Psikanalitik Aile Terapisi - Halil Emre Kocalar
Download as PPTX, PDF
5 likes2,983 views
Psikanalitik yakla脹m脹n aile terapisindeki geliimine dair temel bilgiler
Psikanalitik Aile Terapisi - Halil Emre Kocalar
- 1. Psikanaliti k Aile TerapisiHalil Emre KOCALAR
- 2. nemli Temsilciler Aile terapisinin 旦nc端s端 say脹lan bir巽ok isim psikanaliz eitimi alm脹 olmas脹na ramen 巽ou bu yakla脹mdan uzaklaarak zamanla sistem yakla脹m脹na ilgi duymutur. Ancak Ackerman, Boszormenyi-Naggy, Heinz Kohut ve James Framo gibi isimler psikanalitik k旦kenlerinden uzaklamam脹t脹r.
- 3. Atalar (Forefathers) Erik Erikson Benlik Psikolojisinin sosyolojik boyutlar脹n脹 incelemesi. Sullivan Kiiler aras脹 kuram: Kayg脹n脹n 巽ocua aktar脹lmas脹nda annenin rol端. Bowen Benliin farkl脹lamas脹.
- 4. N. Ackerman (1908-1971) Ackerman kariyerini 巽ocuk psikiyatristi olarak balam脹 zamanla ilgisi ailelere y旦nelmitir. Bat脹 Pensilvanyada bir kasabadaki maden i巽ilerinin isiz kalmas脹 ve bu durumun ailelere etkisi, b端t端n aile 端yeleriyle beraber g旦r端端ld端端nde ailelerin h脹zl脹 deiim g旦sterdii gibi g旦zlemler Ackerman脹n aile 端zerine
- 5. N. Ackerman (1908-1971) 50 ve 60l脹 y脹llarda ailelerle 巽al脹maya devam etmi, 1955de Amerikan Psikanaliz Akademesini kurmu, 1957de Yahudi Aile Hizmetleri ad脹 alt脹nda Aile Ruh Sal脹脹 Klinii a巽m脹t脹r. 1960da Aile Enstit端s端 kurmu, ilk aile terapisi dergisi olan Family Process dergisinin kurucular脹ndan olmutur. Ackerman脹 farkl脹 k脹lan bir baka nokta ise, g旦r端melerinin transkriptlerini basarak oturumlar脹n脹 belgelendiriyor
- 6. N. Ackerman (1908-1971) Bunun yan脹nda bu transkriptlere, 束dan脹man, babas脹n脹n sessizlii ile Alicein 巽脹l脹k 巽脹l脹a agresiflii aras脹ndaki badamazl脹脹 dile getirdi損 gibi yorumlar da eklemitir. Ayr脹ca, g端nah ke巽isi, savunmalar脹n g脹d脹klanmas脹 (tickling of defenses), birbirini tamamlay脹c脹l脹k (Complementarity), g端巽l端 yanlara
- 7. N. Ackerman (1908-1971) Ackerman, bir巽ok ailede g旦zlemledii kadar脹yla, ailenin g旦r端n端rde birlikte olduunu ancak ailedeki 端yeleri, gruplara b旦len kiisel 巽at脹malar脹n olduunu 旦ne s端rm端t端r.
- 9. Kuram脹n Ana Hatlar脹 Psikanalitik tedavinin 旦z端, bilin巽d脹脹 itkilerin ve bunlar脹n kar脹s脹nda savunma mekanizmalar脹n脹n ortaya 巽脹kar脹lmas脹 ve yorumlanmas脹d脹r. Burada s旦z konusu olan bireyin 巽旦z端mlenmesi deil, bireylerin sal脹kl脹 bi巽imde etkileim kurmalar脹n脹 engelleyen temel istek ve korkular脹 ortaya koymakt脹r.
- 10. Kuram脹n Ana Hatlar脹 Temelleri bildiimiz 端zere Freuda dayanan bu yakla脹m脹n temel eilimi, oda脹n bireyden al脹narak aileye ve aile ilikilerine y旦neltilmesi olmutur. Ackermana g旦re, bireyin i巽erisinde bulunduu balama g旦re deerlendirilmesi gerektiini savunmu ve bu balamlar脹n en 旦nemlilerinden birisinin aile olduunu s旦ylemitir.
