การตั้งถิ่Ȩานและลักษณะที่อยู่อาศัย
•Download as PPTX, PDF•
1 like•24,556 views
เนื้อหานี้เป็นส่วนหนึ่งของวิชาภูมิศาสตร์มนุษย์ (Human Geography)
More Related Content
What's hot (20)
Viewers also liked (14)
Similar to การตั้งถิ่Ȩานและลักษณะที่อยู่อาศัย (15)
![ยุโรป วารสาร v1.2 [37 หน้า]](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/v1-210706034519-thumbnail.jpg?width=560&fit=bounds)
More from Nakhon Pathom Rajabhat University (7)
การตั้งถิ่Ȩานและลักษณะที่อยู่อาศัย
- 2. การตั้งถิ่นฐาน (Settlement) การตั้งถิ่นฐานเป็นการแสดงถึงความฉลาด และความเจริญก้ าวหน้าของมนุษย์ที่ พยายามปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อมและ รู้จักนาทรัพยากรธรรมชาติที่อยู่รอบตัวมาใช้ ให้เป็นประโยชน์ในการดารงชีวิต การตั้งถิ่น ฐานของประชากรมีลักษณะที่แตกต่างกันไป ตามความเจริญก้าวหน้าของแต่ละประเทศ การประกอบอาชีพขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรมในกลุ่มชน และสภาพแวดล้อม ทางภูมิศาสตร์ (เรณู หอมหวล, 2537)
- 3. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตั้งถิ่นฐาน แหล่งน้า ความอุดมสมบูรณ์ของดิน ความปลอดภัย อาชีพ วัฒนธรรมและวิถีชีวิต หากพิจารณาการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์จากการประกอบอาชีพ สามารถแบ่งการตั้งถิ่น ฐานของประชากรออกเป็น 2 ประเภท คือ 1. ประชากรประกอบอาชีพเร่ร่อน (Nomad) 2. ประชากรประกอบอาชีพประจาที่ (Sedentary)
- 4. ประเภทของการตั้งถิ่นฐาน การตั้งถิ่นฐานแบบกระจาย (Isolated settlement) บ้านมีขนาดเล็ก แต่ละครอบครัวจะกระจายอยู่ ห่างกัน สร้างบ้านเรือนอยู่ใกล้ที่นา พบทั่วไปใน ประเทศที่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลัก ปัจจัยส่งเสริมการตั้งถิ่นฐานแบบกระจาย คือ 1. ลักษณะภูมิประเทศ 2. ภูมิอากาศ 3. แหล่งน้า 4. ศาสนา 5. สภาพเศรษฐกิจ 6. การเลิกลัทธิเจ้าขุนมูลนาย 7. ที่ดินในเขตชนบทราคาถูกกว่าในเขตเมือง Source: http://greenfieldgeography.wikispaces.com/IGCSE+Settlements
- 5. ประเภทของการตั้งถิ่นฐาน การตั้งถิ่นฐานแบบกลุ่ม (Cluster or Compacted settlement) ผู้คนอาศัยอยู่รวมกันเป็นกลุ่มกลายเป็นหมู่บ้าน อาเภอ เมือง มหานคร มีตลาดและเส้นทางการ คมนาคมผ่านหลายสาย แบ่งออกเป็น 2 ประเภท 1. การตั้งถิ่นฐานแบบกลุ่มในเขตเกษตรกรรม (Agricultural compacted settlement) 2. การตั้งถิ่นฐานแบบกลุ่มนอกเขต เกษตรกรรม (Non-Agricultural compacted settlement) Source:http://www.ggat.org.uk/cadw/historic_landscape/gower/english /Gower_Summary.htm
- 6. ประเภทของการตั้งถิ่นฐาน การตั้งถิ่นฐานแบบกลุ่ม (Cluster or Compacted settlement) 1. การตั้งถิ่นฐานแบบกลุ่มในเขตเกษตรกรรม (Agricultural compacted settlement) พบมากในเขตชนบทอาศัยอยู่รวมกันเป็นกลุ่มใน พื้นที่ที่ใช้เพาะปลูก โดยมีอาชีพเกี่ยวข้องกับการ เพาะปลูกเบื้องต้นเป็นหลัก (Primary product) พบการตั้งถิ่นฐานแบบนี้กระจายอยู่ในกลุ่ม ประเทศเกษตรกรรมในเขตอบอุ่นและเขตร้อน โดยมีศูนย์กลางของไร่ คือ บ้านผู้จัดการ โรงงาน และบ้านพักคนงาน Source:http://www.ggat.org.uk/cadw/historic_landscape/gower/english /Gower_Summary.htm
