More Related Content
More from Artavazd97 (20)
Ճիշտ բառը՝ ճիշտ տեղում
- 1. Ճիշտ բառը` ճիշտ տեղում Որքան ավելորդ բառ է ասվում, ուրեմն և` ասելիքի տպավորությունը փչանում ու ներազդեցության ուժն է թուլանում այն պատճառով, որ խոսողը խախտում է պարզ, սակայն անբեկանելի մի կանոն` ճիշտ բառը` ճիշտ տեղում: Ճարտասանի բառագործունեությունն առնչվող հիմնական սխալները, որոնք խոսքային հաղորդակցման ընթացքում բազմատեսակ թույլըմռնումներ են հարուցում, կարելի է դիտարկել չորս մակարդակով` հնչյունական, շարահյուսական, ոճական և տրամաբանական: 1. Սխալ արտասանույթուն` աղավաղվում է տվյալ բառի հնչյունային ձևը և աղճատվում բառի նշանակած երևույթի համարժեք ըմբռնումը: 2. Շարահյուսական սխալ` խաղտվում են բառերի կապակցման, բառաբարդման, խոսքամասային հարաբերությունների կարգավորման, ինչպես նաև նախադասության կազմում բառի գործառության` խնդրառության. Համաձայնեցման, ստորոգումի և մյուս քերականական օրինաչափությունները: 3. Ոճական բնույթի սխալներ` ճարտասանի արտասանած այս կամ այն բառը չի համապատասխանում ընդհանուր ոճին, այլ կերպ ասած` բառը ճիշտ տեղում չի հայտնվում: 4. Բառագործածության տրամաբանական սխալ` խոսողն ինքն է թույլ ըմբռնում գործածած բառի իմաստը: Լսարանն անգթորեն որսում է սխալները, անխուսափելիորեն գնահատում է դրանք` ի վնաս խոսողի հեղինակության և նրա խոսքի ներազդեցության ուժի: Ավելի հեղինակազրկող են, բնականաբար բառագործածության տրամաբանական սխալները: Կան ճարտասաներ, ովքեր զարդարելով իրենց ելույթը օգտագործում են պես-պես օտարամուտ բառեր` բոլորովին անտեսելով դրանց հայերեն համարժեքները: Օտար բառերը երբեմն չար կատակ է խաղում խոսողի հետ, նրան դնում զավեշտական դրության մեջ, երբեմն էլ` պարզապես խայտառակ անում: Լսարանում անպայման ներկա է լինում գեթ մեկ ունկնդիր, որին ծանոթ է այդ օտար բառի հայերեն համարժեքը: Ճարտասանի ամեն մի ելույթ դրսևորվում է նրա լեզվական ճաշակը` ունկնդիրների մեջ ևս ձևավորելով համապատասխան վերաբերմունք: Նրանց մեծ մասը ոչ միայն հրաշալի զգում է, այլև ակամա ընդօրինակում է, թե ինչպես, ինչ չափով, ինչ սկզբունքներից ելնելով ու ինչ չափանիշներով է վերահսկում ճարտասանը սեական խոսքը: