HỘI CHỨNG CHẢY MÁU TRONG - DR.PLEDGER
Download as pptx, pdf3 likes7,170 views
Hội chứng chảy máu trong là tình trạng y tế nghiêm trọng do chảy máu vào ổ bụng, có thể gây tử vong nhanh chóng nếu không được phẫu thuật kịp thời. Nguyên nhân bao gồm chấn thương bụng và các bệnh lý liên quan như vỡ tạng hoặc vỡ tĩnh mạch. Điều trị cần tập trung vào phẫu thuật cấp cứu và hồi sức tích cực cho bệnh nhân.
HỘI CHỨNG CHẢY MÁU TRONG - DR.PLEDGER
- 1. HỘI CHỨNG CHẢY MÁU TRONG DR. PLEDGER
- 2. ĐỊNH NGHĨA • Cụm từ “Hội chứng chảy máu trong” dùng để chỉ hội chứng lâm sàng gây nên bởi chảy máu vào trong ổ bụng. • Chảy máu trong ở đây bao gồm tất cả các trường hợp máu chảy từ trong tạng, các mạch máu trong ổ bụng chảy vào trong ổ bụng. • Các trường hợp chảy máu trong nội tạng như chảy máu dạ dày, chảy máu đường mật... không gọi là hội chứng chảy máu trong. • Chảy máu trong ổ bụng là hội chứng ngoại khoa tối cấp có thể làm chết người bệnh nhanh chóng nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời bằng phẫu thuật.
- 4. Chấn thương bụng • Chấn thương bụng kín có thể gây nên vỡ tạng đặc hoặc vỡ tạng rỗng. • Trong vỡ tạng đặc, đứng hàng đầu là vỡ lách 25%, sau đến gan 15% tụ máu sau phúc mạc 13%, tổn thương mạch máu 3%, có thể là các mạch máu mạc treo ruột, có khi mạch máu lớn bị tổn thương gây chảy máu ồ ạt vào ổ bụng. • Vết thương bụng: thường gây nên thủng tạng rỗng như ruột, dạ dày. Cấc tổn thương này thường gây nên hội chứng viêm phúc mạc hơn là hội chứng chảy máu trong, vết thương bụng gây tổn thương tạng đặc, các mạch máu, gây chảy máu trong ổ bụng, đồng thời có thể phối hợp nhiều tạng tổn thương.
- 5. Bệnh lý • Vỡ chửa ngoài dạ con, vỡ nang Graff, vỡ nhân ung thư buồng trứng, tử cung. Các bệnh phụ khoa • Gan: Ung thư gan vỡ, u máu gan vỡ, tụ máu tự nhiên dưới bao gan • Lách: • Lách to bệnh lý (sốt rét, bệnh máu) vỡ tự nhiên • Tụ máu thứ phát trong bao lách • Mạch máu: • Phồng động mạch chủ bụng vỡ • Nhồi máu mạc treo ruột • Ứ máu mạch treo vỡ Các bệnh khác
- 6. LÂM SÀNG • Triệu chứng cơ năng • Đau khu trú ở vùng tương đương với tạng bị tổn thương, đau liên tục, không giảm đi mà có xu hướng lan khắp bụng, đau tăng leen khi ho hay thở mạnh, khi thay đổi tư thế hoặc khi sờ nắn bụng Ví dụ: Vỡ lách: đau hạ sườn trái lan lên vai trái và ra sau lưng (dấu hiệu Kerh), bệnh nhân nằm nghiêng và co chân lại, đau tăng lên khi nằm ngửa. Bệnh nhân buồn nôn hoặc nôn, bí trung, đại tiện có khát nước.
- 7. TRIỆU CHỨNG TOÀN THÂN • Tùy theo mức độ tổn thương, thời gian đến viện sớm hay muộn mà triệu chứng toàn thân có thể ở những hình thái khác nhau
- 8. Không có biểu hiện sốc: • khám chỉ thấy da xanh tái, mạch hơi nhanh, huyết áp bình thường hoặc giảm ít
- 9. Tình trạng sốc • Vẻ mặt bệnh nhân lo sợ, hốt hoảng, niêm mạc nhợt, da tái, vã mồ hôi, đầu chi lạnh , mũi lạnh. • Bệnh nhân thở nhanh, nông, cánh mũi phập phồng, mạch nhanh nhỏ, khó bắt, có trường hợp không bắt được mạch, huyết áp hạ và kẹt, có khi không đo được. • Tùy trường hợp mà trạng thái sốc ở mức độ nhẹ hay nặng nhưng cũng có khi cường độ của sốc không thể hiện chính xác mức độ tổn thương. • Có trường hợp, sau khi hồi sức, sốc có thể giảm hoặc hết sốc, nhưng cũng không loại trừ được chảy máu trong ổ bụng. Bệnh nhân không có sốc, hay chỉ có sốc thoáng qua. • Nếu bệnh nhân có tình trạng sốc không giảm mặc dù đã được hồi sức tích cực bằng truyền máu truyền dịch, đó là biểu hiện tình trạng mất máu cấp tính do chảy máu trong ổ bụng.
- 10. TRIỆU CHỨNG THỰC THỂ • Với các bệnh nhân bị vết thương bụng, triệu chứng thực thể thường rõ ràng: • Vị trí và hướng đi của tác nhân có thể hướng tới xác định tổn thương tạng đặc hay không. • Khám bệnh nhân thấy máu chảy từ trong ổ bụng ra qua vết thương. • Sờ nắn thành bụng có thể thấy dấu hiệu cảm ứng phúc mạc hoặc phản ứng thành bụng tương ứng với vùng tạng bị tổn thương. • Gõ đục ở vùng thấp: mạng sườn, hồ chậu.
