More Related Content
Similar to PZPB (20)
More from Grupa PTWP S.A. (20)
PZPB
- 1. Polski Zwizek Pracodawc坦w Budownictwa ul. Kaliska 23 lok. U4, 02-316 Warszawa NIP: 526-27-86-889 REGON: 015796734 tel. 22 114 95 26, e-mail: sekretariat@pzpb.com.pl www.pzpb.com.pl Warszawa, 28 marca 2020 PZPB/26/2020 Sz.P. Jadwiga Emilewicz Minister Rozwoju Sz.P. Andrzej Adamczyk Minister Infrastruktury Szanowna Pani Minister, Szanowny Panie Ministrze, jestemy przekonani, 甜e budownictwo jest w stanie peni rol d添wigni, kt坦ra pozwoli polskiej gospodarce szybko wr坦ci na cie甜k dotychczasowego wzrostu. Inwestycje publiczne, w ramach kt坦rych stosuje si system zam坦wie publicznych, mog powa甜nie przyczyni si do utrzymania potencjau firm budowlanych, w tym ich pynnoci. Rynek budowlany i budownictwo nale甜y zatem postrzega jako potencjalne du甜e wsparcie a wrcz ratunek dla gospodarki. Tym bardziej, 甜e z uwagi na niedobory kadrowe budownictwa w ostatnich dw坦ch latach, przedsibiorstwa budowlane mog zatrudni wielu pracownik坦w, kt坦rzy utrac miejsca pracy w innych sektorach gospodarki. Pragniemy podkreli, 甜e przedsibiorstwa budowlane utrzymuj, pomimo powa甜nej sytuacji, cigo produkcji. Jednak ich kondycja z uwagi na szereg problem坦w lat minionych, w tym zwaszcza nierozwizany problem waloryzacji kontrakt坦w z lat 2015-2017 czy liczne spory na gruncie nazbyt zbiurokratyzowanego i skostniaego systemu zam坦wie publicznych, jest dzi trudna. Potrzeba obecnie rozwiza ustawowych, kt坦re wyeliminuj ze skutkiem natychmiastowym kluczowe dysfunkcje relacji zamawiajcy wykonawca, w tym zwaszcza trwajce nierzadko miesicami negocjowanie aneks坦w do um坦w, ustalanie wpywu na harmonogram rzeczowo-finansowy, zatwierdzanie polece zmian. Zaniechanie radykalnych usprawnie w tych obszarach spowoduje, 甜e strony zamiast sprawnie prowadzi inwestycje ratujce gospodark, wejd w procedury roszczeniowe i sporne ze skutkiem dla caej gospodarki. Nadmierna uznaniowo, oportunizm stron i brak rozwiza wymuszajcych sprawne decyzje byy jednym z najistotniejszych powod坦w dotychczasowych niepowodze w procesach inwestycyjnych. *** Zmiany wprowadzane nowelizacj ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczeg坦lnych rozwizaniach zwizanych z zapobieganiem, przeciwdziaaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chor坦b zaka添nych oraz
- 2. 2 wywoanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374), dalej Projekt albo Nowelizacja, nie bd w naszej ocenie odpowiednim wsparciem dla rynku budowlanego. Jakkolwiek s redakcyjnie poprawne, to jednak cakowicie abstrahuj od praktyki realizacji inwestycji, mechanizm坦w podejmowania decyzji przez inwestor坦w czy wytrenowanej przez lata zdolnoci stron do nadmiernego formalizowania proces坦w i kierowania na drog sporn. Nasza ocena jest w tym zakresie zbie甜na z ocenami szeregu inwestor坦w publicznych, z kt坦rymi w ostatnich dniach rozmawialimy. Z przeprowadzonej analizy Nowelizacji (art. 15r art. 15t) wynika jednoznaczna potrzeba wprowadzenia do niej dalszych zmian i uzupenie, kt坦re zapewni efektywn ochron podmiot坦w wykonujcych zam坦wienia publiczne przed negatywnymi skutkami wirusa COVID-19, zapobiegn powstawaniu wieloletnich i kosztownych spor坦w sdowych, przy jednoczesnym poszanowaniu interes坦w zamawiajcych publicznych. Niemniej nale甜y podkreli, i甜 zdiagnozowane braki w projekcie maj wymiar uniwersalny a zatem odbij si negatywnie na wszystkich podmiotach zaanga甜owanych w realizacj zam坦wie publicznych bez wzgldu na bran甜e i specjalizacj, nie za tylko na podmiotach z sektora budownictwa i infrastruktury. Poni甜ej przedstawiamy uzasadnienie proponowanych zmian i uzupenie wraz ze skonkretyzowan propozycj legislacyjn w zakresie zmian w kluczowym art. 15r i art. 15zzr projektu w brzmieniu przekazanym przez Sejm do Senatu. W naszej ocenie, w odniesieniu do um坦w zawartych w trybie zam坦wie publicznych (art. 15r ustawy), Nowelizacja nie wnosi rozwiza, kt坦re w spos坦b efektywny i szybki zmniejszyyby stan zagro甜enia i pomogy obu stron publicznej i prywatnej, efektywnie zarzdza realizacj kontrakt坦w. W szczeg坦lnie uwa甜amy, 甜e proponowane rozwizania: nie zawieraj odpowiedniej podstawy materialnoprawnej do podejmowania decyzji kontraktowych, takich jak zawieszenie/anulowanie kar umownych, przewiduj nazbyt du甜o dowolnoci (nawet nie swobody) uznania zamawiajcego czy zamierza przesun terminy kontraktowe czy nie (rozwizaniem wartym rozwa甜enia, zamiast arbitralnego prawa zamawiajcego do zmiany umowy, jest przyznanie stronom roszczenia o zmian umowy, w przypadku zaistnienia okolicznoci zwizanych z wystpieniem COVID-19 i jego wpywem na nale甜yte wykonanie tej umowy, wzgldnie przewidzenie w takim przypadku obowizku powoania (np. na wz坦r Warunk坦w Kontraktowych FIDIC) komisji rozjemczej, kt坦rej rozstrzygnicie byoby wi甜ce dla stron). nie przewiduj zawieszenia na okres epidemii biegu ustawowych termin坦w wynikajcych z przepis坦w prawa cywilnego, co bdzie nara甜a na ryzyko utraty praw przez zamawiajcy publicznych, wykonawc坦w i podwykonawc坦w, bd prowadzi do biurokratyzowania proces坦w, wpyn negatywnie na wzrost liczby roszcze i spraw kierowanych na drog sdow,
- 3. 3 nie zawieraj oczywistej podstawy, wskazywanej przez wielu inwestor坦w, r坦wnie甜 publicznych, do uznania, 甜e strony maj do czynienia ze stanem Siy Wy甜szej (w przypadku kontrakt坦w, kt坦re jej nie definiuj), blokuj mo甜liwo odstpienia z uwagi na wystpienie COVID-19, nawet jeli zawarta umowa dopuszcza tak mo甜liwo w ramach np. Siy Wy甜szej. UWAGI SZCZEGOWE 1. Uznaniowy charakter decyzji zamawiajcego o zmianie treci umowy w zwizku ze skutkami COVID-19 Projekt przewiduje, i甜 zamawiajcy publiczny nawet w sytuacji przedo甜enia mu przez wykonawc dowod坦w potwierdzajcych skonkretyzowany wpyw okolicznoci zwizanych z wystpieniem COVID- 19 na nale甜yte wykonanie umowy, bdzie podejmowa w peni uznaniow decyzj co do tego, czy w og坦le dokona zmiany treci umowy o zam坦wienie publiczne (art. 15r ust. 4). Tym samym wykonawcy bd zdani na uznaniowe rozstrzygnicia zamawiajcych w kluczowej kwestii dostosowania umowy do skutk坦w spowodowanych wystpieniem COVID-19. Dotychczasowa praktyka dziaania zamawiajcych uzasadnia obaw, i甜 w przypadku pozostawienia im uznaniowych decyzji bd niejednokrotnie uchylali si od ich podjcia (dokonania odpowiedniej zmiany umowy) odsyajc wykonawc坦w na drog wieloletnich spor坦w sdowych. Tymczasem brak odpowiedniej zmiany umowy, kt坦ra powinna nastpowa z poszanowaniem interes坦w obu stron, bdzie powodowa dalsze komplikacje i op坦添nienia w realizacji zam坦wie publicznych wykraczajce poza okres wystpowania COVID-19, co mo甜e stanowi zagro甜enie dla terminowego wykorzystania dotacji z UE. Dlatego zwa甜ywszy na wyjtkow sytuacj z jak mamy obecnie do czynienia uzasadnione jest wprowadzenie w miejsce decyzji uznaniowych zamawiajcych, obowizku dokonania odpowiedniej zmiany umowy, przy czym, co istotne, zmiana nastpowaaby jedynie w zakresie, w kt坦rym wykonawca udowodni wobec zamawiajcego wpyw okolicznoci zwizanych z wystpieniem COVID-19 na nale甜yte wykonanie umowy. Nale甜y zauwa甜y, 甜e podobna konstrukcja jest ju甜 obecna w przepisach Prawa zam坦wie publicznych i dotyczy zasad zmiany wysokoci wynagrodzenia wykonawcy w przypadku zmian stawki podatku od towar坦w i usug, wysokoci minimalnego wynagrodzenia za prac albo wysokoci minimalnej stawki godzinowej, zasad podlegania ubezpieczeniom spoecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu lub wysokoci stawki skadki na ubezpieczenia spoeczne lub zdrowotne, a tak甜e zasad gromadzenia i wysokoci wpat do pracowniczych plan坦w kapitaowych (art. 142 ust. 2 PZP). Regulacj t cechuje zatem pewien automatyzm. Oczywicie w przypadku skutk坦w COVID-19, ocena przedo甜onych dowod坦w bdzie zatem nale甜aa do zamawiajcych, co wyeliminuje pr坦by dokonywania nieuzasadnionych zmian zawartych kontrakt坦w. Jednoczenie proponujemy zaakcentowanie w przepisie art. 15r ust. 4, i甜 zmiana umowy powinna by odpowiednia do udowodnionego wpywu wystpienia COVID-19 na realizacj danej umowy i mo甜e obejmowa tak甜e odpowiedni zmian wynagrodzenia wykonawcy, co powinno by odpowiedzi na wzrost cen materia坦w i usug budowlanych w stosunku do ich poziomu z okresu przetargowego, wynikajcy z ograniczonej dostpnoci tych materia坦w lub usug.
