ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
Workshop D2, Klimaatneutraal Bouwen in de Praktijk
Pieter Hameetman, directeur AM Duurzaam
Concepten voor energieneutrale
nieuwbouw en woonlasten
Energieneutraal bouwen
In een energieneutrale gebiedsontwikkeling
wordt alle benodigde energie
zelf duurzaam opgewekt
 Maak een businesscase rendabel binnen looptijd
van 30 jaar
 Zoek de meest economische variant
Energiekosten die meegenomen worden in de
businesscase omvatten o.a.
 meerinvesteringen in gebouwen,
 extra kosten voor de duurzame opwekking en
 exploitatiekosten
Focus:
jaarlijkse energiegerelateerde kosten voor alle
gebruikers in het gebied over 30 jaar zo laag mogelijk
Om huizen energiezuinig te kunnen maken is inzicht
in het energieverbruik van de bewoners noodzakelijk
Energiegebruik gemiddelde Nederlandse woning in 2006
Elektra [kWh]
Gas [m3]
1.100
3.402
1.652
2.000
4.100
9.000
Gemiddeld
Zuinig
Onzuinig
ENERGIEKOSTEN [EUR]
489
489
489 1.009
4.039
1.587
Zuinig
Gemiddeld
4.528
1.498
2.076
Onzuinig
Vastrecht & Onderhoud
Variabel
ENERGIEVERBRUIK
Via e-calculator.nl kunnen toekomstige bewoners hun
verwachte energieverbruik berekenen
 Tool geeft
toekomstige
bewoners inzicht in
hun verwachte
energieverbruik
 Tool geeft AM
inzicht in de
energieprofielen
van de bewoners
Op basis van het gemiddeld energieverbruik worden de
energiekosten van verschillende huizentypes vergeleken
Energieverbruik en kosten per type woning
Meerkosten excl. BTW € 85.000 € 20.000 € 22.000
Gas [m3] 1625 1411 280 510 -
Elektra [kWh]
gebouwgebonden
302 314 314 314 44
Elektra huishoudelijk 3100 3100 3100 3100 3100
Warmte [GJ] 14,1
Tapwater [m3] 40
Energiekosten variabel € 1587 € 1447 € 780 € 915 € 1177
Vastrecht & onderhoud € 489 € 489 € 489 € 489 € 656
TOTAAL € 2076 € 1936 € 1269 € 1404 € 1833
Besparing -/- € 140
Gemiddelde
woning
Standaard
nieuwbouw
woning
Passiefhuis
zonneboiler
1993
Passiefhuis
zonneboiler
2010
Passiefhuis
stads-
verwarming
€ 667 € 532 € 103
Minder isolatie en de zonneboiler maken de BAM Groen-
woning energiezuiniger en goedkoper dan een Passiefhuis
 Groenwoning wordt minder goed geïsoleerd dan
Passiefhuis:
 Betonskelet, houten binnenspouwbladen
 Schil Rc 5,0 m2K/W.
 3 laags glas (HR++)
 Warmtewerend glas in slaapkamers 1e verdieping
 Ruimteverwarming en warm water:
 Zonneboiler systeem, 10 m2 collector oppervlak + 600 liter
buffervat
 Extra zuinige HR combiketel CW3 als back-up
 Overig:
 Ventilatie: Natuurlijke toevoer (zelfregulerende roosters)
 Mechanische afvoer (Buva Vital Air Systeem VASII)
 Zeer goede kierdichting qv;10 < 30 dm3/s
 Douche-wtw
 Lage temperatuur radiatoren/convectoren
Met kleine aanpassingen kan de woning tegen minimale
meerkosten warmte energieneutraal gemaakt worden
WONING
1. Passiefhuis EPC 0,40
EPC 0,28
2. W&R Groenwoning EPC 0,32
Bij: Warmtepomp en
aansluiting ZLTV-net +
elektrabesparingen
Af: CV-ketel en
gasaansluiting
Meerkosten
excl. Btw
€ 20.000
€ 15.500
€ 14.000
+ €3.000
-/- €1.500
Meerkosten t.o.v. EPC 0,8 (excl. BTW)
Vastrecht voor gas verdwijnt; lagere woonlast voor de
warmte energieneutrale woning van BAM
Energieverbruik en kosten per type woning
Meerkosten excl.
BTW
€ 14.000 € 15.500
Gas [m3] 1625 1411 445 -
Elektra [kWh]
gebouwgebonden
302 314 314 1200
Elektra huishoudelijk 3100 3100 3100 2300
Energiekosten variabel € 1587 € 1447 € 877 € 630
Vastrecht & onderhoud € 489 € 489 € 489 € 384
TOTAAL € 2076 € 1936 € 1366 € 1014
Besparing -/- € 140
Gemiddelde
woning
Standaard
nieuwbouw
woning
BAM
Groen-
woning
BAM Groen-
woning
warmte e-
neutraal
€ 570 € 922
€ 20.000
510
314
3100
€ 915
€ 489
€ 1404
Passiefhuis
zonneboiler
2010
€ 532
De energieneutrale woning van BAM zorgt voor
substantieel lagere lasten voor alle type huishoudens
Energieverbruik en kosten per type woning
Gas [m3]
Elektra [kWh]
Energiekosten
variabel
Vastrecht & onderhoud
TOTAAL
1652 1100
Gemiddeld
huishouden
Zuinig huishouden Onzuinig
huishouden
67% 4100 248%
2000 59% 9000 265%
€ 1587 € 1009 € 4039
€ 489 € 489 € 489
€ 2076 € 1489 € 452872% 218%
GEMIDDELDE
WONING
Gas [m3]
Elektra [kWh]
Energiekosten
variabel
Vastrecht & onderhoud
TOTAAL
0 0
Gemiddeld
huishouden
Zuinig huishouden Onzuinig
huishouden
0
2050 59% 9250 264%
€ 630 € 369 € 1665
€ 384 € 384 € 384
€ 1014 € 753 € 205974% 203%
BAM Groenwoning
Warmte e-neutraal
3500
3402
Mede door hypotheekkorting zorgt energiezuinig wonen
voor een besparing op woonlasten van
€ 100 per maand
Woonlasten per type woning
Verkoopsom
Hypotheek 5%
TOTAAL woonlasten
Gemiddeld per maand
€ 11.936 € 10.729 € 11.764
€ 995
Gemiddelde
woning
W e-neutraal –
gemiddeld
huishouden
W e-neutraal –
onzuinig
huishouden
€ 980
€ 220.300
€ 10.468
W e-neutraal –
zuinig
huishouden
€ 872
€ 220.300€ 200.000 € 220.300
Hypotheek 3,7%1)
Energiekosten € 1.936 € 1.014 € 2049€ 753
€ 3.700
€ 6.015 € 6.015€ 6.015€ 10.000
€ 3.700 € 3.700
€ 895
1) Op eerste € 100.000
-/- €100
In stappen naar energieneutraal
Energievraag referentiewoning Urban Villa
EPC 0,60 gasverbruik elektriciteit CO2
gebouwgebonden huishoudelijk
vloeroppervlak m2
GBO 100 m3
gas kWh kWh kWh/m2 kg CO2
Ruimteverwarming
WP+HR107 (bodem) gas 100 11 178
collectief elektriciteit 300 8 167
Warm tapwater
WP+HR107 (bodem) gas 181 20 322
collectief elektriciteit 591 16 329
Koken
gas 65 7 116
Installatie
ventilatie, pompen elektriciteit 600 16 334
Huishoudelijke apparatuur
wasdroger C-klasse elektriciteit 600 10 334
wasmachine elektriciteit 231 6 129
vaatwasmachine elektriciteit 305 3 170
verlichting elektriciteit 600 16 334
overig elektriciteit 1.000 27 556
Totaal 346 1.491 2.736 141 2.968
Om energieneutraal te bouwen worden energie- en
woon-lasten voor alle energiegebruikers in het
gebied berekend
Gebruikersprofielen voor elk type gebouw
Type gebouw:
• Eengezinswoningen
• Twee onder een kap woningen
• Vrijstaande woningen
• Urban villa’s
• Kleine kantoren
• Grote kantoren
• Winkels
• Scholen
• Bijzondere gebouwen
Zuinig
….
….
….
….
….
….
….
….
….
Gemiddeld
….
….
….
….
….
….
….
….
….
Onzuinig
….
….
….
….
….
….
….
….
….
 Leidinggevende bedrijven op het gebied van het
ontwikkelen en realiseren van nieuwe concepten
 Sparring partners naar de overheid
Deelnemers in GEN, koplopers PeGO Innovatie
Binnen het GEN project zijn verschillende
werkpakketten gedefinieerd
PROJECT I
Microanalyse Macroanalyse
Businessmodellen/
simulatiespel
Financiering
Projectmanagement
GEN
Omgevingsmanagement (vergunningen, aanbestedingsvormen,
communicatie, etc.)
Omgevingsmanagement
op programmaniveau
Programma-
management
Kennismanagement
Na de optimalisatie van het energieverbruik moet worden
bekeken hoe in de resterende energievraag te voorzien

More Related Content

What's hot (19)

Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Warmtepompen
Ìý
Workshop Ambrava
Workshop AmbravaWorkshop Ambrava
Workshop Ambrava
Laura Calot
Ìý
Groene Energie
Groene EnergieGroene Energie
Groene Energie
FrederikVO
Ìý
Bioproducten
BioproductenBioproducten
Bioproducten
FrederikVO
Ìý
Webinar - Hybride boiler systemen
Webinar - Hybride boiler systemenWebinar - Hybride boiler systemen
Webinar - Hybride boiler systemen
Stork
Ìý
Workshop Orcon & Thercon
Workshop Orcon & TherconWorkshop Orcon & Thercon
Workshop Orcon & Thercon
Laura Calot
Ìý
Presentatie duurzame excursie Ameland - Sigrid Roep
Presentatie duurzame excursie Ameland - Sigrid RoepPresentatie duurzame excursie Ameland - Sigrid Roep
Presentatie duurzame excursie Ameland - Sigrid Roep
duurzame verhalen
Ìý
Lezing 2: Verduurzaming van uw woning in 10 stappen
Lezing 2: Verduurzaming van uw woning in 10 stappenLezing 2: Verduurzaming van uw woning in 10 stappen
