![Technik.teleinformatyk 312[02] z3.03_u](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/technik-160830233520-thumbnail.jpg?width=560&fit=bounds)
![Technik.teleinformatyk 312[02] z3.02_u](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/technik-160830233244-thumbnail.jpg?width=560&fit=bounds)
More Related Content
Viewers also liked (11)
Similar to Sieci komputerowe (20)
Sieci komputerowe
- 1. Sieci komputerowe Sieci komputerowe System wzajemnych powiza stacji roboczych, urzdze peryferyjnych i innych urzdze /Akademia Sieci Cisco/ Zbi坦r zlokalizowanych oddzielnie komputer坦w poczonych w celu wykonania okrelonego zadania /Tanenbaum 1996/ Zbi坦r komputer坦w poczonych podsieci komunikacyjn /Wikipedia/
- 2. Czego oczekujemy od sieci? Z punktu widzenia: U甜ytkownika usugi i gwarancje Projektanta efektywne wykorzystanie zasob坦w Dostawcy atwe zarzdzanie i naprawa Wpyw sieci na codzienne 甜ycie
- 3. Przykady wsp坦czesnych popularnych narzdzi do komunikacji Rozpowszechnienie Internetu dostarczyo nowych form komunikacji, kt坦re pozwalaj poszczeg坦lnym jednostkom tworzy informacje o zasigu globalnym. Komunikator internetowy Blogi Wiki Publikacje internetowe (ang. podcasting). Komunikator internetowy Komunikator internetowy jest form komunikacji pomidzy dwiema lub wicej osobami, przesyajcymi tekst wpisywany z klawiatury. Tekst jest przekazywany midzy poczonymi komputerami w sieci prywatnej lub publicznej, takiej jak Internet. Rozwinite na bazie wczeniejszej usugi IRC (ang. Internet Relay Chat) komunikatory internetowe posiadaj r坦wnie甜 takie funkcje jak transfer plik坦w, komunikacja gosowa i video.
- 4. Komunikator internetowy Forma komunikacji wykorzystywana przez komunikatory internetowe jest nazywana komunikacj czasu rzeczywistego - komunikaty docieraj natychmiast. Popularne komunikatory: MSN Messenger Gadu-Gadu Skype Blogi Blogi s stronami WWW, kt坦re s atwe do aktualizacji i edycji. W przeciwiestwie do komercyjnych stron WWW, tworzonych przez profesjonalist坦w, blogi daj ka甜demu mo甜liwo wyra甜ania swoich przemyle globalnej publicznoci. Osoby edytujce blogi nie musz posiada wiedzy technicznej o projektowaniu stron WWW. Istniej blogi praktycznie na ka甜dy temat. Wok坦 popularnych autor坦w blog坦w czsto powstaj spoecznoci ludzi.
- 5. Wiki Wiki s stronami WWW, kt坦re grupa ludzi mo甜e wsp坦lnie edytowa i przeglda. Blog jest raczej indywidualnym, osobistym dziennikiem, natomiast wiki stanowi tw坦rczo grupow. Jako taka mo甜e ona by przedmiotem bardziej intensywnego przegldania i edycji. Istnieje publiczna wiki, nazwana Wikipedi, kt坦ra staje si wszechstronnym 添r坦dem wiedzy - encyklopedi online Osoby i organizacje prywatne mog r坦wnie甜 tworzy swoje wiki, aby gromadzi i porzdkowa wiedz na dany temat. Publikacje internetowe (ang. podcasting) Podcasting jest medium d添wikowym, kt坦re pocztkowo pozwalao ludziom nagrywa d添wik i konwertowa w celu u甜ycia z iPodem Publikacja internetowa pozwala ludziom dostarcza swoje nagrania szerokiej publicznoci. Plik audio jest umieszczany na stronie WWW (lub blogu albo wiki)
- 6. Listy dyskusyjne Zasada dziaania list opiera si na rozsyaniu wiadomoci email do wszystkich subskrybent坦w listy. Aby zosta subskrybentem, nale甜y najpierw zapisa si na dana list dyskusyjna. Po zapisaniu bdziemy mogli prowadzi dyskusje poprzez wysyanie wiadomoci email na list, oraz odpowiadanie na konkretne wiadomoci. Istniej listy og坦lnie dostpne, jak i zamknite, dostpne tylko dla wybranej grupy u甜ytkownik坦w. Niekt坦re listy mo甜na przeglda przez stron internetowa, nie bdc subskrybentem. Fora internetowe Fora internetowe s form list dyskusyjnych, dostepn poprzez stron WWW. Fora dyskusyjne umo甜liwiaj zarejestrowanym u甜ytkownikom czytanie wszystkich wiadomoci, bez koniecznoci pobierania ich za pomoc programu pocztowego. Niekt坦re fora wymagaj rejestracji i zalogowania w celu odczytania wiadomoci. Aby zao甜y forum internetowe nale甜y posiada miejsce na serwerze WWW oraz oprogramowanie, kt坦re bdzie zarzdza wiadomociami wysyanymi na forum
- 7. Mapy Google Sieci wspomagajce nauk Kursy dostarczane przez sie lub zasoby Internetu s czsto nazywane nauczaniem online lub e-learningiem.
- 8. Sieci wspomagajce prac Sieci przedsibiorstw pozwalaj na transmisj wielu r坦甜nych typ坦w informacji, wczajc w to poczt elektroniczn, wideo, komunikaty i telefoni. Intranety prywatne sieci u甜ywane przez jedn firm pozwalaj przedsibiorstwu na komunikacj i przeprowadzanie transakcji midzy poszczeg坦lnymi oddziaami w r坦甜nych lokalizacjach. Firmy tworz ekstranety lub rozszerzone sieci wewntrzne, 甜eby zapewnia dostawcom, sprzedawcom i klientom ograniczony dostp do danych korporacyjnych, aby sprawdza status zam坦wie, stan zapas坦w i listy czci. Sieci wspomagajce prac
- 9. Sieci wspomagajce rozrywk Komunikacja poprzez sie Sieci przesyajce dane lub informacje r坦甜ni si rozmiarami i mo甜liwociami, jednak wszystkie posiadaj cztery wsp坦lne elementy: Zasady lub umowa wedug kt坦rych wiadomoci s wysyane, kierowane, otrzymywane i interpretowane. Wiadomoci lub jednostki informacji, kt坦re s transportowane z jednego urzdzenia do drugiego. Spos坦b poczenia tych urzdze ze sob - medium, kt坦re umo甜liwia transport wiadomoci pomidzy urzdzeniami. Urzdzenia w sieci, kt坦re wymieniaj informacje midzy sob.
- 10. Elementy sieci Cztery elementy sieci: Reguy dziaania Medium transmisyjne Wiadomoci Urzdzenia sieciowe Przykad wysanie wiadomoci z komunikatora internetowego
- 11. Wiele usug wiele sieci Tradycyjna telefonia, radio, telewizja i sieci komputerowe przesyajce dane maj swoje oddzielne, indywidualne wersje czterech podstawowych element坦w sieci. W przeszoci ka甜da z tych usug wymagaa innej technologii przesyania specyficznego sygnau komunikacyjnego. Dodatkowo, ka甜da usuga miaa sw坦j wasny zbi坦r regu i standard坦w by zapewni udan komunikacj sygnau poprzez okrelone medium. Wiele usug wiele sieci
- 12. Sieci konwergentne Rozw坦j technologii pozwala na konsolidacj oddzielnych sieci w jedn platform - sie konwergentna. Przepyw gosu, wideo i danych w jednej sieci eliminuje potrzeb tworzenia i zarzdzania oddzielnymi sieciami. W sieciach konwergentnych nadal jest wiele punkt坦w styku i specjalizowanych urzdze, np. komputery osobiste, telefony, telewizory, PDA, terminale sklepowe ale tylko jedna, wsp坦lna infrastruktura sieciowa. Sieci konwergentne
- 13. Urzdzenia kocowe i ich rola w sieciach Przykad坦w urzdze kocowych: komputery (stacje robocze, laptopy, serwery plik坦w, serwery WWW), drukarki sieciowe, telefony VoIP, kamery w systemie do monitoringu, niewielkie urzdzenia mobilne (bezprzewodowe skanery kod坦w kreskowych, PDA). W kontekcie sieci komputerowych, urzdzenia kocowe nazywamy hostami. Urzdzenia kocowe i ich rola w sieciach
- 14. Urzdzenia kocowe i ich rola w sieciach W celu rozr坦甜nienia poszczeg坦lnych host坦w, ka甜dy z nich jest identyfikowany w sieci poprzez adres. W nowoczesnych sieciach, host mo甜e peni rol klienta, serwera lub obu naraz - rol okrela zainstalowane oprogramowanie. Serwery to hosty z oprogramowaniem umo甜liwiajcym im dostarczanie informacji i usug, Klienci to hosty z oprogramowaniem odpowiednim do wysyania zapyta oraz wywietlania informacji otrzymanych z serwera. Urzdzenia poredniczce i ich rola Urzdzenia poredniczce zapewniaj czno i poprawno przepywu informacji w sieciach. Urzdzenia te cz poszczeg坦lne hosty z sieci oraz wiele niezale甜nych sieci, celem stworzenia intersieci.
- 15. Urzdzenia poredniczce i ich rola Przykady urzdze poredniczcych: urzdzenia dostpowe (koncentratory, przeczniki, bezprzewodowe punkty dostpowe), urzdzenia czce sieci (routery), serwery komunikacyjne i modemy, urzdzenia zapewniajce bezpieczestwo (firewalle). Urzdzenia poredniczce i ich rola Urzdzenia poredniczce zarzdzaj przepywem danych: regeneruj i przekazuj sygnay danych, utrzymuj informacj o cie甜kach transmisyjnych istniejcych w sieci i intersieci, powiadamiaj inne urzdzenia o bdach i awariach w komunikacji, kieruj dane alternatywnymi cie甜kami w sytuacji awarii czy, klasyfikuj i kieruj wiadomoci zgodnie z priorytetami QoS, umo甜liwiaj lub blokuj przepyw danych, kierujc si ustawieniami bezpieczestwa.
- 16. Urzdzenia poredniczce i ich rola Media sieciowe Medium zapewnia kana, kt坦rym wiadomo jest przesyana od 添r坦da do celu. Nowoczesne sieci wykorzystuj g坦wnie trzy typy medi坦w, czcych urzdzenia i zapewniajcych cie甜ki transmisji danych: metalowe przewody wewntrz kabli, w坦kna szklane lub plastikowe (wiatow坦d), transmisja bezprzewodowa.
- 17. Media sieciowe Media sieciowe Dla ka甜dego z typu medi坦w inne jest kodowanie sygnau, wymagane do transmisji wiadomoci. Przewody metalowe - dane w postaci okrelonych wzorc坦w impuls坦w elektrycznych. wiatowody - impulsy wiata w zakresie widzialnym lub podczerwonym. Transmisja bezprzewodowa - wzorce fal elektromagnetycznych okrelajce r坦甜ne wartoci bitowe.
- 18. Media sieciowe Media posiadaj r坦甜ne charakterystyki - s odpowiednie do r坦甜nych cel坦w. Kryteria wyboru medi坦w sieciowych to: odlego, na jak dane medium mo甜e poprawnie transmitowa sygna, otoczenie, w kt坦rym dane medium ma by zainstalowane, ilo danych oraz prdko ich transmisji, koszt danego medium oraz jego instalacji. Infrastruktura sieciowa Infrastruktura sieciowa mo甜e si znacznie r坦甜ni pod wzgldem: rozmiaru pokrywanego obszaru, liczby podczonych u甜ytkownik坦w, liczby i rodzaju oferowanych usug.
- 19. Infrastruktura sieciowa Podzia sieci komputerowych ze wzgldu na obszar zajmowany przez sie: LAN (Local Area Network) - sie lokalna, MAN (Metropolitan Area Network) - sie miejska, WAN (Wide Area Network) sie rozlega PAN (Private Area Network) sie prywatna LAN 皆庄艶 prywatna obejmujca pojedynczy budynek lub grup budynk坦w w obszarze o rednicy do kilku kilometr坦w. Powszechnie u甜ywana do czenia komputer坦w osobistych i stacji roboczych w celu udostpniania zasob坦w i wymiany informacji. Odlego do 100 km Sieci lokalne charakteryzuje wysoka niezawodno dziaania
- 20. MAN 皆庄艶 miejska, czy oddzielne sieci LAN na przestrzeni jednego miasta lub aglomeracji. Wzgldy formalne oraz wzgldy bezpieczestwa sprawiaj, 甜e poczenia te maj na og坦 charakter typowy dla sieci rozlegych. Do zada sieci metropolitalnych nale甜y czenie indywidualnych komputer坦w, g坦wnie os坦b prywatnych do Internetu. Konstrukcja sieci metropolitalnych oparta jest zazwyczaj na sieci szkieletowej, do kt坦rej podczane s sieci lokalne r坦甜nego rodzaju organizacji oraz os坦b prywatnych za pomoc indywidualnych czy typowych dla sieci rozlegych. POZMAN Miejska 皆庄艶 Komputerowa POZMAN zbudowana zostaa w caoci na bazie pocze wiatowodowych. Szkieletowe cza wiatowodowe maj struktur fizycznego piercienia z kilkoma ciciwami. 皆庄艶 wiatowodowa obejmuje obszar prawie caego Poznania.
- 21. POZMAN Pocztkowo w szkielecie sieci POZMAN stosowana bya technologia FDDI, kt坦ra jest obecnie zastpiona nowoczesn technologi ATM. Poczenia pomidzy najwa甜niejszymi wzami ATM w sieci POZMAN pracuj z prdkoci transmisji 622 Mbit/s, Wzy dostpowe s doczone do szkieletu sieci z prdkoci 155 Mbit/s. POZMAN 皆庄艶 POZMAN jest doczona do krajowej sieci szerokopasmowej POL-34, czcej miejskie akademickie sieci komputerowe. Poczenia z najwa甜niejszymi polskimi operatorami telekomunikacyjnymi: TP S.A., Tel-Energo, TelBank, PKP, NASK (przez sie POL-34) i Internet Partners.
- 22. WAN WAN sie rozlega czca ze sob sieci MAN na terenie jednego kraju. sieci WAN okrelane s czasem jako "sieci dalekiego zasigu" (ang. Long haul network). najczciej korzysta si z dzier甜awionych czy telekomunikacyjnych, realizowanych w technologii ATM i Frame-Relay, kt坦re pozwalaj na transmisj z prdkoci od 30 Mbps do kilku Gbps. WAN
- 23. WAN W Polsce typowe sieci rozlege to: sie POLPAK-T (operator TP S.A.), sieci NASK (Naukowo - Akademickie Sieci Komputerowe Sp. z o o ), PIONIER PIONIER 皆庄艶 wiatowodowa PIONIER aktualnie jest wykorzystywana do: obsugi akademickiej sieci Internet budowy dedykowanej sieci dla pocze pomidzy centrami superkomputerowymi (orodkami KDM) rozwoju sieci regionalnych (poprzez udostpnienie akademickim sieciom MAN w坦kien wiatowodowych, wykorzystywanych do obsugi jednostek terenowych administracji rzdowej i samorzdowej, szk坦, szpitali,...)
- 24. PIONIER PIONIER czy 19 akademickich sieci MAN wasnymi czami o szybkoci 2 x 10Gbit/s (technologia DWDM) oraz 2 akademickie sieci MAN z wykorzystaniem lambdy asynchronicznej dzier甜awionej od Telekomunikacji Kolejowej, na kt坦rej to lambdzie uruchomiono poczenie w technologii 1 GE. Do zbudowania pocze transmisyjnych PIONIER wykorzystano w坦kna wiatowodowe G. 652 i G.655, kt坦re obsadzono systemem DWDM firmy ADVA. PIONIER
- 25. PIONIER NASK 皆庄艶 NASK-WAN ma 43 wzy, 皆庄艶 poczona jest z zagranic przez Szwecj czem o maksymalnej przepustowoci 155 Mb/s wewntrz kraju mo甜liwe s transmisje do 34 Mb/s. G坦wne wzy sieci IP poczone s poprzez sie szkieletow, zbudowan na bazie protokou Frame Relay i ATM mniejsze wzy doczone s do szkieletu czami cyfrowymi lub analogowymi - zale甜nie od zapotrzebowania klient坦w i mo甜liwoci operator坦w telekomunikacyjnych.
- 26. NASK POLPAK-T Operatorem sieci jest Centrum Usug Teleinformatycznych; jest ona podstaw infrastruktury teleinformatycznej TP SA. Porty abonenckie mog pracowa z prdkoci transmisji od 64 kb/s do 2048 kb/s. Obecnie sie bazuje na protokole Frame Relay; docelowo bdzie rozbudowywana jako ATM z prdkoci 155 Mb/s.
- 27. POLPAK-T Midzy Bydgoszcz, Gdaskiem, Lublinem, odzi, Katowicami, Krakowem, Olsztynem, Poznaniem, Warszaw i Wrocawiem uruchomiony jest szkielet sieci ATM na strumieniu E3 (34 Mb/s). 皆庄艶 ma poczenie z USA o przepustowoci 45 Mb/s POLPAK-T
- 28. POL34 Szybka sie wiatowodowa o przepustowoci 34 Mb/s, korzysta z czy w kablach energetycznych operatora Tel- Energo SA (maksymalna mo甜liwa przepustowo 622 Mb/s). W Warszawie znajduje si wze sieci, do kt坦rego przyczony jest polski SunSITE (ICM). Aktualna struktura sieci POL-34 POL34 POL34 ma tak甜e swoje cze zagraniczne o przepustowoci 34 Mb/s - do europejskiej sieci TEN-155. POL34 dostpna jest praktycznie tylko dla rodowisk akademickich.
- 29. PAN Sieci prywatne (PAN), to konstrukcje stosowane g坦wnie w domach i niewielkich biurach. Charakteryzuje je niewielki zasig geograficzny (do ok. 10m) i do du甜a r坦甜norodno medi坦w, jak: skrtka UTP komunikacja bezprzewodowa WLAN BlueTooth Podczerwie Itp.. PAN G坦wny cel istnienia takiej sieci, to komunikacja pojedynczego komputera z Internetem, czenie do komputera urzdze peryferyjnych, urzdze typu laptop, palmtop, telefon kom坦rkowy, telefony VoIP.
- 30. Internet sie sieci Potrzeba komunikacji z zasobami, kt坦re znajduj si w sieciach poza struktur lokalnej organizacji. Przykady tego typu komunikacji: wysyanie poczty e-mail do kolegi w innym kraju, dostp do informacji lub produkt坦w znajdujcych si na stronach internetowych, uzyskanie dostpu do pliku na komputerze ssiada, wykorzystanie komunikatora do porozumiewania si z rodzin mieszkajc w innym miecie, ledzenie dokona ulubionego zespou sportowego w telefonie kom坦rkowym. Internet sie sieci Intersie globalna siatka poczonych ze sob sieci. Najbardziej znan i powszechnie wykorzystywan intersieci jest Internet. Internet jest tworzony poprzez poczenie sieci nale甜cych do dostawc坦w usug internetowych (ang. ISP - Internet Service Provider). Zapewnienie efektywnej komunikacji w obrbie tej r坦甜norodnej architektury wymaga wykorzystania zgodnych i znanych technologii i protoko坦w oraz cigej wsp坦pracy midzy organizacjami administrujcymi poszczeg坦lnymi sieciami.
- 31. Internet - rodowisko rozproszone 1989 Formalnie przestaje istnie ARPANET. Internet rozwija si dalej. 1969 Powstanie ARPAnetu, 1970 Uruchomiony pierwszy serwer FTP. 1994 powstaje Yahoo!, pierwszy SPAM 1985 Rejestracja symbolics.com 1990 narodziny WWW, Polska w sieci 1995 powstaje Netscape Navigator, 1974 Po raz pierwszy 1957 utworzenie agencji ARPA pojawia si sowo Internet 1983 Z sieci ARPANET zostaje wydzielona cz wojskowa tworzc MILNET. W 1971 sie ta liczya sobie 13 wz坦w, a 1973 ARPANET staje si w 1973 roku - ju甜 35. sieci midzynarodow Jak wyglda Internet?
- 32. Protokoy sieciowe Aby wiadczy usugi, urzdzenia poczone poprzez medium musz by zarzdzane zgodnie z reguami lub protokoami. Protokoy okrelaj reguy wykorzystywane przez urzdzenia sieciowe podczas wzajemnej komunikacji. Grup powizanych ze sob protoko坦w wymaganych do zapewnienia komunikacji nazywamy zestawem protoko坦w. Zestaw protoko坦w musi zawiera dokadne wymagania dotyczce ich wsp坦dziaania.
- 33. Protokoy sieciowe - zadania Zestawy protoko坦w sieciowych opisuj nastpujce procesy: format lub struktur wiadomoci, metod wymiany informacji midzy urzdzeniami sieciowymi po cie甜kach prowadzcych do innych sieci, W jaki spos坦b i kiedy urzdzenia sieciowe wysyaj sobie informacje systemowe lub informacje o bdach, nawizywanie i koczenie sesji komunikacyjnych. Protokoy sieciowe - zadania
- 34. Model odniesienia i protoko坦w Istniej dwa podstawowe typy modeli sieciowych: model protoko坦w i model odniesienia. Model protoko坦w schemat, hierarchiczny zbi坦r powizanych protoko坦w reprezentujcy funkcjonalno wymagan, aby poredniczy pomidzy sieci midzyludzk a sieci danych. Model odniesienia dostarcza wsp坦lny punkt widzenia do utrzymania sp坦jnoci wr坦d wszystkich typ坦w protoko坦w i usug sieciowych, podstawowym celem modelu odniesienia jest pomoc w jasnym zrozumieniu zastosowanych funkcji oraz proces坦w. Model odniesienia i protoko坦w Model TCP/IP (ang. Transmission Control Protocol / Internet Protocol) jest modelem protoko坦w poniewa甜 opisuje funkcje, kt坦re wystpuj na ka甜dej z warstw w ramach zestawu TCP/IP. Model OSI (ang. Open Systems Interconnection) jest najbardziej znanym modelem odniesienia. Jest stosowany do projektowania sieci przenoszcych dane, tworzenia specyfikacji operacji i do rozwizywania problem坦w. Modele TCP/IP oraz OSI s uwa甜ane za podstawowe. S stosowane do opisu funkcjonalnoci sieci.
- 35. Model odniesienia i protoko坦w Model TCP/IP Definiuje on cztery kategorie funkcji, kt坦re musz wystpi aby komunikacj mo甜na byo uzna za udan. Architektura zbioru protoko坦w TCP/IP odzwierciedla struktur tego modelu. Ze wzgldu na to, model sieci Internet jest czsto okrelany jako model TCP/IP. Na temat standardu oraz protoko坦w TCP/IP s prowadzone dyskusje na forum publicznym. Definicje s p坦添niej og坦lnie dostpne RFC (ang. Requests for Comments), RFC zawieraj one dwa elementy: formaln specyfikacj protoko坦w komunikacyjnych oraz zasoby, kt坦re opisuj u甜ycie protoko坦w.
- 36. Model TCP/IP Model odniesienia OSI Model OSI (ang. Open Systems Interconnection) - abstrakcyjny model zbudowany w oparciu o warstwy, kt坦ry zosta opracowany celem uatwienia projektowania protoko坦w sieciowych. Model OSI dzieli procesy sieciowe na siedem logicznych warstw Ka甜da warstwa ma unikaln funkcjonalno oraz przypisane okrelone usugi i protokoy. Jako model odniesienia, model OSI dostarcza obszern list funkcji oraz usug, kt坦re mog zaistnie w ka甜dej z warstw. Opisuje on tak甜e interakcj ka甜dej z warstw z warstwami poo甜onymi bezporednio pod i nad.
- 37. Model odniesienia OSI W modelu TCP/IP warstwy s rozr坦甜niane po nazwach, w modelu OSI, do warstw czciej odwouje si po numerze ni甜 po nazwie. Model odniesienia OSI Warstwa aplikacji - umo甜liwia komunikacj pomidzy stacj robocz w sieci a czowiekiem z niej korzystajcym Warstwa prezentacji - dostarcza wsp坦lnej reprezentacji danych transferowanych midzy warstwami aplikacji Warstwa sesji - dostarcza usugi dla warstwy prezentacji do sterowania dialogiem oraz zarzdzania wymian danych Warstwa transportowa - definiuje usugi segmentacji, transferu oraz skadania danych dla kocowych jednostek komunikujcych si poprzez sie
- 38. Model odniesienia OSI Warstwa sieci - dostarcza usugi do wymiany pojedynczych fragment坦w danych przez sie pomidzy zdefiniowanymi urzdzeniami kocowymi Warstwa cza danych - opisuje metody wymiany ramek pomidzy urzdzeniami poczonymi wsp坦lnym medium Warstwa fizyczna - opisuje mechaniczne, elektryczne funkcjonalne oraz proceduralne rodki do aktywacji, zarzdzania i deaktywacji fizycznego poczenia su甜cego do transmisji bit坦w pomidzy urzdzeniami sieciowymi Model OSI a TCP/IP Protokoy, kt坦re tworz stos protoko坦w TCP/IP mog zosta opisane w terminologii u甜ywanej w modelu odniesienia OSI.