- 11. Kuram脹n Ana Hatlar脹 Birada tutucu patoloji kavram脹yla, aile balam脹n脹 ve bilin巽d脹脹n脹 s端re巽leri birletirmi ve bireyin sal脹ks脹z durumlar脹n脹 nas脹l devam ettirdiklerini a巽脹klamaya 巽al脹m脹t脹r.
- 13. Nesne 聴likileri Kuram脹 Nesne 聴likileri Kuram脹 Freudyen psikanalitik yakla脹m zamanla yerini nesne ilikileri kuram脹na b脹rakmaya balam脹t脹r. Bu kuram Freudyen kuram ile aile terapisi aras脹nda bir k旦pr端 niteliindedir. Nesne Nedir? Benlikle ve bakalar脹yla alakal脹 ilgili deneyim ve beklentilere dayal脹 zihinsel imgelerdir. Jill ve David Scharff
- 14. Nesne 聴likileri Kuram脹 Nesne Nedir? Nesne sevilen bir eydir ve genellikle bir insand脹r. Bu balamda, d脹sal d端nyada var olabilirler (D脹sal Nesne) veya kiinin ruhsal d端nyas脹nda ge巽miin bir kal脹nt脹s脹 olarak da var olabilirler (聴巽sel
- 15. Nesne 聴likileri Kuram脹 Nesne 聴likileri Nedir? Youn duygusal balanmalar脹 olan kiiler aras脹ndaki ilikiler olarak ifade edilebilir. Bu kurama g旦re insan doutan nesneleri aramak i巽in temel bir motivasyona sahiptir. Bu a巽脹dan, nesne 巽ocuun ihtiya巽lar脹n脹 gideren, onunla etkileimsel ve duygusal ba kuran 旦nemli bir 旦tekidir(rn: Anne, bak脹c脹). Zamanla bu nesnenin iyi ve k旦t端 旦zellikleri i巽selletirilir. Bu i巽selletirme zamanla bireyin 旦tekilerle olan ilikilerinde bir temel oluturur. Ayr脹ca nesne ilikileri ile kuaklararas脹
- 16. Nesne 聴likileri Kuram脹 Bu ilikileri alg脹lama b旦l端nme/ayr脹lma (Splitting) olarak adland脹r脹lan bilin巽d脹脹 bir savunma mekanizmas脹 sayesinde ger巽ekleir. B旦l端nme/ayr脹lmada nesnenin kiideki temsilleri ya t端mden iyi yada tamamen k旦t端d端r. Birey bu mekanizmay脹 kullanarak kayg脹lar脹, nesneleri hakk脹nda fikir oluturarak onlar脹 kontrol etmeye 巽al脹脹r. Ancak bu 巽ou zaman ger巽ein 巽arp脹t脹lmas脹na sebep olur. Bu da 巽ocuun (zamanla b端y端yen yetikinin) nesnesine dair duygular脹yla
- 17. Nesne 聴likileri Kuram脹 Bireyin 巽at脹ma ve baar脹s脹zl脹klarla baa 巽脹kmaya y旦nelik i巽sel kapasitesi, nesne ilikilerinin i巽sel d端nyas脹n脹n derinlii ve olgunluu ile balant脹l脹d脹r. Kiinin kendine ve bakalar脹n脹n iyi olduun dair g端veni, i巽selletirilmi iyi nesnelerden gelen sevginin onaylanmas脹na dayan脹r.
- 18. Nesne 聴likileri Kuram脹 Nesne ilikileri kuram脹, e se巽imi ve aile etkileim 旦r端nt端lerinin a巽脹klanmas脹nda s脹k kullan脹l脹r. Bireyin evlilik ilikisine ta脹yabilecei erken nesne ilikileri (bebeklik d旦nemi), bireylerin birbirlerine 端mitsizce sald脹rmalar脹na ve ba脹ml脹l脹k g旦stermelerine, ilevsel olmayan 旦r端nt端lere girmelerine kaynakl脹k edebilir.
