Gu鱈a de Lectura sobre Xos辿 Mar鱈a D鱈az Castro escritor al que se le dedican el D鱈a das Letras Galegas 2014 elaborada por la Biblioteca Municipal de Estudios Locales
2. Rosal鱈a de Castro naceu en Santiago de Compostela o 24 de febreiro de 1837, e morreu en Padr坦n, o 15 de xullo de 1885. Foi unha poetisa e novelista galega que escribiu obras tanto en galego como en castel叩n. considerada como un fen坦meno indispensable na historia literaria do s辿culo XIX. Representa xunto con Eduardo Pondal e Curros Enr鱈quez unha das figuras m叩is emblem叩ticas do Rexurdimento galego grazas 叩 s炭a achega literaria en xeral e polo feito de que Cantares Gallegos foi entendido como a primeira gran obra da literatura galega contempor叩nea. Ademais, o proceso de sacralizaci坦n ao que foi sometida acabou por convertela na encarnaci坦n e s鱈mbolo do pobo galego.
3. Escribir en galego no s辿culo XIX supo単鱈a unha tarefa moi dif鱈cil por numerosas raz坦ns, sobre todo ante o pensamento da sociedade do momento, xa que a lingua galega quedara reducida a un simple dialecto, tan despreciado como desprestixiado. Cando o castel叩n era a lingua da cultura, Rosal鱈a de Castro revolucionouse, conced辿ndolle ao galego o prestixio que se merec鱈a. As鱈 afianzou o rexudir cultural da lingua galega.
4. Rosal鱈a ten principalmente tres obras clave polas que 辿 reco単ecida: Cantares Gallegos , Follas Novas e En las orillas del Sar . En Cantares Gallegos , esta escritora deu lugar a unha po辿tica de gran profundidade, no que emprega o s鱈mbolo como m辿todo para expresar o inefable e que revela a plurisignificaci坦n propia da m叩is elevada poes鱈a. Un dos poemas m叩is famosos do libro Follas Novas 辿 Negra sombra , que foi publicado no ano 1880, onde mostra novamente o seu pesimismo e temor cara a morte. Este poema foi musicado numerosas veces por moitos artistas diferentes.
5. Rosal鱈a e o Rexurdimento O Rexurdimento 辿 a etapa cultural da historia de Galicia que tivo lugar ao longo do s辿culo XIX e que tivo como caracter鱈stica principal a revitalizaci坦n da lingua galega como medio de expresi坦n social e cultural tralos s辿culos escuros. Convencionalmente, est鱈mase que a publicaci坦n do primero libro de Rosal鱈a de Castro, Cantares Gallegos , en 1863, 辿 o punto de partida do Rexurdimento.
6. Negra Sombra Cando penso que te fuches, negra sombra que m' asombras, 坦 p辿 dos meus cabezales tornas fac辿ndome mofa. Cando maxino qu' es ida, no mesmo sol te m' amostras, i eres a estrela que brila, i eres o vento que zoa. Si cantan, es ti que cantas; si choran, es ti que choras; i es o marmurio do r鱈o, i es a noite i es a aurora. En todo est叩s e ti es todo pra min i en min mesma moras, nin m' abandonar叩s nunca, sombra que sempre m' asombras.
7. Este poema que acabas de escoitar trata constante presenza da ameaza da morte, e o invevit叩bel desta. Como todos os poemas de Follas Novas, ten unha tem叩tica moi pesimista. Na actualidade, a figura de Rosal鱈a de Castro e as s炭as creaci坦ns literarias, que non son poucas, contin炭an a ser obxecto dunha abundante bibliograf鱈a e recibindo unha constante atenci坦n cr鱈tica, tanto no territorio espa単ol como no estranxeiro.