- 4. 4 Alternatywnie do ju甜 zaproponowanych rozwiza, mo甜na wprowadzi rozwizanie adekwatnego do okres坦w zimowych w kontraktach z Generaln Dyrekcj Dr坦g Krajowych i Autostrad, czyli rozwizania polegajcego na nie wczaniu do terminu wykonania umowy okresu wprowadzonego przez wadz stanu zagro甜enia epidemicznego lub epidemii, dla kt坦rego zgodnie z decyzjami wadz da si okreli pocztek i koniec czasu trwania. Poni甜ej przedstawiona zostaa propozycja zmienionego brzmienia art. 15 r ust. 4 uwzgldniajca proponowane zmiany (wytuszczenia). Art. 15r ust. 4. Zamawiajcy, po stwierdzeniu, 甜e Je甜eli okolicznoci zwizane z wystpieniem COVID-19 mog wpyn lub wpywaj na nale甜yte wykonanie umowy, o kt坦rej mowa w ust. 1, Zamawiajcy dokonuje w uzgodnieniu z wykonawc odpowiedniej zmiany umowy, o kt坦rej mowa w art. 144 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zam坦wie publicznych, w szczeg坦lnoci przez: 1) zmian terminu wykonania umowy lub jej czci, lub czasowe zawieszenie wykonywania umowy lub jej czci, 2) zmian sposobu wykonywania dostaw, usug lub rob坦t budowlanych, 3) zmian zakresu wiadczenia wykonawcy, 4) zmian wynagrodzenia wykonawcy, 5) zmian sposobu rozliczenia stron, w szczeg坦lnoci przewidujc patnoci czciowe lub czstsze patnoci porednie o ile wzrost ceny spowodowany ka甜d kolejn zmian nie przekroczy 50% wartoci pierwotnej umowy. 2. Pozbawienie wykonawc坦w prawa odstpienia od umowy wynikajcego z zawartych kontrakt坦w, sprzeczne z celem ustawy Projekt ustawy opublikowany 25 marca 2020 r. zawiera w art. 15r ust. 5 regulacj, kt坦ra zmierza do pogorszenia sytuacji prawnej wykonawc坦w poprzez nieuzasadnione pozbawienie ich wynikajcego z zawartych um坦w prawa do odstpienia od umowy z powodu okolicznoci zwizanych z wystpieniem COVID-19. Celem wspomnianego prawa odstpienia jest ochrona wykonawc坦w przed negatywnymi skutkami dalszego wykonywania umowy w takich okolicznociach, w tym ponoszenia, niejednokrotnie ra甜cych strat. Proponowana specustawa powinna t ochron wykonawc坦w wzmacnia i rozszerza. Tymczasem art. 15r ust. 5 projektu zmierza do pozbawienia wykonawc坦w tej ochrony, ingerujc zarazem w nieproporcjonalnym stopniu w stosunek umowny. Proponowane rozwizanie wyczajce jedno z istotnych uprawnie wykonawcy wynikajcych z umowy, tj. odstpienia od umowy, prowadzi do narzucenia mu obowizku kontynuowania realizacji umowy r坦wnie甜 w sytuacji, gdyby prowadzio to do powstania ra甜cych strat po jego stronie, jak r坦wnie甜, gdy nie mo甜liwe s do okrelenia terminy jej wykonania i/lub zakoczenia. Nale甜y zauwa甜y, i甜 przewidziane w projekcie wyczenie prawa odstpienia ma nastpowa bez wzgldu na to, czy zamawiajcy zgodzi si na zmian treci umowy
- 5. 5 zgodnie z propozycj wykonawcy, czy nie. Bdzie zatem dochodzio do sytuacji, w kt坦rych zamawiajcy odm坦wi dokonania zmiany treci umowy a wykonawca bdzie zmuszony do jej dalszej realizacji oraz poniesienia wszystkich skutk坦w ekonomicznych zwizanych z wystpieniem COVID-19. Z tych wzgld坦w proponujemy usunicie w art. 15r ust. 5 sformuowania z zastrze甜eniem, 甜e okolicznoci zwizane z wystpieniem COVID-19, o kt坦rych mowa w ust. 1, nie mog stanowi samodzielnej podstawy do wykonania umownego prawa odstpienia od umowy. Poni甜ej przedstawiamy propozycj nowego brzmienia art. 15 r ust. 5 projektu uwzgldniajcego proponowane zmiany (wytuszczenie). Art. 15r ust. 5. Je甜eli umowa w sprawie zam坦wienia publicznego zawiera postanowienia korzystniej ksztatujce sytuacj wykonawcy, ni甜 wynikaoby to z ust. 4, do zmiany umowy stosuje si te postanowienia., z zastrze甜eniem, 甜e okolicznoci zwizane z wystpieniem COVID-19, o kt坦rych mowa w ust. 1, nie mog stanowi samodzielnej podstawy do wykonania umownego prawa odstpienia od umowy. 