More Related Content
What's hot (20)
Similar to Phân tích dịch màng phổi 2018.pdf (20)
More from SoM (20)
Phân tích dịch màng phổi 2018.pdf
- 1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA PHẠM NGỌC THẠCH Bộ Môn Nội Tổng Quát TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI BS. CKI NGUYỄN TÙNG LÂM
- 2. Nội dung Tiếp cận tràn dịch màng phổi Dịch thấm? Dịch tiết? Tiêu chẩn Light’s Tràn dịch màng phổi dịch thấm – nguyên nhân Tràn dịch màng phổi dịch tiết – nguyên nhân Phân tích kết quả 31/10/2018 2
- 3. Chỉ định chọc dò DMP • TDMP 1 bên (đặc biệt bên Trái) • TDMP sốt • TDMP + đau ngực • TDMP không đáp ứng điều trị nghỉ ngơi, ăn lạt, lợi tiểu sau 48 giờ. Chẩn đoán • Khó thở, suy hô hấp Điều trị 31/10/2018 3
- 4. Nguyên nhân TDMP dịch thấm • Suy tim trái (36 – 40%) • Xơ gan Thường gặp • Giảm albumin máu (Suy dinh dưỡng) • Hội chứng thận hư • Suy giáp • Thẩm phân phúc mạc • Hẹp 2 lá Ít gặp • Hội chứng Meigs’ • Dò niệu quản màng phổi • Viêm màng ngoài tim co thắt Hiếm gặp 31/10/2018 4
- 5. Nguyên nhân TDMP dịch tiết • Ung thư (14 – 15%) • Nhiễm trùng (25%): Viêm phổi, Lao, nhiễm siêu vi. Thường gặp • Thuyên tắc phổi (10-11%): 40% TDMP - 75% dịch tiết • Tự miễn: Lupus, VKDT • Viêm tụy cấp • Sau NMCT • Sau CABG Ít gặp • Hội chứng móng vàng • Thuốc • Nấm Hiếm gặp 31/10/2018 5
- 6. Tiêu chuẩn Light 31/10/2018 6 1. Protein DMP/ Protein máu > 0.5 2. LDH DMP/LDH máu > 0.6 3. LDH DMP > 2/3 giới hạn trên bình thường LDH máu Dịch thấm: 3 tiêu chuẩn đều không đạt Dịch tiết: chỉ cần 1 tiêu chuẩn đạt Tiêu chuẩn Light: độ nhạy 98%, độ đặc hiệu 83%
- 7. Tiêu chuẩn Light 31/10/2018 7 Albumin máu – Albumin DMP ≤ 12 (Nhạy 87%, đặc hiệu 92%) Protein máu – Protein DMP ≤ 31 (Nhạy 84%, đặc hiệu 91%) Cholesterol DMP > 45mg/dl và LDH DMP > 200 (Nhạy 90%, đặc hiệu 98%) Tiêu chuẩn Light: độ nhạy 98%, độ đặc hiệu 83% Vì độ nhạy cao nên chẩn đoán nhầm 25% dịch thấm thành dịch tiết (Sử dụng lợi tiểu, chọc dò nhiều lần, tràn dịch mạn tính) Phân biệt dựa vào
- 8. Đặc điểm dịch màng phổi 31/10/2018 8
- 9. Một số bệnh lý thường gặp TDMP do suy tim (36-40%) • Nguyên nhân thường nhất của TDMP dịch thấm • Thỉnh thoảng dịch tiết (sau lợi tiểu, TDMP mạn tính). 75% TDMP dịch tiết/suy tim là nguyên nhân khác • 80% hai bên, nếu 1 bên thường là bên Phải, TDMP ít đến trung bình. • NT-proBNP DMP ≥ 1500pg/ml (Nhạy 91%, đặc hiệu 93%) 31/10/2018 9
- 10. Một số bệnh lý thường gặp TDMP cận viêm đơn giản và phức tạp • Nên được chọc dò càng sớm càng tốt • Đơn giản: vô khuẩn, lượng ít (< ½ phổi), pH >7.2, Glucose > 60 • Phức tạp: nhuộm Gram hoặc cấy (+), lượng nhiều (> ½ phổi), TDMP tạo vách, dày màng phổi trên MSCT ngực hoặc pH < 7.2 hoặc glucose < 60) • Tràn mủ màng phổi: có mủ hoặc Gram (+). Không dựa vào cấy (vì âm giả cao) • LS: sốt cao, đau ngực, đàm mủ • DMP: dịch tiết, Neutro chiếm ưu thế. 31/10/2018 10
- 11. Một số bệnh lý thường gặp TDMP do lao • NN TDMP dịch tiết thường gặp nhất (VN) • LS: sốt về chiều, đau ngực, sụt cân, ho ra máu, vã mồ hôi đêm • DMP: dịch tiết, Lymphocyte > 50%. • Chẩn đoán • ADA > 40 (nhạy 92%, đặc hiệu 90%), -interferon > 140pg/ml • PCR lao • Cấy DMP • Sinh thiết MP bằng kim hoặc nội soi MP 31/10/2018 11
- 12. Một số bệnh lý thường gặp TDMP do ung thư • TDMP dịch tiết. 10% là dịch thấm • 75% (K phổi, K vú, Lymphoma) • DMP: dịch tiết, Lymphocyte > 50%, Glucose giảm • Chẩn đoán • Tế bào học DMP (60% cho chẩn đoán) • Sinh thiết MP bằng kim hoặc nội soi MP 31/10/2018 12
- 13. Một số phân tích khác Dịch Bệnh lý nghi ngờ Mùi hôi Tràn mủ MP, kị khí Mùi khai: NH3 tràn nước tiểu màng phổi Mảnh thức ăn Vỡ thực quản Màu mật Tràn mật MP – dò mật Sữa Tràn dịch dưỡng chấp – giả dưỡng trấp Dịch giống sốt cá Vỡ áp xe kỵ khí 31/10/2018 13
- 14. Một số phân tích khác • Dịch đục: quay li tâm để phân biệt tràn mủ màng phổi và tràn dịch dưỡng trấp, giả dưỡng trấp – Ly tâm: phần trên trong mủ màng phổi (do mảnh vỡ tế bào) – Ly tâm vẫn đục dưỡng trấp • Hct DMP: – 1-20% ung thư, PE, chấn thương – Hct DMP/Hct máu > 50%: Tràn máu màng phổi. 31/10/2018 14
- 15. Một số phân tích khác Eosinophil chiếm ưu thế (>10%) – Khí, máu trong khoang màng phổi: nguyên nhân phổ biến nhất – Không đặc hiệu: cận viêm phổi, thuốc, asbestos lành tính, hội chứng ChurgeStrauss, lymphoma, nhồi máu phổi, ký sinh trùng – Ác tính cũng là nguyên nhân phổ biến: 37% (trong 1 nghiên cứu 60 trường hợp) 31/10/2018 16
- 16. Một số phân tích khác • Amylase – Không thường quy – Khi nghi: vỡ thực quản, viêm tụy cấp. – Tăng khi lớn hơn ULN hoặc tỉ lệ dịch/huyết thanh >1: viêm tụy cấp, nang giả tụy, vỡ thực quản, ác tính (đặc biệt ung thư tuyến) • Triglyceride > 110mg/dl TDMP dưỡng chấp 31/10/2018 17
- 17. Tình huống lâm sàng 1 • BN nam 65 tuổi, nhập viện vì khó thở 2 tuần. Không ho, không sốt • Tiền căn: – Không khó thở – Không vàng da, không phù – Tiền căn hút thuốc lá • Khám: – Hội chứng 3 giảm – Không có triệu chứng khác 31/10/2018 18
- 18. Tình huống lâm sàng 1 • Đề nghị cận lâm sàng? – X-quang phổi • Nghĩ tràn dịch màng phổi lượng ít – trung bình – Siêu âm ngực: Định vị chọc dịch – Chọc dịch màng phổi • Protein, LDH, tế bào? nhuộm gram? Cấy? • ADA? PH? Glucose? – Xét nghiệm máu cùng thời điểm: • Protein, LDH 31/10/2018 19
- 19. Tình huống lâm sàng 1 31/10/2018 20
- 20. Tình huống lâm sàng 1 31/10/2018 21
- 21. Tình huống lâm sàng 1 • Kết quả xét nghiệm máu cùng thời điểm 31/10/2018 22
- 22. Tình huống lâm sàng 1 • Dịch thấm? Dịch tiết? : tiêu chuẩn Light’s 31/10/2018 23
- 23. Tình huống lâm sàng 1 31/10/2018 24
- 24. Tình huống lâm sàng 2 • BN nữ 64 tuổi, nhập viện vì đau ngực kiểu màng phổi 3 ngày. Ho đàm vàng, sốt 39.5oC. • Tiền căn: – Không khó thở – Không vàng da, không phù – Tiền căn hút thuốc lá • Khám: – Hội chứng 3 giảm – Hội chứng đông đặc 31/10/2018 25
- 25. Tình huống lâm sàng 2 • Đề nghị cận lâm sàng? – X-quang phổi • Nghĩ tràn dịch màng phổi lượng ít – trung bình – Siêu âm ngực: Định vị chọc dịch – Chọc dịch màng phổi • Protein, LDH, tế bào? nhuộm gram? Cấy? • ADA? PH? Glucose? – Xét nghiệm máu cùng thời điểm: • Protein, LDH 31/10/2018 26
- 26. Tình huống lâm sàng 2 31/10/2018 27
- 27. Tình huống lâm sàng 2 31/10/2018 28
- 28. Tình huống lâm sàng 2 31/10/2018 29
- 29. Tình huống lâm sàng 3 • BN nam 60 tuổi, nhập viện vì khó thở 2 tuần. Sụt 5kg/ 1 tháng, Không ho, không sốt • Tiền căn: – Không khó thở – Không vàng da, không phù – Tiền căn hút thuốc lá • Khám: – Hội chứng 3 giảm 31/10/2018 30
- 30. Tình huống lâm sàng 3 31/10/2018 31
- 31. Tình huống lâm sàng 3 31/10/2018 32
- 32. Tình huống lâm sàng 3 31/10/2018 33
- 33. Tình huống lâm sàng 3 31/10/2018 34
- 34. Tình huống lâm sàng 3 31/10/2018 35
- 35. Tình huống lâm sàng 3 31/10/2018 36
- 36. Tình huống lâm sàng 4 • BN nam 60 tuổi, nhập viện vì khó thở 2 tuần. Không ho, không sốt • Tiền căn: – Xơ gan child C – VGSV C • Khám: – Hội chứng 3 giảm – Hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa – Dấu bệnh lý gan mạn tính 31/10/2018 37
- 37. Tình huống lâm sàng 4 31/10/2018 38
- 38. Tình huống lâm sàng 4 31/10/2018 39
- 39. 31/10/2018 43