More Related Content
Similar to Boşanma Danışmanlığı 2 HAFTA.pdf (20)
More from SeyfettinColak (20)
Recently uploaded (7)
Boşanma Danışmanlığı 2 HAFTA.pdf
- 1. Boşanma Danışmanlığı 2. HAFTA Family Marker Programıng
- 2. SEVGİ NEDİR? Sevgi; insanlara karşı değer vermek, ilgi duymak, desteklemek, yardımcı olmak ve karşısındaki insanı anlamak gibi hisleri, bilişleri ve hareketleri içine alan bir tutumdur. Sevgi; sevdiğimiz şeyin hayat bulması, gelişmesi için hissettiğimiz tesirli ilgidir.
- 3. SEVGİ NEDİR? • Tesirli ilginin, hissedilmediği yerde SEVGİ OLMAZ. • Sevginin doğal halinde ÖLÇÜLER ve KIYASLAMALAR olmaz. Sevgi korkularımızdan özgürlüğe ulaşmaktır. • Sevgi, kişi ne şekilde davranırsa davransın onun sevilmeye ve saygı duyulmaya layık olduğunu söyleyen anlayışın meyvesidir. • Kişiler, sevgi duygusunu hissettiklerinde kâr amacı düşünmez; pazarlık yapmaz ve sevgiye kimlerin cevap verip vermediğini göz önüne almaz. • Sevgi, kişilerin gönüllerini birbirlerine yakınlaştırarak bir uyum meydana çıkarır. Bu uyumda FEDAKÂRLIK ve ÖZVERİLER vardır.
- 4. AŞK NEDİR? Aşk, kadın ve erkeği birbirine bağlayan çok güçlü bir bağdır. Duygu ya da histen çok daha farklıdır. Karşımızdaki kişiyi sevme kararından doğabilir. Hissettiğimiz tutkulardan ayrıdır. Aşkın, beyinde tıpkı uyuşturucu gibi bir etki bıraktığı GÖZLEMLENMİŞTİR. Aşk, KİŞİNİN BAĞLANMA ENERJİSİDİR. Duygular İÇERİSİNDE EN UÇTA YAŞAYANIDIR VE BİRÇOK HİSSİN BİRLEŞENİDİR.
- 5. AŞK NEDİR? • TUTKU GEÇİCİ BİR DUYGUDUR ama SEVGİ GEÇİCİ DEĞİLDİR. • AŞK kişileri özel bir şekilde bir araya getirir. Karşımızdaki kişi bir OBJE değil sevgimizi hak eden bizim için özel bir kişi olur. • Aşık kişilere sevdikleri insanları düşünmeleri söylendiğinde, Beynin hep aynı bölgesinin harekete geçtiği ve buradan mutluluk veren dopamin hormonunun salgılandığı görülmüştür. • Temel dürtülerimiz dopamin sistemiyle ilgilidir.
- 6. • Aşık olmak, ilgimizi çeken ve düşüncelerimizde olan kişiyi arzunun nesnesi olarak gördüğümüz zamandır. Bu zamanlarda her şeyi yeni baştan düzenlemeye, hayatımızla ilgili şeyleri yeniden düşünmeye özellikle de geçmişte yaptığımız hataları gözden geçirmeye başlarız. Yeniden düşünmek demek yeniden yapmaktır. Kısaca Doğuştur. • AŞIK OLMAK, KADIN VE ERKEĞİ BİR ARAYA getiren başlangıç evresidir. Sadece cinselliğin yaşanacağı sıradan bir olay değildir. NEDEN AŞIK OLURUZ?
- 7. Neden Aşık Oluruz? • Aşk çok ilginçtir. Sonuçta birbirini hiç tanımayan, farklı ailelerden, farklı kültürlerden ve hatta farklı illerde oturan iki kişinin birbirini görüp, aşık olmasıdır. • Çoğu insan birbirlerini ilk gördüğü anda veya zaman geçirdikçe aşık olduklarını söylemektedirler, bu durum dağın görülen kısmıdır bir de görülmeyen kısmı vardır ki oda bilinçaltımızda gelişen olaylardır. • Kişilerin Bilinç Altında kusursuz arkadaş kategorisi vardır. Bu çocukluk döneminde edinilen bilgilerden oluşur ve büyüyünce o kategoriye uyan birini bulup ona aşık olmak ister. • Bilinçaltındaki bu kusursuz arkadaşın özellikleri bilinmediği için ilk görüş, ilk izlenim çok önemlidir. • Kişilerin zaman içersinde olumlu veya olumsuz edindiği tecrübeler sayesinde kişinin aradığı KUSURSUZ ARKADAŞIN özellikleri ortaya çıkar.
- 8. AŞKIN KİMYASI Kişiler aradıkları kusursuz arkadaşı bulduklarında, vücutlarında başka kimyasallar devreye girmeye başlar. Bu kişi ile birlikte beynimize de bir uyarı gönderilir. 1) Feniletamin 2) Dopamin 3) Noradrenalin Aşkın ilk büyüleyici fazında Vücutta 3 kimyasal hormon salgılanmaya başlar;
- 9. 1) Feniletamin • Uyarıcı bir etkiye sahip olan bu hormon, aşk gibi romantik bir olayda önemli rol oynar. • En önemli rolü ise; Duygusal bağlanma gibi aşk durumlarında, yüksek miktarda dopamin ve noradrenalin salgılanmasını sağlar.
- 10. 2) Dopamin • İnsan vücudunda doğuştan olan duygusal tepkilerimizin kontrolünde rol alan dopamin, beynimize sinyaller ileten kimyasal bir maddedir. Eksikliği birçok ruhsal rahatsızlığa sebep olabilir. ayrıca Duygu durumumuzu direk etkileyen bir kimyasaldır. • Vücudumuzda eksik olduğunda birçok hastalığı ortaya çıkarır. Hareketlerimizi sağlar. • Hafıza yada zihin ve öğrenme üzerine etkilidir. • Dikkat ve odaklanma üzerine etkisi vardır. • Algılamamızı etkiler. • Stres ve heyecan zamanlarında etkilidir. • Cinsel dürtülerle önemli bir bağlantısı vardır. • Motivasyon ve yaratıcılığa etkisi vardır.
- 11. 2) Serotonin ve Dopamin • Mutluluk Hormonu olarak adlandırılırlar. • Beynin sağlıklı çalışmasını etkiler ve Beyin sinyallerinin iletiminde önemlidirler. • Birbirine yakın işlevleri vardır. Bu hormonların vücutta az ya da çok olması ciddi problemlere neden olabilir, bu yüzden dengeli olmaları önemlidir. • Vücudumuzda eksik olduğunda depresyon gibi ruhsal rahatsızlıklar çok sık görülebilir.
- 12. 3)Noradrenalin (norepinefrin): • Adrenaline benzer etkileri vardır. • Kılcal damarları daraltır, kan basıncını arttırır. Bunun sonucunda kalp atış hızı ve basıncı artar. • Heyecan, korku, stres gibi durumlarda salgısı yükselir. Nefes alıp verme hızı fazlalaşır. • Kısaca kişinin aşık olduğu dönemlerde kalp hızının artışından sorumludur.
- 13. AŞKIN KİMYASI Aşkın ikinci fazında kimyasal hormonlar zamanla azalmaya başlar; İKİNCİ FAZDA; ilişki bağımlığının temeli atılır. Bu fazda, endorfin hormonu devreye girer. ENDORFİN HORMONU ETKİSİ: • İlişki de dinginlik • İçtenlik • Sıcaklık • İtimat • Sadakat oluşur. • Karşı taraftan ne kadar çok sevgi görülürse endorfin hormonu salınımı o derecede artar.
- 14. AŞKIN KİMYASI Aşkın üçüncü fazında ilişkide bağımlılık artar; ÜÇÜNCÜ FAZDA; ise oksitosin hormonu etkili olur. OKSİTOSİN HORMONU ETKİSİ: • Oksitosin hormonu, kadınlarda gebelik ve bebeğin emzirildiği dönemlerde daha yoğun olarak salgılanır. • Kişilerin, aşık olduğu zamanlarda beyinlerinin bir çok bölgesi çalışırken; ‘’Frontal Bölgenin’’ çalışmaları zayıflar. • Frontal bölge, kişinin toplum kurallarına uymasını, içinde olduğu durumu doğru değerlendirilmesini, yeni kurallar geliştirebilmesini, başka kişilere karşı saygı göstermesini yöneten bölgedir.