- 11. TRIỆU CHỨNG THỰC THỂ • Với bệnh nhân chấn thương bụng • Nhìn thấy vết xây xát, bầm tím trên thành bụng tương ứng với vùng tạng bị tổn thương. • Bụng chướng đều, gõ vang ở cao, đục ở hai hố chậu. • Sờ nắn bụng thấy có phản ứng, co cứng rõ hơn ở vùng tạng bị tổn thương, có dấu hiệu cảm ứng phúc mạc. • Thăm trực tràng: túi cùng Douglas phồng và đau • Chọc dò ổ bụng: hút được máu không đông.
- 12. TRIỆU CHỨNG THỰC THỂ • Vỡ tạng bệnh lý • Tùy theo nguyên nhân mà triệu chứng lâm sàng có những biểu hiện khác nhau, nhưng nhìn chung, bệnh nhân có bệnh cách mất máu cấp tính phối hợp với bệnh cảnh mà bệnh nhân đã có từ trước. Ví dụ: ung thư gan vỡ, bệnh nhân có triệu chứng của mất máu cấp, thể trạng thường suy kiệt, da xạm. Khám bụng thấy gan to, chắc và đau.
- 13. CẬN LÂM SÀNG • Xét nghiệm máu: • Biểu hiện dấu hiệu mất máu cấp tính • Số lượng hồng cấu giảm Hematocrit giảm Hemoglobin giảm • Siêu âm: • Tràn máu thường được phát hiện xung quanh tạng bị thương Ví dụ:Tụ máu quanh lách trong vỡ lách, tụ máu dưới gan trong vỡ gan • Máu đọng ở vùng thấp như: khoang Morisson, rãnh thành đại tràng phải, trái, túi cùng Douglas. • Tổn thương nhu mô các tạng đặc trong ổ bụng: đường vỡ gan, lách, tụ máu dưới vỏ gan, lách... • Tụ máu sau phúc mạc, tràn máu màng phổi, màng tim
- 14. CẬN LÂM SÀNG • Chọc dò và chọc rửa ổ bụng • Chọc dò ổ bụng: có thể chọc dò bằng bơm kim tiêm ở các vị trí: điểm giữa cửa đường nối gai chậu trước trên – rốn, điểm giữa đường nối đầu sụn sườn 10 – rốn, hoặc nằm trên đường trắng giữa dưới rốn cách bờ dưới rốn 2cm. • Chọc rửa ổ bụng, gây tê ở ngay bờ dưới rốn. Chọc catheter qua thành bụng hướng xuống dưới chếch 45o, ruts nongf catheter, đẩy catheter xuống Douglas. Nếu thấy máu chảy ra có nghĩa là có >500ml máu ở trong ổ bụng. Nếu không có máu chảy ra thì lắp bộ dây truyền huyết thanh và đưa vào ổ bụng 500ml dung dịch natriclorid đẳng trương, sau đó hạ thấp lọ để dịch trong ổ bụng chảy ra, nếu nhìn thấy có máu hồng rõ thì đó là chảy máu trong ổ bụng. Nếu không nhìn rõ màu hông, đếm hồng cầu có >100.000 hồng cầu/ml nước chọc rửa là có chảy máu trong ổ bụng.
- 15. CÁC HÌNH THÁI LÂM SÀNG • Thể điển hình • Bệnh nhân có dấu hiệu sốc mất máu rõ ràng, co cứng và phản ứng thành bụng điển hình, chỉ căn cứ vào lâm sàng cũng đủ để chẩn đoán xác định. • Chảy máu trong ổ bụng ở bệnh nhân đa chấn thương • Triệu chứng lâm sàng thường bị che lấp bởi dấu hiệu sốc chấn thương hoặc bệnh nhân bị hôn mê. Chọc dò và rửa ổ bụng là biện pháp tốt nhất để chẩn đoán xác định. • Các thể không điển hình: Cần được theo dõi sát trên lâm sàng và các thăm dò cận lâm sàng.
- 16. ĐIỀU TRỊ • Nguyên tắc • Khi đã chẩn đoán xác đinh là chảy máu trong ổ bụng cần phải phẫu thuật cấp cứu ngay dưới sự hồi sức tích cực bằng truyền máu. • Mục đích của phẫu thuật • Cầm máu và giải quyết các tổn thương
- 17. Các biện pháp sơ cứu ban đầu: • Bệnh nhân ở tuyến cơ sở, nghi là có hội chứng chảy máu trong, việc đều tiên cần xác định ngay xem bệnh nhân có dấu hiệu sốc hay không, nếu có phải hồi sức ngay bằng truyền dịch, tốt nhất là dùng dịch cao phân tử như Haes Steril và gọi cấp cứu hỗ trợ ngay. • Nếu bệnh nhân không có sốc, có thể thăm khám tỉ mỉ hơn để xác định đúng bệnh và chuyển đến tuyến phẫu thuật kịp thời.
- 18. Tóm lại: hội chứng chảy máu trong là một cấp cứu khẩn cấp của ngoại khoa đòi hỏi phải khẩn trương chẩn đoán và xử trí. Khi chưa xác định được chẩn đoán, cần phải theo dõi sát, làm các xét nghiệm thăm dò cần thiết để có chẩn đoán sớm và xử trí kịp thời.