- 39. Warstwa aplikacji Warstwa aplikacji jest odpowiedzialna za bezporedni dostp do proces坦w, kt坦re zarzdzaj komunikacj w sieci. Su甜y jako 添r坦do i cel komunikacji w sieciach danych. Jest to warstwa zapewniajca interfejs pomidzy aplikacjami, kt坦rych u甜ywamy do komunikacji, a sieci poprzez kt坦r nasze komunikaty s transmitowane Warstwa aplikacji modelu TCP/IP zawiera wiele protoko坦w, kt坦re udostpniaj okrelone funkcje dla wielu aplikacji u甜ytkownik坦w kocowych. Aplikacje, protokoy i usugi warstwy aplikacji umo甜liwiaj u甜ytkownikom wsp坦dziaanie. 皆庄艶 Internet - warstwa aplikacji
- 40. Oprogramowanie warstwy aplikacji W warstwie aplikacji istniej dwa typy oprogramowania (proces坦w), kt坦re umo甜liwiaj dostp do sieci. S to aplikacje oraz usugi. Aplikacje s oprogramowaniem u甜ywanym do komunikacji lub do pracy w sieci. Usugi warstwy aplikacji obsuguj interfejs sieci; s transparentne dla u甜ytkownika - cz go z sieci i przygotowuj dane do wysania. Aplikacje u甜ytkownika, usugi i protokoy warstwy aplikacji
- 41. Protokoy warstwy aplikacji Ustalaj zasady rzdzce wymian danych pomidzy aplikacjami a usugami uruchomionymi na uczestniczcych w komunikacji urzdzeniach. Okrelaj struktury danych oraz typy przesyanych komunikat坦w. Komunikat mo甜e reprezentowa 甜danie usugi, potwierdzenie, dane, status lub bd. Definiuj r坦wnie甜 spos坦b konwersacji zapewniajc, 甜e wysany komunikat spotka si z waciw reakcj oraz 甜e w czasie dotarcia danych zostan uruchomione waciwe usugi. Protokoy warstwy aplikacji DNS (ang. Domain Name System) - protok坦 u甜ywany do odwzorowywania nazw w sieci Internet na adresy IP; HTTP (ang. Hypertext Transfer Protocol) - protok坦 u甜ywany do przesyania plik坦w tworzcych strony WWW; SMTP (ang. Simple Mail Transfer Protocol) - protok坦 u甜ywany do przesyania wiadomoci poczty elektronicznej wraz z zacznikami;
- 42. Protokoy warstwy aplikacji Telnet (ang. Telecommunication Network) - protok坦 emulacji terminala umo甜liwiajcy komunikacj ze zdalnym urzdzeniem; FTP (ang. File Transfer Protocol) - protok坦 u甜ywany do interaktywnego przesyania plik坦w pomidzy systemami. Dostp do zdalnych urzdze W czasie pracy na urzdzeniu przyczonym do sieci (np. PC, laptop, PDA, telefon kom坦rkowy) mo甜emy korzysta z danych przechowywanych na innym urzdzeniu. W takim przypadku musimy uzyska dostp do zdalnego urzdzenia, na kt坦rym te dane s fizycznie przechowywane. Dostarczanie danych z serwera mo甜e by realizowane na 甜danie klienta lub pomidzy urzdzeniami, kt坦re dziaaj w sieci peer-to-peer, gdzie relacja klient-serwer jest nawizywana w spos坦b zale甜ny od tego, kt坦re urzdzenie w danym czasie jest 添r坦dem, a kt坦re celem.
- 43. Model klient-serwer Architektura sieciowa w kt坦rej klient czy si z serwerem w celu skorzystania z jego usug Model klient-serwer Klient rozpoczyna wymian danych wysyajc 甜danie do serwera, kt坦ry odpowiada poprzez wysanie jednego lub wicej strumieni danych do klienta. W 甜argonie sieciowym: urzdzenie, kt坦re odpowiada na 甜dania aplikacji klienta, nazywane jest serwerem. Serwer przechowuje dane w celu wsp坦dzielenia ich z systemami klienckimi (strony WWW, dokumenty, bazy danych, zdjcia, filmy, pliki audio) Protokoy warstwy aplikacji opisuj format 甜da i odpowiedzi pomidzy klientami i serwerami.
- 44. Serwery W architekturze klient-serwer serwer uruchamia usug lub proces nazywany demonem. Demony "nasuchuj" 甜da napywajcych od klienta, tzn. s one zaprogramowane tak, aby odpowiada na ka甜de 甜danie, kt坦re przybyo do serwera i kt坦re jest skierowane do usugi obsugiwanej przez demona. Serwery
- 45. Model peer-to-peer Model ten dotyczy architektury: sieci peer-to-peer aplikacji peer-to-peer (P2P). Obie formy maj podobne cechy, jednak w praktyce dziaaj inaczej. Sieci peer-to-peer W sieci peer-to-peer dwa komputery (lub wicej) s poczone ze sob poprzez sie i mog one wsp坦dzieli zasoby (tj. drukarki czy pliki) bez pomocy dedykowanego serwera. Ka甜de podczone urzdzenie kocowe (peer) mo甜e dziaa jako serwer lub klient. Role (klient i serwer) s ustalane na podstawie 甜da. Sieci peer-to-peer swoje zasoby decentralizuj. Dane nie musz by przechowywane na dedykowanym serwerze, 甜eby mogy zosta udostpnione.
- 46. Sieci peer-to-peer Przykady: Prosta sie domowa z dwoma poczonymi komputerami, kt坦re wsp坦dziel drukark U甜ytkownicy tej sieci mog r坦wnie甜 przygotowa swoje komputery do wsp坦dzielenia plik坦w, uruchomienia gier sieciowych czy wsp坦dzielenia poczenia internetowego. Podczone do du甜ej sieci dwa komputery, kt坦re u甜ywaj oprogramowania w celu wsp坦dzielenia swoich zasob坦w poprzez sie. Sieci peer-to-peer
- 47. Aplikacje peer-to-peer Aplikacje peer-to-peer (P2P) pozwalaj urzdzeniom dziaa jako klient i serwer w ramach tej samej komunikacji. W tym modelu ka甜dy klient jest serwerem, a ka甜dy serwer - klientem. Oba urzdzenia mog inicjowa komunikacj i oba w r坦wnym stopniu bior udzia w jej procesie. Aplikacje peer-to-peer Aplikacja peer-to-peer wymaga, aby ka甜de urzdzenie dostarczao interfejsu u甜ytkownikom, a usugi byy uruchamiane w tle. Uruchomienie okrelonej aplikacji peer-to-peer uruchamia w tle wymagane usugi i r坦wnoczenie wywouje interfejs u甜ytkownika. Dopiero w坦wczas mo甜liwa jest bezporednia komunikacja urzdze. Aplikacje peer-to-peer mog by stosowane w sieciach: peer-to-peer, klient-serwer oraz w sieci Internet.
- 48. Aplikacje peer-to-peer Powszechnie u甜ywane protokoy i usugi
- 49. Protok坦 i usuga DNS Urzdzenia mog bra udzia w wysyaniu i odbieraniu komunikat坦w dziki numerycznym adresom IP, kt坦rymi s oznaczane. W Internecie takie nazwy domen jak np. www.cisco.com s du甜o atwiejsze do zapamitania ni甜 adres 198.133.219.25 W celu automatycznego wizania nazw domen z adresami utworzono tzw. system nazw domenowych - DNS. DNS wykorzystuje zbi坦r rozproszonych serwer坦w, kt坦re tumacz nazwy na zwizane z nimi numeryczne adresy. Protok坦 i usuga DNS Protok坦 DNS definiuje zautomatyzowan usug, kt坦ra dopasowuje nazwy do wymaganych numerycznych adres坦w sieciowych. Opisuje format zapyta i odpowiedzi oraz formaty danych. Protok坦 DNS w procesie komunikacji u甜ywa pojedynczej struktury informacji zwanej komunikatem. Format ten u甜ywany jest do wszelkiego typu zapyta klienta i odpowiedzi serwera, informacji o bdach czy komunikat坦w RR (ang. Resource Record) przesyanych pomidzy serwerami.
- 50. Protok坦 i usuga DNS Protok坦 i usuga DNS DNS jest usug opart na modelu klient-serwer. Klient DNS dziaa jako usuga sama w sobie. Klient DNS, czasem okrelany mianem DNS resolver, wspiera rozwizywanie nazw dla innych aplikacji sieciowych oraz usug, kt坦re tego potrzebuj. W czasie konfiguracji urzdzenia sieciowego zwykle podajemy jeden lub wicej adres坦w serwer坦w DNS, kt坦re klient DNS mo甜e wykorzysta do odwzorowywania nazw.