- 15. AŞKIN KİMYASI FRONTAL BÖLGE ETKİSİ: • Ftonral bölge, karar alma zamanlarında devreye girmektedir. • Frontal bölgenin aşık olunan dönemlerde az çalışması o dönemlerde verilen kararların sağlıklı olmamasına neden olmaktadır. • Aşk evresi sonlanınca akıl ve mantık yerine gelir, kişi sağlıklı düşünmeye başlar.
- 16. Çiftler birbirlerine ne kadar yakın olursa aşkları o kadar tutkulu olur. Fakat bu hoş, güzel duyguları salgılayan Feniletamin, Dopamin ve Noradrenalin hormonlarının salınımı süresiz değildir… Kimyasal hormonların salınımı yaklaşık 6 ay ile 3 yıl arasında düşer. Çiftler ayrılmasa bile zaman geçtikçe birbirlerine olan duygularının yoğunluk seviyeleri git gide azalmaya başlar. Her sevgi ve aşk resmi olarak bitmese de aşk belirtileri zamanla yok olur. SEVGİ VE AŞK BİR GÜN BİTER Mİ?
- 17. Toplumun yapı taşı olan aileyi oluşturmak için bireyler evlenir. Evlilik, toplumda kurumsallaşmış bir yapı ve ilişkiler sistemidir. Bu ilişkiler sistemi; iki cinsin, karı-koca olarak birleşmesini sağlayan, bu birleşmeden doğan çocuklara bir pozisyon oluşturan, devletin kontrol altında tuttuğu hak ve yetkisi olan yasal bir birleşme biçimidir. Evlenme akdiyle yasallaşan evlilik birliğinde, eşler yeni hukuksal bir pozisyona kavuşmaktadırlar. Bu yeni hukuksal pozisyonlar kişilere yeni haklar ve yeni sorumluluklar vermektedir. Evlilikte istenilen asıl amaç; yapılan evliliklerin, bireylerin yaşamları boyunca devam etmesidir fakat bazı nedenlerden dolayı devam etmediği de bir gerçektir. NEDEN EVLENMEK İSTERİZ?
- 18. Neden Evlenmek İsteriz Sorusunu ÜÇ Ana Başlık Halinde Açıklayabiliriz; 1- Biyolojik; Evlilik kurumunun ana temelleri arasında cinsel doyum yer alır. Kişiler cinsel arzularını ve beklentilerini karşılamak isterken bunu bulunduğu toplumun kabul ettiği şekilde yapması, evliliği hem geçerli hem de istenilen bir olgu haline getirir. 2- Sosyal Nedenler; Kişilerin sosyal anlamda, kendilerini güven içinde hissetmek, korunmak, dayanışma içinde olmak, geleceklerine güvenle bakabilmek ve toplum içinde kendilerine bir yer edinmek gibi istek ve arzuları vardır. Kişinin, hayatı kendisi dışında bir başka kişi ile birlikte paylaşması ve ortak bir hedefe yönelmesi evlilik müessesinin sosyal nedenleri arasındadır. 3- Psikolojik; Kişilerin diğer kişiler tarafından sevilme ve beğenilme arzusudur. Kişiler, biriyle beraber olmayı arzuladıklarında, ilişkilerini kabul ettiklerinde, iyi ve kötü günlerini o kişiyle beraber paylaştıklarında psikolojik olarak doyuma ulaşabilmekte ve evlilik içinde kendilerini çok daha iyi bir yerde bulmaktadırlar.
- 19. Evlilik hayatında kişilerin eş olabilmeleri için birtakım görevleri vardır. 5- Anlaşma; Kişinin, eşinin açık veya kapalı mesajlarını, isteklerini anlaması ve onları yerine getirebilmesidir. 4- Çatışma ve Uzlaşma; Kişiler arasında kaçınılmaz bir süreçtir. Bu süreçte Kişilerin yapması gereken görev, ortaya çıkan problemleri sorunsuz bir biçimde çözmek ve uzlaşmayı ne şekilde sağlayacaklarını öğrenmektir. 3- İletişim; Kişilerin sözlü veya sözsüz iletişimde birbirlerini anlayabilmeleridir. 2- Özen; Evlilik yaşantısına gösterilen itina. 1- Bağlılık; Kişilerin evlilikle ilgili düşüncelerinin ne olduğu ve evliliği sürdürme konusundaki çabaları ve niyetleridir.
- 20. 1-) Kişi, evlenmeden önce kendisine uygun ideal bir eş tipi belirlemeli ve seçenek sayısını bu belirlediği kriterlerini düşünerek geniş tutmalıdır. 2-) Toplum ve kurgusal kıstaslara göre değil, kendi kıstaslarına göre bu eş tipini seçmelidir. 3-) Evlenmeden önce arkadaşlık ve flört döneminde bireyler gerçek yapılarını ve karakterlerini birbirlerine göstermelidirler 4-) Kişiler birbirlerine karşı akıl ve duygu dengelerini korumalı, tutum ve davranışlarını buna göre yönlendirmelidir. 5-) Evlenme kararı alınırken, çok uzun veya çok hızlı karar verilmemesi gerekmektedir. 6-) Kişi, evlilik öncesinde kendisini çok iyi tanımalıdır. Kendisini tanımayan kişi evlenmek istediği kişiden beklediklerini anlatmakta zorluk çekebilir. 7-) Evlilik öncesi yapılan flört veya ilişkiler, cinsellik yaşamak için ya da evlenme vaadi ile yaşanmamalıdır. Kişilerin birbirinden beklentileri açık ve net bir şekilde arkadaşlığın en başında konuşulmalıdır. 8-) Kişiler evlilik öncesinde birbirlerine olan saygılarını yitirmemeli ve dikkatli davranmalıdır. 9-) Kişiler, ilişki konusunda akla mantığa uygun ve gerçekçi bir bakış açısına sahip olmalıdırlar. DOĞRU EŞ SEÇİMİ Kişilerin sağlıklı bir evlilik yapabilmesi için doğru bir eş seçmeleri gerekmektedir. Evlilik kararı almadan önce eş seçiminde doğru adımlar atılmalıdır.
- 21. 10-) Eş adaylarının aile ve sosyal çevresi tanınmalı ve onlarla tanışılmalıdır. 11-) Eş adayının ailesi ve çevresiyle iyi ilişkiler kurulmalı buna özen gösterilmelidir. 12-) Kadın ve erkek cinsiyetlerinin kendilerine ait olan özelliklerine dikkat edilmelidir. 13-) İlişki gizli yürütülmemelidir. 14-) Evlenme kararı almadan önce cinsellik yaşanmamalı daha öncelik zihinsel etkinliklere verilmelidir. Cinselliğin evliliğin önüne geçmesi, doğru bir kararın alınmasını engelleyebilir. 15-) Dini, siyasi ve benzeri konularda birbirlerine karşı hoşgörülü olunmalıdır. DOĞRU EŞ SEÇİMİ Kişilerin sağlıklı bir evlilik yapabilmesi için doğru bir eş seçmeleri gerekmektedir. Evlilik kararı almadan önce eş seçiminde doğru adımlar atılmalıdır.
- 22. EVLİLİKTEN BEKLENTİLERİMİZ NELER? Günümüzde evlilik kararı alan birçok kişi, evleneceği kişinin öncelikle maddi durumuna, fiziksel özelliğine, iş hayatındaki mevkisine önem vermektedir. göz ardı edilen bir durum var ki bahsedilen bu kriterler mutlu bir evlilik için yeterli değildir. Evlilik yapılmadan önce kişiler ‘evlilikten ne bekliyorum, ne yapmalıyım?’ sorularını kendilerine sormalı ve bu konuda kendilerine dürüst olmalıdırlar. Toplumlardaki değişimler aile yapılarının da değişmesine neden olmuştur. Bireyselleşme ön plana çıkmış, kadınların iş hayatına dahil olmaları evlilik kurumundaki rolleri de değiştirmiştir. Günümüzde yapılan evliliklerde, kadınların erkeklere ’bağımlılığı’ yerine karşılıklı bağlılık ilişkileri öne çıkarılmıştır. evlilik yaşantısında çiftler daha fazla duygusal yakınlık, dostluk, dayanışma, sevgi beklemeye başlamışlardır.
- 23. EVLİLİKTEN BEKLENTİLERİMİZ NELER? Evlilikte kişiler birbirlerine karşı sorumludurlar.. Bu sorumlulukların kişilere getirdiği birçok görevler bulunmaktadır; cinsel hayatın sağlıklı ve düzenli olması, soy çizgisi, ev içindeki görevlerin dağılımının belirlenmesi, ekonomik olarak üretim ve tüketim gelir ve giderlerinin düzenlenmesi olarak sayılabilir. Çiftler, evliliğe karar verdikleri zaman ortak beklenti ve amaç üzerine bu evliliği inşa etmeleri gerekmektedir çünkü ortak beklenti ve amaçlar kişilik uyumundan çok daha önemlidir. Hayatta olduğu gibi evlilikte de inişlerin ve çıkışların olması normaldir çünkü girilen bu yol 3-5 günlük değil senelerce sürecek olan uzun ve yorucu bir yolculuktur. Evlenen her çift, geleceğin anne-baba adaylarıdır, bu yüzden evliliğe girilen bu yolda iyi bir model olma konusunda da kendilerini bilinçlendirmelidirler.
- 24. • Toplumun tüm özelliğini geleceğe taşıyan, yapısal, ruhsal, iktisadi, sosyal özellikleri olan yapıya aile denir. • Aile; toplumların en küçük birimi ve temelidir. Tüm dünyada kabul edilen bir yargıdır. Bu insan hakları evrensel beyannamesi m. 16/3’ de ‘Aile, toplumun, doğal ve temel unsurudur, toplum ve devlet tarafından korunur.’ ifadesi ile belirtilmiştir. • Avrupa insan hakları sözleşmesi m.12’de ‘Evlenme çağına gelen erkek ve kadın, bu hakkın kullanılmasını düzenleyen ulusal yasalar uyarınca evlenmek ve aile kurmak hakkına sahiptir.’ sözleriyle belirtilmiştir. AİLE NEDİR?
- 25. • 1982 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Anasayası m.41/1’ de ‘Aile Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır.’ cümlesiyle ifade edilmektedir. • kanun koruyucu medeni kanunun 2. kitabında 118 ve 494 maddeleri arasında, aile hukukunu detaylı bir biçimde düzenleyerek bu konudaki hassasiyetini ortaya koymaktadır. • Ailenin birçok özelliği ve sosyal hayat içinde birçok etkisi vardır. Fiziksel işlevleri, ruhsal doyum işlevleri, öğretim işlevleri, sosyalleştirme işlevleri, dinsel işlevleri, zamanımızı değerlendirmede ki işlevleri önemli işlevlerindendir. AİLE NEDİR?
- 26. • Aile birliği içinde doğan çocuklar, anne- babalarının koruması altında büyür ve ilk ilişkilerini aile bireyleriyle yaşarlar. Bu ilişkiler çocuklara toplum içinde nasıl yaşaması gerektiğini öğretir. Aile içinde kazanılan tüm değerler sırayla gelecek kuşaklara aktarılır. • Yaşanılan kültürel değişimler de Türk aile yapısını olumlu ve olumsuz etkilemiştir. • Olumlu etkileri; kişilerin özgürleşmesi ve kısıtlı denetim, kadınların rollerindeki değişimler, kadınların iş hayatında var olmaları, kişilerin anlaşıp evlenmeleri ve ekonomik bağımsızlıklarına kavuşmaları. • Olumsuz etkileri; boşanmalardaki artışla, nikahsız beraberliklerin toplum hayatımızda normalmiş gibi görülmesi, çocukların devlet kurumlarında bakımlarının fazlalaşması ile anne- çocuk ilişkilerinin en aza indirgenmesi ve annelerin ilgisizliği, ailenin fazlaca tüketici olması ve lüks tüketime önem vermesi. AİLE NEDİR?
