Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης
1 like688 views
εστιάζει στις σχέσεις μεταξύ των διάφορων συστατικών στοιχείων και παρέχει μια κοινή ορολογία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο από τους σχεδιαστές των προγραμμάτων όσο και από αυτούς που θα αναλάβουν την εφαρμογή ή την αξιολόγησή του
Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης
- 1. Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης Ένα βοήθημα για το σχεδιασμό, υλοποίηση και αξιολόγηση ενός σχεδίου εργασίας Χρήστος Σκάρκος http://blogs.sch.gr/skarkchr
- 2. Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης • εστιάζει στις σχέσεις μεταξύ των διάφορων συστατικών στοιχείων και παρέχει μια κοινή ορολογία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο από τους σχεδιαστές των προγραμμάτων όσο και από αυτούς που θα αναλάβουν την εφαρμογή ή την αξιολόγησή του
- 3. Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης • χρησιμοποιείται αρχικά ένα απλό ορθογώνιο κουτί και μερικά βέλη για να επισημανθούν τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος, και συγκεκριμένα: • (α) η δομή του προγράμματος και η διαδικασία, • (β) οι διασυνδέσεις μεταξύ των δραστηριοτήτων του προγράμματος και των αποτελεσμάτων, • (γ) οι σχέσεις μεταξύ των αξιών και των αποτελεσμάτων του προγράμματος και • (δ) οι σχέσεις μεταξύ του προγράμματος και του περιβάλλοντος
- 4. Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης
- 5. Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης Ο προσδιορισμός των συγκεκριμένων εισροών, των περιορισμών και των αποτελεσμάτων δείχνει με ποιο τρόπο συνδέονται μεταξύ τους οι δραστηριότητες μέσα σε ένα πρόγραμμα.
- 6. Τα βασικά χαρακτηριστικά του μοντέλου • Συναλλαγές ή δραστηριότητες • Προσχεδιασμένες ενέργειες που παράγουν μετρήσιμες αλλαγές στη συμπεριφορά των εμπλεκομένων στο πρόγραμμα. • Πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επιφέρουν τις επιθυμητές αλλαγές στους συμμετέχοντες και να είναι συγχρονισμένες με τα άλλα μέρη του προγράμματος. • Στο πρώτο επίπεδο αναφέρονται ως γενικές και στο τελευταίο αναλύονται σε επιμέρους δραστηριότητες.
- 7. Τα βασικά χαρακτηριστικά του μοντέλου • Εισροές είναι οι προϋποθέσεις – προαπαιτούμενα για την υλοποίηση των σχεδιασμένων δραστηριοτήτων. • Τέτοιες εισροές είναι: οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί και άλλοι συνεργάτες, η υλικοτεχνική υποδομή και μέσα διδασκαλίας, ο προϋπολογισμός κ.ά. • Οι εισροές θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως μεταβλητές οι οποίες με την παρουσία ή την απουσία τους βοηθούν ή περιορίζουν την υλοποίηση της δραστηριότητας. Είναι δηλαδή οι παράγοντες που ενεργοποιούν τη δραστηριότητα που αναφέρεται στο ορθογώνιο κουτί.
- 8. Τα βασικά χαρακτηριστικά του μοντέλου • Τα αποτελέσματα είναι οι αλλαγές στη συμπεριφορά ή η δημιουργία νέων καταστάσεων που παρουσιάζονται ως αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων του προγράμματος • Περιγράφονται είτε σε άμεση σχέση με τη συμπεριφορά των «πελατών» είτε ως επακόλουθα τω δραστηριοτήτων • Μπορούν να διακριθούν • Σε αποτελέσματα πρώτης τάξης • αυτά που εμφανίζονται ως άμεση συνέπεια της εφαρμογής του προγράμματος, • Σε αποτελέσματα δεύτερης τάξης • αυτά που εμφανίζονται με πιο έμμεσο τρόπο και δεν απορρέουν σε μεγάλο βαθμό από τις δραστηριότητες του προγράμματος
- 9. Βασικά ερωτήματα επάρκειας του σχεδίου… 1. Είναι η κάθε δραστηριότητα παρατηρήσιμη στην πράξη; 2. Έχουν προσδιοριστεί όλοι οι σημαντικοί περιορισμοί; 3. Υπάρχουν δραστηριότητες ή αποτελέσματα που λείπουν; 4. Υπάρχουν αποτελέσματα που δεν απορρέουν από τις συγκεκριμένες δραστηριότητες ή που δεν έπρεπε να αναμένονται; Μήπως υπάρχουν πολύ λίγες δραστηριότητες που δεν είναι αρκετές για να παραγάγουν ένα επιθυμητό αποτέλεσμα ή αντίθετα, μήπως υπάρχουν περισσότερες από όσες χρειάζονται, κάτι που μπορεί να συνιστά και σπατάλη πηγών;
- 10. Βασικά ερωτήματα επάρκειας του σχεδίου… 5. Θα μπορούσαν τα αποτελέσματα να παραχθούν ανεξάρτητα από τις δραστηριότητες; 6. Υπάρχει λογική αλληλουχία του χαμηλότερου επιπέδου δραστηριότητας με το υψηλότερο επίπεδο; 7. Οι δραστηριότητες και τα αποτελέσματα ικανοποιούν επαρκώς τις ανάγκες για τις οποίες εκπονήθηκε το πρόγραμμα;
- 11. Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης Παράδειγμα Προγράμματος Μουσειακής Αγωγής Πρώτο επίπεδο ανάλυσης του ΠΜΑ. Το κεντρικό κουτί παρουσιάζει το γενικό σκοπό του προγράμματος. Αριστερά παρουσιάζονται οι εισδοχές, τα αποτελέσματα εμφανίζονται στη δεξιά πλευρά του σχεδιαγράμματος προσδιορίζουν τα επιθυμητά αποτελέσματα του προγράμματος στη γενική τους μορφή, ενώ οι παράγοντες που αναμένεται να επιδράσουν περιοριστικά εμφανίζονται πάνω από το κουτί.