- 51. Protok坦 i usuga DNS Zwykle dostawca usug internetowych przydziela adresy, kt坦re mog by u甜ywane przez serwery DNS. Kiedy aplikacja u甜ytkownika 甜da poczenia ze zdalnym urzdzeniem za pomoc nazwy, klient DNS wysya zapytanie o odwzorowanie tej nazwy na adres numeryczny do jednego ze zdefiniowanych serwer坦w DNS. Protok坦 i usuga DNS Systemy operacyjne komputer坦w udostpniaj u甜ytkownikom narzdzie zwane nslookup, kt坦re umo甜liwia manualne wysanie zapytania do serwera DNS w celu odwzorowania danej nazwy hosta. Narzdzie to mo甜e by r坦wnie甜 stosowane w celu rozwizywania problem坦w zwizanych z odwzorowywaniem nazw lub do weryfikacji aktualnego stanu serwer坦w DNS.
- 52. Protok坦 i usuga DNS Zwykle dostawca usug internetowych przydziela adresy, kt坦re mog by u甜ywane przez serwery DNS. Kiedy aplikacja u甜ytkownika 甜da poczenia ze zdalnym urzdzeniem za pomoc nazwy, klient DNS wysya zapytanie o odwzorowanie tej nazwy na adres numeryczny do jednego ze zdefiniowanych serwer坦w DNS. Protok坦 i usuga DNS Serwer DNS zapewnia odwzorowywanie nazw poprzez demona, kt坦ry czsto okrelany jest mianem named. Serwer DNS opisuje domeny za pomoc tzw. rekord坦w zasobowych (ang. resource record, RR). Rekordy te zawieraj nazw, adres oraz typ rekordu. Kiedy klient wykonuje zapytanie, proces serwera "named", w celu samodzielnego rozwizania nazwy, najpierw przeglda wasne rekordy. Je甜eli operacja ta zakoczy si niepowodzeniem, kontaktuje si z innymi serwerami.
- 53. Protok坦 i usuga DNS Usuga Klienta DNS, na komputerze PC z systemem operacyjnym Windows, optymalizuje wydajno procesu rozwizywania nazw DNS poprzez przechowywanie poprzednio odwzorowanych nazw w pamici. Polecenie ipconfig /displaydns w systemie Windows XP lub 2000 wywietla wszystkie przechowywane wpisy. Protok坦 i usuga DNS System nazw domenowych ma struktur hierarchiczn. Domeny najwy甜szego poziomu reprezentuj typ organizacji lub kraj pochodzenia. Przykadami domen najwy甜szego poziomu s: .au Australia .co Kolumbia .com - dziaalno komercyjna lub przemys .jp Japonia .org - organizacja non-profit System nazw domenowych funkcjonuje w oparciu o hierarchi zdecentralizowanych serwer坦w, kt坦re przechowuj i utrzymuj rekordy zasob坦w.
- 54. Protok坦 i usuga DNS Protok坦 i usuga DNS Rekordy zasob坦w rejestruj nazwy domen, kt坦re serwer mo甜e odwzorowa oraz alternatywne serwery, kt坦re r坦wnie甜 mog przetwarza 甜dania. Jeli dany serwer posiada rekordy zasob坦w odpowiadajce jego poziomowi w hierarchii, to m坦wi si, 甜e jest on autorytatywny dla tych rekord坦w. Np..serwer nazw w domenie cisco.netacad.net nie byby autorytatywny dla rekordu mail.cisco.com (rekord jest utrzymywany na serwerze domeny wy甜szego poziomu cisco.com).
- 55. Protok坦 i usuga DNS http://www.ietf.org//rfc/rfc1034.txt http://www.ietf.org/rfc/rfc1035.txt Usuga WWW i protok坦 HTTP Kiedy w przegldarce stron WWW wpisujemy adres strony (tzw. URL), przegldarka nawizuje poczenie z usug uruchomion na serwerze korzystajc z protokou HTTP. Przegldarki WWW s aplikacjami klienckimi, kt坦re s u甜ywane do pocze z sieci WWW (ang. World Wide Web) oraz do dostpu do zasob坦w przechowywanych na serwerach WWW.
- 56. Usuga WWW i protok坦 HTTP Protok坦 HTTP powsta on pierwotnie w celu publikowania i pobierania stron HTML obecnie HTTP jest stosowany do przesyania danych w sieci WWW HTTP jest protokoem typu 甜danie/odpowied添 Kiedy klient (zwykle przegldarka WWW) wysya komunikat z 甜daniem strony WWW do serwera, protok坦 HTTP okrela typ tego komunikatu. Podobna sytuacja ma miejsce, gdy serwer wysya odpowied添. Usuga WWW i protok坦 HTTP Trzy najwa甜niejsze typy komunikat坦w to: GET, POST oraz PUT. GET jest prob klienta o dane. Przegldarka wysya 甜danie GET w celu pobrania strony WWW z serwera. Komunikaty POST oraz PUT s u甜ywane w procesie przesyania danych do serwera WWW. Np. kiedy u甜ytkownik wprowadzi dane do formularza umieszczonego na stronie WWW, POST wczy te dane do wiadomoci przesyanej do serwera. PUT przesya dane w postaci plik坦w do serwera WWW.
- 57. Usuga WWW i protok坦 HTTP Usuga WWW i protok坦 HTTP HTTP nie jest bezpiecznym protokoem. Komunikaty POST wysyane s do serwera jawnym tekstem, kt坦ry mo甜e zosta przechwycony i przeczytany. Podobnie, odpowiedzi serwera (zwykle strony HTML) r坦wnie甜 nie s szyfrowane. W sieci Internet, do bezpiecznej komunikacji z serwerem WWW, stosuje si protok坦 HTTP Secure (HTTPS). Do ochrony danych przesyanych pomidzy klientem i serwerem, HTTPS stosuje algorytmy uwierzytelniania i szyfrowania. HTTPS okrela dodatkowe reguy dla przepywu danych pomidzy warstw aplikacji i warstw transportow.
- 58. Wyszukiwanie informacji Dostp bezporedni Znajomo adresu serwera WWW Nawigacja pomidzy stronami WWW w obrbie danego serwera Dostp poredni Portale (Onet, Wirtualna Polska, Interia) Wyszukiwarki sieciowe (Google, Yahoo, Altavista, Infoseek, Yahoo) Zasady wyszukiwania informacji Domylnie jest stosowany operator AND Mo甜na wyszuka strony, na kt坦rych cz hase z zapytania nie musi wystpowa jednoczenie nale甜y u甜y operatora OR Wyszukiwanie dokadnych fraz u甜ycie frazy w cudzysowach np. Pan Tadeusz U甜ycie operatora + nie pomijanie s坦w przy wyszukiwaniu U甜ycie operatora - wykluczenie w wynikach wyszukiwania pewnych stron (chcemy dowiedzie si czego o telefonach kom坦rkowych, ale nie chcemy kupi telefonu telefon kom坦rkowy sklep)
- 59. Usuga E-MAIL i protokoy SMTP/POP Poczta elektroniczna (e-mail) - najbardziej popularna usuga sieciowa Do napisania wiadomoci potrzebna jest aplikacja nazywana klientem poczty elektronicznej lub MUA (ang. Mail User Agent), pozwalajca na wysyanie wiadomoci i umieszczanie ich w skrzynkach pocztowych. Oba procesy s niezale甜ne. Do pobierania wiadomoci z serwera pocztowego klient u甜ywa protokou POP lub IMAP. Proces wysyania wiadomoci opisuje protok坦 SMTP. Zwykle klient e-mail dostarcza funkcjonalno obu protoko坦w w ramach jednej aplikacji. Usuga E-MAIL i protokoy SMTP/POP
- 60. Procesy serwera E-MAIL Serwer poczty elektronicznej obsuguje dwa niezale甜ne procesy: MTA (ang. Mail Transfer Agent) MDA (ang. Mail Delivery Agent) Agent MTA Agent MTA jest u甜ywany do przekazywania poczty elektronicznej. Agent MTA otrzymuje wiadomoci od klienta e-mail (MUA) lub od innego agenta MTA i w oparciu o zawarto nag坦wka wiadomoci decyduje, jak wiadomo musi by przekazywana, aby osigna sw坦j cel. Jeli list jest adresowany do u甜ytkownika, kt坦ry posiada skrzynk pocztow na lokalnym serwerze, to list jest przekazywany do agenta MDA. Natomiast jeli skrzynka pocztowa adresata znajduje si na innym serwerze, agent MTA przekazuje list do agenta MTA na odpowiednim serwerze.
- 61. Agent MDA Agent MDA zarzdza dostarczaniem wiadomoci e-mail pomidzy serwerami i klientami. Agent MDA umieszcza poczt otrzyman od agenta MTA w skrzynkach pocztowych odpowiednich u甜ytkownik坦w. Agent MDA mo甜e r坦wnie甜 zajmowa si problemami zwizanymi z kocow faz dostarczania wiadomoci, np. skanowanie w poszukiwaniu wirus坦w, filtrowanie spamu potwierdzenia odebrania wiadomoci. Procesy serwera E-MAIL
- 62. Protokoy SMTP i POP Do obsugi poczty elektronicznej stosuje si m.in. dwa protokoy: POP oraz SMTP POP i POP3 (ang. Post Office Protocol, version 3) s protokoami dostarczania poczty przychodzcej typu klient- serwer. Protokoy te dostarczaj poczt z serwera pocztowego do klienta (MUA). SMTP (ang. Simple Mail Transfer Protocol) zarzdza procesem przesyania poczty wychodzcej od klienta do serwera pocztowego (MDA), jak r坦wnie甜 pomidzy serwerami (MTA). SMTP umo甜liwia przesyanie poczty elektronicznej pomidzy r坦甜nymi typami serwer坦w i oprogramowania klienta oraz wymian korespondencji w sieci Internet. Protokoy SMTP i POP Format wiadomoci protokou SMTP oparty jest o sztywny zbi坦r komend i odpowiedzi. Te komendy wspieraj procedury u甜ywane w SMTP, takie jak: zainicjowanie sesji, transakcja poczty, weryfikacja nazw skrzynek pocztowych, powikszanie listy adresowej, otwieranie i zamykanie wymiany.
- 63. Protokoy SMTP i POP Przykadowe komendy protokou SMTP: HELO - identyfikuje proces klienta SMTP z procesem serwera SMTP, EHLO - nowsza wersja komendy HELO zawierajca rozszerzone funkcje, MAIL FROM - identyfikuje nadawc, RCPT TO - identyfikuje odbiorc, DATA - identyfikuje tre wiadomoci. Protokoy SMTP i POP
- 64. Protok坦 MIME MIME (ang. Multipurpose Internet Mail Extensions), jest standardem przesyania poczty elektronicznej (nowszym od SMTP), Zalecany w sieci Internet (RFC 1590), Umo甜liwia w odr坦甜nieniu od SMTP doczanie do tekstowych plik坦w pocztowych informacji w r坦甜nych formatach w tym graficznych. Protok坦 MIME Wiadomo w standardzie MIME zawiera dodatkowe nag坦wki: Content-type okrela typ danych zawartych w wiadomoci Content-Transfer-Encoding okrela spos坦b kodowania danych MIME-Version okrela wersj standardu Content-ID wyznacza wiadomo waciw Content-Description Komentarz do zawartoci
- 65. FTP FTP (ang. File Transfer Protocol) protok坦 do obsugi przesyania plik坦w pomidzy klientem i serwerem. Klient FTP jest uruchamian na komputerze aplikacj, kt坦ra jest u甜ywana do wysyania i pobierania plik坦w z serwera z uruchomionym demonem FTP (FTPd). FTP Aby przesyanie plik坦w zakoczyo si powodzeniem, FTP wymaga dw坦ch pocze pomidzy klientem i serwerem: do przesyania komend i odpowiedzi - na porcie 21 TCP - jest u甜ywane do kontroli ruchu i przenosi komendy klienta oraz odpowiedzi serwera. do faktycznego przesyania pliku - na porcie 20 TCP - jest u甜ywane do faktycznego transferu pliku i tworzone ka甜dorazowo, gdy plik jest przesyany.
- 66. FTP FTP Przykady program坦w bdcych klientami FTP CuteFTP Droppy FileZilla SmartFTP WinSCP
- 67. DHCP Usuga DHCP (ang. Dynamic Host Configuration Protocol) umo甜liwia urzdzeniom w sieci otrzymywanie adres坦w IP i innych informacji z serwera DHCP. Usuga automatyzuje przypisywanie adres坦w IP, masek podsieci, bramy i innych parametr坦w sieciowych. DHCP pozwala hostom otrzyma adres IP dynamicznie, kiedy tylko zostan podczone do sieci. Usuga DHCP jest preferowana w wikszych sieciach lokalnych lub tam, gdzie czsto zmieniaj si u甜ytkownicy. DHCP Adresy przydzielane przez DHCP nie s na stae przypisywane do host坦w - s one dzier甜awione na okrelony czas. Serwer DHCP znajduje si zwykle po stronie dostawcy usug internetowych (ISP), a host w sieci domowej uzyskuje konfiguracj IP bezporednio z tego serwera. Serwer DHCP zapewnia unikalno wszystkich adres坦w IP. DHCP mo甜e powodowa zagro甜enie bezpieczestwa, poniewa甜 dowolne urzdzenie poczone z sieci mo甜e otrzyma adres IP.
