PARABULA at TALINGHAGA SA KASAYSAYAN.pptxzendrexilagan
油
PARABULA ay maikling salaysay na nagtuturo ng kinikilalang pamantayang moral na karaniwang batayan ng mga kuwento ay nasa Banal na Kasulatan.Realistiko ang banghay at ang mga tauhan ay tao. Ang mga parabula ay may tonong mapagmungkahi at maaaring may sangkap na misteryo. Ito rin ay umaakay sa tao sa matuwid na landas ng buhay.
Elemento ng Parabula:
Tauhan - ito ang mga karakter na gumaganap sa istorya o kwento.
Tagpuan - tumutukoy sa oras, panahon, at lugar na pinangyarihan ng kuwento.
Banghay - ang sunod-sunod na pangyayari na naganap sa kwento.
Aral - mga mahalagang matututunan pagkatapos mabasa ang kwento.
Sa komunikatibong gramatikang ito ng wikang Filipino, tinatawag na pang-ugnay ang mga ito. May mga angkop na pang-ugnay na ginagamit sa pagsasalaysay. Ginagamit sa pagsunod-sunod ng pangyayari ang mga pang-ugnay o panandang pandiskurso. Narito ang mahahalagang gamit nito:
1. Pagdaragdag at pag-iisa-isa ng mga impormasyon Ginagamit ang pang-ugnay sa bahaging ito sa paglalahad ng pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari o pag-iisa-isa ng mga impormasyon. Kabilang dito ang mga salitang: pagkatapos, saka, unang,sumunod na araw, sa dakong huli, pati, isa pa at gayon din.
2. Pagpapahayag ng mga kaugnayang lohikal Ginagamit ang pang-ugnay sa bahaging ito ng paglalahad ng dahilan at bunga, paraan at layunin, paraan at resulta, maging sa pagpapahayag ng kondisyon at kinalabasan. Kabilang na pang-ugnay sa bahaging ito ang dahil sa, sapagkat at kasi. Samantalang sa paglalahad ng bunga at resulta ginagamit ang pang-ugnay na kaya, kung kaya, kaya naman, tuloy at bunga
Pagbasa ng Halimbawang Talinghaga o Parabula
ALIBUGHANG ANAK
ANG TUSONG KATIWALA
MASUSING BANGHAY
ARALIN Paaralan LABNIG NATIONAL HIGH SCHOOL Baitang 8
Guro MA. CAROLIN IRIS T. CEPIDA Asignatura FILIPINO
Petsa at Oras March 15, 2021 Markahan 3
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ng mag- aaral ang pag- unawa sa kaugnayan ng panitikang popular sa kulturang Pilipino.
B. Pamantayan sa Pagganap Ang mag- aaral ay nakabubuo ng kampanya tungo sa panlipunang kamalayan sa pamamagitan ng multimedia( social media awareness campaign)
C. Mga Kasanayang Pampagkatuto/ Layunin 1. Naihahambing ang tekstong binasa sa iba pang teksto batay sa: paksa, layon, tono, pananaw, paraan ng pagkakasulat, pagbuo ng salita, pagbuo ng talata, pagbuo ng pangungusap. F8PB-IIIa-c-29
2. Nagagamit sa ibat ibang sitwasyon ang mga salitang ginagamit sa impormal na komunikasyon (balbal, kolokyal, banyaga) F8WG-IIIa-c-30
D. Mga Tiyak na layunin 1. Naipaliliwanag ang kaligirang kasaysayan ng mga popular na babasahin sa Pilipinas noong panahon ng kontemporaryo (Komiks, magasin, tabloid, at dagli)
2. Nasusuri ang anyo, istruktura, nilalaman, at layon ng mga popular na basahin batay sa paksa, layon, tono, pananaw, paraan ng pagkakasulat, pagbuo ng salita, pagbuo ng talata, pagbuo ng pangungusap.
3. Nakapabibigay ng mga halimbawang salita na ginagamit sa impormal na komunikasyon (Balbal, kolokyal, banyaga)
II. PAKSANG-ARALIN
Modyul 2
Pagsusuri sa Popular na Babasahin
III. MGA KAGAMITAN
Komiks, pahayagan, aklat, laptop
IV. PAMAMARAAN
A. Panimulang Gawain
1. Pagbati ng guro sa mga mag-aaral
2. Pagpapanatili sa kalinisan ng silid-aralan
3. Pagtatala ng mga liban sa klase
B. Balik-Aral at/o Panimula
Panuto: Punan ng angkop na sagot ang bawat patlang upang mabuo ang diwa ng talata.
