More Related Content
What's hot (11)
Similar to ระบบสารสȨทศ (20)
ระบบสารสȨทศ
- 1. ระบบสารสȨทศ (Information system) ระบบสารสȨทศ (Information system) หมายถึง ระบบที่ประกอบด้วยส่วนต่างๆ ได้แก่ ระบบ คอมพิวเตอร์ทั้งฮาร์ดแวร์ ซอฟท์แวร์ ระบบครือข่าย ฐานข้อมูล ผู้พัฒนาระบบ ผู้ใช้ระบบ พนักงานที่เกี่ยวข้อง และ ผู้เชี่ยวชาญในสาขา ทุกองค์ประกอบนี้ทางานร่วมกันเพื่อกาหนด รวบรวม จัดเก็บข้อมูล ประมวลผลข้อมูล เพื่อสร้างสารสȨทศ และส่งผลลัพธ์หรือสารสȨทศที่ได้ให้ผู้ใช้เพื่อช่วยสนับสนุนการทางาน การตัดสินใจ การ วางแผน การบริหาร การควบคุม การวิเคราะห์และติดตามผลการดาเนินงานขององค์กร (สุชาดา กีระนันทน์, 2541) ระบบสารสȨทศ หมายถึง ชุดขององค์ประกอบที่ทาหน้าที่รวบรวม ประมวลผล จัดเก็บ และแจกจ่าย สารสȨทศ เพื่อช่วยการตัดสินใจ และการควบคุมในองค์กร ในการทางานของระบบสารสȨทศประกอบไปด้วย กิจกรรม 3 อย่าง คือ การนาข้อมูลเข้าสู่ระบบ (Input) การประมวลผล (Processing) และ การนาเสนอผลลัพธ์ (Output) ระบบสารสȨทศอาจจะมีการสะท้อนกลับ (Feedback) เพื่อการประเมินและปรับปรุงข้อมูลนาเข้า ระบบ สารสȨทศอาจจะเป็นระบบที่ประมวลด้วยมือ (Manual) หรือระบบที่ใช้คอมพิวเตอร์ก็ได้ (Computer-based information system –CBIS) (Laudon & Laudon, 2001) แต่อย่างไรก็ตามในปัจจุบันเมื่อกล่าวถึงระบบสารสȨทศ มักจะหมายถึงระบบที่ต้องอาศัยคอมพิวเตอร์และระบบ โทรคมนาคม ระบบสารสȨทศ หมายถึง ระบบคอมพิวเตอร์ที่จัดเก็บข้อมูล และประมวลผลเป็นสารสȨทศ และระบบ สารสȨทศเป็นระบบที่ต้องอาศัยฐานข้ อมูล (CIS 105 -- Survey of Computer Information Systems, n.d.) ระบบสารสȨทศ หมายถึง ชุดของกระบวนการ บุคคล และเครื่องมือ ที่จะเปลี่ยนข้อมูลให้เป็น สารสȨทศ (FAO Corporate Document Repository, 1998) ระบบสารสȨทศ ไม่ว่าจะเป็นระบบมือหรือระบบ อัตโนมัติ หมายถึง ระบบที่ประกอบด้วย คน เครื่องจักรกล (machine) และวิธีการในการเก็บข้อมูล ประมวลผล ข้อมูล และเผยแพร่ข้อมูล ให้อยู่ในลักษณะของสารสȨทศของผู้ใช้ (Information system, 2005) สรุปได้ว่า ระบบสารสȨทศ ก็คือ ระบบของการจัดเก็บ ประมวลผลข้อมูล โดยอาศัยบุคคลและเท คโนโลยี สารสȨทศในการดาเนินการ เพื่อให้ได้สารสȨทศที่เหมาะสมกับงานหรือภารกิจแต่ละอย่าง Laudon & Laudon (2001) ยังอธิบายว่าในมิติทางธุรกิจ ระบบสารสȨทศเป็นระบบที่ช่วยแก้ปัญหาการ จัดการขององค์กร ซึ่งถูกท้าทายจากสิ่งแวดล้อม ดังนั้นการใช้ระบบสารสȨทศอย่างมี ประสิทธิภาพ จาเป็นที่ จะต้องเข้าใจองค์กร(Organzations) การจัดการ (management) และเทคโนโลยี (Technology) ประเภทของระบบสารสȨทศ
