![H βία, απειλή για τη δημοκρατία
Βία ή πειθώ; Σωματικός και ψυχολογικός καταναγκασμός ή επικράτηση της ισχύος των επιχειρημάτων; Ένστικτο ή
λογική; Από τις απαρχές της Ιστορίας μέχρι τις ημέρες μας, η διαπάλη αυτών των τάσεων στη συμπεριφορά των
ανθρώπων υπήρξε πάντοτε ενεργή.Επί αιώνες η δύναμη κατίσχυε εύκολα. Αυτό μάλιστα φαινόταν φυσικό. Οι κανόνες
που επικρατούσαν στη φύση ήσαν αντίστοιχοι. Ο πρωτόγονος άνθρωπος υποτασσόταν μοιραία στη βία του
ισχυροτέρου. Ο αδύνατος ήταν εκ των προτέρων χαμένος. Μπορούσε να ελπίζει μόνο στην τύχη ή στη μεγαλοψυχία
του δυνατού.Η κατάσταση δεν άλλαξε ούτε μετά την ένταξη των ανθρώπων σε κοινότητες. Ο φύλαρχος, ο βασιλιάς, ο
μάγος ήσαν ανεξέλεγκτοι.Διαμορφώθηκαν βέβαια, σιγά σιγά, κάποιοι κανόνες φυσικού δικαίου, κατά κανόνα
άγραφοι. Η εφαρμογή τους όμως ήταν πάντοτε αβέβαιη, παρά το αναμφισβήτητο κύρος τους. Οι ηγεμόνες και τα
όργανά τους δύσκολα τους ακολουθούσαν.
Από την άσκηση όμως της βίας εκ μέρους των ισχυρών, οι πολλοί ανίσχυροι άρχισαν να συνειδητοποιούν την ανάγκη
προστασίας τους από την αυθαιρεσία. Ζήτησαν, έτσι, τον προσδιορισμό κανόνων δικαίου που να είναι μάλιστα
γραπτοί, απρόσωποι και σαφείς. Οι ηγεμόνες όμως ήσαν αρνητικοί είτε συνήθιζαν να παραβιάζουν τους κανόνες που
οι ίδιοι έστεργαν να αποδεχτούν.
Τα Συντάγματα των δημοκρατικών κρατών αποτέλεσαν ουσιαστικότερη ασπίδα προστασίας, μολονότι και αυτά, λιγότερο ή
περισσότερο, παραβιάζονταν και παραβιάζονται και μάλιστα από αυτούς που κατεξοχήν οφείλουν να τα τηρούν. Βέβαια, οι
κανόνες δικαίου, που αυτά περιέχουν, υπερέχουν όλων των άλλων κανόνων. Άρα οι ελπίδες των ανίσχυρων πολιτών
για την εφαρμογή του Νόμου μπορούν πλέον να είναι περισσότερες. Και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου - εξέλιξη
των κανόνων του φυσικού δικαίου - που τα σύγχρονα Συντάγματα περιέχουν, συνιστούν - και αυτά - βασικό εργαλείο
άμυνας του αδικούμενου πολίτη. Πολύ περισσότερο που τα Δικαιώματα του Ανθρώπου εμπλουτίστηκαν, νοηματικά,
με την πάροδο του χρόνου, και ισχυροποιήθηκε η προστασία τους και από ρυθμίσεις κειμένων διεθνούς εμβέλειας.
Οι ιδεολογίες και οι πρακτικές της βίας φάνηκε να υποχωρούν. Δυστυχώς, όχι για πολύ.
Το αποκρουστικό πρόσωπο της βίας είναι δυστυχώς στην Ελλάδα και πάλι παρόν. Κοροϊδεύει τα κείμενα, όπως η
Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, της οποίας εορτάζουμε φέτος την 64η επέτειο. Λοιδορεί
το Σύνταγμα και τους νόμους. Απειλεί τους θεσμούς της Πολιτείας, ιδίως όταν αυτοί αργούν ή υπολειτουργούν.Στις
ημέρες μας, καθώς διανύουμε τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η απειλή για το
κράτος δικαίου αλλά και για τη δημοκρατία είναι μέγιστη. Η οικονομική δυσπραγία, η απογοήτευση από την
πολιτική εξουσία και τους θεσμούς οδηγούν πολλούς στον πειρασμό της άσκησης βίας, της ανοχής στα κρούσματα
της βίας ή και στον εγκωμιασμό τους.
Η χώρα όμως δεν έχει μόνο ανάγκη να σταθεί οικονομικά στα πόδια της και, στη συνέχεια, να αναπτυχθεί.
Χρειάζεται νέο Σύνταγμα, ριζική αναμόρφωση των θεσμών της, ένα διαφορετικό πολιτικό σύστημα, νέου είδους
επιχειρηματικότητα και, κυρίως, μια νέα νοοτροπία από όλους, ιδίως στις σχέσεις μας με το κράτος, το οποίο εμείς
συχνά αποτελούμε, και όχι με τον καλύτερο εαυτό μας. Πρέπει να βιαστούμε, χωρίς όμως να χρησιμοποιήσουμε κι
εμείς τη βία που αποστρεφόμαστε. Πρέπει να δράσουμε γρήγορα, αλλά και προσεκτικά, ενεργώντας με φρόνηση,
αλλά και με διάθεση για ρήξεις με το κακό παρελθόν μας. Κυρίως πρέπει ν' αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι. Και
χρησιμοποιώντας τις προβλεπόμενες θεσμικές διαδικασίες, ν' αλλάξουμε και σχεδόν τα πάντα σ' αυτή τη χώρα. Ας
μην υποκύψουμε στις Σειρήνες της βίας που μας οδηγούν στα βράχια της απόλυτης καταστροφής μέσα από
συνθήκες αναρχίας, που μόνο τους αδύνατους θα βλάψουν για μία ακόμα φορά.
[Γιώργος Σταυρόπουλος, εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 27/12/2012]](https://image.slidesharecdn.com/random-130302102529-phpapp02/85/-1-320.jpg)
![Emerveillez vous [fr-gr]](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/emerveillez-vousfr-gr-161010134858-thumbnail.jpg?width=560&fit=bounds)
More Related Content
What's hot (8)
Viewers also liked (14)
Similar to βια δημοκρατια (20)
More from δημήτρης χριστόπουλος (19)
βια δημοκρατια
- 1. H βία, απειλή για τη δημοκρατία Βία ή πειθώ; Σωματικός και ψυχολογικός καταναγκασμός ή επικράτηση της ισχύος των επιχειρημάτων; Ένστικτο ή λογική; Από τις απαρχές της Ιστορίας μέχρι τις ημέρες μας, η διαπάλη αυτών των τάσεων στη συμπεριφορά των ανθρώπων υπήρξε πάντοτε ενεργή.Επί αιώνες η δύναμη κατίσχυε εύκολα. Αυτό μάλιστα φαινόταν φυσικό. Οι κανόνες που επικρατούσαν στη φύση ήσαν αντίστοιχοι. Ο πρωτόγονος άνθρωπος υποτασσόταν μοιραία στη βία του ισχυροτέρου. Ο αδύνατος ήταν εκ των προτέρων χαμένος. Μπορούσε να ελπίζει μόνο στην τύχη ή στη μεγαλοψυχία του δυνατού.Η κατάσταση δεν άλλαξε ούτε μετά την ένταξη των ανθρώπων σε κοινότητες. Ο φύλαρχος, ο βασιλιάς, ο μάγος ήσαν ανεξέλεγκτοι.Διαμορφώθηκαν βέβαια, σιγά σιγά, κάποιοι κανόνες φυσικού δικαίου, κατά κανόνα άγραφοι. Η εφαρμογή τους όμως ήταν πάντοτε αβέβαιη, παρά το αναμφισβήτητο κύρος τους. Οι ηγεμόνες και τα όργανά τους δύσκολα τους ακολουθούσαν. Από την άσκηση όμως της βίας εκ μέρους των ισχυρών, οι πολλοί ανίσχυροι άρχισαν να συνειδητοποιούν την ανάγκη προστασίας τους από την αυθαιρεσία. Ζήτησαν, έτσι, τον προσδιορισμό κανόνων δικαίου που να είναι μάλιστα γραπτοί, απρόσωποι και σαφείς. Οι ηγεμόνες όμως ήσαν αρνητικοί είτε συνήθιζαν να παραβιάζουν τους κανόνες που οι ίδιοι έστεργαν να αποδεχτούν. Τα Συντάγματα των δημοκρατικών κρατών αποτέλεσαν ουσιαστικότερη ασπίδα προστασίας, μολονότι και αυτά, λιγότερο ή περισσότερο, παραβιάζονταν και παραβιάζονται και μάλιστα από αυτούς που κατεξοχήν οφείλουν να τα τηρούν. Βέβαια, οι κανόνες δικαίου, που αυτά περιέχουν, υπερέχουν όλων των άλλων κανόνων. Άρα οι ελπίδες των ανίσχυρων πολιτών για την εφαρμογή του Νόμου μπορούν πλέον να είναι περισσότερες. Και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου - εξέλιξη των κανόνων του φυσικού δικαίου - που τα σύγχρονα Συντάγματα περιέχουν, συνιστούν - και αυτά - βασικό εργαλείο άμυνας του αδικούμενου πολίτη. Πολύ περισσότερο που τα Δικαιώματα του Ανθρώπου εμπλουτίστηκαν, νοηματικά, με την πάροδο του χρόνου, και ισχυροποιήθηκε η προστασία τους και από ρυθμίσεις κειμένων διεθνούς εμβέλειας. Οι ιδεολογίες και οι πρακτικές της βίας φάνηκε να υποχωρούν. Δυστυχώς, όχι για πολύ. Το αποκρουστικό πρόσωπο της βίας είναι δυστυχώς στην Ελλάδα και πάλι παρόν. Κοροϊδεύει τα κείμενα, όπως η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, της οποίας εορτάζουμε φέτος την 64η επέτειο. Λοιδορεί το Σύνταγμα και τους νόμους. Απειλεί τους θεσμούς της Πολιτείας, ιδίως όταν αυτοί αργούν ή υπολειτουργούν.Στις ημέρες μας, καθώς διανύουμε τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η απειλή για το κράτος δικαίου αλλά και για τη δημοκρατία είναι μέγιστη. Η οικονομική δυσπραγία, η απογοήτευση από την πολιτική εξουσία και τους θεσμούς οδηγούν πολλούς στον πειρασμό της άσκησης βίας, της ανοχής στα κρούσματα της βίας ή και στον εγκωμιασμό τους. Η χώρα όμως δεν έχει μόνο ανάγκη να σταθεί οικονομικά στα πόδια της και, στη συνέχεια, να αναπτυχθεί. Χρειάζεται νέο Σύνταγμα, ριζική αναμόρφωση των θεσμών της, ένα διαφορετικό πολιτικό σύστημα, νέου είδους επιχειρηματικότητα και, κυρίως, μια νέα νοοτροπία από όλους, ιδίως στις σχέσεις μας με το κράτος, το οποίο εμείς συχνά αποτελούμε, και όχι με τον καλύτερο εαυτό μας. Πρέπει να βιαστούμε, χωρίς όμως να χρησιμοποιήσουμε κι εμείς τη βία που αποστρεφόμαστε. Πρέπει να δράσουμε γρήγορα, αλλά και προσεκτικά, ενεργώντας με φρόνηση, αλλά και με διάθεση για ρήξεις με το κακό παρελθόν μας. Κυρίως πρέπει ν' αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι. Και χρησιμοποιώντας τις προβλεπόμενες θεσμικές διαδικασίες, ν' αλλάξουμε και σχεδόν τα πάντα σ' αυτή τη χώρα. Ας μην υποκύψουμε στις Σειρήνες της βίας που μας οδηγούν στα βράχια της απόλυτης καταστροφής μέσα από συνθήκες αναρχίας, που μόνο τους αδύνατους θα βλάψουν για μία ακόμα φορά. [Γιώργος Σταυρόπουλος, εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 27/12/2012]
- 2. Θέματα Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου (100-120 λέξεις). Β1. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 100 λέξεων το περιεχόμενο του αποσπάσματος: «Τα Συντάγματα των δημοκρατικών κρατών αποτέλεσαν ουσιαστικότερη ασπίδα προστασίας, μολονότι και αυτά, λιγότερο ή περισσότερο, παραβιάζονταν και παραβιάζονται και μάλιστα από αυτούς που κατεξοχήν οφείλουν να τα τηρούν». Β2. α.«Η χώρα όμως δεν έχει μόνο ανάγκη … με τον καλύτερο εαυτό μας» (§ 5η): Ποιο το είδος του συλλογισμού; Να τον αξιολογήσετε. β. Ποια ρηματικά πρόσωπα χρησιμοποιούνται στις δύο τελευταίες παραγράφους; Ποια η σκοπιμότητα της κάθε επιλογής. Β3. α. Στην τελευταία παράγραφο να επισημάνετε τους τρόπους πειθούς που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας; β.Το κείμενο αρχίζει με ορισμένες ερωτήσεις. Τι επιδιώκει ο συγγραφέας με τη χρήση τους; Β4. α.Να βρείτε πέντε (5) λέξεις-φράσεις που χρησιμοποιούνται συνυποδηλωτικά. β. Να γράψετε από ένα αντώνυμο για τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου. Γ. Με αφορμή το κείμενο που διαβάσετε, εκφωνείτε μια ομιλία στη Βουλή των Εφήβων, στην οποία αποδεικνύετε γιατί η βία – απ’ όπου κι αν προέρχεται - αποτελεί μέγιστη απειλή για τους δημοκρατικούς θεσμούς και τονίζετε την αξία της πειθούς ως δημοκρατικού μέσου άσκησης της πολιτικής.