- 27. EVLİLİKTEKİ DEPREMLER Evlilikteki depremlerin birçok nedeni vardır ve bu nedenlerin hepsinin birbirleriyle bağlantıları bulunmaktadır. • 1-) Toplumdaki değişimler • 2-) Parasal Sorunlar • 3-) Toplumun sahip olduğu gelenek ve göreneklerin özellikleri • 4-) Kişilerin birbirleriyle ilişkilerinin durumu • 5-) Evli çiftlerin, evlenme kararı alırken ailelerinden onay almamaları • 6-) Anne veya baba sevgisinden yoksun yetişmeleri
- 28. EVLİLİKTEKİ DEPREMLER Evlilikteki depremlerin birçok nedeni vardır ve bu nedenlerin hepsinin birbirleriyle bağlantıları bulunmaktadır. • 7-) Ailelerin birbirleriyle iyi ilişkiler kuramamaları • 8-) Kültür farklılıkları • 9-) Aile baskılarının hissedilir derecede fazla olması • 10-) Aile büyükleri tarafından yapılan müdahaleler • 11-) Kişilerdeki olumsuz özelliklerin zamanla değişeceğine inanılması ve bunların göz ardı edilmesi • 12-) Dini duyguların zedelenmesi ve din konusunda düşüncelerin değişmesi
- 29. EVLİLİKTEKİ DEPREMLER Evlilikteki depremlerin birçok nedeni vardır ve bu nedenlerin hepsinin birbirleriyle bağlantıları bulunmaktadır. • 13-) Şehirleşme hızıyla doğru orantılı olarak boşanmalarda artmaktadır. Şehirlerde, kırsal kesimlere göre boşanmalar daha fazladır. Bunun nedeni olarak kadınların ekonomik özgürlüklerinin olması ve kendi ayaklarının üstünde durmalarıdır • 14-) Kadınların eğitim düzeylerinin yükselmesi sosyal hayata katılmaları ve kadın haklarının fazlalaşması ailelerin yaşam düzeylerini yükseltmiş fakat aile içindeki rol çatışmalarına neden olmuştur. • 15-) Toplumsal değişimler sonucunda evli çiftler, bireyselliklerine daha fazla önem vermekte ve duygularını ön plana çıkarıp ona göre yaşamaktadır bu da aile yapılarına ve değerlerine zarar vermektedir. • 16-) Kadınların ev ve iş hayatlarındaki sorumluluklarının fazla olması ve çocuk faktörü, streslerini de fazlalaştırmaktadır. stres faktörünün artması evlilik hayatlarını da olumsuz etkilemektedir. • 17-) Kişilerin ırksal özellikleri, yaş durumları, parasal, sosyal durumları, inandıkları dine bağlılıkları, din anlayışları, çocuk sayıları, kadın ile erkeğin aralarındaki ilişkilerinin durumları, boşanma için risk teşkil etmektedir.
- 30. EVLİLİKTEKİ DEPREMLER Evlilikteki depremlerin birçok nedeni vardır ve bu nedenlerin hepsinin birbirleriyle bağlantıları bulunmaktadır. • 18-) Düşünce eksikliği ve duygular arasındaki dengenin olmaması, kişilerin birbirleriyle iyi iletişim kuramaması zamanla evlilikte kalitenin düşmesine ve kişilerin birbirlerinden uzaklaşmasına neden olmaktadır. Bunların yanı sıra Ortak duygularını paylaşmayan çiftler arasında da sorunlar günden güne fazlalaşarak çoğalır ve çiftler birbirlerinden koparak uzaklaşırlar. • 19-) Kişilerin yaşam tarzları, aldıkları eğitimler, kültürel farklılıklar, maddi farklar ilk zamanlarda çiftler arasında sorun olmasa da zaman geçtikçe anlaşmazlıklara neden olmaktadır. • 20-) Kişisellik ve akılcılığın etkisiyle iş bölümleri ve üstlenilen rollerin değişmesi, erkek ve kadının eşit roller üstlenmesi modern bir aile yapısını ortaya çıkarıp değişik sorunların oluşmasına neden olmuştur.