- 19. Nesne 聴likileri Kuram脹 Bu 旦r端nt端ler elerden en az birisi taraf脹ndan (ailede bazen de 巽ocuklar taraf脹ndan) fark脹na var脹l脹ncaya dein devam edebilir. Burada psikolojik dan脹man脹n 旦nemi ortaya 巽脹kar: Bireyin kendisini nesnesinden ay脹rarak, yeni ve daha ilevsel davran脹lar脹 kazanmas脹.
- 20. Nesne 聴likileri - Anekdot
- 21. Sal脹kl脹 Aile
- 22. Sal脹kl脹 Aile ocuk, doutan zay脹f ve ilgiye muhta巽t脹r. Bunun i巽in de yeterli bir bak脹ma ve ortalama bir g端venilir 巽evreye gereksinim vard脹r. Bu temel artlar salan脹rsa sal脹kl脹 bir ego geliiminin 旦n端 a巽脹l脹r. Bu temel artlar ise ebeveynler taraf脹ndan salan脹r (Daha 巽ok anne). Nesne ilikilerinin sal脹kl脹 olmas脹 i巽in 巽ocuun, tek bir anne nesnesine fiziksel yak脹nl脹脹 ve duygusal balanmas脹 gereklidir. Sal脹kl脹 benlik oluumunun temelinde bebein annesiyle kaynamas脹 ve
- 23. Sal脹kl脹 Aile Bebein gereksinimleri zamanla azal脹nca 巽ocuk ba脹ms脹zla脹r. 聴lk d旦nemlerde anne, sevgi dolu iyi bir nesnedir. Zamanla 巽ocuk annesinin ondan ayr脹 olduunu anlar ancak hala bir ge巽i nesnesine ihtiya巽 duyar.
- 24. Sal脹kl脹 Aile ocuk annesiyle gece vedalat脹脹nda onun sabah geri geleceini bilerek ay脹c脹脹na sar脹l脹r.
- 25. Sal脹kl脹 Aile Daha sonra 巽ocuk zamanla ayr脹lma bireyleme d旦nemine girerek ilk ayr脹lma 巽abalar脹na balar. Anneden emekleyerek uzaklama, ona doru s端r端nerek geri gelme al脹t脹rmalar脹 gibi
- 26. Sal脹kl脹 Aile Kohuta g旦re 巽ocuklar kendilerini ailelerinden b端t端n端yle ayr脹 g旦rmezler. Ebeveynler 巽ocuun benliinin bir par巽as脹 olan benlik nesneleri gibidirler. G端venli ve b端t端nlemi bir benlik i巽in iki ey gereklidir: 1- Ayna tutma 2- Anlay脹 ve Kabul 束Neler hissettiini g旦r端yorum損 gibi
- 28. Davran脹 Bozukluklar脹 Klasik psikanalitiin vurgusu i巽g端d端 yerine, nesne ilikileri kuram脹yla, bebeklikteki bal脹l脹k ve gelimemi ego geliimine d旦n端m端t端r. Erken 巽ocukluktaki korku kaynakl脹 ka巽脹, psikolojik sorunlar脹n temel nedeni olarak g旦r端lmektedir.
- 29. Davran脹 Bozukluklar脹 Aktar脹m G端nah ke巽isi yapma 旦z端lmelerin dei tokuu Birletirme Usd脹脹 rol verme Vas脹fland脹rma Simbiyoz Aile yans脹tma s端reci
- 30. Davran脹 Bozukluklar脹 Yans脹tmal脹 旦zdeimde (projective identification) kii, bir nesnede kendi kiiliinde istenemeyen nitelikleri alg脹lar ve nesnede bu alg脹y脹 dorulayacak tepkiler ortaya 巽脹kar脹r. Yans脹tman脹n aksine yans脹tmal脹 旦zdeim etkileimseldir. 3 aamada ger巽ekleir: 1- Yans脹tma (Projection): Kii, kurtulmak istedii par巽ay脹 旦tekine yans脹t脹r. Kurtulmak istemesinin nedeni, bu par巽an脹n kendilii tahrip etme olas脹l脹脹n脹n bulunmas脹d脹r. kendilik (self), kendilik ve nesne tasar脹mlar脹n脹n bir arada oluturduklar脹 kompozisyondan ibarettir. Benlik, bu kendilik ve nesne tasar脹mlar脹n脹 i巽ine ald脹脹 halde, sindirip i巽selletirememise, bu par巽alar脹 d脹ar脹ya yans脹t脹r. Aksi halde bu sindirilememi k旦t端 par巽alar脹n i巽eride kalmas脹 halinde kayg脹 ortaya 巽脹kar. Bu y端zden yans脹tma kullan脹larak anksiyete azalt脹lmaya 巽al脹脹l脹r.