3. Brak wyra添nej podstawy prawnej do odstpienia od ustalenia i dochodzenia kar umownych lub odszkodowa w caoci lub w czci odpowiednio do wykazanego wypywu wystpienia COVID-19 na nale甜yte wykonywanie umowy Kwestii naliczania kar umownych lub odszkodowa z tytuu ewentualnych op坦添nie w realizacji umowy dotyczy art. 15 r ust. 6 projektu w brzmieniu Je甜eli umowa, o kt坦rej mowa w ust. 1, zawiera postanowienia dotyczce kar umownych lub odszkodowa z tytuu odpowiedzialnoci za jej niewykonanie lub nienale甜yte wykonanie z powodu oznaczonych okolicznoci, strona tej umowy w stanowisku, o kt坦rym mowa w ust. 3, przedstawia wpyw okolicznoci zwizanych z wystpieniem COVID-19 na nale甜yte jej wykonanie oraz wpyw zmiany umowy zgodnie z ust. 4, na zasadno ustalenia i dochodzenia tych kar lub odszkodowa, lub ich wysoko. Regulacj t uzna nale甜y za niepen. Obejmuje ona bowiem jedynie powinno przedstawienia przez stron swojego stanowiska odnonie wpywu okolicznoci zwizanych z wystpieniem COVID-19 na nale甜yte wykonanie umowy bez okrelenia dalszych tego skutk坦w. Proponujemy dodanie regulacji wskazujcej, i甜 w przypadku wykazania przez jedn ze stron w ramach swojego stanowiska wpywu okolicznoci zwizanych z wystpieniem COVID-19 na przebieg wykonywania umowy, druga strona odstpuje od ustalenia i dochodzenia kar umownych lub odszkodowa w caoci lub w czci odpowiednio do zakresu udowodnionego wypywu. Tego rodzaju wyra添na podstawa prawna zezwalajca na odstpienie od ustalenia i dochodzenia sankcji finansowych wydaje si konieczna dla podejmowania tego rodzaju decyzji przez obie strony (w tym w szczeg坦lnoci zamawiajcych publicznych). Regulacja ta przyczyni si tak甜e do ograniczenia liczby i skali przyszych spor坦w sdowych dotyczcych kar umownych i odszkodowa z okres oddziaywania COVID-19, zwa甜ywszy na jednoznaczn podstaw do odstpienia od ich dochodzenia w procesie budowlanym. Proponowana regulacja bdzie w坦wczas korelowaa z przepisem art. 15s pkt. 1 projektu, zgodnie z kt坦rym wspomniane odstpienie od ustalenia i dochodzenia sankcji finansowych w zakresie uzasadnionym przez okolicznoci zwizane z wystpieniem COVID-19 nie stanowi naruszenia dyscypliny finans坦w publicznych a w odniesieniu do wykonawc坦w z przepisem art. 15t projektu. Poni甜ej przedstawiamy propozycj uzupenionego brzmienia art. 15 r ust. 4 projektu uwzgldniajcego proponowane zmiany (wytuszczenie).
- 6. 6 Art. 15r ust. 6 Je甜eli umowa, o kt坦rej mowa w ust. 1, zawiera postanowienia dotyczce kar umownych lub odszkodowa z tytuu odpowiedzialnoci za jej niewykonanie lub nienale甜yte wykonanie z powodu oznaczonych okolicznoci, strona tej umowy w stanowisku, o kt坦rym mowa w ust. 3, przedstawia wpyw okolicznoci zwizanych z wystpieniem COVID-19 na nale甜yte jej wykonanie oraz wpyw zmiany umowy zgodnie z ust. 4, na zasadno ustalenia i dochodzenia tych kar lub odszkodowa, lub ich wysoko. Druga strona odstpuje od ustalenia i dochodzenia kar umownych lub odszkodowa w caoci lub w czci odpowiednio do udokumentowanego wypywu wystpienia COVID-19 na nale甜yte wykonywanie umowy PODSUMOWUJC, PRZEDSTAWIAMY PONI纏EJ PROPOZYCJ NOWEGO BRZMIENIA ART. 15 R PROJEKTU UWZGLDNIAJCEGO OMWIONE ZMIANY I UZUPENIENIA. Art. 15r. 1. Strony umowy w sprawie zam坦wienia publicznego, w rozumieniu ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zam坦wie publicznych, niezwocznie informuj si wzajemnie o wpywie okolicznoci zwizanych z wystpieniem COVID-19 na nale甜yte wykonanie tej umowy, o ile taki wpyw wystpi lub mo甜e wystpi. Strony umowy potwierdzaj ten wpyw, doczajc do informacji, o kt坦rej mowa w zdaniu pierwszym, owiadczenia lub dokumenty, kt坦re mog dotyczy w szczeg坦lnoci: 1) trudnoci w dostpnoci pracownik坦w, ze szczeg坦lnym uwzgldnieniem pracownik坦w, kt坦rych rola jest kluczowa dla wykonania danego zam坦wienia; jako rodki wystarczajce ale nie jedyne nale甜y uzna nastpujce dane dotyczce liczby i stanowisk pracownik坦w lub os坦b wiadczcych prac za wynagrodzeniem na innej podstawie ni甜 stosunek pracy, kt坦re uczestnicz lub mogyby uczestniczy w realizacji zam坦wienia: a) podlegajcych obowizkowej hospitalizacji w zwizku z przeciwdziaaniem COVID-19, b) podlegajcych obowizkowej lub dobrowolnej kwarantannie lub nadzorowi epidemiologicznemu w zwizku z pozostawaniem w stycznoci z osobami, kt坦rych zdrowie zostao zagro甜one przez COVID-19, c) zwolnionych od wykonywania pracy z powodu koniecznoci osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem, o kt坦rym mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o wiadczeniach pieni甜nych z ubezpieczenia spoecznego w razie choroby i macierzystwa, lub dzieckiem legitymujcym si orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepenosprawnoci do ukoczenia 18 lat albo dzieckiem z orzeczeniem o niepenosprawnoci w przypadku zamknicia 甜obka, klubu dziecicego, przedszkola, szkoy lub innej plac坦wki, do kt坦rych uczszcza dziecko, lub niemo甜noci sprawowania opieki przez niani lub dziennego opiekuna z powodu rozprzestrzeniania si COVID-19;
- 7. 7 d) odmawiajcych wykonywania pracy z obawy o swoje bezpieczestwo i zdrowie w zwizku z wystpieniem COVID-19 na terytorium kraju, a praca jest tego rodzaju, 甜e nie mo甜e by wiadczona zdalnie; e) kt坦rych pracodawca lub zleceniodawca nie dopuci do wykonywania pracy lub skierowa do kwarantanny domowej w zwizku z pozostawaniem w stycznoci z osobami, kt坦rych zdrowie zostao zagro甜one przez COVID-19 albo w zwizku z ich powrotem z zagranicy; f) cudzoziemc坦w, kt坦rzy nie mogli dotrze do miejsca wykonywania umowy w zwizku z wprowadzonymi ograniczeniami dotyczcymi przekraczania granic lub innymi ograniczeniami w przemieszczaniu si os坦b; 2) decyzji wydanych przez G坦wnego Inspektora Sanitarnego lub dziaajcego z jego upowa甜nienia pastwowego wojew坦dzkiego inspektora sanitarnego, w zwizku z przeciwdziaaniem COVID-19, nakadajcych na wykonawc obowizek podjcia okrelonych czynnoci zapobiegawczych lub kontrolnych; 3) polece wydanych przez wojewod坦w lub decyzji wydanych przez Prezesa Rady Ministr坦w zwizanych z przeciwdziaaniem COVID-19, o kt坦rych mowa w art. 11 ust. 1 i 2; 4) wstrzymania dostaw produkt坦w, komponent坦w produktu lub materia坦w, trudnoci w dostpie do sprztu lub trudnoci w realizacji usug transportowych; 5) okolicznoci, o kt坦rych mowa w pkt 1-4, w zakresie w jakim dotycz one podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy. 2. Ka甜da ze stron umowy, o kt坦rej mowa w ust. 1, mo甜e 甜da przedstawienia dodatkowych owiadcze lub dokument坦w potwierdzajcych wpyw okolicznoci zwizanych z wystpieniem COVID-19 na nale甜yte wykonanie tej umowy. 3. Strona umowy, o kt坦rej mowa w ust. 1, na podstawie otrzymanych owiadcze lub dokument坦w, o kt坦rych mowa w ust. 1 i 2, w terminie 7 dni od dnia ich otrzymania, przekazuje drugiej stronie swoje stanowisko, wraz z uzasadnieniem odnonie do wpywu okolicznoci zwizanych z wystpieniem COVID-19 na nale甜yte jej wykonanie. Je甜eli strona umowy otrzymaa kolejne owiadczenia lub dokumenty, termin liczony jest od dnia ich otrzymania. 4. Je甜eli okolicznoci zwizane z wystpieniem COVID-19 mog wpyn lub wpywaj na nale甜yte wykonanie umowy, o kt坦rej mowa w ust. 1, Zamawiajcy dokonuje w uzgodnieniu z wykonawc odpowiedniej zmiany umowy, o kt坦rej mowa w art. 144 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zam坦wie publicznych, w szczeg坦lnoci przez: 1) zmian terminu wykonania umowy lub jej czci, lub czasowe zawieszenie wykonywania umowy lub jej czci, 2) zmian sposobu wykonywania dostaw, usug lub rob坦t budowlanych, 3) zmian zakresu wiadczenia wykonawcy, 4) zmian wynagrodzenia wykonawcy,
- 8. 8 5) zmian sposobu rozliczenia stron, w szczeg坦lnoci przewidujc patnoci czciowe lub czstsze patnoci porednie o ile wzrost ceny spowodowany ka甜d kolejn zmian nie przekroczy 50% wartoci pierwotnej umowy. 5. Je甜eli umowa, o kt坦rej mowa w ust. 1, zawiera postanowienia korzystniej ksztatujce sytuacj wykonawcy ni甜 wynikaoby to z ust. 4, do zmiany umowy stosuje si te postanowienia. 6. Je甜eli umowa, o kt坦rej mowa w ust. 1, zawiera postanowienia dotyczce kar umownych lub odszkodowa z tytuu odpowiedzialnoci za jej niewykonanie lub nienale甜yte wykonanie z powodu oznaczonych okolicznoci, strona tej umowy w stanowisku, o kt坦rym mowa w ust. 3, przedstawia wpyw okolicznoci zwizanych z wystpieniem COVID-19 na nale甜yte jej wykonanie oraz wpyw zmiany umowy zgodnie z ust. 4, na zasadno ustalenia i dochodzenia tych kar lub odszkodowa, lub ich wysoko. Druga strona odstpuje od ustalenia i dochodzenia kar umownych lub odszkodowa w caoci lub w czci odpowiednio do udokumentowanego wypywu wystpienia COVID-19 na nale甜yte wykonywanie umowy. 7. Przepisy ust. 1-6 nie naruszaj praw stron umowy, o kt坦rej mowa w ust. 1, wynikajcych z przepis坦w prawa cywilnego. 8.Przepisy ust 1 7 maj zastosowanie tak甜e do um坦w o wykonanie zam坦wienia publicznego zawartych po wejciu w 甜ycie niniejszej Ustawy, w kt坦rych oferty byy skadane w okresie trwania zagro甜enia. 4. Brak zawieszenia na okres epidemii biegu ustawowych termin坦w wynikajcych z przepis坦w prawa cywilnego. Innym istotnym mankamentem projektu, kt坦ry pojawi si w wersji przekazanej przez Sejm do Senatu jest to, i甜 przepis art. 15zzr ust. 1 nie przewiduje obecnie zawieszenia na okres epidemii biegu ustawowych termin坦w wynikajcych z przepis坦w prawa cywilnego. Zawieszenie odnosi si tylko do biegu termin坦w przewidzianych przepisami prawa administracyjnego. Projekt przekazany do Sejmu przewidywa (zasadnie) zawieszenie obu rodzaj坦w termin坦w ustawowych, z kt坦rych dla obrotu prawnego znacznie istotniejsze znaczenie maj te, wynikajce z norm prawa cywilnego. Z uwagi na istotne ograniczenia obowizujce w okresie stanu epidemii strony stosunk坦w cywilnoprawnych w wielu przypadkach nie bd w stanie skada ani dorcza adresatom (np. drog pocztow) podpisanych wasnorcznie owiadcze woli (a tym bardziej sporzdzonych w formie kwalifikowanej np. z podpisem urzdowo powiadczonym lub formie aktu notarialnego) w przewidzianych w prawie cywilnym terminach. Brak wstrzymania biegu tych termin坦w bdzie nara甜a wszystkie podmioty na ryzyko utraty przysugujcych im uprawnie, przy czym obowizujce przepisy kodeksu cywilnego nie przewiduj mo甜liwoci p坦添niejszego przywr坦cenia termin坦w prawa materialnego. Ryzyko utraty uprawnie w okresie epidemii dotyczy tak甜e Skarbu Pastwa, podmiot坦w publicznych oraz wykonawc坦w, i podwykonawc坦w uczestniczcych w wykonywaniu zam坦wie publicznych. Poni甜ej przedstawiamy
- 9. 9 propozycj brzmienia art. 15 zzr ust.1 uwzgldniajcego r坦wnie甜 zawieszenie biegu termin坦w przewidzianych przepisami prawa cywilnego (wytuszczenie). Art. 15zzr. 1. W okresie obowizywania stanu zagro甜enia epidemicznego albo stanu epidemii ogoszonego z powodu COVID-19 bieg termin坦w przewidzianych przepisami prawa cywilnego i administracyjnego: 1) od zachowania kt坦rych jest uzale甜nione udzielenie ochrony prawnej przed sdem lub organem oraz terminy do dokonania przez stron czynnoci ksztatujcych prawa i obowizki jej lub drugiej strony stosunku prawnego, 2) zasiedzenia, przedawnienia i innych termin坦w, kt坦rych niezachowanie powoduje wyganicie lub zmian praw rzeczowych oraz roszcze i wierzytelnoci wynikajcych ze stosunk坦w cywilnoprawnych, a tak甜e popadnicie w op坦添nienie, 3) zawitych, z niezachowaniem kt坦rych ustawa wi甜e ujemne skutki dla strony, 4) do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegajce wpisowi do waciwego rejestru czynnoci, kt坦re powoduj obowizek zgoszenia do tego rejestru, a tak甜e termin坦w na wykonanie przez te podmioty obowizk坦w wynikajcych z przepis坦w o ich ustroju nie rozpoczyna si, a rozpoczty ulega zawieszeniu na ten okres adw. Jan Styliski Prof. Przemysaw Drapaa Pismo z podpisem zapisane w systemie elektronicznym Pismo z podpisem zapisane w systemie elektronicznym Prezes Zarzdu Przewodniczcy Grupy Eksperckiej ds. Legislacyjno-Prawnych Do wiadomoci: Pan Pawe Olszewski -Przewodniczcy Komisji Infrastruktury Sejmu RP Pan Andrzej Misioek Przewodniczcy Komisji infrastruktury Senatu RP Pan Hubert Nowak Prezes Urzdu Zam坦wie Publicznych
- 10. 10 Zacznik nr 1: Pozostae uwagi kierunkowe w zakresie zmian do uwzgldnienia w projekcie ustawy o zmianie z dnia 2 marca 2020 r. o szczeg坦lnych rozwizaniach zwizanych z zapobieganiem, przeciwdziaaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chor坦b zaka添nych oraz wywoanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374) 1. Zam坦wienia publiczne wadium W ustawie brakuje regulacji zakazujcej zamawiajcym zatrzymywania wadium, je甜eli wykonawca nie bdzie m坦g zawrze umowy z uwagi na sytuacj wywoan pandemi. Zarysowuje si ryzyko takich dziaa stronie zamawiajcych, na gruncie obowizujcego art. 46 ust. 5 pkt 1 i 2 PZP. Proponujemy uchylenie tego ryzyka, kt坦re biorc pod uwag ostro甜nociow polityk instytucji finansujcych w stosunku do budownictwa i zabezpieczenia wadi坦w na aktywach wykonawc坦w, mo甜e zagrozi stabilnoci szeregu firm. Poni甜ej przedstawiamy propozycj uzupenienia brzmienia art. 15: Art. 15r(1) 1. Zamawiajcy nie zatrzymuje wadium, je甜eli wykonawca, kt坦rego oferta zostaa wybrana: 1) odm坦wi podpisania umowy w sprawie zam坦wienia publicznego na warunkach okrelonych w ofercie; 2) nie wni坦s wymaganego zabezpieczenia nale甜ytego wykonania umowy; z uwagi na okolicznoci zwizane z wystpieniem COVID-19, co wykonawca powinien udowodni. 2. Wykonawca informuje Zamawiajcego o okolicznociach zwizanych z wystpieniem COVID-19 uniemo甜liwiajcych mu podpisanie umowy w sprawie zam坦wienia publicznego na warunkach okrelonych w ofercie lub wniesienie wymaganego zabezpieczenia nale甜ytego wykonania umowy. 2. Kwestie pracownicze: 1) wprowadzenie mo甜liwoci wysyania pracownik坦w na urlopy wypoczynkowe bie甜ce jednostronnie przez pracodawc; 2) wprowadzenie mo甜liwoci jednostronnego zawieszenia przez pracodawc stosowania akt坦w wewntrznych tj: regulamin wynagradzania, ZUZP, regulamin pracy, bez koniecznoci uzgodnie ze zwizkami zawodowymi; 3) wprowadzenie mo甜liwoci wypaty wynagrodzenia pracownikom w formie ratalnej przy zachowaniu wynagrodzenia minimalnego; 4) wprowadzenie jednostronnego zawieszenie przez pracodawc stosowania dodatkowych skadnik坦w wynagrodzenia, np. dodatek na czas pracy na projekcie;