Ang panitikang Pilipino ay dumaan sa ibat ibang panahon. Matapos tayong sakupin ng mga Kastila ay sinundan naman ng pananakop ng mga Amerikano. Dito umiral ang batas na kumontrol sa mga manunulat. Sinundan ito ng pananakop ng mga Hapon kung saan namayagpag ang panitinang Pilipino kung kayat itinuring itong ___________ panahon sa dami ng mga akdang nailathala. Sa panahong ito sumikat ang magasing na kinahumalingang basahin ng mga Pilipino. Di naglaon, nagsulputan na ang ibat ibang print media kasabay ng paggamit ng makabagong teknolohiya. Hindi lamang sa anyo ng pagsulat ang pan-itikan kung hindi napapakinggan at napapanood din sa ______________ at _________________.
C. PANGGANYAK
Panuto: Pagtapatin ang mga popular na babasahin sa kanilang mga kahulugan. Iguhit ang mga hugis ng iyong sagot sa patlang bago ang bawat bilang.
A B
_____ 1. KOMIKS Impormal na pahayagan na nag lalaman ng pang-araw-araw na kaganapan.
_____ 2. MAGASIN Ang mga larawan ang ginagamit upang isalaysay ang kuwento.
_____ 3. TABLOID
Naglalaman ng mga artikulo at ads ng mga negosyong may kinalaman sa paksa.
_____ 4. BROADSHEET
Maituturing na maikling-maiklilng kuwento.
_____ 5. DAGLI Pormal na pahayagan, nakaimprenta sa malaking papel at nakasulat a Ingles.
D. PAGLALAHAD
Ang
PARABULA at TALINGHAGA SA KASAYSAYAN.pptxzendrexilagan
油
PARABULA ay maikling salaysay na nagtuturo ng kinikilalang pamantayang moral na karaniwang batayan ng mga kuwento ay nasa Banal na Kasulatan.Realistiko ang banghay at ang mga tauhan ay tao. Ang mga parabula ay may tonong mapagmungkahi at maaaring may sangkap na misteryo. Ito rin ay umaakay sa tao sa matuwid na landas ng buhay.
Elemento ng Parabula:
Tauhan - ito ang mga karakter na gumaganap sa istorya o kwento.
Tagpuan - tumutukoy sa oras, panahon, at lugar na pinangyarihan ng kuwento.
Banghay - ang sunod-sunod na pangyayari na naganap sa kwento.
Aral - mga mahalagang matututunan pagkatapos mabasa ang kwento.
Sa komunikatibong gramatikang ito ng wikang Filipino, tinatawag na pang-ugnay ang mga ito. May mga angkop na pang-ugnay na ginagamit sa pagsasalaysay. Ginagamit sa pagsunod-sunod ng pangyayari ang mga pang-ugnay o panandang pandiskurso. Narito ang mahahalagang gamit nito:
1. Pagdaragdag at pag-iisa-isa ng mga impormasyon Ginagamit ang pang-ugnay sa bahaging ito sa paglalahad ng pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari o pag-iisa-isa ng mga impormasyon. Kabilang dito ang mga salitang: pagkatapos, saka, unang,sumunod na araw, sa dakong huli, pati, isa pa at gayon din.
2. Pagpapahayag ng mga kaugnayang lohikal Ginagamit ang pang-ugnay sa bahaging ito ng paglalahad ng dahilan at bunga, paraan at layunin, paraan at resulta, maging sa pagpapahayag ng kondisyon at kinalabasan. Kabilang na pang-ugnay sa bahaging ito ang dahil sa, sapagkat at kasi. Samantalang sa paglalahad ng bunga at resulta ginagamit ang pang-ugnay na kaya, kung kaya, kaya naman, tuloy at bunga
Pagbasa ng Halimbawang Talinghaga o Parabula
ALIBUGHANG ANAK
ANG TUSONG KATIWALA
MASUSING BANGHAY
ARALIN Paaralan LABNIG NATIONAL HIGH SCHOOL Baitang 8
Guro MA. CAROLIN IRIS T. CEPIDA Asignatura FILIPINO
Petsa at Oras March 15, 2021 Markahan 3
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ng mag- aaral ang pag- unawa sa kaugnayan ng panitikang popular sa kulturang Pilipino.
B. Pamantayan sa Pagganap Ang mag- aaral ay nakabubuo ng kampanya tungo sa panlipunang kamalayan sa pamamagitan ng multimedia( social media awareness campaign)
C. Mga Kasanayang Pampagkatuto/ Layunin 1. Naihahambing ang tekstong binasa sa iba pang teksto batay sa: paksa, layon, tono, pananaw, paraan ng pagkakasulat, pagbuo ng salita, pagbuo ng talata, pagbuo ng pangungusap. F8PB-IIIa-c-29
2. Nagagamit sa ibat ibang sitwasyon ang mga salitang ginagamit sa impormal na komunikasyon (balbal, kolokyal, banyaga) F8WG-IIIa-c-30
D. Mga Tiyak na layunin 1. Naipaliliwanag ang kaligirang kasaysayan ng mga popular na babasahin sa Pilipinas noong panahon ng kontemporaryo (Komiks, magasin, tabloid, at dagli)
2. Nasusuri ang anyo, istruktura, nilalaman, at layon ng mga popular na basahin batay sa paksa, layon, tono, pananaw, paraan ng pagkakasulat, pagbuo ng salita, pagbuo ng talata, pagbuo ng pangungusap.
3. Nakapabibigay ng mga halimbawang salita na ginagamit sa impormal na komunikasyon (Balbal, kolokyal, banyaga)
II. PAKSANG-ARALIN
Modyul 2
Pagsusuri sa Popular na Babasahin
III. MGA KAGAMITAN
Komiks, pahayagan, aklat, laptop
IV. PAMAMARAAN
A. Panimulang Gawain
1. Pagbati ng guro sa mga mag-aaral
2. Pagpapanatili sa kalinisan ng silid-aralan
3. Pagtatala ng mga liban sa klase
B. Balik-Aral at/o Panimula
Panuto: Punan ng angkop na sagot ang bawat patlang upang mabuo ang diwa ng talata.
Ang panitikang Pilipino ay dumaan sa ibat ibang panahon. Matapos tayong sakupin ng mga Kastila ay sinundan naman ng pananakop ng mga Amerikano. Dito umiral ang batas na kumontrol sa mga manunulat. Sinundan ito ng pananakop ng mga Hapon kung saan namayagpag ang panitinang Pilipino kung kayat itinuring itong ___________ panahon sa dami ng mga akdang nailathala. Sa panahong ito sumikat ang magasing na kinahumalingang basahin ng mga Pilipino. Di naglaon, nagsulputan na ang ibat ibang print media kasabay ng paggamit ng makabagong teknolohiya. Hindi lamang sa anyo ng pagsulat ang pan-itikan kung hindi napapakinggan at napapanood din sa ______________ at _________________.
C. PANGGANYAK
Panuto: Pagtapatin ang mga popular na babasahin sa kanilang mga kahulugan. Iguhit ang mga hugis ng iyong sagot sa patlang bago ang bawat bilang.
A B
_____ 1. KOMIKS Impormal na pahayagan na nag lalaman ng pang-araw-araw na kaganapan.
_____ 2. MAGASIN Ang mga larawan ang ginagamit upang isalaysay ang kuwento.
_____ 3. TABLOID
Naglalaman ng mga artikulo at ads ng mga negosyong may kinalaman sa paksa.
_____ 4. BROADSHEET
Maituturing na maikling-maiklilng kuwento.
_____ 5. DAGLI Pormal na pahayagan, nakaimprenta sa malaking papel at nakasulat a Ingles.
D. PAGLALAHAD
Ang
Edukasyon Sa Pagpapakatao seksuwalidad pt 1.pptxDanethGutierrez
油
Ito ay isang presentasyon tungkol sa kawalan ng pag galang sa sekswalidad ng tao. Sa kasalukuyang lipunan, isa sa mga mahahalagang usaping panlipunan ay ang kawalan ng paggalang sa sekswalidad ng isang tao. Ang sekswalidad ay isang aspeto ng ating pagkatao na sumasaklaw sa ating pagkakakilanlan bilang lalaki, babae, o ibang kasarian, pati na rin sa ating oryentasyong sekswal at pagpapahayag ng ating sekswal na identidad. Gayunpaman, sa kabila ng kahalagahan nito, patuloy pa ring nararanasan ng maraming indibidwal ang diskriminasyon, pang-aabuso, at hindi makatarungang pagtrato dahil sa kanilang sekswalidad. Mga Anyo ng Kawalan ng Paggalang sa Sekswalidad
Diskriminasyon sa Kasarian at Sekswal na Oryentasyon
Isa sa mga pinaka-karaniwang anyo ng kawalan ng paggalang sa sekswalidad ay ang diskriminasyon laban sa mga LGBTQ+ (lesbian, gay, bisexual, transgender, queer, at iba pa). Maraming indibidwal ang nakakaranas ng pangmamaliit, paglayo ng pamilya, kawalan ng oportunidad sa trabaho, at maging pang-aapi sa paaralan o lugar ng trabaho dahil lamang sa kanilang sekswal na pagkakakilanlan.