- 31. Davran脹 Bozukluklar脹 2- Kiileraras脹 Etkileim (Interpersonal Interaction): Kii, yans脹tmay脹 yapt脹脹 kiiyi, nesneyi etkilemeye, zorla istedii gibi deitirmeye 巽al脹脹r. Altta yatan mesaj, 束Sen, benim sana s旦ylediim eysin; bunu kabul et"tir. Ama巽, bu kimsenin yans脹t脹lan bu par巽ayla uyum i巽inde d端端nmesi, davranmas脹 ve hissetmesidir. Bunlar, intra-psiik deil, daha 巽ok kiiler aras脹 alanda ger巽ekleir.
- 32. Davran脹 Bozukluklar脹 3- Yans脹tman脹n Yeniden 聴巽selletirilmesi (Reinternalization): Yans脹tmalar脹 alan kii, ald脹脹 bu materyalleri iler ve deiime urat脹r. Daha sonra yans脹tmay脹 yapan, yans脹tt脹脹 ve kar脹s脹ndaki kii taraf脹ndan ilenen bu par巽alar脹 tekrar i巽e al脹r ve onlarla 旦zdeleir. zdeim yap脹la yap脹la, bu par巽alardan kurtulma ve farkl脹 bir y旦nde deiim salama olas脹l脹脹 azal脹r. Fakat yans脹tmay脹 alan kimse, yans脹tmay脹 yapandan olduk巽a farkl脹 bir kiilik yap脹s脹na sahip bir kiiyse, yans脹t脹lan par巽a al脹c脹da baz脹 temel deiimlere
- 34. Davran脹 Bozukluklar脹 Psikanalistler yans脹tmal脹 旦zdeimi yan脹nda idealletirmeden de bahsederler ve romantik e se巽iminde ak脹n g旦z端n端n k旦r olduunu s旦ylerler. 端nk端 a脹k kiinin narsistik libidosu harekete ge巽er. B旦ylece sevgi nesnesi, ula脹lamayan hayallerin yerini al脹r. 聴dealletirilmi ein yay脹lan 脹脹lt脹s脹nda kendi kimliinin par脹lt脹s脹 yans脹r. VAKA ALIMASI Bay ve Bayan B.nin yak脹nmalar脹 birbirinin yans脹mas脹yd脹. Bay B. kar脹s脹n脹n 束buyurgan ve talepkar損 olduunu, Bayan B. de kocas脹n脹n 束her eyin kendi istedii gibi olmas脹n脹 istediini損 s旦yl端yordu. Bay B., be 端yesi birbirine s脹k脹 s脹k脹ya bal脹 bir ailenin en k端巽端k 巽ocuuydu. Annesinin s脹cak ve efkatli olduunu ancak onu bast脹rmaya 巽al脹t脹脹n脹 ba脹ms脹zl脹k y旦n端ndeki b端t端n 巽abalar脹n脹 engellediini s旦yl端yordu. Yine ayn脹 bask脹lara maruz kalan ve bu bask脹lar alt脹nda ezilen iki ablas脹 hi巽 evlenmemitir. Hala onlarla birlikte ya脹yorlard脹. Buna kar脹l脹k Bay B. Annesinin bask脹s脹na ba kald脹rm脹 ve 17 ya脹nda evden ayr脹larak donanmaya kat脹lm脹t脹. Donanmadaki deneyimlerinden ve baar脹l脹 i giriimlerinden s旦z ederken ba脹ms脹zl脹脹ndan iddetli bir gurur duyduu a巽脹k巽a g旦r端lebiliyordu. Bay Bnin annesinin bask脹s脹ndan kurtulma hikayesi ortaya 巽脹k脹nca denetleyici olarak alg脹lad脹脹 her eye a脹r脹 tepki g旦stermesinin nedenini hem Bay B hem de Bayan B daha iyi anlamaya balam脹t脹. Daha derinlemesine bir 巽旦z端mleme de Bay Bnin 束buyurganl脹脹損 kesin bir ekilde reddetmesine kar脹n, onaylanmaya b端y端k bir gereksinim duyduunu g旦sterecekti. Derinlemesine ba脹ms脹zl脹k gereksiniminden korkmay脹 ve kendisini 束hi巽 kimseden hi巽bir ey istemeyen損 g旦r端n端端yle korumay脹 旦renmiti. Yine de gereksinimleri, olduu yerde duruyordu ve e se巽imini de g端巽l端 ekilde etkilemiti.
- 36. Terapinin Hedefleri Psikanalitik aile dan脹mas脹n脹n amac脹, birbirleriyle sal脹kl脹 bireyler olarak etkileim kurabilmelerini salamak amac脹yla aile 端yelerinin bilin巽d脹脹 s脹n脹rlamalardan kurtar脹lmas脹d脹r. iftlerden veya aileden uzun s端reli dan脹maya balamalar脹 talep edilir. Bu sayede daha iyi bir ekilde savunmalar 巽旦z端lecek ve bast脹r脹lm脹 itkiler ortaya 巽脹kar脹lacak ve iletiimin netletirilmesine odaklan脹lacakt脹.
- 37. Terapinin Hedefleri Bunun yan脹nda, 旦nceki slaytlarda bahsedilen ayr脹lma- bireyleme veya farkl脹lama gibi genel ama巽larda vard脹r. Ancak bu demek deildir ki psikolojik dan脹man aile 端yelerini birbirinden soyutlamaya 巽al脹acakt脹r. Ama巽, bireylerin iliki i巽erisinde kalarak ba脹ms脹z olmas脹n脹 salayacak ekilde birbirlerini serbest b脹rakmay脹 旦renmeleri amac脹yla aileleri bir araya getirmektir. SAYFA 282 RNEK VAKA OKUNAB聴L聴R (Nichols端n Kitab脹)
- 38. Davran脹 Deiimi
- 39. Davran脹 Deiimi Psikanalitik bak脹 a巽脹s脹na g旦re bireylerin sadece i巽g旦r端 kazanmalar脹 yeterli deildir. Ancak temel bir olgudur. Aile 端yeleri hayatlar脹n脹n bilin巽li deneyimlerden daha geni olduunu ve kiiliklerinin bast脹r脹lm脹 y旦nlerini kabullenerek ilerleyebileceklerini anlamalar脹 beklenir. Dan脹man zamanla bu i巽g旦r端y端 ileyerek bu s端reci etkileim bi巽imlerine odaklamal脹d脹r. Bunu ger巽ekletirmek i巽in g端ven ortam脹 salamay脹 ilk s脹raya koymal脹d脹r.
- 40. Teknikler
- 41. Teknikler 1. Aktar脹m 2. R端ya ve D端 Analizi 3. Y端zletirme 4. G端巽l端 Yanlara Odaklanma 5. Aile Ge巽mii 6. Birbirini Tamamlay脹c脹l脹k 7. Yorum
- 42. Teknikler 1. Aktar脹m Duygular脹n, tutumlar脹n veya isteklerin terapiste yans脹t脹lmas脹d脹r. Dan脹anlar, dan脹man脹 hayatlar脹ndaki baz脹 旦nemli nesneler, kiiler gibi g旦rme eiliminde olurlar. Dan脹man, ailedeki bask脹n duygular脹 anlamak ve hangi duygular脹n hangi kiilere y旦neltildiini belirlemek i巽in bu
- 43. Teknikler 2. R端ya ve D端 Analizi Bu tekniin amac脹, aile i巽inde kar脹lanmayan gereksinimlerin analiz edilmesidir. Bir ein kendisini 脹ss脹z bir adada terk edildiine dair g旦rd端端 r端yalar aile i巽indeki yaln脹zl脹脹n脹n bir iareti olabilmektedir. Buradan yola 巽脹karak dan脹man, o kiinin duygular脹n脹 ifade etmesini salamal脹d脹r. Bunun yan脹nda, aileye, aile gezileri veya aile yemekleri planlamalar脹n脹n onlar i巽in m端mk端n olup
- 44. Teknikler 3. Y端zletirme Dan脹man脹n dan脹an脹n davran脹lar脹 ile ifadeleri aras脹ndaki 巽eliki veya tutars脹zl脹klara iaret etmesidir. Ailesiyle vakit ge巽irmek isteyen ancak ii y端z端nden ge巽 kalan bir baba, dan脹man taraf脹ndan 旦yle y端zletirilebilir: Mehmet Bey, g旦rd端端m kadar脹yla, kendi isteinizle, g端n端n端z端 gecenize katarak iinizde olduk巽a 巽ok zaman harc脹yorsunuz. Bir yandan da ailenizle de daha 巽ok zaman ge巽irmek istiyorsunuz. Bu isteinize erimek i巽in ne gibi eyler yapt脹脹n脹z脹 anlamama yard脹m eder misiniz?