- 2. ปัจจุบันจะเห็นความสัมพันธ์ระหว่างองค์กร กับระบบสารสȨทศ และเทคโนโลยีสารสȨทศชัดเจนมากขึ้น และเนื่องจากการบริหารงานในองค์กรมีหลายระดับ กิจกรรมขององค์กรแต่ละประเภทอาจจะแตกต่างกัน ดังนั้น ระบบสารสȨทศของแต่ละองค์กรอาจแบ่งประเภทแตกต่างกันออกไป (สุชาดา กีระนันทน์ , 2541) ถ้าพิจารณาจาแนกระบบสารสȨทศตามการสนับสนุนระดับการทางานในองค์กร จะแบ่งระ บบสารสȨทศ ได้เป็น 4 ประเภท ดังนี้ (Laudon & Laudon, 2001) 1. ระบบสารสȨทศสาหรับระดับผู้ปฏิบัติงาน (Operational – level systems) ช่วยสนับสนุนการ ทางานของผู้ปฏิบัติงานในส่วนปฏิบัติงานพื้นฐานและงานทารายการต่างๆขององค์กร เช่น ใบเสร็จรับเงิน รายการขาย การควบคุมวัสดุของหน่วยงาน เป็นต้น วัตถุประสงค์หลักของระบบนี้ก็ เพื่อช่วยการดาเนินงานประจาแต่ละวัน และควบคุมรายการข้อมูลที่เกิดขึ้น 2. ระบบสารสȨทศสาหรับผู้ชานาญการ (Knowledge-level systems) ระบบนี้สนับสนุนผู้ทางานที่มี ความรู้เกี่ยวข้องกับข้อมูล วั ตถุประสงค์หลักของระบบนี้ก็เพื่อช่วยให้มีการนาความรู้ใหม่มาใช้ และ ช่วยควบคุมการไหลเวียนของงานเอกสารขององค์กร 3. ระบบสารสȨทศสาหรับผู้บริหาร (Management - level systems) เป็นระบบสารสȨทศที่ช่วยใน การตรวจสอบ การควบคุม การตัดสินใจ และการบริหารงานของผู้บริหารระดับกลางขององค์กร 4. ระบบสารสȨทศระดับกลยุทธ์ (Strategic-level system) เป็นระบบสารสȨทศที่ช่วยการบริหาร ระดับสูง ช่วยในการสนับสนุนการวางแผนระยะยาว หลักการของระบบคือต้องจัดความสัมพันธ์ ระหว่างสภาพแวดล้อมภายนอกกับความสามารถ ภายในที่องค์กรมี เช่นในอีก 5 ปีข้างหน้า องค์กรจะผลิตสินค้าใด สุชาดา กีระนันทน์ (2541)และ Laudon & Laudon (2001) ได้แบ่งประเภทของระบบสารสȨทศที่ สนับสนุนการทางานของผู้ปฏิบัติงาน/ผู้บริหารระดับต่างๆไว้ ดังนี้ ประเภทของระบบสารสȨทศ ประเภทของระบบสารสȨทศ (สุชาดา กีระนันทน์ , 2541) (Laudon & Laudon, 2001) 1. ระบบประมวลผลรายการ 1. Transaction Processing System - TPS (Transaction Processing Systems) 2. ระบบสานักงานอัตโนมัติ 2. Knowledge Work -KWS and office
- 3. (Office Automation Systems) Systems 3. ระบบงานสร้างความรู้ (Knowledge Work Systems) 4. ระบบสารสȨทศเพื่อการจัดการ 3. Management Information Systems - MIS (Management Information Systems) 5. ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ 4. Decision Support Systems - DSS (Decision Support Systems) 6. ระบบสารสȨทศสาหรับผู้บริหารระดับสูง 5. Executive Support System - ESS (Executive Information Systems) 1. ระบบประมวลผลรายการ (Transaction Processing Systems - TPS) เป็นระบบที่ทาหน้าที่ใน การปฏิบัติงานประจา ทาการบันทึกจัดเก็บ ประมวลผลรายการที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน โดยใช้ระบบ คอมพิวเตอร์ทางานแทนการทางานด้วยมือ ทั้งนี้เพื่อที่จะทาการสรุปข้อมูลเพื่อสร้างเป็นสารสȨทศ ระบบประมวลผลรายการนี้ ส่วนใหญ่จะเป็นระบบที่เชื่อมโยงกิจก ารกับลูกค้า ตัวอย่าง เช่น ระบบการ จองบัตรโดยสารเครื่องบิน ระบบการฝากถอนเงินอัตโนมัติ เป็นต้น ในระบบต้องสร้างฐานข้อมูลที่ จาเป็น ระบบนี้มักจัดทาเพื่อสนองความต้องการของผู้บริหารระดับต้นเป็นส่วนใหญ่เพื่อให้สามารถ ปฏิบัติงานประจาได้ ผลลัพธ์ของระบบนี้ มักจะอยู่ ในรูปของ รายงานที่มีรายละเอียด รายงานผล เบื้องต้น 2. ระบบสานักงานอัตโนมัติ (Office Automation Systems- OAS) เป็นระบบที่สนับสนุนงานใน สานักงาน หรืองานธุรการของหน่วยงาน ระบบจะประสานการทางานของบุคลากรรวมทั้งกับ บุคคลภายนอก หรือหน่วยงานอื่น ระบบนี้จะเกี่ยวข้องกับการจัดการเอกสาร โดยการใช้ซอฟท์แวร์ ด้านการพิมพ์ การติดต่อผ่านระบบไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ เป็นต้นผลลัพธ์ของระบบนี้ มักอยู่ในรูป ของเอกสาร กาหนดการ สิ่งพิมพ์ 3. ระบบงานสร้างความรู้ (Knowledge Work Systems - KWS) เป็นระบบที่ช่วยสนับสนุน บุคลากรที่ทางานด้านการสร้างความรู้เพื่อพัฒนาการคิดค้น สร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ บริการใหม่ ความรู้ ใหม่เพื่อนาไปใช้ประโยชน์ในหน่วยงาน หน่วยงานต้องนาเทคโนโลยีสารสȨทศเข้ามาสนับสนุนให้ การพัฒนาเกิดขึ้นได้โดยสะดวก สามารถแข่งขันได้ทั้งในด้านเวลา คุณภาพ แล ะราคา ระบบต้อง อาศัยแบบจาลองที่สร้างขึ้น ตลอดจนการทดลองการผลิตหรือดาเนินการ ก่อนที่จะนาเข้ามา ดาเนินการจริงในธุรกิจ ผลลัพธ์ของระบบนี้ มักอยู่ในรูปของ สิ่งประดิษฐ์ ตัวแบบ รูปแบบ เป็นต้น 4. ระบบสารสȨทศเพื่อการจัดการ (Management Information Systems- MIS) เป็นระบบ สารสȨทศสาหรับผู้ปฏิบัติงานระดับกลาง ใช้ในการวางแผน การบริหารจัดการ และการควบคุม ระบบจะเชื่อมโยงข้อมูลที่มีอยู่ในระบบประมวลผลรายการเข้าด้วยกัน เพื่อประมวลและสร้าง สารสȨทศที่เหมาะสมและจาเป็นต่อการบริหารงาน ตัวอย่าง เช่น ระบบบริหารงานบุค ลากร ผลลัพธ์ ของระบบนี้ มักอยู่ในรูปของรายงานสรุป รายงานของสิ่งผิดปกติ
- 4. 5. ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ (Decision Support Systems – DSS) เป็นระบบที่ช่วยผู้บริหารใน การตัดสินใจสาหรับปัญหา หรือที่มีโครงสร้างหรือขั้นตอนในการหาคาตอบที่แน่นอนเพียงบางส่วน ข้อมูลที่ใช้ต้องอาศัยทั้งข้อมูลภายในกิจการและภายนอกกิจการประกอบกัน ระบบยังต้องสามารถ เสนอทางเลือกให้ผู้บริหารพิจารณา เพื่อเลือกทางเลือกที่เหมาะสมที่สุดสาหรับสถานการณ์นั้น หลักการของระบบ สร้างขึ้นจากแนวคิดของการใช้คอมพิวเตอร์ช่วยการตัดสินใจ โดยให้ผู้ใช้โต้ตอบ โดยตรงกับระบบ ทาให้สามารถวิเคราะห์ ปรับเปลี่ยนเงื่อนไขและกระบวนการพิจารณาได้ โดยอาศัย ประสบการณ์ และ ความสามารถของผู้บริหารเอง ผู้บริหารอาจกาหนดเงื่อนไขและทาการ เปลี่ยนแปลงเงื่อนไขต่างๆ ไปจนกระทั่งพบสถานการณ์ที่เหมาะสมที่สุด แล้วใช้เป็นสารสȨทศที่ช่วย ตัดสินใจ รูปแบบของผลลัพธ์ อาจจะอยู่ในรูปของ รายงานเฉพาะกิจ รายงานการวิเคราะห์เพื่อ ตัดสินใจ การทานาย หรือ พยากรณ์เหตุการณ์ 6. ระบบสารสȨทศสาหรับผู้บริหารระดับสูง (Executive Information System - EIS) เป็นระบบที่ สร้างสารสȨทศเชิงกลยุทธ์สาหรับผู้บริหารระดั บสูง ซึ่งทาหน้าที่กาหนดแผนระยะยาวและเป้าหมาย ของกิจการ สารสȨทศสาหรับผู้บริหารระดับสูงนี้จาเป็นต้องอาศัยข้อมูลภายนอกกิจกรรมเป็นอย่าง มาก ยิ่งในยุคปัจจุบันที่เป็นยุค Globalization ข้อมูลระดับโลก แนวโน้มระดับสากลเป็นข้อมูลที่ จาเป็นสาหรับการแข่งขันของธุรกิ จ ผลลัพธ์ของระบบนี้ มักอยู่ในรูปของการพยากรณ์ /การคาดการณ์ ถึงแม้ว่าระบบสารสȨทศจะมีหลายประเภท แต่องค์ประกอบที่จาเป็นของระบบสารสȨทศทุกประเภท ก็คือต้องประกอบด้วยกิจกรรม 3 อย่างตามที่ Laudon & Laudon (2001)ได้กล่าวไว้ คือ ระบบต้องมี การนาเข้าข้อมูล การประมวลผลข้อมูล และการแสดงผลลัพธ์ของข้อมูล สุชาดา กีระนันทน์ (2541) สรุปไว้ว่า การพัฒนาระบบสารสȨทศในองค์กรนั้นเป็นสิ่งท้าทายผู้บริหาร เป็นอย่างมาก การที่จะพัฒนาระบบสารสȨทศขึ้นในหน่วยงานเป็นสิ่งที่ผู้บริหารและผู้รับผิดชอบการพัฒนาระบบ ต้องร่วมกันตัดสินใจอย่างรอบคอบ เพราะการนาระบบสารสȨทศมาใช้อาจจะกระทบต่อกระบวนการดาเนินงานและ การบริหารที่เป็นอยู่ หรืออาจจะมีผลก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในองค์กร เอกสารอ้างอิง http://blog.eduzones.com/dena/4892