- 7. ประเภทของการตั้งถิ่นฐาน การตั้งถิ่นฐานแบบกลุ่ม (Cluster or Compacted settlement) 2. การตั้งถิ่นฐานแบบกลุ่มนอกเขตเกษตรกรรม (Non-Agricultural compacted settlement) ประชากรเกียวข้องกับการผลิตขั้นที่สอง (Secondary product) เป็นหลัก มีการ แลกเปลี่ยนสินค้าซึ่งกันและกัน มีระบบอื่นๆ ที่ เกี่ยวข้องกับความเป็นอยู่ของคน ได้แก่ การ ปกครอง การขนส่ง ศาสนา ตลาดที่มีขนาด ตั้งแต่เล็ก-ใหญ่ มีลักษณะการตั้งถิ่นฐานในตัว เมือง (Urban settlement) มีประชากรอาศัยอยู่ หนาแน่น ผู้คนไม่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม เช่น New York , Tokyo, Sydney ฯลฯ Source:http://www.ggat.org.uk/cadw/historic_landscape/gower/english /Gower_Summary.htm
- 8. วิวัฒนาการของการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ การตั้งถิ่นฐานของมนุษย์แบ่งออกเป็น 2 ระยะ คือ 1. การตั้งถิ่นฐานในระยะแรก มนุษย์หาเลี้ยงชีพด้วยการล่าสัตว์ เก็บของป่า อาศัยอยู่ในป่ า ต่อสู้กับภัย อันตรายต่างๆ และสัตว์ป่า ประดิษฐ์เครื่องมือและอาศัยอยู่ตามถ้าหรือโพรง เมื่อรู้จัก การเพาะปลูกจึงเริ่มอาศัยอยู่กับที่ เมื่อสภาพความเป็นอยู่ดีขึ้นจึงเริ่มอาศัยอยู่รวมกัน เป็นกลุ่มเป็นหมู่บ้านใกล้กับแหล่งที่ประกอบอาชีพ ลักษณะของหมู่บ้านแตกต่างกันไป ตามลักษณะภูมิประเทศ สภาพดินฟ้าอากาศ และการประกอบอาชีพ รวมทั้งลักษณะ ของวัสดุและรูปแบบของบ้านก็จะแตกต่างกันออกไป ต่อมาเมื่อมีความเจริญมากขึ้น มนุษย์จึงเริ่มกระจายตัวออกไปตั้ง ถิ่นฐานอยู่ในบริเวณที่เหมาะสมกว่า
- 9. วิวัฒนาการของการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ 1. การตั้งถิ่นฐานในชนบท (Rural settlement) คือ บริเวณที่มีคนตั้งบ้านเรือนอยู่ น้อยกว่า 2,500 คน หรือ 2,000 คน มีอาชีพเกี่ยวข้องกับการเกษตรกรรม โดยมี ลักษณะการตั้งถิ่นฐานใน 3 ลักษณะ คือ 1.1 การตั้งถิ่นฐานริมถนน (Road side) เป็นการตั้งบ้านเรือนอยู่เรียงกัน สองข้างถนน ส่วนด้านหลังหมู่บ้านจะเป็นพื้นที่เกษตรกรรม การตั้งถิ่นฐานแบบนี้ เกิดขึ้นเพราะต้องการให้บริการด้านการค้า เช่น ร้านขายของชา ร้านอาหาร ปั๊มน้ามัน ที่ อยู่อาศัย เป็นต้น
- 10. วิวัฒนาการของการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ 1.2 หมู่บ้านขนาดเล็ก (Hamlets) หมู่บ้าน ขนาดเล็กหรือกลุ่มของหมู่บ้านตามชนบทซึ่งอยู่ รวมกันเป็นกลุ่ม และมีสิ่งบริการต่างๆ เพื่อ สาธารณะประโยชน์ เช่น ร้านค้า โรงเรียน เป็นต้น 1.3 หมู่บ้านขนาดใหญ่ (Village) หมู่บ้านที่มี จานวนบ้านพักอาศัยมากขึ้น มีสิ่งก่อสร้างและ สถานบริการต่างๆ เพิ่มขึ้น เช่น ตลาด โรงเรียน ปั๊มน้ามัน สถานีตารวจ วัด สถานีอนามัย ฯลฯ
- 11. วิวัฒนาการของการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ 2. การตั้งถิ่นฐานในเมือง (Urban settlement) ประชากรอาศัยรวมกันอย่างหนาแน่น แออัดมากกว่าในชนบท ประกอบอาชีพที่ไม่ใช่การเกษตรกรรมเพียงอย่างเดียว แบ่ง การตั้งถิ่นฐานออกเป็น 4 ลักษณะ คือ 2.1 เมืองที่แบ่งโดยอาศัยจานวนประชากรที่อาศัยอยู่ (Population classification) 2.2 เมืองที่แบ่งโดยอาศัยการเกิดหรือต้นกาเนิดของเมือง (Genetic classification) 2.3 เมืองที่แบ่งโดยอาศัยลักษณะที่ตั้ง (Location or site classification) 2.4 เมืองที่แบ่งโดยอาศัยโครงสร้าง (The morphological classification)
- 12. วิวัฒนาการของการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ 2.1 เมืองที่แบ่งโดยอาศัยจานวนประชากรที่อาศัยอยู่ (Population classification) การแบ่งเมืองประเภทนี้ใช้จานวนประชากรที่อาศัยอยู่โดยเฉลี่ยในการแบ่ง (Northam,1975) - เมือง (Town) มีประชากรอาศัยประมาณ 1,000-2,000 คน - นครเล็ก (Small city) มีประชากรอาศัยประมาณ 2,500-25,000 คน - นครขนาดกลาง (Medium sized city) มีประชากรอาศัยประมาณ 25,000-100,000 คน - นครใหญ่ (Large city) มีประชากรอาศัยประมาณ 100,000-800,000 คน - นครหลวง (Metropolis) มีประชากรอาศัยประมาณ 800,000 คน ขึ้นไป - สหมหานคร (Megalopolis) ไม่จากัดจานวนประชากร แต่ต้องมีประชากร อาศัยอยู่หลายล้านคนขึ้นไป - อภิมหานคร (Ecumenopolis) มีประชากรอาศัยประมาณ 10 ล้านคน ขึ้นไป
- 13. วิวัฒนาการของการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ 2.2 เมืองที่แบ่งโดยอาศัยการเกิดหรือต้นกาเนิดของเมือง (Genetic classification) แบ่งโดยศึกษาจากเหตุการณ์และหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่ เกี่ยวข้องกับการตั้งถิ่นฐานในเมือง ได้แก่ ยุคและระยะเวลาที่เกิดขึ้น คือ - เมืองสมัยก่อนประวัติศาสตร์ (The Prehistoric town) - เมืองในสมัยอารยธรรมกรีก (The Classical Greek town) - เมืองในสมัยโรมัน (The Roman town) - เมืองในสมัยกลาง (The Medieval city) - เมืองในสมัยใหม่ (The Modern city)
- 14. วิวัฒนาการของการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ 2.3 เมืองที่แบ่งโดยอาศัยลักษณะที่ตั้ง (Location or site classification) - เมืองที่ตั้งอยู่ตามบริเวณที่ราบ (Towns on plain) - เมืองสองฝั่งแม่น้า (Towns located on river) - เมืองบริเวณเมืองท่าและชายฝั่งทะเล (Ports or Harbors on lakes) - เมืองบริเวณภูเขา (Mountain towns) - เมืองซึ่งเป็นแหล่งท่องเที่ยว (Resort towns)
- 15. วิวัฒนาการของการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ 2.4 เมืองที่แบ่งโดยอาศัยโครงสร้าง (The morphological classification) - เมืองที่ตั้งอยู่ตามเส้นทางคมนาคม (Linear or attenuated city) เมืองที่ตั้ง อยู่ตามเส้นทางคมนาคม เช่น แม่น้า ถนน ทางรถไฟ - เมืองที่ตั้งอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม (Compact city) ส่วนใหญ่พบเมืองลักษณะนี้ บริเวณที่ราบ - เมืองที่เกิดจากการรวมกัน (Composite city) เป็นเมืองที่เกิดภายหลังจาก การที่เกิดเมืองเรียงตามเส้นทางคมนาคม รวมกับเมืองที่อยู่รวมกันเป็นกลุ่ม แล้ว ขยายตัวออกไปสู่บริเวณใกล้เคียง - เมืองที่มีส่วนแยกออกมา (Fragment city) บริเวณส่วนที่แยกออกมาต่างก็มี ความสาคัญ สิ่งที่แบ่งแยกส่วนของเมือง คือ แม่น้า ทาให้ต้องมีการใช้สะพาน/ อุโมงค์ เพื่อเชื่อมโยงระหว่างเมือง
- 16. ลักษณะที่อยู่อาศัย Kendall (1976) การสร้างที่อยู่อาศัยสะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมของภูมิภาคนั้นๆ ซึ่ง ส่วนใหญ่ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมของท้องถิ่น มนุษย์ในสมัยแรกนาวัสดุที่อยู่ใกล้มือมา ใช้สร้าง “บ้านที่อยู่อาศัย” ลักษณะรูปทรงของบ้านที่สร้างใช้ป้องกันภัยจากลมฟ้า อากาศ ดังนั้น คาว่า “ที่อยู่อาศัย” (Shelter) หรือ “บ้าน” (Housing) หมายถึง สิ่งก่อสร้างที่มนุษย์สร้างขึ้นมาจากที่อยู่อาศัยแบบง่ายๆ ไปจนถึงตึกระฟ้าที่มีโครงสร้าง สลับซับซ้อน
- 17. ลักษณะที่อยู่อาศัย ลักษณะที่สาคัญของบ้าน 1. รูปทรง (Form) 2. หน้าที่ (Function) 3. วัสดุที่ใช้ก่อสร้าง (Material use) 4. รูปแบบในการตั้งบ้าน (Pattern of house)
- 18. ลักษณะที่อยู่อาศัย ชนิดของบ้าน 1. บ้านที่สร้างด้วยไม้ (Wooden house) แบ่งออกเป็น 2 ลักษณะ คือ - บ้านที่สร้างด้วยซุง (Log house) นิยมสร้างในพื้นที่ที่มีป่าไม้มาก ไม้มีลาต้นสูง นิยมสร้างมากในบริเวณตอนเหนือของรัสเซีย คาบสมุทรสแกนดิเนเวีย ทวีปอเมริกาเหนือ - บ้านที่ใช้ไม้เป็นโครงสร้าง (Frame house) 2. บ้านที่สร้างด้วยดินเหนียวและโคลน (Mud house) พบได้ในเขตอากาศ แห้งแล้ง และตอนใต้ของประเทศอียิปต์ สามารถป้องกันอากาศร้อนและความหนาว เย็นได้ดี มีต้นทุนต่า ใช้วัสดุน้อย 3. บ้านที่สร้างด้วยหิน (Stone house) ไม่เป็นที่นิยม ค่าใช้จ่ายสูง 4. บ้านสมัยใหม่ (Modern house) การออกแบบคานึงถึงประโยชน์ใช้สอย มากกว่าสิ่งอื่น
- 19. ลักษณะที่อยู่อาศัย ชนิดของบ้าน 5. บ้านที่เคลื่อนที่ได้ (Portable house) แบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ คือ - บ้านที่เคลื่อนที่ได้ (Trailer) บ้านของชนเผ่าเร่ร่อนในเอเชีย ตะวันออกเฉียงใต้ และรัสเซีย สร้างด้วยกิ่งไม้ ดินเหนียว ใช้สัตว์ลากจูงเพื่อเคลื่อนย้าย ไปตามแหล่งน้า แหล่งอาหาร ปัจจุบันในสหรัฐนิยมสร้างบ้านเคลื่อนที่ได้โดยเฉพาะใน กลุ่มที่ตั้งครอบครัวใหม่ๆ แต่ใช้วัสดุที่มีความแข็งแรงมากขึ้น - บ้านบนเรือ (Boat house) พบมากในเอเชียตะวันออกและเอเชีย ตะวันออกเฉียงใต้ บ้านมีขนาดเล็กสร้างบนเรือท้องแบน เคลื่อนที่โดยใช้เรือลากจูง ส่วน ใหญ่เป็นผลมาจากการขาดแคลนที่อยู่อาศัยบนพื้นดิน - บ้านที่สามารถถอดชิ้นส่วนได้ (Prefabricated house) ส่วนประกอบทาจากโลหะหรือไม้อัด อิฐบล็อก
- 20. แบบฝึกหัด ศึกษาและวิเคราะห์เกี่ยวกับบ้านในชุมชนที่นักศึกษาอาศัยอยู่ ในประเด็นต่อไปนี้ - ลักษณะการตั้งถิ่นฐาน - รูปทรงของบ้าน - วัสดุที่ใช้ในการก่อสร้าง - หน้าที่ใช้สอยในบ้าน
- 21. ข้อสอบปลายภาค จงเปรียบเทียบระหว่างเมืองสาคัญต่างๆ ของโลก กับกรุงเทพฯ ในประเด็น ต่อไปนี้(30 คะแนน) 1. เชื้อชาติ ภาษา ศาสนา และวิถีชีวิต 2. การประกอบอาชีพ (กิจกรรมทางเศรษฐกิจ) 3. การตั้งถิ่Ȩานและลักษณะที่อยู่อาศัย