- 45. Teknikler 4. G端巽l端 Yanlara Odaklanma Dan脹maya gelen bir巽ok aile genellikle 束dierlerinin損 zay脹fl脹klar脹na odaklanm脹 ve neredeyse sadece bunlarla ilgilenmektedirler. Dan脹manlar, aile 端yelerinin oda脹n脹 birbirlerinin g端巽l端 yanlar脹na odaklanmalar脹n脹 salayarak ge巽miteki etkileim 旦r端nt端lerini deitirmeye istekli olduklar脹n脹 ve bunu yapabilecek yeterlilie sahip olduklar脹n脹 g旦sterebilir: Her birinizden ailenizin d端zelmesini ne kadar 巽ok istediinizi duydum. Ahmet, ne kadar zaman al脹rsa als脹n bir eyi yapmaya g端巽l端 bal脹l脹脹ndan etkilendim. Merve, senin ailenin daha sorunsuz ilemesi i巽in her t端r fedakarl脹脹 yapmaya istekli olduunu belirtmenden de ayn脹 ekilde etkilendim. Keza, Furkan, (14) ya脹na ramen senin olgun olduunun ve ihtiya巽 duyulan deiimler i巽in b端y端klerinle birlikte 巽al脹maya istekli olduunun fark脹nday脹m.
- 46. Teknikler 5. Aile Ge巽mii Bu teknik ile dan脹manlar aile ge巽miini deerlendirerek, mevcut etkileim 旦r端nt端lerini daha iyi anlayabilirler. imdi ve burada yaananlar脹n ard脹ndaki bileenler daha iyi anla脹l脹r. Dan脹man脹n geribildirimleriyle de i巽g旦r端 kazand脹r脹labilir.
- 47. Teknikler 6. Birbirini Tamamlay脹c脹l脹k Ailedeki rollerin ileyiindeki uyumun derecesi olarak tan脹mlanmaktad脹r. rnein; ev i巽i finansal konularda elerden birinin harcamalar脹 kontrol etmesi ile dierinin bor巽lar脹 ve 旦demeleri kontrol etmesi verilebilir. Buradaki uyum aile yaam脹nda tatmin edici bir unsurdur. Dan脹man, aile 端yelerinin ne istediini ve buna kar脹l脹k dierlerine ne verebileceini sormas脹
- 48. Teknikler 7. Yorum Aile 端yeleri aras脹ndaki bilin巽d脹脹 巽at脹malar脹 bilin巽 d端zeyine ta脹may脹 ama巽lar salar. Dan脹man, gizil bi巽imde devam etmekte olan 巽at脹malar脹 ortaya 巽脹kartarak ge巽milerinin imdilerini nas脹l etkilediini g旦rmelerini salayabilir. Bu i巽g旦r端 ile birlikte dan脹anlar脹n mevcut dorultuda ilerlemek yerine 巽at脹malar脹n脹 巽旦zmeleri konusunda yol almalar脹n脹 salayabilir.
Editor's Notes
- Terapist yerin p. Dan脹man demelisin
- Terapist yerin p. Dan脹man demelisin
- Terapist yerin p. Dan脹man demelisin
- Terapist yerin p. Dan脹man demelisin
- Terapist yerin p. Dan脹man demelisin
- Terapist yerin p. Dan脹man demelisin
- Terapist yerin p. Dan脹man demelisin
- Terapist yerin p. Dan脹man demelisin