- 12. Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης Η πρώτη αρχική δραστηριότητα αναλύεται σε υποδραστηριότητες. Όπως φαίνεται από τα βέλη που ενώνουν το κάθε τετράγωνο η πρώτη δραστηριότητα είναι προαπαιτούμενο για τη δεύτερη, η δεύτερη είναι προαπαιτούμενο για την τρίτη κ.ο.κ. Αυτές οι τέσσερις πρωταρχικές δραστηριότητες αποτελούν ένα πρώτο επίπεδο ανάλυσης του προγράμματος.
- 13. Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης Η εκπαίδευση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και των μουσειοπαιδαγωγών υποδιαιρείται σε δύο επιμέρους δραστηριότητες. Παρατηρούμε, ακόμη, πως τα αποτελέσματα της δραστηριότητας 1.1 αποτελούν εισδοχές για την 1.2, γεγονός που καταδεικνύει πάνω στο σχήμα ότι η 1.1 θα πρέπει να προηγηθεί της 1.2.
- 14. Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης Στο επίπεδο της ετοιμασίας των απαραίτητων μέσων και υλικών για το πρόγραμμα έχουμε πάλι δύο υποδραστηριότητες. Η μια αφορά στην ετοιμασία των υλικών και η άλλη στην ετοιμασία των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για την υλοποίηση του προγράμματος. Οι εισδοχές είναι στην περίπτωση αυτή οι εκπαιδευτικοί που έχουν πλέον επιμορφωθεί και πεισθεί για την αξία του προγράμματος.
- 15. Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης Στο επίπεδο αυτό εξαντλούνται οι δραστηριότητες που θα πραγματοποιηθούν στο μουσείο. Όπως φαίνεται και από το σχεδιάγραμμα η επίσκεψη στο μουσείο αναλύεται σε 4 υποδραστηριότητες.
- 16. Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης Στο 4ο και τελευταίο μέρος του προγράμματος περιγράφεται η δραστηριότητα στο σχολείο, η οποία αναλύεται εμβάθυνση των νεοαποκτηθέντων γνώσεων και στη δημιουργική έκφραση των μαθητών σχετικά με το θέμα.
- 17. Μοντέλο Δομημένης Ιεραρχικής Ανάλυσης • Στην επόμενη διαφάνεια φαίνονται συγκεντρωτικά οι απαραίτητες δραστηριότητες που χρειάζονται για να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα στο σύνολό του.
- 19. Βασικά δομικά στοιχεία του προγράμματος • Μέσα από την μοντελοποίηση του παραπάνω προγράμματος προκύπτουν 4 βασικά δομικά στοιχεία: • Οι εκπαιδευτικοί και οι μουσειοπαιδαγωγοί εκπαιδεύονται. • Ετοιμάζονται τα απαραίτητα υλικά, μέσα και δραστηριότητες. • Επίσκεψη των μαθητών στο μουσείο και εμπλοκή τους στο πρόγραμμα. • Επιστροφή των μαθητών στο σχολείο και εμπλοκή τους σε δημιουργικές δραστηριότητες επέκτασης, εμβάθυνσης και έκφρασης.
- 20. Βασικά δομικά στοιχεία του προγράμματος • Τα δομικά στοιχεία που προκύπτουν από το σχεδιασμό ενός προγράμματος αποτελούν ταυτόχρονα και τους βασικούς άξονες για την αξιολόγησή του.
- 21. Μερικά βασικά ερωτήματα αξιολόγησης ενός προγράμματος 1. Σε ποιο βαθμό το πρόγραμμα που τέθηκε σε εφαρμογή, εφαρμόστηκε όπως είχε σχεδιαστεί; 2. Σε ποιο βαθμό επιτεύχθηκαν οι στόχοι ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του προγράμματος; 3. Ποια είναι τα θετικά στοιχεία που απορρέουν από την εφαρμογή του προγράμματος, σύμφωνα με τις απόψεις των εμπλεκομένων (υπεύθυνοι του προγράμματος, εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς); 4. Ποια είναι τα αρνητικά στοιχεία που απορρέουν από την εφαρμογή του προγράμματος σύμφωνα με τις απόψεις των εμπλεκομένων (υπεύθυνοι του προγράμματος, εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς); 5. Σε ποιους τομείς εντοπίζονται περιθώρια βελτίωσης του προγράμματος σύμφωνα με τις απόψεις των εμπλεκομένων (υπεύθυνοι του προγράμματος, εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς); 6. Πώς συγκρίνεται το πρόγραμμα με άλλα παρόμοια προγράμματα; 7. Το πρόγραμμα παρουσιάζει και άλλα συναφή αποτελέσματα που δεν έχουν προβλεφθεί από την αρχή;
- 22. Βιβλιογραφία Στυλιανίδης, Μ. & Πασιαρδής, Π.(2010), Μοντελοποίηση Προγραμμάτων / Τεχνική Δομημένη Ιεραρχική Ανάλυση, Στο Β. Πασιαρδής, Π. (Επιμ.), ΕΠΑ75Κ: Αξιολόγηση προγραμμάτων και προσωπικού στην εκπαίδευση. Τόμος I: Αξιολόγηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων.(σσ.99-128) Λευκωσία: Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου.