More Related Content
What's hot (20)
Similar to Açık Ve Uzaktan Öğretim Yöntemi Danışman: Doç. Dr. Agah Tuğrul Korucu Hazırlayan: Cemre Nisa Özlü (20)
Açık Ve Uzaktan Öğretim Yöntemi Danışman: Doç. Dr. Agah Tuğrul Korucu Hazırlayan: Cemre Nisa Özlü
- 1. Açık Ve Uzaktan Öğretim Yönetimi HAZIRLAYAN: CEMRE NİSA ÖZLÜ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ DANIŞMAN: DOÇ. DR. AGAH TUĞRUL KORUCU
- 2. Giriş Sürdürülebilir başarı sağlamak için işletmelerin kullandıkları birçok yönetim modeli bulunmaktadır. İşletmeler gibi bu yönetim modelleri de sürekli gelişme ve iyileştirme içindedir. Bu bağlamda Sürekli iyileştirme misyonu üzerine kurulu olan kalite yönetim sistemlerinin tamamı düzenli olarak revize edilerek kendini geliştirmektedir. Örneğin ilk 1987 yılında yayınlanan ISO 9001 kalite yönetim sistemi (KYS) standartları tamamen kontrol tabanlıydı. KYS standartları yaklaşık yedi yıl sonra 1994’de küçük revizyona uğradı. Ancak kontrol tabanlı olması devam ediyordu ve dokümantasyon şartları işletmelere (kurum, şirket ve organizasyonlara) ağır ve hantal gelmekteydi. Bu durum büyük revizyonu gerekli kıldı ve 2000 yılında kontrol odaklılıktan süreç odaklılığa geçildi. Yani ISO 9001:2000 versiyonu ile işletmelerden kalite yönetim sistemlerini süreç yönetimi tabanlı olarak kurgulamaları istenmeye başlanmıştır. Süreç yönetimi felsefesi kalite yönetim sisteminin temelini oluşturduğu söylenebilir. Süreç tabanlı olarak 2008 de küçük revizyon geçiren ISO 9001 KYS standartları 2015 yılında gerçekleşen son büyük revizyon ile süreç ve risk tabanlı olmuştur. Benzer şekilde işletmeler kaliteyi sağlamak için süreç yönetimini kullanmak ve dolayısıyla sürekli iyileştirme çevrimini kurmak zorundadır. Bu durum sürdürülebilir başarı ve gelecek için stratejik bir konudur.
- 3. Giriş Açık ve uzaktan esnek öğrenme ortamları giderek yaygınlaşmakta öğrenci, katılımcı, öğrenenlere muhteşem fırsatlar sunmaktadır. Sunulan hizmetlerin çeşitliliği ve kullanımın artması ile sorunlarda artmaktadır. Genel olarak kalite sorunları olarak nitelendirebileceğimiz sorunların çözümüne sistematik bilimsel çözüm yöntemleri ile yaklaşmak gerekmektedir. Bu konuyu yönetim bilimi açısından değerlendirdiğimizde açık ve uzaktan esnek öğrenmenin sürdürülebilir başarıyla yönetimi için süreç yönetimi, stratejik yönetim ve kalite yönetim ilkeleriyle model oluşturulması gerekmektedir. Başarılı işletmelerin kullandığı ve sürdürülebilir iyileştirme sağladıkları yönetim modeli de bu ve bunun türevleri diyebileceğimiz benzer modellerdir. Araştırma Sorunsal
- 4. Araştırma Sorunsalı Teknolojik değişimlerin yakalanamaz hızda devam ettiği günümüzde toplumlar, kültürler, ekonomiler, insanlar da bu değişimden etkilenmektedir. Aynı zamanda bu durum istek ve beklentilerdeki değişimi de beraberinde getirmektedir. Değişen şartlar karşısında insanın eğitim ihtiyacını karşılamak için açık ve uzaktan esnek öğrenme ortamları sunulmaktadır. Birey olarak günümüz insanı, zaman ve mekandan en yüksek verimle faydalanmayı ve eğitimini de kendi şartlarına uygun olmasını istemektedir. Aynı zamanda insanlık tarihi kadar eski bir kavram olan “kalite” de artık toplum tarafından üst seviyede beklenmektedir. Paydaşların istek ve beklenti giderek artmakta aslında her paydaş birey olarak istek ve beklentinin karşılanmasını beklemektedir.
- 5. Araştırma Sorunsalı Bu kalite beklentisi eğitim sisteminde esnek öğrenme kavramına alt yapı oluşturduğunu söyleyebiliriz. Esnek öğrenme, öğrenenlerin, kendi ihtiyaçları ve tercihlerine göre öğrenme deneyimlerini kişiselleştirmek için çeşitli seçeneklerin sunulduğu öğrenmeyi ifade eder (Demetriadis ve Pombortsis, 2007). Ülkemizde açık ve uzaktan esnek öğrenme ortamlarını kullananların sayısı giderek arttığı bilinmektedir. Ancak günümüz insanının istek beklentilerindeki artış, kalite algısındaki yükseliş, teknolojideki hızlı gelişmeler ve insanların yeni teknolojiye hızlı erişimi gibi bir çok sebepten bu durumun devam etmesini beklemek doğru olmaz. Üstelik açık ve uzaktan esnek öğrenme ortamları sunan kurumların kitlesel eğitim verdiği düşünülürse artış ve azalışların da kitlesel olması göz ardı edilemez.
- 6. Araştırma Sorunsalı Bu durumda çalışmanın ana konusu olan açık ve uzaktan esnek öğrenme hizmeti sunan kurumların sürdürülebilir iyileştirmesini sağlayacak temeli kalite yönetim sistemi, mükemmellik modeli ve stratejik yönetime dayanan bir süreç yönetim sisteminin kurulması önerilmektedir. Örnek model sunulmuştur. Bu model kurumun büyüklüğü ve stratejileri doğrultusunda geliştirilebilir.
- 7. İlgili Alanyazın Çalışma konusuna odaklanmayı sağlamak için alanyazın çalışmanın kuramsal temelinin anlatıldığı ilk bölüm, çalışmayla doğrudan ve dolaylı ilişkisi olan iki bölüm olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın Kuramsal Temelleri Çalışmanın kuramsal temelini süreç yönetimi oluşturmaktadır. Bunun yanında destekleyici olarak stratejik yönetim ve kalite yönetim sistemleri gelmektedir. Süreç, amaçlanan bir çıktıyı elde etmek için girdiler üzerinde katma değer yaratan işler (işlemler) dizisidir (Eyüboğlu, 2012, 25). Süreç, paydaşların ihtiyaç ve beklentilerini dikkate alarak girdilere değer katarak ve kaynakları kullanarak amaçlanan çıktıya dönüştürmek için sahibi belirlenmiş, tanımlanabilen, tekrarlanabilen, ölçülebilen işlemlerdir. Süreç yapısında (Şekil 1) önemli bir fonksiyon da çıktılardan elde edilen sonuçlara göre geribildirim mekanizması ile girdilerde ve yeni oluşacak çıktılarda sürekli iyileştirmeyi sağlamaktır
- 8. Süreçler; girdilere fiziksel, konumsal, değersel, bilgisel dönüşüm yaparak çıktılar elde eden işlemler dizisidir. İyi bir süreç; müşteri memnuniyeti merkezinde girdiye değer katmalı sorumluları belli ve Süreçte yer alan kişilerce süreç açıklıkla anlaşılmış performansı düzenli ölçülen ve izlenir olmalı ve sürekli iyileştirilmelidir. Bu merkezden hareketle, bir süreç tanımlanabilen, ölçülebilen, yinelenebilen, kontrol edilebilen, katma değer yaratan özelliklere sahip olmalıdır. Tanımlanabilen (Definable): Sürecin temel unsurlarının belirlenebilmesidir. Ölçülebilen (Measurable): Sürecin performans ölçüt/göstergeleri ile izlenebilme özelliğidir. Yinelenebilen (Repeatable): Süreci harekete geçiren aynı ve /veya değişen girdinin işlenmesi ile oluşan çıktının müşteri beklentisini sürekli karşılama özelliğidir.
- 9. Kontrol edilebilen (Controllable): Süreç performansının süreç sorumluları tarafından her zaman bilgi sahibi olması ve gerektiği durumlarda düzeltici önlemler alabilmesidir. Katma değer yaratan (Value Added): Çıktının müşteri tatmini üzerinde olumlu etki yaratabilme özelliğidir. Bir kelimenin, tanımın yanına “Yönetimi” kelimesi geldiğinde yanına geldiği kelimeye, tanıma üç anlam kazandırır. 1- Üst yönetimin desteği, 2- Sistematik yaklaşım, 3- Sürekli iyileştirme.
- 10. Bu çerçevede süreç yönetimi, süreçlerin sürekli iyileştirilmesi için yönetilmesini sağlayan bir yöntemdir. Süreçler paydaşlara en uygun (optimum) değeri sağlayacak şekilde yönetilmelidir. Süreç Yönetimi, süreçlerin düzenli olarak izlenmesi ve geliştirilmesini sağlamak için yapılan faaliyetlerdir. Süreçlerin tanımlanması, süreç sahiplerinin, tedarikçilerinin ve müşterilerinin belirlenmesi, ihtiyaçlarının belirlenmesi, ölçümler alınarak performansının izlenmesi, gerekli iyileştirmelerin yapılmasını içeren faaliyetlerin tümünü kapsar. Strateji her alanda kullanılan bir kavramdır. Yönetim biliminde strateji, bir organizasyonun amacına ulaşmak için izleyeceği yollar (Aktan, 2008) ve yöneticiler tarafından şirketin yönetilmesi sırasındaki rekabetçi adımlar (Thompson ve ark., 2005) anlamında kullanılmaktadır. Aynı zamanda strateji ile pazar payını artırmak, işi büyütmek gibi hedeflenen amaçlara ulaşmak için yönetimin “oyun planı” kurulur (Thompson ve ark., 2005).
