ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Գենետիկայի հիմանական հասկացություննեը
Ժառանգականություն և փոփոխականություն
Գենոտիպ և ֆենոտիպ
Ալեքսանյան Տաթևիկ
9-2 դասարան
Առարկա՝ Կենսաբանություն
 Գինետիկայի զարգացման
հիմնական փուլերը
Գենետիկան գիտություն է օրգանիզմներում
հատկանիշների ժառանգման օրինաչափությունների
մասին : Այն ուսումնասիրում է ժառանգականության և
փոփոխականության օրենքները:
 Ժառանգականության և
փոփոխականություն
Սրանք կենդանի օրգանիզմների հիմնարար հատկություններից
են: Ժառանգականություն ասելով հասկանում ենք ծնողական
օրգանիզմների՝ իրենց հատկանիշները և զարգացման
առանձնահատկությունները հաջորդ սերնդին փոխանցելու
հատկությունը: Այն իրականանում է բազմացման միջոցով :
 Ֆենոտիպ
Ֆեների շարքում առաջնային դեր ունի
որոշակի ՌՆԹ-ների (Նուկլեինաթթուներ) և
պոլիպեպտիդների մոլեկուլների առկայությունը,
նրանք գեների գործունեության անմիջական
արգասիքներն են, ընդ որում յուրաքանչյուր այդպիսի
մոլեկուլի գոյությունը հետևանք է մեկ գենի
աշխատանքի։ Քանի որ
պոլիպեպտիդները բջջի կարևորագույն տարրերի՝
սպիտակուցների, այդ թվում՝ ֆերմենտների,
հիմնական (հաճախ՝ միակ) բաղադրամասերն են,
ապա նրանք վերջին հաշվով պայմանավորում են
մնացած բոլոր ֆեների ձևավորումը։Հայտնի են մի
շարք օրգանիզմների (բակտերիաներ, դրոզոֆիլ,
մարդ և այլն) շատ ֆեների ձևավորման
մեխանիզմները, սակայն դրանք ֆենոտիպի աննշան
մասն են կազմում։ Ֆենոտիպի գոյացման
մեխանիզմների պարզաբանումն ունի կարևոր
տեսական և գործնական նշանակություն։
 Գենոտիպ
 Յուրաքանչյուր օրգանիզմի բոլոր գեների
ամբողջությունը կոչվում է Գենոտիպ:
Սակայն գենոտիպը գեների
մեխանիկական գումար չէ, այլ միմյանց
հանդեպ փոխներգործող գեների
ամբողջություն: Միևնույն տեսակին
պատկանող բոլոր օրգանիզմներում
յուրաքանչյուր գեն գտնվում է որոշակի
քրոմոսոմի միևնույն տեղում կամ
լոկուսում:
 Հարցեր
 . Ինչ գիտություն է գենետիկան?
 2. Ով առաջինը ուսումնասիրեց հատկանիշների
ժառանգման օրինաչափությունները?
 3. Պարզաբանել <<ժառանգություն>> և
<<փոփոխականություն>> հասկացողությունները?
 4. Ինչ է գենը, և որոնք են ալելային գեները?
 1. Գենետիկական գիտություն է օրգանիզմներում հատկանիշների ժառանգման
օրինաչափությունների մասին: Այն ուսումնասիրում է ժառանգականության և
փոփոխականության օրենքները:
 2. Գենետիկայի հիմնադիրը չեխ գիտնական Գրեգոր Մենդելն է, որը 19-րդ դարի
վաթսունական թվականներին առաջինը մշակեց գենետիկական
հետազոտությունների մեթոդները և տվեց հատկանիշների ժառանգման
հիմնական օրինաչափությունները:
 3. Ժառանգականություն ասելով հասկանում ենք ծնողական օրգանիզմների
իրենց հատկանիշները և զարգացման առանձնահատկություններըհաջորդ
սերնդին փոխանցելու հատկությունը:
 4. Քրոմոսոմների հապլոիդ հավաքում, որը բնորոշ է սեռական բջիջներին, միայն
մեկ գեն է պատասխանատու տվյալ հատկանիշի դրսևորման համար, իսկ
մնացած սոմատիկ բջիջներում առկա քրոմոսոմների դիպլոիդ հավաքում` երկու
գեն: Այն գեները գտնվում են հոմոլոգ քրոմոսոմների միևնույն լոկսուսներում և
կոչվում են Ալելային գեներ կամ Ալելներ:

More Related Content

Similar to գենետիկայի հիմանական հասկացություննեը (9)

բջիջ լարիսա
բջիջ լարիսաբջիջ լարիսա
բջիջ լարիսա
luso777
բջիջ լարիսա
բջիջ լարիսաբջիջ լարիսա
բջիջ լարիսա
jenulik
Նուկլեինաթթու
ՆուկլեինաթթուՆուկլեինաթթու
Նուկլեինաթթու
Gevorg Hovhannisyan
սեռի գենետիկա
սեռի գենետիկասեռի գենետիկա
սեռի գենետիկա
hovo sargsyan
նուկլեինաթթուներ
նուկլեինաթթուներնուկլեինաթթուներ
նուկլեինաթթուներ
tatevikaleks-yan
Սպիտակուցների սինթեզ, տրանսկրիպցիա, տրանսլյացիա
Սպիտակուցների սինթեզ, տրանսկրիպցիա, տրանսլյացիաՍպիտակուցների սինթեզ, տրանսկրիպցիա, տրանսլյացիա
Սպիտակուցների սինթեզ, տրանսկրիպցիա, տրանսլյացիա
YuriDanielyan
̸ուտացիաներ
̸ուտացիաներ̸ուտացիաներ
̸ուտացիաներ
mkrtchyanmilushik
կենսաբանությւոն
կենսաբանությւոնկենսաբանությւոն
կենսաբանությւոն
Sargis Meliqyan
Դնթ և ռնթ
Դնթ և ռնթԴնթ և ռնթ
Դնթ և ռնթ
tatevikaleks-yan
բջիջ լարիսա
բջիջ լարիսաբջիջ լարիսա
բջիջ լարիսա
luso777
բջիջ լարիսա
բջիջ լարիսաբջիջ լարիսա
բջիջ լարիսա
jenulik
նուկլեինաթթուներ
նուկլեինաթթուներնուկլեինաթթուներ
նուկլեինաթթուներ
tatevikaleks-yan
Սպիտակուցների սինթեզ, տրանսկրիպցիա, տրանսլյացիա
Սպիտակուցների սինթեզ, տրանսկրիպցիա, տրանսլյացիաՍպիտակուցների սինթեզ, տրանսկրիպցիա, տրանսլյացիա
Սպիտակուցների սինթեզ, տրանսկրիպցիա, տրանսլյացիա
YuriDanielyan
կենսաբանությւոն
կենսաբանությւոնկենսաբանությւոն
կենսաբանությւոն
Sargis Meliqyan

More from tatevikaleks-yan (20)

Interesting facts about gum
Interesting facts about gumInteresting facts about gum
Interesting facts about gum
tatevikaleks-yan
12 interesting facts about london
12 interesting facts about london12 interesting facts about london
12 interesting facts about london
tatevikaleks-yan
կայծակ, շանթարգել
կայծակ, շանթարգելկայծակ, շանթարգել
կայծակ, շանթարգել
tatevikaleks-yan
էլեկտրական հոսանք
էլեկտրական հոսանքէլեկտրական հոսանք
էլեկտրական հոսանք
tatevikaleks-yan
օպտիկա
օպտիկաօպտիկա
օպտիկա
tatevikaleks-yan
սթրես
սթրեսսթրես
սթրես
tatevikaleks-yan
առողջ ապրելակերպ
առողջ ապրելակերպառողջ ապրելակերպ
առողջ ապրելակերպ
tatevikaleks-yan
առաջին բուժօգնություն
առաջին բուժօգնությունառաջին բուժօգնություն
առաջին բուժօգնություն
tatevikaleks-yan
շնչառության սուր խանգարումներ
շնչառության սուր խանգարումներշնչառության սուր խանգարումներ
շնչառության սուր խանգարումներ
tatevikaleks-yan
հալոգեններ
հալոգեններհալոգեններ
հալոգեններ
tatevikaleks-yan
վնասվածքներ
վնասվածքներվնասվածքներ
վնասվածքներ
tatevikaleks-yan
թունավոր սնկեր
թունավոր սնկերթունավոր սնկեր
թունավոր սնկեր
tatevikaleks-yan
բոտուլիզմ
բոտուլիզմբոտուլիզմ
բոտուլիզմ
tatevikaleks-yan
սննդային թունավորումներ
սննդային թունավորումներսննդային թունավորումներ
սննդային թունավորումներ
tatevikaleks-yan
կենսաբանություն վիտամիններ
կենսաբանություն  վիտամիններկենսաբանություն  վիտամիններ
կենսաբանություն վիտամիններ
tatevikaleks-yan
վիրուսներ
վիրուսներվիրուսներ
վիրուսներ
tatevikaleks-yan
միտոզ
միտոզմիտոզ
միտոզ
tatevikaleks-yan
մեյոզ
մեյոզմեյոզ
մեյոզ
tatevikaleks-yan
ցիտոպլազմա
ցիտոպլազմացիտոպլազմա
ցիտոպլազմա
tatevikaleks-yan
նախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներ
նախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներնախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներ
նախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներ
tatevikaleks-yan
12 interesting facts about london
12 interesting facts about london12 interesting facts about london
12 interesting facts about london
tatevikaleks-yan
կայծակ, շանթարգել
կայծակ, շանթարգելկայծակ, շանթարգել
կայծակ, շանթարգել
tatevikaleks-yan
էլեկտրական հոսանք
էլեկտրական հոսանքէլեկտրական հոսանք
էլեկտրական հոսանք
tatevikaleks-yan
առաջին բուժօգնություն
առաջին բուժօգնությունառաջին բուժօգնություն
առաջին բուժօգնություն
tatevikaleks-yan
շնչառության սուր խանգարումներ
շնչառության սուր խանգարումներշնչառության սուր խանգարումներ
շնչառության սուր խանգարումներ
tatevikaleks-yan
սննդային թունավորումներ
սննդային թունավորումներսննդային թունավորումներ
սննդային թունավորումներ
tatevikaleks-yan
կենսաբանություն վիտամիններ
կենսաբանություն  վիտամիններկենսաբանություն  վիտամիններ
կենսաբանություն վիտամիններ
tatevikaleks-yan
նախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներ
նախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներնախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներ
նախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներ
tatevikaleks-yan

գենետիկայի հիմանական հասկացություննեը

  • 1. Գենետիկայի հիմանական հասկացություննեը Ժառանգականություն և փոփոխականություն Գենոտիպ և ֆենոտիպ Ալեքսանյան Տաթևիկ 9-2 դասարան Առարկա՝ Կենսաբանություն
  • 2.  Գինետիկայի զարգացման հիմնական փուլերը Գենետիկան գիտություն է օրգանիզմներում հատկանիշների ժառանգման օրինաչափությունների մասին : Այն ուսումնասիրում է ժառանգականության և փոփոխականության օրենքները:  Ժառանգականության և փոփոխականություն Սրանք կենդանի օրգանիզմների հիմնարար հատկություններից են: Ժառանգականություն ասելով հասկանում ենք ծնողական օրգանիզմների՝ իրենց հատկանիշները և զարգացման առանձնահատկությունները հաջորդ սերնդին փոխանցելու հատկությունը: Այն իրականանում է բազմացման միջոցով :
  • 3.  Ֆենոտիպ Ֆեների շարքում առաջնային դեր ունի որոշակի ՌՆԹ-ների (Նուկլեինաթթուներ) և պոլիպեպտիդների մոլեկուլների առկայությունը, նրանք գեների գործունեության անմիջական արգասիքներն են, ընդ որում յուրաքանչյուր այդպիսի մոլեկուլի գոյությունը հետևանք է մեկ գենի աշխատանքի։ Քանի որ պոլիպեպտիդները բջջի կարևորագույն տարրերի՝ սպիտակուցների, այդ թվում՝ ֆերմենտների, հիմնական (հաճախ՝ միակ) բաղադրամասերն են, ապա նրանք վերջին հաշվով պայմանավորում են մնացած բոլոր ֆեների ձևավորումը։Հայտնի են մի շարք օրգանիզմների (բակտերիաներ, դրոզոֆիլ, մարդ և այլն) շատ ֆեների ձևավորման մեխանիզմները, սակայն դրանք ֆենոտիպի աննշան մասն են կազմում։ Ֆենոտիպի գոյացման մեխանիզմների պարզաբանումն ունի կարևոր տեսական և գործնական նշանակություն։
  • 4.  Գենոտիպ  Յուրաքանչյուր օրգանիզմի բոլոր գեների ամբողջությունը կոչվում է Գենոտիպ: Սակայն գենոտիպը գեների մեխանիկական գումար չէ, այլ միմյանց հանդեպ փոխներգործող գեների ամբողջություն: Միևնույն տեսակին պատկանող բոլոր օրգանիզմներում յուրաքանչյուր գեն գտնվում է որոշակի քրոմոսոմի միևնույն տեղում կամ լոկուսում:
  • 5.  Հարցեր  . Ինչ գիտություն է գենետիկան?  2. Ով առաջինը ուսումնասիրեց հատկանիշների ժառանգման օրինաչափությունները?  3. Պարզաբանել <<ժառանգություն>> և <<փոփոխականություն>> հասկացողությունները?  4. Ինչ է գենը, և որոնք են ալելային գեները?
  • 6.  1. Գենետիկական գիտություն է օրգանիզմներում հատկանիշների ժառանգման օրինաչափությունների մասին: Այն ուսումնասիրում է ժառանգականության և փոփոխականության օրենքները:  2. Գենետիկայի հիմնադիրը չեխ գիտնական Գրեգոր Մենդելն է, որը 19-րդ դարի վաթսունական թվականներին առաջինը մշակեց գենետիկական հետազոտությունների մեթոդները և տվեց հատկանիշների ժառանգման հիմնական օրինաչափությունները:  3. Ժառանգականություն ասելով հասկանում ենք ծնողական օրգանիզմների իրենց հատկանիշները և զարգացման առանձնահատկություններըհաջորդ սերնդին փոխանցելու հատկությունը:  4. Քրոմոսոմների հապլոիդ հավաքում, որը բնորոշ է սեռական բջիջներին, միայն մեկ գեն է պատասխանատու տվյալ հատկանիշի դրսևորման համար, իսկ մնացած սոմատիկ բջիջներում առկա քրոմոսոմների դիպլոիդ հավաքում` երկու գեն: Այն գեները գտնվում են հոմոլոգ քրոմոսոմների միևնույն լոկսուսներում և կոչվում են Ալելային գեներ կամ Ալելներ: