�ݺ�ߣ

Eğitim hizmetlerinin kaçınılmaz bir parçası olarak
değerlendirilen psikalajik hizmetler ile, bireyin her şeyden önce insan
olarak etkili bir birey olması ve belli bir sosyal ortamda yaşayışını
ilişkisel olarak sürdürebilmesi amaçlanmaktadır.
Bu çerçevede tüm eğitim hizmetlerinin yapılandırılması,
yürütülmesi ve değerlendirilmesinde kişisel rehberlik hizmetlerinin
yeri,eğitiminin kendisi kadar önemlidir.

Kişisel rehberlik “ bireyin kendileri ile ilgili
kişisel problemlerin çözümü için yapılan
yardımlardır.”
Diğer bir tanımı ise; “ Eğitsel ve Mesleki
rehberlik dışında kalan rehberlik hizmetleri olarak
değerlendirilmektedir.
Ve sonuç olarak kişisel rehberlik hizmetlerinin
belli problem alanlarında kişiye sunulan yardımları
içerdiği görülmektedir.Bu problemlerin bir kısmı
ise kişinin içsel dünyasında saklıdır. Her iki
durumda da kişinin bu problemliliğini önlemek
veya ortadan kaldırmak gerekmektedir.

Kişisel rehberlik hizmetlerinin sunumu değişik
yollarla gerçekleştirebilmektedir. Farklı sınıflamalar
altında incelenebilecek olan bu hizmetler, burada
grup yaklaşımı, bireysel yaklaşım, gelişimsel
yaklaşım, hümanistik yaklaşım ve seçim teorisi
açısından ele almıştır.

K.R.H’nin grup rehberliği formatında özellikle sınıf öğretmenleri
tarafından yürütülmesi önceliğine dayalı olan bu yaklaşım,
işlevsel bir model olarak karşımıza çıkmaktadır. Sosyal bir yapı
sunan grup rehberliği, bir çok kişisel sosyal problemlerin
gelişimsel konuların, eğitsel çalışmaların gerçekleştirilmesi
açısından düşünülmektedir. Bu çalışmalarda da;
 Küçük gruplarla etkileşim,
 Psikolojik eğitim
 Sosyal beceri geliştirme
 Oyunlar ve etkinlikler şeklinde gerçekleştirilebilmektedir.

Problemliğin yapısı ve türüne göre rehberlik hizmetleri bireysel
görüşme yoluyla da gerçekleştirilebilir. Hırsızlık, argo konuşma ,
başkalarına zarar verme , içekapanıklık gibi bir çok problem,
durumunu öğrenci ile yüz yüze görüşerek, onun problemliliğini
gizlilik içerisinde onunla birlikte çözmeyi gerektirebilir. Bunun için
öğretmenin belli görüşme tekniklerini bilmesi, iletişim becerisini
ve öğrenciyi olduğu gibi kabul edebilme yeterliliklerinin olması
gerekmektedir.

Gelişimsel rehberlik çalışmaları, bireyin sürekli gelişim
halinde olduğu varsayımından hareketle, farklı gelişim
aşamalarında gerekli gelişim halinde olduğu varsayımından
hareketle, farklı gelişim aşamalarında gerekli gelişim
görevlerinin başarılmasıyla ileriki dönemlere bireyin daha
iyi hazırlanabileceği varsayımına dayanmaktadır.
Erikson’a göre eğitim çağında başarılması gereken
gelişimsel görevler; sırasıyla temel güven duygusu,
bağımsızlık, girişkenlik,başarı kimliği ve kimlik başarımıdır.
Bu gelişimsel açısından sınıf öğretmeninin kişisel rehberlik
adına yapabileceği bir çok görevler bulunmaktadır. Bunlar
arasında, okul çağı açısından öğrencinin yaşamının tümüne
etki edecek başarı kimliği ve yetişkinlik için zorunlu olarak
başarılması gereken kimlik çözümlemesi ve tutarlılığı yer
almaktadır.

Gelişimsel açıdan bir başka alan ise moral (ahlaki) gelişimin
teşvik edilmesidir. Kohlberg’e göre okul, moral muhakemenin
kazandırılması gereken en önemli sosyal ortamlardan birisidir.
Bu kapsamda yapılabilecek çalışmalar:
 Ahlaki problemlerin sunumu ve öğrencinin özgün çözümlerinin
teşvik edilmesi.
 Gelişimsel olarak uygun ahlaki yargıların bilinmesi
 Moral yargılarının ifade edilmesinde fırsat verilmesi
 Ahlaki yargıları konusunda çocukların farkındalılıklarının
artırılması.
 Moral muhakemeye götüren niçin ve nasıl sorularının
kullanılmasının teşvik edilmesi
 Tartışma ve müsamere ortamlarının yaratılması gibi çalışma ve
etkinliklerin okul çağı çocuklarında ahlaki yargılamanın gelişimine
katkı sağlayacağı belirtilmektedir.

