谷sh mallra e sh谷rbime, mund t谷 paguash faturat e sht谷pis谷 e t谷 biznesit, t谷 paguash e t谷 paguhesh, mund t谷 botosh, t谷 d谷gjosh muzik谷,t谷 shoh谷sh koncerte e filma, mund t谷 b谷sh shkoll谷 e trajnime profesionale me korrespondenc谷, e pa fund gj谷ra t谷 p谷rdit谷shme nga jeta e 巽dokujt prej nesh. Zhvillimi m谷 i madh n谷 k谷t谷 bot谷 t谷 re t谷 teknologjis谷 s谷 informacionit (IT) 谷sht谷 b谷r谷 q谷 nga fundi i viteve 1980-t谷 e n谷 vijim. Ashtu si巽 i duhej njeriut, nj谷 plug q谷 e t谷rhiqte me qe, kuaj apo traktor, p谷r t谷 l谷ruar tok谷n, dhe m谷 pas nj谷 laps e mjete t谷 sofistikuara p谷r t谷 shkruar, ashtu edhe p谷r internetin duhet t谷 kesh nj谷 kompjuter dhe nj谷 lidhje, q谷 t谷 hysh n谷 bot谷n e madhe t谷 cyberspace (kibernetik谷s). Nuk mund t谷 mendohet p谷rparimi i sot谷m n谷 bot谷, i palidhur me bot谷n e kompjuterit e t谷 IT-s谷.
  • 7. nevoj谷n e tij t谷 komunikimit me qendrat e tjera n谷 Europ谷n Lindore si dhe me qendr谷n n谷 Shtetet e Bashkuara. P谷r vite me radh谷 nuk kishte as ligj, as eksperienc谷 n谷 p谷rdorimin e k谷tij sh谷rbimi t谷 ri tek ne. Liberalizmi i ligjit t谷 mediave n谷 p谷rgjith谷si pas 1997-谷s, b谷ri t谷 mundur q谷 operator谷 t谷 medias, por jo vet谷m, t谷 zbulonin edhe bot谷n e internetit. Ky zhvillim i vrullsh谷m do t谷 vazhdonte dhe n谷 vitet, ku do t谷 vendosej edhe krijimi i infrastruktur谷s s谷 nevojshme n谷 lidhjen nd谷rkomb谷tare.Dy jan谷 linjat baz谷 nga ku Shqip谷ria furnizohet me internet n谷p谷rmjet fibrave optik谷. Nj谷ra 谷sht谷 linja veri-jug, q谷 kalon nga Kroacia p谷r n谷 Greqi n谷p谷rmjet Shqip谷ris谷. Tjetra 谷sht谷 linja lindje-per谷ndim, q谷 vjen n谷 Shqip谷ri nga Italia, p谷r t谷 vazhduar n谷 drejtim t谷 Turqis谷 n谷p谷rmjet Maqedonis谷 dhe Bullgaris谷. Sallat e internetit dhe internet-kafe u zhvilluan n谷 Shqip谷ri p谷r t谷 t谷rhequr sa m谷 shum谷 t谷 rinjt谷, klient谷 privat谷 e sporadik谷. N谷 konceptin modern t谷 nj谷 "kafeje", e bashk谷ngjitur tani me sh谷rbimin e kufizuar t谷 internetit me disa kompjutera. Por shtrirje m谷 t谷 gjer谷 mor谷n sallat ose qendrat e internetit me 5-20 kompjutera, t谷 cilat sjan谷 gj谷 tjet谷r ve巽se adoptime nga dhoma apo apartamente banimi t谷 kateve p谷rdhese n谷 "cyber-room". Nj谷 biznes ky jo vet谷m p谷r amator谷t e kompjuterave apo student谷 t谷 sapodiplomuar me intuit谷 tregu, por sot dhe i kujtdo q谷 merr p谷rsip谷r p谷rballjen me riskun e tregut. Rreth 1000 t谷 tilla num谷rohen tani n谷 Shqip谷ri, ku pjesa m谷 e madhe e tyre ndodhen n谷 Tiran谷 e Durr谷s INTERNETI N SHQIPRI
  • 8. N谷 t谷 kaluar谷n, vet谷m nj谷 elit谷 e vog谷l mjetesh informimi, si gazetat, rrjetet televizive dhe koorporatat e m谷dha, kontrollonin pjes谷n m谷 t谷 madhe t谷 informacionit. Por me p谷rhapjen e Internetit, gjithnj谷 e m谷 shum谷 njer谷z po arrijn谷 t谷 marrin direkt informacione t谷 pafiltruara t谷 t谷 gjitha llojeve. Bizneset po e njohin k谷t谷 prirje dhe po p谷rpiqen t谷 p谷rfitojn谷 prej saj. Miliona e miliona njer谷z hyjn谷 n谷 faqet elektronike n谷 koh谷t e sotme, p谷r t谷 lexuar shtypin e dit谷s, parashikimin e motit, k谷mbimin valutor, post谷n elektronike e p谷r t谷 k谷rkuar 巽do gj谷 n谷 t谷 famshmin Google. I njohur si motori m谷 i madh p谷r k谷rkimet n谷 Internet, ka nj谷 mesatare prej mbi 100 milion谷 k谷rkimesh n谷 dit谷. Njer谷zit nga i gjith谷 globi b谷jn谷 thuajse miliarda k谷rkime 巽do muaj. Informacioni ka qen谷 gjithnj谷 nj谷 produkt dhe pushtet n谷 bot谷n e biznesit. Tani at谷 e shfryt谷zojn谷 m谷 shum谷 konsumator谷 kur p谷rdorin Internetin. Sot dihet se nj谷 nga sh谷rbimet m谷 t谷 r谷nd谷sishme t谷 teknologjis谷 bashk谷kohore jan谷 kompjuterat. Mund谷sit谷 dhe p谷rdorimet e tyre jan谷 kaq t谷 shumta, sa 谷sht谷 v谷shtir谷 t'i num谷rojm谷, por e sigurt 谷sht谷 se ata leht谷sojn谷 dhe shumfishojn谷 n谷 m谷nyr谷 t谷 paimagjinueshme pun谷n n谷 shum谷 drejtime t谷 veprimtaris谷 njer谷zore. INTERNETI DHE PRHAPJA E INFORMACIONEVE