- 68. DHCP Gdy urzdzenie jest uruchamiane lub podczane do sieci, klient DHCP rozgasza pakiet DHCP DISCOVER w celu zidentyfikowania dostpnych serwer坦w DHCP. Serwer DHCP odpowiada pakietem DHCP OFFER, kt坦ry zawiera zaoferowany adres IP, mask podsieci, adres serwera DNS oraz bram domyln, jak r坦wnie甜 czas trwania dzier甜awy. Jeli w sieci jest wicej serwer坦w DHCP, klient mo甜e otrzyma wiele pakiet坦w DHCP OFFER i musi wtedy dokona wyboru oraz rozgosi pakiet DHCP REQUEST, kt坦ry zawiera informacj o wybranym serwerze Serwer zwraca komunikat DHCP ACK potwierdzajc tym samym, 甜e dzier甜awa dosza do skutku. DHCP
- 69. Usugi wsp坦dzielenia plik坦w i protok坦 SMB SMB (ang. Server Message Block) stosowany jest do udostpniania plik坦w. Protok坦 SMB opisuje on struktur wsp坦dzielonych zasob坦w sieciowych, takich jak katalogi, pliki, drukarki czy porty szeregowe. Jest to protok坦 typu 甜danie-odpowied添 klienci nawizuj dugoterminowe poczenia z serwerem. Po ustanowieniu poczenia, u甜ytkownik klienta ma dostp do zasob坦w na serwerze tak, jakby zasoby byy lokalne dla hosta klienta. Usugi wsp坦dzielenia plik坦w i protok坦 SMB Usugi drukowania oraz wsp坦dzielenie plik坦w za pomoc SMB stanowi podstaw sieci Microsoft. Systemy operacyjne LINUX oraz UNIX umo甜liwiaj wsp坦dzielenie zasob坦w z sieciami Microsoft za pomoc oprogramowania SAMBA, kt坦rego budowa oparta jest na protokole SMB. Systemy operacyjne Apple Macintosh r坦wnie甜 obsuguj wsp坦dzielenie zasob坦w u甜ywajc protokou SMB.
- 70. Usugi wsp坦dzielenia plik坦w i protok坦 SMB Usugi wsp坦dzielenia plik坦w i protok坦 SMB Wszystkie komunikaty SMB maj wsp坦lny format: nag坦wki maj stay rozmiar, natomiast parametry i dane - zmienny. Komunikaty SMB mog: rozpoczyna, uwierzytelnia i przerywa sesje; kontrolowa dostp do plik坦w i drukarek; pozwoli aplikacji wysya i odbiera komunikaty do i z innych urzdze.
- 71. Usugi wsp坦dzielenia plik坦w i protok坦 SMB Usugi P2P i protok坦 Gnutella Aplikacje P2P - oparte na protokole Gnutella - umo甜liwiaj ludziom udostpnianie swoich plik坦w (zgromadzonych na twardych dyskach), w celu pobrania ich przez innych u甜ytkownik坦w. Oprogramowanie klienta zgodne z protokoem Gnutella pozwala u甜ytkownikom poczy si przez Internet z usugami protokou Gnutella, zlokalizowa i mie dostp do zasob坦w udostpnionych przez inne urzdzenia. Istnieje wiele aplikacji obsugujcych protok坦 Gnutella, m.in. BearShare, Gnucleus, LimeWire (zaprezentowany na rysunku), Morpheus, WinMX oraz XoloX.
- 72. Usugi P2P i protok坦 Gnutella Wiele aplikacji P2P nie zapisuje w centralnej bazie danych wszystkich plik坦w dostpnych na urzdzeniach uczestniczcych w wymianie. To urzdzenia te odpowiadaj na zapytania o dostpno odpowiednich plik坦w. Usugi P2P i protok坦 Gnutella
- 73. Usugi P2P i protok坦 Gnutella Kiedy u甜ytkownik jest poczony z usug Gnutella, jego aplikacje poszukuj innych wz坦w Gnutella, z kt坦rymi mogyby si poczy. Wzy te obsuguj zapytania o lokalizacj zasob坦w i odpowiadaj na 甜dania i zarzdzaj komunikatami kontrolnymi Protok坦 Gnutella definiuje pi typ坦w pakiet坦w: ping - do wyszukiwania urzdze, pong - odpowied添 na ping, query - do lokalizacji pliku, query hit - odpowied添 na zapytanie, push - 甜danie pobrania pliku. Usugi P2P i protok坦 Gnutella
- 74. Usugi i protok坦 Telnet Kiedy powstay sieci, ludzie potrzebowali metody, kt坦ra pozwoli na zdalny dostp do komputer坦w tak, jak to miao miejsce w przypadku poczonych terminali. Telnet dostarcza standardow metod emulacji terminala tekstowego dajc w ten spos坦b mo甜liwo pracy zdalnej na komputerach podczonych do sieci. Zar坦wno sam protok坦, jak i implementujce go oprogramowanie klienta, powszechnie nazywane jest Telnetem. Poczenie realizowane za porednictwem protokou Telnet nazywane jest sesj VTY (ang. Virtual Terminal). Usugi i protok坦 Telnet Do poczenia z interfejsem wiersza polece CLI (ang. command line interface) serwera Telnet u甜ywa oprogramowania, kt坦re zapewnia te same cechy sesji terminala, jak w przypadku sesji nawizywanych z fizycznego urzdzenia poczonego z serwerem. W celu wspierania pocze klienta Telnet, serwer uruchamia usug nazywan demonem Telnet. Klient Telnet dostpny jest w wikszoci system坦w operacyjnych. W systemie Microsoft Windows aplikacja Telnet mo甜e zosta uruchomiona z wiersza polece.
- 75. Usugi i protok坦 Telnet Usugi i protok坦 Telnet Protok坦 Telnet wspiera uwierzytelnianie u甜ytkownik坦w, ale nie wspiera szyfrowania danych. W czasie sesji wszystkie dane przesyane s jawnym tekstem. To oznacza, 甜e dane mog zosta przechwycone i przeczytane. Protok坦 SSH (ang. Secure Shell) oferuje alternatywn i bezpieczn metod dostpu do serwera. Struktura SSH zapewnia bezpieczne zdalne logowanie oraz inne bezpieczne usugi sieciowe. SSH zapewnia silniejsze ni甜 Telnet uwierzytelnianie i wspiera szyfrowanie danych w czasie transportu przez sie. Profesjonalici powinni zawsze u甜ywa SSH (jeli to tylko jest mo甜liwe).
- 76. Literatura L.L Peterson, B. S. Davie Sieci komputerowe podejcie systemowe, Nakom, Pozna 2000 V.Amato, W. Lewis Akademia sieci CISCO, Mikom, Warszawa 2001 D.E. Comer Sieci i intersieci, WNT, Warszawa 2001 http://cisco.netacad.net, kurs CCNA