Lezing 2: Verduurzaming van uw woning in 10 stappen
Hendrik Postma
Ìý
Toekomstbestendig en Energie-neutraal Wonen
Toekomstbestendig en Energie-neutraal WonenToekomstbestendig en Energie-neutraal Wonen
Toekomstbestendig en Energie-neutraal Wonen
JEGG-DJR Academy
Ìý
Presentatie zonne energie
Presentatie zonne energiePresentatie zonne energie
Presentatie zonne energie
LTO_Commerce
Ìý
2010 Premies voor energiebesparing vlaams energieagentschap
2010 Premies voor energiebesparing vlaams energieagentschap2010 Premies voor energiebesparing vlaams energieagentschap
2010 Premies voor energiebesparing vlaams energieagentschap
Vanaken Energietechnieken
Ìý
Iir 2010 Smart Grids Visie
Iir 2010 Smart Grids VisieIir 2010 Smart Grids Visie
Iir 2010 Smart Grids Visie
bongaerts
Ìý
Markthal Tu 2009
Markthal Tu 2009Markthal Tu 2009
Markthal Tu 2009
RonaldvanWarmerdam
Ìý
Academielezing Regie over je eigen energie
Academielezing Regie over je eigen energie Academielezing Regie over je eigen energie
Academielezing Regie over je eigen energie
Avansacademielezing
Ìý
Workshop DGMR
Workshop DGMRWorkshop DGMR
Workshop DGMR
Laura Calot
Ìý
Financiële analyse van 2 investeringsprojecten
Financiële analyse van 2 investeringsprojectenFinanciële analyse van 2 investeringsprojecten
Financiële analyse van 2 investeringsprojecten
Lode Denecker
Ìý
Zonnepanelen
ZonnepanelenZonnepanelen
Zonnepanelen
FrederikVO
Ìý
Arjen Jongepier - Enduris
Arjen Jongepier - EndurisArjen Jongepier - Enduris
Arjen Jongepier - Enduris
Dutch Power
Ìý
IRIS-systeem behulpzaam bij voldoen aan nieuwe BENG-normering
IRIS-systeem behulpzaam bij voldoen aan nieuwe BENG-normeringIRIS-systeem behulpzaam bij voldoen aan nieuwe BENG-normering
IRIS-systeem behulpzaam bij voldoen aan nieuwe BENG-normering
duurzame verhalen
Ìý
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Warmtepompen
Ìý
Workshop Ambrava
Workshop AmbravaWorkshop Ambrava
Workshop Ambrava
Laura Calot
Ìý
Groene Energie
Groene EnergieGroene Energie
Groene Energie
FrederikVO
Ìý
Bioproducten
BioproductenBioproducten
Bioproducten
FrederikVO
Ìý
Webinar - Hybride boiler systemen
Webinar - Hybride boiler systemenWebinar - Hybride boiler systemen
Webinar - Hybride boiler systemen
Stork
Ìý
Workshop Orcon & Thercon
Workshop Orcon & TherconWorkshop Orcon & Thercon
Workshop Orcon & Thercon
Laura Calot
Ìý
Presentatie duurzame excursie Ameland - Sigrid Roep
Presentatie duurzame excursie Ameland - Sigrid RoepPresentatie duurzame excursie Ameland - Sigrid Roep
Presentatie duurzame excursie Ameland - Sigrid Roep
duurzame verhalen
Ìý
Lezing 2: Verduurzaming van uw woning in 10 stappen
Lezing 2: Verduurzaming van uw woning in 10 stappenLezing 2: Verduurzaming van uw woning in 10 stappen
Lezing 2: Verduurzaming van uw woning in 10 stappen
Hendrik Postma
Ìý
Toekomstbestendig en Energie-neutraal Wonen
Toekomstbestendig en Energie-neutraal WonenToekomstbestendig en Energie-neutraal Wonen
Toekomstbestendig en Energie-neutraal Wonen
JEGG-DJR Academy
Ìý
Presentatie zonne energie
Presentatie zonne energiePresentatie zonne energie
Presentatie zonne energie
LTO_Commerce
Ìý
2010 Premies voor energiebesparing vlaams energieagentschap
2010 Premies voor energiebesparing vlaams energieagentschap2010 Premies voor energiebesparing vlaams energieagentschap
2010 Premies voor energiebesparing vlaams energieagentschap
Vanaken Energietechnieken
Ìý
Iir 2010 Smart Grids Visie
Iir 2010 Smart Grids VisieIir 2010 Smart Grids Visie
Iir 2010 Smart Grids Visie
bongaerts
Ìý
Academielezing Regie over je eigen energie
Academielezing Regie over je eigen energie Academielezing Regie over je eigen energie
Academielezing Regie over je eigen energie
Avansacademielezing
Ìý
Workshop DGMR
Workshop DGMRWorkshop DGMR
Workshop DGMR
Laura Calot
Ìý
Financiële analyse van 2 investeringsprojecten
Financiële analyse van 2 investeringsprojectenFinanciële analyse van 2 investeringsprojecten
Financiële analyse van 2 investeringsprojecten
Lode Denecker
Ìý
Zonnepanelen
ZonnepanelenZonnepanelen
Zonnepanelen
FrederikVO
Ìý
Arjen Jongepier - Enduris
Arjen Jongepier - EndurisArjen Jongepier - Enduris
Arjen Jongepier - Enduris
Dutch Power
Ìý
IRIS-systeem behulpzaam bij voldoen aan nieuwe BENG-normering
IRIS-systeem behulpzaam bij voldoen aan nieuwe BENG-normeringIRIS-systeem behulpzaam bij voldoen aan nieuwe BENG-normering
IRIS-systeem behulpzaam bij voldoen aan nieuwe BENG-normering
duurzame verhalen
Ìý

Viewers also liked (8)

Keynotelezing 2 - Ivo Opstelten
Keynotelezing 2 - Ivo OpsteltenKeynotelezing 2 - Ivo Opstelten
Keynotelezing 2 - Ivo Opstelten
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop C3 - De praktijk van conceptueel bouwen
Workshop C3 - De praktijk van conceptueel bouwenWorkshop C3 - De praktijk van conceptueel bouwen
Workshop C3 - De praktijk van conceptueel bouwen
Hogeschool Utrecht
Ìý
A5 Energieprojecten in Amersfoort
A5 Energieprojecten in AmersfoortA5 Energieprojecten in Amersfoort
A5 Energieprojecten in Amersfoort
Hogeschool Utrecht
Ìý
B5 Meer met Minder
B5 Meer met MinderB5 Meer met Minder
B5 Meer met Minder
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop A1 - Ketenintegratie in de nieuwbouw; zo pak je het aan
Workshop A1 - Ketenintegratie in de nieuwbouw; zo pak je het aanWorkshop A1 - Ketenintegratie in de nieuwbouw; zo pak je het aan
Workshop A1 - Ketenintegratie in de nieuwbouw; zo pak je het aan
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop A2 - Professioneel opdrachtgeverschap
Workshop A2 - Professioneel opdrachtgeverschapWorkshop A2 - Professioneel opdrachtgeverschap
Workshop A2 - Professioneel opdrachtgeverschap
Hogeschool Utrecht
Ìý
B4 Energieleverende Momumentale Binnenstad
B4 Energieleverende Momumentale BinnenstadB4 Energieleverende Momumentale Binnenstad
B4 Energieleverende Momumentale Binnenstad
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilen
Workshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilenWorkshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilen
Workshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilen
Hogeschool Utrecht
Ìý
Keynotelezing 2 - Ivo Opstelten
Keynotelezing 2 - Ivo OpsteltenKeynotelezing 2 - Ivo Opstelten
Keynotelezing 2 - Ivo Opstelten
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop C3 - De praktijk van conceptueel bouwen
Workshop C3 - De praktijk van conceptueel bouwenWorkshop C3 - De praktijk van conceptueel bouwen
Workshop C3 - De praktijk van conceptueel bouwen
Hogeschool Utrecht
Ìý
A5 Energieprojecten in Amersfoort
A5 Energieprojecten in AmersfoortA5 Energieprojecten in Amersfoort
A5 Energieprojecten in Amersfoort
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop A1 - Ketenintegratie in de nieuwbouw; zo pak je het aan
Workshop A1 - Ketenintegratie in de nieuwbouw; zo pak je het aanWorkshop A1 - Ketenintegratie in de nieuwbouw; zo pak je het aan
Workshop A1 - Ketenintegratie in de nieuwbouw; zo pak je het aan
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop A2 - Professioneel opdrachtgeverschap
Workshop A2 - Professioneel opdrachtgeverschapWorkshop A2 - Professioneel opdrachtgeverschap
Workshop A2 - Professioneel opdrachtgeverschap
Hogeschool Utrecht
Ìý
B4 Energieleverende Momumentale Binnenstad
B4 Energieleverende Momumentale BinnenstadB4 Energieleverende Momumentale Binnenstad
B4 Energieleverende Momumentale Binnenstad
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilen
Workshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilenWorkshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilen
Workshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilen
Hogeschool Utrecht
Ìý

Similar to Workshop D2, Klimaatneutraal Bouwen in de Praktijk (20)

Presentatie HDG laan Pijnenburg 28 sept. 2016
Presentatie HDG laan Pijnenburg  28 sept. 2016Presentatie HDG laan Pijnenburg  28 sept. 2016
Presentatie HDG laan Pijnenburg 28 sept. 2016
Theo De Rooij
Ìý
Rondleiding langs duurzame installaties
Rondleiding langs duurzame installatiesRondleiding langs duurzame installaties
Rondleiding langs duurzame installaties
Ricardo Brouwer
Ìý
5 - Ramen en Kozijnen
5 -  Ramen en Kozijnen5 -  Ramen en Kozijnen
5 - Ramen en Kozijnen
Coöperatie Duurzaam Maasgouw U.A.
Ìý
Presentatie frank grootenboer
Presentatie frank grootenboerPresentatie frank grootenboer
Presentatie frank grootenboer
Duurzame Scholen
Ìý
Presentatie Energiesnoeiers (BND Kortrijk) over gebouw Vormingplus & Mentor
Presentatie Energiesnoeiers (BND Kortrijk) over gebouw Vormingplus & MentorPresentatie Energiesnoeiers (BND Kortrijk) over gebouw Vormingplus & Mentor
Presentatie Energiesnoeiers (BND Kortrijk) over gebouw Vormingplus & Mentor
Avansa Mid- en Zuidwest
Ìý
Voorlichtingssessies 2022 Beegden
Voorlichtingssessies 2022 BeegdenVoorlichtingssessies 2022 Beegden
Voorlichtingssessies 2022 Beegden
Coöperatie Duurzaam Maasgouw U.A.
Ìý
Waterstof in de gebouwde omgeving
Waterstof in de gebouwde omgeving  Waterstof in de gebouwde omgeving
Waterstof in de gebouwde omgeving
Berenschot
Ìý
De Jong en Laan
De Jong en LaanDe Jong en Laan
De Jong en Laan
Tjitske Ypma
Ìý
De Jong en Laan
De Jong en LaanDe Jong en Laan
De Jong en Laan
Tjitske Ypma
Ìý
Heijmans ZeroReady
Heijmans ZeroReadyHeijmans ZeroReady
Heijmans ZeroReady
Arjan Hofmann
Ìý
Syllabus IA Warm Water heruitgevonden
Syllabus IA Warm Water heruitgevondenSyllabus IA Warm Water heruitgevonden
Syllabus IA Warm Water heruitgevonden
Jo Kusseneers
Ìý
Kennisbijeenkomst Betaalbaar Wonen 21 juni 2018
Kennisbijeenkomst Betaalbaar Wonen 21 juni 2018Kennisbijeenkomst Betaalbaar Wonen 21 juni 2018
Kennisbijeenkomst Betaalbaar Wonen 21 juni 2018
Hendriks Coppelmans Bouwgroep BV
Ìý
wwlzo
wwlzowwlzo
wwlzo
Yvonne Kleefkens
Ìý
Dutechpro systemen voor hernieuwbare energie
Dutechpro systemen voor hernieuwbare energieDutechpro systemen voor hernieuwbare energie
Dutechpro systemen voor hernieuwbare energie
Jeannet Veldman
Ìý
Wijkavond Hoom Bennekom west presentatie Hoom
Wijkavond Hoom Bennekom west presentatie HoomWijkavond Hoom Bennekom west presentatie Hoom
Wijkavond Hoom Bennekom west presentatie Hoom
Peter Scholtens
Ìý
Syllabus infosessie isolatie Bouwunie Bouw en Reno 2014
Syllabus infosessie isolatie Bouwunie  Bouw en Reno 2014Syllabus infosessie isolatie Bouwunie  Bouw en Reno 2014
Syllabus infosessie isolatie Bouwunie Bouw en Reno 2014
Bouwunie vzw
Ìý
Energiezorg Voor Scholen K W I College
Energiezorg Voor Scholen    K W I CollegeEnergiezorg Voor Scholen    K W I College
Energiezorg Voor Scholen K W I College
Netherlands Enterprise Agency (RVO.nl)
Ìý
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
duurzame verhalen
Ìý
De Wereld In Een Ander Licht
De Wereld In Een Ander LichtDe Wereld In Een Ander Licht
De Wereld In Een Ander Licht
NIMA
Ìý
Presentatie martin van den berg
Presentatie martin van den bergPresentatie martin van den berg
Presentatie martin van den berg
Duurzame Scholen
Ìý
Presentatie HDG laan Pijnenburg 28 sept. 2016
Presentatie HDG laan Pijnenburg  28 sept. 2016Presentatie HDG laan Pijnenburg  28 sept. 2016
Presentatie HDG laan Pijnenburg 28 sept. 2016
Theo De Rooij
Ìý
Rondleiding langs duurzame installaties
Rondleiding langs duurzame installatiesRondleiding langs duurzame installaties
Rondleiding langs duurzame installaties
Ricardo Brouwer
Ìý
Presentatie frank grootenboer
Presentatie frank grootenboerPresentatie frank grootenboer
Presentatie frank grootenboer
Duurzame Scholen
Ìý
Presentatie Energiesnoeiers (BND Kortrijk) over gebouw Vormingplus & Mentor
Presentatie Energiesnoeiers (BND Kortrijk) over gebouw Vormingplus & MentorPresentatie Energiesnoeiers (BND Kortrijk) over gebouw Vormingplus & Mentor
Presentatie Energiesnoeiers (BND Kortrijk) over gebouw Vormingplus & Mentor
Avansa Mid- en Zuidwest
Ìý
Waterstof in de gebouwde omgeving
Waterstof in de gebouwde omgeving  Waterstof in de gebouwde omgeving
Waterstof in de gebouwde omgeving
Berenschot
Ìý
De Jong en Laan
De Jong en LaanDe Jong en Laan
De Jong en Laan
Tjitske Ypma
Ìý
De Jong en Laan
De Jong en LaanDe Jong en Laan
De Jong en Laan
Tjitske Ypma
Ìý
Heijmans ZeroReady
Heijmans ZeroReadyHeijmans ZeroReady
Heijmans ZeroReady
Arjan Hofmann
Ìý
Syllabus IA Warm Water heruitgevonden
Syllabus IA Warm Water heruitgevondenSyllabus IA Warm Water heruitgevonden
Syllabus IA Warm Water heruitgevonden
Jo Kusseneers
Ìý
Dutechpro systemen voor hernieuwbare energie
Dutechpro systemen voor hernieuwbare energieDutechpro systemen voor hernieuwbare energie
Dutechpro systemen voor hernieuwbare energie
Jeannet Veldman
Ìý
Wijkavond Hoom Bennekom west presentatie Hoom
Wijkavond Hoom Bennekom west presentatie HoomWijkavond Hoom Bennekom west presentatie Hoom
Wijkavond Hoom Bennekom west presentatie Hoom
Peter Scholtens
Ìý
Syllabus infosessie isolatie Bouwunie Bouw en Reno 2014
Syllabus infosessie isolatie Bouwunie  Bouw en Reno 2014Syllabus infosessie isolatie Bouwunie  Bouw en Reno 2014
Syllabus infosessie isolatie Bouwunie Bouw en Reno 2014
Bouwunie vzw
Ìý
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
duurzame verhalen
Ìý
De Wereld In Een Ander Licht
De Wereld In Een Ander LichtDe Wereld In Een Ander Licht
De Wereld In Een Ander Licht
NIMA
Ìý
Presentatie martin van den berg
Presentatie martin van den bergPresentatie martin van den berg
Presentatie martin van den berg
Duurzame Scholen
Ìý

More from Hogeschool Utrecht (20)

Hiddo Velsink: IGO en zijn Alumni
Hiddo Velsink: IGO en zijn AlumniHiddo Velsink: IGO en zijn Alumni
Hiddo Velsink: IGO en zijn Alumni
Hogeschool Utrecht
Ìý
Rondetafel gesprek Female Power
Rondetafel gesprek Female PowerRondetafel gesprek Female Power
Rondetafel gesprek Female Power
Hogeschool Utrecht
Ìý
Presentatie Mitros; Bouwen in Corporaties
Presentatie Mitros; Bouwen in CorporatiesPresentatie Mitros; Bouwen in Corporaties
Presentatie Mitros; Bouwen in Corporaties
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop D3- Stad en Mobiliteit
Workshop D3- Stad en MobiliteitWorkshop D3- Stad en Mobiliteit
Workshop D3- Stad en Mobiliteit
Hogeschool Utrecht
Ìý
Verslag Workshop D3- Stad en Mobiliteit
Verslag Workshop D3- Stad en MobiliteitVerslag Workshop D3- Stad en Mobiliteit
Verslag Workshop D3- Stad en Mobiliteit
Hogeschool Utrecht
Ìý
Verslag Workshop D2- Klimaatneutraal bouwen in de praktijk
Verslag Workshop D2- Klimaatneutraal bouwen in de praktijkVerslag Workshop D2- Klimaatneutraal bouwen in de praktijk
Verslag Workshop D2- Klimaatneutraal bouwen in de praktijk
Hogeschool Utrecht
Ìý
Verslag Workshop D2 - Klimaatneutraal bouwen in de praktijk
Verslag Workshop D2 - Klimaatneutraal bouwen in de praktijkVerslag Workshop D2 - Klimaatneutraal bouwen in de praktijk
Verslag Workshop D2 - Klimaatneutraal bouwen in de praktijk
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIM
Workshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIMWorkshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIM
Workshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIM
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop C1 - Geo-informatie voor de nieuwe generatie
Workshop C1 - Geo-informatie voor de nieuwe generatieWorkshop C1 - Geo-informatie voor de nieuwe generatie
Workshop C1 - Geo-informatie voor de nieuwe generatie
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilen
Workshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilenWorkshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilen
Workshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilen
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop B2 - Cultuurhistorie en ontwerp
Workshop B2 - Cultuurhistorie en ontwerpWorkshop B2 - Cultuurhistorie en ontwerp
Workshop B2 - Cultuurhistorie en ontwerp
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop B1 - Nieuwe Kansen in Gebiedsontwikkeling
Workshop B1 - Nieuwe Kansen in GebiedsontwikkelingWorkshop B1 - Nieuwe Kansen in Gebiedsontwikkeling
Workshop B1 - Nieuwe Kansen in Gebiedsontwikkeling
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop B1 - Nieuwe Kansen in Gebiedsontwikkeling
Workshop B1 - Nieuwe Kansen in GebiedsontwikkelingWorkshop B1 - Nieuwe Kansen in Gebiedsontwikkeling
Workshop B1 - Nieuwe Kansen in Gebiedsontwikkeling
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIM
Workshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIMWorkshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIM
Workshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIM
Hogeschool Utrecht
Ìý
C4 Duurzaam Design Enterpreneurship
C4 Duurzaam Design EnterpreneurshipC4 Duurzaam Design Enterpreneurship
C4 Duurzaam Design Enterpreneurship
Hogeschool Utrecht
Ìý
B6 Vondelparc verdient energie
B6 Vondelparc verdient energieB6 Vondelparc verdient energie
B6 Vondelparc verdient energie
Hogeschool Utrecht
Ìý
C1 Klimaatsystemen van de Toekomst
C1 Klimaatsystemen van de ToekomstC1 Klimaatsystemen van de Toekomst
C1 Klimaatsystemen van de Toekomst
Hogeschool Utrecht
Ìý
A4 Sportaccomodaties duurzaam
A4 Sportaccomodaties duurzaamA4 Sportaccomodaties duurzaam
A4 Sportaccomodaties duurzaam
Hogeschool Utrecht
Ìý
C2 (On)bewust Duurzaam
C2 (On)bewust DuurzaamC2 (On)bewust Duurzaam
C2 (On)bewust Duurzaam
Hogeschool Utrecht
Ìý
C3 Eco-efficiënt of eco-effectief ondernemen?
C3 Eco-efficiënt of eco-effectief ondernemen?C3 Eco-efficiënt of eco-effectief ondernemen?
C3 Eco-efficiënt of eco-effectief ondernemen?
Hogeschool Utrecht
Ìý
Hiddo Velsink: IGO en zijn Alumni
Hiddo Velsink: IGO en zijn AlumniHiddo Velsink: IGO en zijn Alumni
Hiddo Velsink: IGO en zijn Alumni
Hogeschool Utrecht
Ìý
Rondetafel gesprek Female Power
Rondetafel gesprek Female PowerRondetafel gesprek Female Power
Rondetafel gesprek Female Power
Hogeschool Utrecht
Ìý
Presentatie Mitros; Bouwen in Corporaties
Presentatie Mitros; Bouwen in CorporatiesPresentatie Mitros; Bouwen in Corporaties
Presentatie Mitros; Bouwen in Corporaties
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop D3- Stad en Mobiliteit
Workshop D3- Stad en MobiliteitWorkshop D3- Stad en Mobiliteit
Workshop D3- Stad en Mobiliteit
Hogeschool Utrecht
Ìý
Verslag Workshop D3- Stad en Mobiliteit
Verslag Workshop D3- Stad en MobiliteitVerslag Workshop D3- Stad en Mobiliteit
Verslag Workshop D3- Stad en Mobiliteit
Hogeschool Utrecht
Ìý
Verslag Workshop D2- Klimaatneutraal bouwen in de praktijk
Verslag Workshop D2- Klimaatneutraal bouwen in de praktijkVerslag Workshop D2- Klimaatneutraal bouwen in de praktijk
Verslag Workshop D2- Klimaatneutraal bouwen in de praktijk
Hogeschool Utrecht
Ìý
Verslag Workshop D2 - Klimaatneutraal bouwen in de praktijk
Verslag Workshop D2 - Klimaatneutraal bouwen in de praktijkVerslag Workshop D2 - Klimaatneutraal bouwen in de praktijk
Verslag Workshop D2 - Klimaatneutraal bouwen in de praktijk
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIM
Workshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIMWorkshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIM
Workshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIM
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop C1 - Geo-informatie voor de nieuwe generatie
Workshop C1 - Geo-informatie voor de nieuwe generatieWorkshop C1 - Geo-informatie voor de nieuwe generatie
Workshop C1 - Geo-informatie voor de nieuwe generatie
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilen
Workshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilenWorkshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilen
Workshop B4 - Ondergronds bouwen, meer dan (val)kuilen
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop B2 - Cultuurhistorie en ontwerp
Workshop B2 - Cultuurhistorie en ontwerpWorkshop B2 - Cultuurhistorie en ontwerp
Workshop B2 - Cultuurhistorie en ontwerp
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop B1 - Nieuwe Kansen in Gebiedsontwikkeling
Workshop B1 - Nieuwe Kansen in GebiedsontwikkelingWorkshop B1 - Nieuwe Kansen in Gebiedsontwikkeling
Workshop B1 - Nieuwe Kansen in Gebiedsontwikkeling
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop B1 - Nieuwe Kansen in Gebiedsontwikkeling
Workshop B1 - Nieuwe Kansen in GebiedsontwikkelingWorkshop B1 - Nieuwe Kansen in Gebiedsontwikkeling
Workshop B1 - Nieuwe Kansen in Gebiedsontwikkeling
Hogeschool Utrecht
Ìý
Workshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIM
Workshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIMWorkshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIM
Workshop C2 - BIMsalaBIM, de (on)zin van BIM
Hogeschool Utrecht
Ìý
C4 Duurzaam Design Enterpreneurship
C4 Duurzaam Design EnterpreneurshipC4 Duurzaam Design Enterpreneurship
C4 Duurzaam Design Enterpreneurship
Hogeschool Utrecht
Ìý
B6 Vondelparc verdient energie
B6 Vondelparc verdient energieB6 Vondelparc verdient energie
B6 Vondelparc verdient energie
Hogeschool Utrecht
Ìý
C1 Klimaatsystemen van de Toekomst
C1 Klimaatsystemen van de ToekomstC1 Klimaatsystemen van de Toekomst
C1 Klimaatsystemen van de Toekomst
Hogeschool Utrecht
Ìý
A4 Sportaccomodaties duurzaam
A4 Sportaccomodaties duurzaamA4 Sportaccomodaties duurzaam
A4 Sportaccomodaties duurzaam
Hogeschool Utrecht
Ìý
C3 Eco-efficiënt of eco-effectief ondernemen?
C3 Eco-efficiënt of eco-effectief ondernemen?C3 Eco-efficiënt of eco-effectief ondernemen?
C3 Eco-efficiënt of eco-effectief ondernemen?
Hogeschool Utrecht
Ìý

Workshop D2, Klimaatneutraal Bouwen in de Praktijk

  • 2. Pieter Hameetman, directeur AM Duurzaam Concepten voor energieneutrale nieuwbouw en woonlasten
  • 3. Energieneutraal bouwen In een energieneutrale gebiedsontwikkeling wordt alle benodigde energie zelf duurzaam opgewekt
  • 4.  Maak een businesscase rendabel binnen looptijd van 30 jaar  Zoek de meest economische variant Energiekosten die meegenomen worden in de businesscase omvatten o.a.  meerinvesteringen in gebouwen,  extra kosten voor de duurzame opwekking en  exploitatiekosten Focus: jaarlijkse energiegerelateerde kosten voor alle gebruikers in het gebied over 30 jaar zo laag mogelijk
  • 5. Om huizen energiezuinig te kunnen maken is inzicht in het energieverbruik van de bewoners noodzakelijk Energiegebruik gemiddelde Nederlandse woning in 2006 Elektra [kWh] Gas [m3] 1.100 3.402 1.652 2.000 4.100 9.000 Gemiddeld Zuinig Onzuinig ENERGIEKOSTEN [EUR] 489 489 489 1.009 4.039 1.587 Zuinig Gemiddeld 4.528 1.498 2.076 Onzuinig Vastrecht & Onderhoud Variabel ENERGIEVERBRUIK
  • 6. Via e-calculator.nl kunnen toekomstige bewoners hun verwachte energieverbruik berekenen  Tool geeft toekomstige bewoners inzicht in hun verwachte energieverbruik  Tool geeft AM inzicht in de energieprofielen van de bewoners
  • 7. Op basis van het gemiddeld energieverbruik worden de energiekosten van verschillende huizentypes vergeleken Energieverbruik en kosten per type woning Meerkosten excl. BTW € 85.000 € 20.000 € 22.000 Gas [m3] 1625 1411 280 510 - Elektra [kWh] gebouwgebonden 302 314 314 314 44 Elektra huishoudelijk 3100 3100 3100 3100 3100 Warmte [GJ] 14,1 Tapwater [m3] 40 Energiekosten variabel € 1587 € 1447 € 780 € 915 € 1177 Vastrecht & onderhoud € 489 € 489 € 489 € 489 € 656 TOTAAL € 2076 € 1936 € 1269 € 1404 € 1833 Besparing -/- € 140 Gemiddelde woning Standaard nieuwbouw woning Passiefhuis zonneboiler 1993 Passiefhuis zonneboiler 2010 Passiefhuis stads- verwarming € 667 € 532 € 103
  • 8. Minder isolatie en de zonneboiler maken de BAM Groen- woning energiezuiniger en goedkoper dan een Passiefhuis  Groenwoning wordt minder goed geïsoleerd dan Passiefhuis:  Betonskelet, houten binnenspouwbladen  Schil Rc 5,0 m2K/W.  3 laags glas (HR++)  Warmtewerend glas in slaapkamers 1e verdieping  Ruimteverwarming en warm water:  Zonneboiler systeem, 10 m2 collector oppervlak + 600 liter buffervat  Extra zuinige HR combiketel CW3 als back-up  Overig:  Ventilatie: Natuurlijke toevoer (zelfregulerende roosters)  Mechanische afvoer (Buva Vital Air Systeem VASII)  Zeer goede kierdichting qv;10 < 30 dm3/s  Douche-wtw  Lage temperatuur radiatoren/convectoren
  • 9. Met kleine aanpassingen kan de woning tegen minimale meerkosten warmte energieneutraal gemaakt worden WONING 1. Passiefhuis EPC 0,40 EPC 0,28 2. W&R Groenwoning EPC 0,32 Bij: Warmtepomp en aansluiting ZLTV-net + elektrabesparingen Af: CV-ketel en gasaansluiting Meerkosten excl. Btw € 20.000 € 15.500 € 14.000 + €3.000 -/- €1.500 Meerkosten t.o.v. EPC 0,8 (excl. BTW)
  • 10. Vastrecht voor gas verdwijnt; lagere woonlast voor de warmte energieneutrale woning van BAM Energieverbruik en kosten per type woning Meerkosten excl. BTW € 14.000 € 15.500 Gas [m3] 1625 1411 445 - Elektra [kWh] gebouwgebonden 302 314 314 1200 Elektra huishoudelijk 3100 3100 3100 2300 Energiekosten variabel € 1587 € 1447 € 877 € 630 Vastrecht & onderhoud € 489 € 489 € 489 € 384 TOTAAL € 2076 € 1936 € 1366 € 1014 Besparing -/- € 140 Gemiddelde woning Standaard nieuwbouw woning BAM Groen- woning BAM Groen- woning warmte e- neutraal € 570 € 922 € 20.000 510 314 3100 € 915 € 489 € 1404 Passiefhuis zonneboiler 2010 € 532
  • 11. De energieneutrale woning van BAM zorgt voor substantieel lagere lasten voor alle type huishoudens Energieverbruik en kosten per type woning Gas [m3] Elektra [kWh] Energiekosten variabel Vastrecht & onderhoud TOTAAL 1652 1100 Gemiddeld huishouden Zuinig huishouden Onzuinig huishouden 67% 4100 248% 2000 59% 9000 265% € 1587 € 1009 € 4039 € 489 € 489 € 489 € 2076 € 1489 € 452872% 218% GEMIDDELDE WONING Gas [m3] Elektra [kWh] Energiekosten variabel Vastrecht & onderhoud TOTAAL 0 0 Gemiddeld huishouden Zuinig huishouden Onzuinig huishouden 0 2050 59% 9250 264% € 630 € 369 € 1665 € 384 € 384 € 384 € 1014 € 753 € 205974% 203% BAM Groenwoning Warmte e-neutraal 3500 3402
  • 12. Mede door hypotheekkorting zorgt energiezuinig wonen voor een besparing op woonlasten van € 100 per maand Woonlasten per type woning Verkoopsom Hypotheek 5% TOTAAL woonlasten Gemiddeld per maand € 11.936 € 10.729 € 11.764 € 995 Gemiddelde woning W e-neutraal – gemiddeld huishouden W e-neutraal – onzuinig huishouden € 980 € 220.300 € 10.468 W e-neutraal – zuinig huishouden € 872 € 220.300€ 200.000 € 220.300 Hypotheek 3,7%1) Energiekosten € 1.936 € 1.014 € 2049€ 753 € 3.700 € 6.015 € 6.015€ 6.015€ 10.000 € 3.700 € 3.700 € 895 1) Op eerste € 100.000 -/- €100
  • 13. In stappen naar energieneutraal Energievraag referentiewoning Urban Villa EPC 0,60 gasverbruik elektriciteit CO2 gebouwgebonden huishoudelijk vloeroppervlak m2 GBO 100 m3 gas kWh kWh kWh/m2 kg CO2 Ruimteverwarming WP+HR107 (bodem) gas 100 11 178 collectief elektriciteit 300 8 167 Warm tapwater WP+HR107 (bodem) gas 181 20 322 collectief elektriciteit 591 16 329 Koken gas 65 7 116 Installatie ventilatie, pompen elektriciteit 600 16 334 Huishoudelijke apparatuur wasdroger C-klasse elektriciteit 600 10 334 wasmachine elektriciteit 231 6 129 vaatwasmachine elektriciteit 305 3 170 verlichting elektriciteit 600 16 334 overig elektriciteit 1.000 27 556 Totaal 346 1.491 2.736 141 2.968
  • 14. Om energieneutraal te bouwen worden energie- en woon-lasten voor alle energiegebruikers in het gebied berekend Gebruikersprofielen voor elk type gebouw Type gebouw: • Eengezinswoningen • Twee onder een kap woningen • Vrijstaande woningen • Urban villa’s • Kleine kantoren • Grote kantoren • Winkels • Scholen • Bijzondere gebouwen Zuinig …. …. …. …. …. …. …. …. …. Gemiddeld …. …. …. …. …. …. …. …. …. Onzuinig …. …. …. …. …. …. …. …. ….
  • 15.  Leidinggevende bedrijven op het gebied van het ontwikkelen en realiseren van nieuwe concepten  Sparring partners naar de overheid Deelnemers in GEN, koplopers PeGO Innovatie
  • 16. Binnen het GEN project zijn verschillende werkpakketten gedefinieerd PROJECT I Microanalyse Macroanalyse Businessmodellen/ simulatiespel Financiering Projectmanagement GEN Omgevingsmanagement (vergunningen, aanbestedingsvormen, communicatie, etc.) Omgevingsmanagement op programmaniveau Programma- management Kennismanagement
  • 17. Na de optimalisatie van het energieverbruik moet worden bekeken hoe in de resterende energievraag te voorzien

Editor's Notes