- 11. Stratejik yönetim, orta ve uzun vadeli başarı potansiyellerini yönetmek, gelişim ve değişimi yönetmek, stratejik hedeflere yönelmek, doğru işleri yapmak (etkinlik), işleri doğru yapmak (verimlilik) olarak tanımlanabilir (TÜSSİDE, 2007). Bir stratejik yönetim uygulaması genel olarak aşağıdakileri kapsar (Thompson ve ark., 2005) ve süreçlerle de yakından ilgilidir. Stratejik yönetimde, Süreçlerin ilerlemesi ve gelişmeye devam etmesi için zorunluluk olan liderliği kullanma Yetenekli bir organizasyon oluşturma Kritik stratejik aktivitelere kaynak ayırma Stratejiyi destekleyen politikalar, hedefler, faaliyetler oluşturma Sürekli gelişim için en iyi pratikler ve programlar kurma Bilgi, iletişim ve işletim sistemleri tesis etme İnsan kaynaklarının hedeflerini takip etme ve onları motive etme. Performans sonuçlarını elde edenler için ödüllendirmeyi kullanma Strateji destekli kurum kültürü yaratma
- 12. Stratejik yönetim süreci stratejik bilince sahip olmakla başlar (Ülgen ve Mirze, 2004). Bu bilincin oluşturulması için üst yöneticiler yanında süreç yöneticilerine de görev düşmektedir. Kalite yönetim sistemleri süreç yaklaşımı sergiler. ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi Standardı; planla-uygula-kontrol et-önlem al (PUKÖ) sürekli iyileştirme döngüsü ve risk temelli düşünmeyi içeren süreç yaklaşımı uygulamaktadır. Avrupa kalite mükemmellik modelinde (EFQM) 5 girdi kriterinden biri “Süreçler, Ürünler ve Hizmetler”dir. Model süreçlerin paydaşlara en uygun değeri sağlamak amacıyla tasarlanıp yönetilmesini önerir. EFQM mükemmellik modelinde mükemmel kuruluşların stratejilerini hayata geçirmek için temel süreçlerini tasarlayarak ve hayata geçirmelerine dikkat çekmektedir. Bu öneride kalite yönetimi ile süreç yönetimi ve stratejik yönetimin bir arada kullanılması gerekliliği bulunmaktadır. Aynı zamanda süreçler tasarlanırken paydaşlara en uygun değeri yaratması gerektiği vurgulanır.
- 13. Sonuç Açık ve uzaktan esnek öğrenmenin ürün ve hizmetlerinde birçok kalite sorunları yaşandığı alanyazında görülmektedir. Son yıllarda araştırmacılar ürün ve hizmetlerin geliştirilmesinin yeterli olmadığını sürdürülebilir iyileştirme ve başarı için yönetimin önemli olduğu konusunda çalışmalar yapmaktadır. Bugüne kadar yapılan çalışmaların çoğu öneri niteliğinde ve bu çalışmayı destekler niteliktedir. Bu çalışmada net olarak açık ve uzaktan öğrenme yönetiminde kullanılabilecek temel süreç yapısı önerilmiştir. Bu model ile dikey olan fonksiyonel yapı yerine yatay olan süreç yapısı önerilmiştir. Bir sürecin performansı tüm süreç çalışanlarını ilgilendirdiği için performans takibi ve artışı daha kolaydır.
- 14. Öneriler Bu çalışmada süreç yönetimi prensiplerinden hareketle açık ve uzaktan öğrenme ortamları sunan işletmeler için stratejik yönetimin önemli bir parçası olan kurumsal performans değerlendirme alt yapısının kurulabileceği, ISO 9001 ve EFQM şartlarının temelini oluşturacak bir ana ve temel süreç yapısı önerilmiştir. Aynı zamanda açık ve uzaktan esnek öğrenme tüm dünyada hızla yaygınlaşmakta ancak sürdürülebilir başarı için performans değerlendirme yapılarak sürekli iyileştirme döngüleri kurulmaz ise sonuç hiç de iç açıcı olmayacağını tahmin etmek zor değildir. Çünkü artık teknolojik insanın istek beklentileri çok yüksektir. Tüm kalite sistemleri daha iyiyi elde etmek için sürekli gelişme içindedir. Eğitim gibi insan ve toplum hayatına direk etki eden önemli bir konunun yönetiminin sürekli kendini yenileyen sıfır hata prensibiyle süreç yapısının kurulması gerekmektedir. Bu en temel yapılması gereken organizasyonel bir faaliyettir. Bu nedenle ana süreç yapısı model önerisi hazırlanmıştır. Bir sonraki çalışmada, bu çalışmada önerilen süreç yapısının süreçlerle yönetim ilkeleri ile alt süreçleri oluşturularak Açık ve uzaktan esnek öğrenme yönetimi için uçtan uca süreç modeli kurulmalıdır.