- 11. 11 5) Wprowadzenie mo甜liwoci przesunicie wypaty dodatk坦w 50% do pracy w godzinach nadliczbowych na koniec okresu rozliczeniowego tak np. dodatki 100; 6) wprowadzenie mo甜liwoci zwolnienia pracownika ze wiadczenia z pracy, bez zachowania prawa do wynagrodzenia dla bran甜 produkcyjnych (ewentualnie wiadczenie wypacane przez Pastwo, lub okrelenie minimalnego wiadczenia wypacanego przez pracodawc dla pracownika); 7) zapewnienie pokrycia koszt坦w pracodawcy w przypadku przestoj坦w produkcyjnych na wz坦r rozwiza niemieckich; 8) wprowadzenie zasik坦w na opiek na dziecko dla starszych dzieci od 8 do 14 roku 甜ycia patne od pierwszego dnia przez ZUS; 9) zawieszenie wzrostu odpisu na ZFS na ten rok i ewentualnie lata kolejne; 10) zawieszenie stosowania niekt坦rych przepis坦w o czasie pracy - np. mo甜liwo niezachowywania norm odpoczynku weekendowego i dobowego (to daje mo甜liwo utrzymania cigoci produkcji), w tym bez mo甜liwoci opuszczenia miejsca pracy w przypadku obsugi infrastruktury krytycznej, przy czym negocjacje ze stron spoeczn powinny by powadzone w trybie takim jak zmniejszenia wymiaru etatu i wysokoci wynagrodzenia (max 2 dni); 11) uelastycznienie zasad zmiany harmonogram坦w czasu pracy w okresie epidemii, bez prowadzenia ustale ze stron spoeczn w drodze negocjacji, przy czym negocjacje ze stron spoeczn powinny by powadzone w trybie takim jak zmniejszenia wymiaru etatu i wysokoci wynagrodzenia (max 2 dni): i. mo甜liwo zmiany rozkadu czasu pracy w dowolnym momencie, ii. liberalizacja doby pracowniczej i odpoczynku tygodniowego, iii. okreleniem zwikszonej liczby godzin nadliczbowych, iv. roczny okres rozliczeniowy decyzja pracodawcy; 12) przedu甜enie okresu rozliczeniowego z aktualnych 12 miesicy (art. 129 則2 kodeksu pracy) na 24 miesice w celu umo甜liwienia pracodawcy utrzymania stanu zatrudnienia i odebrania nale甜nego czasu pracy w bardziej dogodnym gospodarczo czasie; 13) wydu甜enie okresu rozliczeniowego ponad 12 miesicy nastpowaoby w drodze stosownego zapisu w zakadowym ukadzie zbiorowym pracy. Gwarantuje to udzia przedstawicieli zwizk坦w zawodowych w podejmowaniu tej decyzji, bd添 zniesienie obowizku ustalania okresu rozliczeniowego (Art.150 則1,3 i inne powizane z tym przepisy) w ukadzie zbiorowym lub regulaminie pracy w porozumieniu z zakadowymi organizacjami zwizkowymi. Strony w ww. porozumieniu ustalayby (i) czas na jaki wydu甜any jest okres rozliczeniowy czasu pracy bd添 (ii) zniesienie obowizku ustalania okresu rozliczeniowego (Art.150 則1,3 i inne powizane z tym przepisy) w ukadzie zbiorowym lub regulaminie pracy w porozumieniu z zakadowymi organizacjami
- 12. 12 zwizkowymi. Strony w ww. porozumieniu ustalayby czas na jaki wydu甜any jest okres rozliczeniowy czasu pracy; 14) skonfigurowanie konta plus-minus na poziomie 400 godzin albo zwikszenie ponad 400 i mo甜liwo rozliczenia w roku kalendarzowym, bez uwzgldniania limit坦w na okres rozliczeniowy; 15) zniesienie obowizku ustalania okresu rozliczeniowego (Art.150 則1,3 i inne powizane z tym przepisy) w ukadzie zbiorowym lub regulaminie pracy w porozumieniu z zakadowymi organizacjami zwizkowymi; 16) w przypadku koniecznoci podjcia decyzji o postoju przedsibiorstwa, objcie pracownik坦w wiadczeniami z Funduszu Gwarantowanych wiadcze Pracowniczych w wysokoci minimalnego wynagrodzenia za prac, z jednoczesnym obci甜eniem pracodawcy nie wikszym ni甜 wysoko minimalnego wynagrodzenia za prac, z pominiciem w tym okresie uregulowania skadek ubezpieczenia spoecznego; 17) wprowadzenie mo甜liwoci skorzystania z czci urlopu wypoczynkowego w okresie przestoju; 18) okrelenie wysokoci wynagrodzenia w okresie obowizkowej kwarantanny w wysokoci minimalnego wynagrodzenia za prac; 19) podwy甜szenie kwoty dofinansowania co najmniej do poowy wynagrodzenia pracownika; obecnie dofinansowanie wynagrodzenia pracownika mo甜e wynie do 