Hümanistik yaklaşımın katkılarıyla insan doğasının olumlu
olarak değerlendirilmesi gündeme gelmiştir. Bu nedenle
günümüzde psikoloji, normal dışlılık yerine normallik üzerine bilgi
üretme eğilimindedir.
Hümanistik eğitimde, kişisel rehberlik hizmetlerini
öğretmenin insan doğasına ilişkin tutumları belirler. Günümüzde
bir boyutu ile öğrenci merkezli eğitim adına da verdiğimiz bu
yaklaşımda, öğretmen bireysel farklılıklara dayalı çeşitliliğin
verimliliği artırdığını bilen ve demokratik tutumlara sahip bir
rehberdir.

Seçim teorisi veya gerçeklik terapisinde kişinin bütün
olarak ele alınması, duygu, düşünce, eylem ve fizyolojisi ile
herhangi bir davranışının toplam davranış olarak
değerlendirilmesi söz konusudur.

Kişisel rehberlik hizmetlerinin temelinde belli
kaynakların varlığı söz konusudur. Kişisel rehberlik
hizmetlerinin ortaya çıması veya nedenleri
arasında yer alabilecek konular arasında birey ve
problemlik, psikolojik iyi olma bireysel farklılıklar
ve uyum gibi faktörler vardır.

Psikolojik iyi olma, bireye yöneltilen tüm içsel ve
dışsal talepler sonucunda kişinin kendine ilişkin
anlam,önem,yeterlilik,kontrol ve yaşama gücünü
hissetmesidir. Fiziksel sağlıkta olduğu gibi, sağlıklı
olma birçok hatta sayısız etkenlere
bağlıyken,sağlıksızlık tek bir etken sonucu
gelişebilir. İnsan, yaşamı sürdürme içgüdüsüne
sahip olduğundan iyi sağlıklı olma, aşırı çabayı
gerektiren bir durum değildir.

Rehberlik hizmetlerinin temellendiği önemli
alanlardan biri bireysel farklılıklardır. Her birey
kendine özgüdür. Bilişsel duygusal, sosyal, moral
ve fiziksel özellikler, aynı yaş ve sosyo ekonomik
düzeydeki bireyler içerisinde bile farklılıklar
gösterir. Toplumsal yaşamın temel
dinamiklerinden biri de bu farklılıklardır. Toplum
dinamik olarak çalışabilme, üretebilme, uygarlılık
ortaya çıkarma ve devamlılığını sağlayabilme
özelliğini bireysel farklılıklar aracılığıyla
gerçekleştirir.

Bireysel farklılıklar sadece zeka ile sınırlı bir konu
değildir. Bunun yanında konu daha çok özürlü
olma veya özel eğitime muhtaç olma durumu
açısından ele alınmaktadır. Özel eğitime muhtaç
olma durumu;
 Zihinsel engellilik
 Üstün yeteneklilik
 Öğrenme bozuklukları
 Duyusal bozukluklar (görme, işitme)
 Psikosoyal problemler
 Duygusal bozukluklar
 Fiziksel bozukluklar
 Genel sağlık problemleri

Bunlara ilişkin eğitimin yapısı ve niteliği farklılık
göstermektedir. Genel olarak bakıldığında tüm
özürlüler açısından rehberlik hizmetlerine ışık
tutabilecek noktalar ve kriterler aşağıda olduğu gibi
sıralanabilir.
 Eğitimin niteliği ve niceliği
 Öğrenmenin niteliği
 Yetenek düzeylerinde farklılaşma
 İletişim ve Sosyal temas
 Bakım ve denetim
 Dış yardım
 Gelişimsel farklılıklar
 İhtiyaç farklılaşlaşması
 Sosyal destek ve bağlam
 Aile yapısı ve dinmikleri

Rehberlik hizmetlerinin anlaşılmasında
önemli kavramlardan biri uyum (adaptasyon) dur.
Uyum, gelişim kavramı ile birlikte ele alındığında
gelişim sürecinin sonuçları olarak ortaya çıkar;
insanın yaşamını devam ettirmesi ve bunu
başarmak için gerekli kapasitesidir.

Okullarda psikolojik hizmetlerinin yapısı gelişim
düzeylerine göre ele alındığında, rehberlik
hizmetlerinin üzerinde durması gereken konulardan
bazıları şöyle sıralanabilir:
 Fiziksel becerilerin geliştirebilme
 Kendine yönelik olumlu tutum geliştirebilme
 Akranlarla analaşabilmeyi öğrenebilme
 Uygun kadınsı ve erkeksi sosyal rolleri öğrenebilme
 Okuma, yazma ve aritmetik konusunda temel
becerileri öğrenebilme
 Günlük yaşamının temel becerilerini öğrenebilme
 Vicdan, ahlaki yargılama ve değerleri geliştirebilme
 Kişisel bağımsızlığı başarabilme
 Sosyal grup ve kurumlara olumlu tutumları
geliştirebilme

 Aile yapısındaki değişim
 Kadın ve erkeklerin ihtiyaç algılarındaki yenilikler
 Cinsellik konusunda yeni tercihler
 Mesleki yönelim konusunda ortaya çıkan zenginlik
 Yeni yaşam standartları
 Değişen teknoloji

TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER
Hazırlayan : Ümit KÖKHazırlayan : Ümit KÖK

�ݺ�ߣ

Kişisel Rehberlik

Recommended

More Related Content

What's hot (6)

Viewers also liked (12)

Similar to Kişisel Rehberlik (20)

Kişisel Rehberlik