More Related Content
What's hot (20)
Similar to Rebulusyong amerikano (20)
More from Mary Grace Ambrocio (20)
Recently uploaded (20)
Rebulusyong amerikano
- 2. Ang digmaan para sa kalayaan ng America ay lalong kilala sa katawagang Rebulosyong Amerikano. Nagsimula ang himagsikan nang ang mga Ingles na naging migrante sa Timog Amerika ay nagrebelde sa labis na pagbubuwis na ipinataw sa kanila ng Parliamentong Ingles dahil wala silang kinatawan na Parliamento upang sabihin ang kanilang mga hinaing. Nagdeklara sila ng paglaya sa mga Ingles noong 1776. Pagkatapos ay nagbuo sila ng isang malakas na hukbo na naging tagapagtanggol sa British. Ang Digmaan para sa kalayaan ang naging dahilan ng pagbubuo ng United States of America.
- 3. Sa huling bahagi ng ika -18 na siglo, ibang uri ng himagsikan ang lumaganap sa bahagi ng Atlantiko. Ito ay naimpluwensiyahan ng mga ideyang pinalaganap noong Panahon ng Enlightment. Inilatag nito ang mga pagtatanong tungkol sa absolutong monarkiya at sa ominasyon ng Simbahan sa mga panlipunan at pampolitikang galaw ng mga tao. Ang ganitong kaisipan ay naging daan upang patalkisin ang tradisyonal na rehimen sa America at France.
- 4. Nagsimula ang digmaan noong 1775 sa pagitan ng 13 kolonya sa Timog America at Great Britian. Ito ang unang himagsikan na naghangad ng kalayaan at pagbabago sa lipunan. Naging daan ito sa paglawak ng mga prinsipyong rebolusyonaryo sa France at sa isang madugong himagsikan noong 1789. Itinuturing na mas malaki ang naiwang epekto ng Himagsikan sa France sa kabuuan ng Europe at iba pang panig ng mundo sa dahilang iniwan nito ang tatlong mahahalagang prinsipyo ng pagbubuo ng isang nasyon-estado : ang kalayaan, pagkakapantay-pantay, at ang kapatiran.
- 5. Ang malaking bilang ng mga Ingles ay nagsimulang lumipat at manirahansa Hilagang Amerika noong ika-17 na siglo. Karamihan sa kanila ay nakaranas ng persecution dahil sa kanilang bagong pananampalataya na resulta ng Repormasyon at Enlightment sa Europe. Sa kalagitnaan ng ika-18 na siglo ay nakabuo na sila ng 13 magkakahiwalay na kolonya na ang hangganan sa hilaga ay Massachusetts at sa timog ay Georgia. Bawat isa sa mga kolonya ay may sariling lokal na pamahalaan. Noong 1750 ay gumastos ng napakalaking halaga ang British laban sa France
- 6. upang mapanatili sa ilalim ng kanilang imperyo ang 13 kolonya. Nais ng British na ang mga kolonya ay mag- ambag sa kanilang gastusin sa pamamagitan ng pagdaragdag ng mga buwis.
- 7. Ang mga kolonya ay walang kinatawan sa parliamento ng British sa London kaya sila ay nagprotesta sa pagbabayad sa labis na buwis na ipinapataw sa kanila. Ang kanilang naging paboritong islogan ay ang Noong 1773 ay isang pangkat ng mga kolonista ang nagsuot ng kasuotan ng mga katutubong Amerikano at nakapasok sa isang pangkalakal na bapor ng mga Ingles. Kanilang itinapon ang mga tone-toneladang tsaa sa pantalan ng Boston Harbor sa Massachusetts. Silay nagprotesta sa ipinataw na buwis sa tsaa na inaangkat sa mga kolonya. Kinilala sa kasaysayan ang pangyayaring ito bilang Boston Tea Party.
- 8. Nagpasa ang pamahalaan ng Britanya ng kaparusahan sa mga kolonista na naging kabahagi ng nabanggit na insidente. Ang Stamp Act na ipinasa ng Parliamento noong 1765 ay nadagdag ng buwis para sa pamahalaan ng Britanya. Naisagawa ito sa pamamagitan ng paglalagay ng mga selyo sa anumang produkto na dadalhin sa Britanya mula sa mga kolonya.
- 9. Ang mga kolonyang bumubuo sa 13 kolonya ng Great Britian sa America ay dagling sumaklolo sa naging kinahinatan ng insidente sa Massachusetts. Binuo nila ang Unang Kongresong Kontinental na dinaluhan ng bawat kolonya maliban sa Georgia. Ang pagpupulong na ito at pagsama-sama ng mga kolonya ay isang pagpapakilala ng kanilang paglaban sa mga batas at polisiyang ipinatutupad.