Panggagahasa at Sekswal na Pang-aabuso
Ang sekswal na pang-aabuso ay isang marahas at hindi makatarungang anyo ng kawalan ng respeto sa sekswalidad ng isang tao. Kabilang dito ang panggagahasa, sapilitang pakikipagtalik, at iba pang uri ng sekswal na karahasan. Ang mga biktima nito ay madalas na pinapatahimik ng takot, stigma, at kakulangan ng suporta mula sa lipunan.
Catcalling at Sekswal na Panliligalig
Ang pambabastos sa lansangan o catcalling ay isang halimbawa ng kawalan ng respeto sa sekswalidad ng isang tao. Karaniwang biktima nito ay mga kababaihan, bagaman may mga kalalakihan ding nakakaranas nito. Ang sekswal na panliligalig ay nagdudulot ng matinding takot at kawalan ng seguridad sa mga biktima.
Sapilitang Pamantayan ng Pagpapakita ng Sekswalidad
Sa maraming kultura, may mga inaasahang pamantayan sa kung paano dapat ipahayag ng isang tao ang kanyang sekswalidad. Halimbawa, may mga babae na pinipilit na maging mahinhin at hindi dapat masyadong lantad sa kanilang sekswalidad, samantalang may mga lalaki naman na inaasahang maging agresibo o dominante. Ang ganitong mga pananaw ay nagpapalakas ng hindi pantay na pagtrato sa kasarian.
Paggamit ng Sekswalidad para sa Pagsasamantala
Sa media at industriya ng aliwan, madalas ginagamit ang sekswalidad ng mga tao, lalo na ng kababaihan, upang makabenta ng produkto o makakuha ng atensyon. May mga tao rin na napipilitang pumasok sa prostitusyon o pang-aabuso dahil sa kahirapan at kawalan ng pagpipilian. Ito ay isang malinaw na manipestasyon ng kawalan ng paggalang sa sekswalidad.
Epekto ng Kawalan ng Paggalang sa Sekswalidad
Ang kawalan ng respeto sa sekswalidad ng isang tao ay may malalim at pangmatagalang epekto hindi lamang sa indibidwal na biktima kundi pati na rin sa buong lipunan. Ang ilan sa mga pangunahing epekto ay ang mga sumusunod:
Ang kawalan ng paggalang sa sekswalidad ay isang seryosong suliranin na
Ang **akdang naratibo** ay isang uri ng panitikan na nagsasalaysay ng isang kwento o karanasan. Ito ay isang pagsasalaysay ng mga pangyayari na may layuning magbigay aliw, magturo, o magbigay aral sa mga mambabasa. Kadalasang gumagamit ng mga tauhan, tagpuan, at kaganapan upang maipahayag ang isang kwento sa isang tiyak na ayos o pagkakasunod-sunod.
Ang **akdang naratibo** ay may mga pangunahing elemento tulad ng **tauhan**, **tagpuan**, **tema**, **salungatan**, at **banghay**. Ang **tauhan** ang mga karakter na gumaganap sa kwento, mula sa pangunahing tauhan hanggang sa mga sumusuportang karakter. Ang **tagpuan** ay ang lugar at oras kung saan nagaganap ang mga pangyayari sa kwento. Ang **tema** naman ay ang pangunahing ideya o mensahe na nais iparating sa mambabasa. Ang **salungatan** ay ang problema o hamon na kinakaharap ng mga tauhan sa kwento, at ang **banghay** ay ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari mula sa simula, gitna, hanggang sa wakas.
Halimbawa ng akdang naratibo ay ang mga **maikling kwento**, **nobela**, at **talambuhay**. Sa mga akdang ito, ang manunulat ay nagkukuwento ng isang kwento na may mga tauhan at nagsisilbing gabay sa mga mambabasa upang matutunan ang mga aral na dulot ng kwento. Ang isang akdang naratibo ay maaaring magtaglay ng iba't ibang emosyon tulad ng saya, lungkot, takot, at pagmamahal, na nakatutulong upang mas maging makulay at buhay ang kwento.
Sa kabuuan, ang akdang naratibo ay isang mahalagang anyo ng panitikan na naglalaman ng mga kwento at karanasan na makapagbibigay ng kasiyahan at aral sa mga mambabasa.
1. Guhit Ko, Pakinggan Mo.
Gumuhit ng isang bagay na naging
mahalaga sa iyo dahil minsan ay
kinapulutan mo ito ng aral. Matapos
itong iguhit ay isalaysay mo sa klase
ang mga pangyayari kung bakit mo
ito pinahahalagahan.
2. Huwag magplano ng masama laban sa
iyong kapitbahay na sa iyo nagtitiwala.
Huwag makipagtalo sa tao nang walang
dahilan kung wala naman siyang ginawang
masama sa iyo. Karangalan ang
mamanahin ng marurunong at kahihiyan
naman ang mapapala ng mga hangal.
6. KAHULUGAN
Isang kuwentong hango sa banal na
aklat o Bibliya.
Katawagan sa mga kuwento na ginamit
ng Panginoon sa kanyang pangangaral.
Nagmula sa salitang Griyego
parabole na ang ibig sabihin ay
pagkukumpara.
7. KATANGIAN:
Ang mga ito ay mga maiikling kwento na
galing sa bibliya na karaniwang nasa
anyong patula o di kaya naman ay prosa.
Ang mga parabula ay nagbibigay ng payo
o aral tungkol sa moralidad o sa relihiyon.
8. MGA SIKAT NA PARABULA MULA SA
BIBLIYA
Ang Alibughang Anak
Parabula ng Sampung Dalaga
Ang Mabuting Samaritano
Parabula ng Nawawalang Tupa
Pinatigil ni Jesus ang Bagyo sa Lawa
Pinagaling ni Jesus ang Sampung Ketongin
Ang Talinghaga Tungkol sa Pariseo at
Publikano
Talinghaga Tungkol sa Tatlong Alipin
9. ELEMENTO NG PARABULA
1. Tauhan - Sila ang gumaganap o ang mga gumaganap
sa isang kuwento na hinago sa banal na bibliya na maaring
makapagbigay ng magandang aral sa mga mambabasa.
2. Tagpuan
-
Ito ang pinangyarihan ng isang kuwento.
Maaring ito ay
tumutukoy sa lugar na pinagdausan ng kuwento, oras at panahon. Ang
Tagpuan ay
puwedeng maging marami depende sa istorya.
Sa parabula madalas hindi agad nasasabi ang tagpuan ng kwento
o may mga pagkakataong hindi na ito nababangit sa parabula.
10. ELEMENTO NG PARABULA
3. Banghay
-
Ito ang paglalahad ng pagka sunod-sunod ng
pangyayaring
naganap sa
kuwento.
Ito ang matututunan ng
isang tao
4.Aral o magandang
kaisipan -
matapos mabasa ang isang
kwento.
Marami ang gustong iparating ng parabula sa atin kaya dapat
natin itong isabuhay lalo pa at ito ay nakasulat sa banal na
bibliya
11. KATANGIAN NG PARABULA NOON AT
NGAYON
Ang mga parabula noon ay ginagamit upang maimulat sa tamang
pag-uugali ang ating kabataan lalo na sa tamang pakikitungo sa
kapwa. Sa paglipas ng panahon, nagiging kwentong pambata ito
dahil nagiging kaaliw-aliw ito para sa mga bata.
Ngunit ang parabula ngayon ay ginagamit sa ibang paraan upang
kapulutan pa rin ng aral ngunit sa mas makabagong paraan. Katulad
ng paggamit ng parabula ng mga kompanya upang ipa-intindi sa
mga empleyado ang kahalagan ng tamang pakikitungo sa kapwa.
13. Paano mo maisasabuhay
ang mga gintong aral ng
mga parabula na isinalaysay
ni Hesu Kristo? Ipaliwanag.
15. Ang sumusunod na pangyayaring
nagapanap sa parabula ay maaaring
ring maganap sa tunay na buhay.
Magsulat nang personal o nakita,
napanoood onabalitaang
kaparehong pangyayari.