100% zasiku dla bezrobotnych czyli 823,60 z miesicznie. Majc na uwadze wzrost wysokoci pacy minimalnej w ostatnich latach, kwota dofinansowania powinna zosta podwy甜szona, co najmniej do poowy pacy minimalnej; 20) wprowadzenie dodatku za skr坦cony czas pracy na poziomie pacy minimalnej 2 600 PLN lub najlepiej 50% wynagrodzenia, wynagrodzenie na czas przestoju (na poziomie minimalnego wynagrodzenia 2 600 PLN); 21) zawieszenie obowizk坦w zwizanych z odnowieniem/przedu甜eniem pozwolenia na prac i pobyt dla cudzoziemc坦w; 22) czasowe zawieszenie obowizkowych bada lekarskich (wstpnych i okresowych) oraz test坦w wykonywanych przez sanepid (praca z 甜ywnoci do sprzeda甜y na wynos), gdy甜 bada tych po prostu na dzie dzisiejszy nie mo甜na wykona; su甜ba zdrowia nie oferuj takich usug. Z drugiej strony mamy potrzeb zatrudniania nowych pracownik坦w i spor liczb chtnych, kt坦rych miejsca pracy ju甜 znikny; 23) skr坦cenie okresu 6 miesicy spadku obrot坦w, kt坦ry jest zbyt dugi w stosunku do koniecznoci pilnego podjcia dziaa su甜cych ochronie miejsc pracy. Nale甜y wprowadzi mo甜liwo skadania wniosku na podstawie redniomiesicznego spadku obrot坦w za okres 2 miesicy w stosunku do redniej miesicznej z ostatniego roku, przy czym warunek powinien dopuszcza tak甜e uwzgldnianie okres坦w przyszych, o ile przedsibiorca udowodni spadek obrot坦w na podstawie udokumentowanych informacji o zmniejszonych zam坦wieniach, zerwanych kontraktach itp. Zwracamy uwag, 甜e z uwagi na specyfik
- 13. 13 bran甜y, na rok 2020 przewidywana bya kumulacja prac na wielu projektach i z zasady przychody miay rosn (a firmy poczyniy ju甜 przygotowania do realizacji zwikszonej produkcji w tym roku tj. zwikszyy zatrudnienie, zainwestoway w dodatkowy sprzt, itd.). Zastosowanie proponowanego kryterium spadku obrot坦w spowoduje, 甜e wikszo wykonawc坦w nie bdzie moga skorzysta z dofinansowania w sytuacji zamknicia tylko niekt坦rych projekt坦w. Mo甜liwe zmiany mogyby i w kierunku np. dla bran甜y dofinansowanie przysuguje dla pracownik坦w dzia坦w wsparcia (nie bezporednio budowlanych) i bezporednio produkcyjnych w sytuacji zamknicia/zawieszenia prac na danym projekcie; 24) w przypadku du甜szego przerwania procesu produkcji lub istotnego ograniczenia produkcji, wsparcie w celu utrzymania pracownik坦w poprzez zwolnienie z ZUS/podatku PIT, CIT; proporcjonalne zwolnienie z podatku dochodowego, a tak甜e proporcjonalne zwolnienie z podatku od nieruchomoci; 25) odroczenia patnoci ZUS i PIT + inne (wybrane) daniny publiczno-prawne realnym wsparciem bdzie rozo甜enie ich na raty aby unikn kumulacji patnoci w jednym miesicu (obecnie lipiec) i du甜ego jednorazowego wpywu na pynno finansow w tamtym okresie kiedy nie wiadomo czy gospodarka bdzie funkcjonowa w trybie cigym i przewidywalnym. Propozycj mogoby by np. 6 rat od lipca 2020 za daniny publiczno- prawne z okresu marzec czerwiec. 3. Podatek VAT i koszty podatkowe 1) czasowe uwolnienie rodk坦w finansowych zablokowanych na rachunku VAT w ramach patnoci w mechanizmie podzielonej patnoci obecnie rodki te s wykorzystywane do patnoci VAT na rzecz dostawc坦w i podwykonawc坦w ale r坦wnie甜 w du甜ej mierze do patnoci VAT do US, patnoci skadek ZUS, podatku PIT i innych danin publiczno-prawnych. Odroczenie patnoci tych danin bez uwolnienia rodk坦w pieni甜nych z rachunk坦w VAT mo甜e nie przynie oczekiwanych rezultat坦w poprawy pynnoci w caym sektorze poniewa甜 te rodki pozostan zablokowane na koncie VAT bez mo甜liwoci ich wykorzystania lub bd oczekiway na ich uwolnienie zgodnie z obecnie obowizujcymi standardowymi procedurami; 2) celem wsparcia pracodawc坦w, kt坦rzy pacili CIT w 2019 r. a w 2020 r. odnotuj strat i zagro甜enie pynnoci finansowej dla kt坦rych limit 5 mln z rozliczenia straty roku 2020 wstecz mo甜e by nie wystarczajcym wsparciem (maks. 950 tys. z zwrotu CIT za 2019 r.) - sugerujemy odniesienie dodatkowego limitu ponad 5 mln z np. do wysokoci wypaconych koszt坦w wynagrodze pracowniczych (lub ich wielokrotnoci), z ewentualnym wy甜szym limitem ni甜 np. 5 mln z powikszonych o r坦wnowarto wypacanych w 2020 r wynagrodze, jednak nie wicej ni甜 ?0 mln z. Jednoczenie proponowany mechanizm rozliczania straty wstecz powinien umo甜liwi uzyskanie zwrotu CIT zapaconego za 2019 r. mo甜liwie jak najwczeniej, a nie dopiero po zakoczeniu roku 2020 (kiedy bdzie mo甜liwe por坦wnanie przychod坦w 2020 vs 2019).
- 14. 14