- 10. Noong ika-5 ng Setyembre, 1774, 56 na kinatawan ng mga kolonya ang dumalo dito. Binigyang diin ng grupo na sa pagkakataong iyon mula sa isang kilalang kinatawan na si Patrick Henry, na wala namg dapat makitang pagkakaiba ang isang taga-Virginia, Pennsylvania, New York, at New England. Dapat na tandaan na silay nagkakaisa at sama-samang magtataguyod para sa kapakanan ng kabubuang kolonya. Nagkaisa sila na itigil na ang paikipagkalaka- lan sa Great Britian at itoy napasimula pagkatapos ng Setyembre, 1775. Marami sa mga kolonya ang determinadong bumuo at gumamit ng mga radikal na pamamaraan upang labanan ang puwersa ng Great Britian. Sa bawat kolonya ay bumuo ng magiging kabilang sa boluntaryong army at handang makipaglaban sa pamamagitan ng digmaan.
- 11. Noong Abril 1775 nagpadala ang Great Britain ng tropa ng mga sundalo sa Boston upang kunin nang puwersahan ang isang tindahan ng pulubura sa bayan ng Concord. Isang Amerikanong panday ang nagngangalang Paul Revere ang naging kasangkapan upang malaman ng mga tao na may paparating na mga sundalong British. Sa pamamagitan ng pagsakay ng kabayo at pagligid sa buong bayan ay napagsabihan niya ang mga tao na maghanda sa pakikipaglaban. Kaya mayroong grupo ng mga tagapangalaga at tagapagbantay na Amerikano ang humadlang sa mga sundalong British na papalapit sa bayan ng Lexington.
- 12. Nagpalitan ng putukan ang magkabilang pangkat hanggang walong Amerikano ang napatay. Dito na nagpasimula ang Digmaan para sa kalayaan ng mga Amerikano. Sa Concord naman ay nagkaroon ng pagkakataon ang mga Amerikano na mag-orgnisa at puwersahang mapabalik ang mga sundalong British sa Boston. Dito na nila tuluyang nakubkob ang mga sundalong British sa loob ng siyudad. Marami sa mga kolonya ang determinadong bumuo at gumamit ng mga radikal na pamamaraan upang labanan ang puwersa ng Great Britain.
- 13. Ang Kongresong Kontinental ay muling nagpulong sa ikalawang pagkakataon noong Mayo 1775 at idineklara ang pamahalaan na tinawag nilang United Colonies of America (Pinagbuklod na mga Kolonya ng Amerika). Ang hukbo ng mga militar ay tinawag na Continental Army at ang naatasan na commander-in-chief ay si George Washington. Sinubukan ng hukbong militar na makuha ang Boston ngunit natalo sila sa Digmaan sa Bunker Hill. Sinunod ng mga Amerikanong kubkubin ang Canada ngunit natalo rin sila dito. Maski sunod-sunod ang pagkatalo ng mga Amerikano sa labanan ay hindi parin sila nawalan ng pag-asa hanggat tuluyang napaalis nila ang mga sundalong British na patuloy na nakukubkob sa Boston noong Marso 1776.
- 14. Noong Hunyo 1776 ay nagpadala ng malaking tropa ang Great Britian sa Atlantiko upang tuluyang durugin at pahinain ang puwersang Amerikano. Upang matugunan ang ganitong pangyayari ay minarapat ng Kongresong Kontinental na aprubahan ang Deklarasyon ng Kalayaan noong Hulyo 4. Ang dukomento ay isinulat halos lahat ni Thomas Jefferson, isang manananggol. Binigyang diin ng dokumento na ang dating mga kolonya ay di na kasalukuyang teritoryo ng Great Britian. Sila, sa panahong iyon ay kinikilala na bilang malayang nasyon sa katawagang Estados Unidos ng Amerika.
- 15. Buwan ng Agosto nang tuluyang nakadaong ang hukbo ng Great Britian at sinakop nila ang siyudad ng Nueba York. Napilitan ang puwersa ni George Washington na umatras sa labanan. Ang hukbo ng mga British ay napakalaki na halos bumubuo sa 30,00 mga sundalo samatalang ang hukbo na pinangungunahan ni Washington ay nasa 3,000 sundalo lamang ang bilang. Nagkaroon ng pag-aaral at pagpaplano si Washington kaya noong ika-25 ng Disyembre 1776 ay naglunsad siya at ang kanyang hukbo ng isang sopresang pag-atake laban sa mga British. Ginamit ng hukbo ni Washington ang Ilog Delware upang maisakatuparan ang kaniyang balak. Ito ang naging dahilan kung bakit nila napagwagian ang Digmaan sa Trenton at Princeton ngunit silay di nagtagumpay sa pagkuha sa New York.
- 16. Simula noong 1777 sinimulan na ng mga British ang pag-atake sa Amerika mula sa Canada, ngumit sa bawat pagtatangka nila sila ay napipigil ng mga hukbong Amerikano. Ang Continental Army ay lumaki at umaabot na sa halos 20,000 sundalo. Noong Oktubre sa taon ding iyon ay nanalo sa labanan sa Saratoga ang mga Amerikano at ito ang naging dahilan sa pagwawakas ng mga pag-atake ng mga British mula sa Canada. Ang pagsuko ng hukbong British ay mula sa pamumuno ni Heneral John Burgoyne laban sa hukbong pinamumunuan ni Heneral Horacio Bates.
- 17. Ang bansang France ay tradisyonal na kalaban ng British at ang mga French ay naging lihim na taga- suporta ng mga rebeldeng Amerikano simula pa lamang ng labanan. Noon pang 1778 ay nagsimula nang bigyan ng pagkilala ng pamahalaang France ang United States of America bilang isang malayang bansa. Nagpadala sila ng mga bapor pandigma upang magtulungan ang mga Amerikano sa kanilang pakikipaglaban sa mga British. Dahil sa lumalakas na puwersa ng mga rebelde ay minabuti ng Great Britian na sakupin ang katimugang bahagi ng kolonya isa-isa.
- 18. Noong Disyembre 1778 ay nakuha ng mga British ang daugan ng Savannah at nakontrol ng buo ang Georgia. Dahil dito ay naging mahirap sa mga Amerikano upang muling makita ang Savannah kahit may tulong na nagmumula sa mga Pranses. Kinubkob naman ng mga British ang Continental Army sa daungan ng Charleston at pinuwersa itong sumuko sa pamahalaan ng Great Britain.
- 19. Sa pamumuno ng British commander na si Heneral Charles Cornwallis ay tinangkang sakupin ng Great Britain ang Timog Carolina.Ngunit sa pamamagitan ng magkasamang puwersa ng mga Amerikano at Pranses ay natalo ang mga British sa Labanan sa Kings Mountain noong huling bahagi ng 1780 at sa labanan sa Cowpens ng mga unang bahagi ng 1781. Nag-ipon ng lakas sa kanyang hukbo si Heneral Cornwallis kaya pansamantalang humimpil muna sila sa Yorktown. May karagdagan pang hukbo ng mga sundalong Pranses ang dumating sa Amerika na bumibilang sa 6,000 kaya napagpasyahan ni Washington na talunin nang lubusan ang maga British.
- 20. Kaya noong Oktubre 19, 1781 ay minabuti nang sumuko ni Heneral Cornwallis at dito ay tuluyan ng nakamit ng mga Amerikano ang kanilang kalayaan.
- 21. Ang pagkapanalo ng mga Amerikano sa digmaan ay malaking pagkamangha sa mga British sa mundo. Ang Great Britian ay itinuturing ng panahong iyon bilang isang malakas na kapangyarihan na mayroong mahuhusay at sinanay na mga sundalo subalit tinalo ng mga Amerikanong sundalo na di nagkaroon ng mga pagsasanay sa pakikipaglaban. Sa isang kumperensiya sa Paris noong 1783 ay pormal na tinanggap ng Great Britian ang kalayaan ng kanilang dating kolonya, ang Amerika. Samantalang ang mga na sa America na nagnanais pa ring pamahalaan ng hari ng England ay lumipat sa Canada na nanatiling kolonya ng Great Britian.
- 22. Ang digmaan para sa kalayaan ng Amerika ay nagbago sa mukha ng kasaysayan ng mundo sa dahilang ito ang naging daan sa pagbuo ng isang bagong nasyon na umunlad at naging isang makapangyarihang bansa sa hinaharap. Ang mga ideyang iniwan ng digmaan para sa kalayaan ay naging simbolo at inspirasyon sa maraming mga kolonya na nais lumaya sa kanilang mga mananakop at lalo na sa mga rebolusyonaryong Pranses. Ang mga rebolusyonaryong Pranses na ito ang naglunsad ng pagpapabagsak sa rehimen ng absolutong monarkiya sa France noong 1789 at nagbuo ng isang republika ng lumaon.