- 31. • Eşler, evliliklerinde çıkan sorunlara çözüm bulamayıp, boşanmaya karar vermeleriyle birlikte ruhsal ve duygusal yönden zorlayıcı bir sürece girerler. • Evliliklerin sürdürülmesi ya da bitirilmesi ile ilgili değişik model ve teoriler bulunmaktadır. BOŞANMA KARARININ ALINMASI
- 32. Bu Model ve Teorilerde Bulunan En Önemli Görüşlerden Bir Tanesi BAĞLANIMDIR Rusbult ve Buunk (1993) Bağlanım Kavramı; • Kişilerin elde ettikleri ilişkiyi sürdürme isteği ve eşlerine ruhsal boyutta bağlanma ile ilgili duygularını içeren uzun dönemli yönelim olarak tarif etmektedir. Levinger’in Sosyal Alışveriş Kuramına göre; • Kişinin evliliğini devam ettirmesi ve ilişkisine olan ilgisi o ilişkisinde kazandığı mükafat ve yararı ile doğru orantılı iken idrak ettiği çıkar kaybı ve değerler ile ters orantılıdır.
- 33. Bu kuramda evlilik içindeki bağ- uyum ile bozulma ve çözülmenin 3 bileşenle ilişkisi olduğu savunulmaktadır; 1 Evlilik hayatını çekici kılan faktörler; 2 Engeller 3 Alternatif çekicilikler
- 34. 1-) Evlilik hayatını çekici kılan faktörler; Avantaj ve mükafatlar ilişkilerin sürmesi ile kişinin kazandığı pozitif sonuçları temsil etmektedir. Bu faktörler kişinin eşine duyduğu sevgi, eşinin statüsü, finansal kaynaklar, olumlu sosyal mevki, saygınlık, cinsel çekicilik vb. maddeleri kapsamaktadır. İlişki, kişilere destek, emniyet duygusu ve karşılıklı bir doğrulama sunabilir. Diğer yönden evlilik ilişkisini maliyet ve değer kapsamında bireylerin beraberliği sırasında harcanılan zaman, enerji ve evlilik ilişkisini devam ettirmeyi sağlayan diğer haller de ele alınmaktadır. Pozitif faktörlerin çok olması ve negatif sonuçların az çıkması ilişkinin devam ettirilmesine olanak sağlamaktadır. Mükafat ve yararların karşılaştırılmasında kişilerin öznel algıları ön plana çıkmaktadır. Öznel olasılık, kişinin yarar kazanması ve meydana gelebilecek sonuçlara ilişkin subjektif beklenti ve değerlendirmedir.
- 35. 1-) Evlilik hayatını çekici kılan faktörler; Bir mükafatın veya sübjektif olasılığı ne kadar fazla ise çekiciliği de o kadar etkilemektedir. Beraberliğin son verilmesinde özellikle kişilerin hissettiği değerler veya zararlarda büyük farkların meydana gelmesi, kişilerin ilişkilerinin iyi olduğu dönemlerde karşılıklı olarak haz elde ettiklerini düşünerek, yaşadıkları zararları dikkate almazlar. Bu zaman sürecinde hissedilen hayal kırıklıkları ile beraber kişiler eski kazanımlarını artık bulamadığını hisseder ve ortaya çıkan yeni bedel ve maliyetleri görmeye başlarlar. (Kişiler kimi zaman ilişkilerinin ilk zamanlarından beri var olan bu bedel ve maliyetleri bastırarak görmemezliğe de gelebilirler).
- 36. 2-) Engeller; Evlilik ilişkisinde, birbirlerine karşı olan bağlılık ile ilgili çıkan kavgalarda engeller göz önüne alınmayan faktörlerdir. İlişkilerdeki engeller, kişilerin birlikte olmasını sağlayan ve ayrılmalarını engelleyen etkenlerdir. Kişilerin birbirlerine olan çekicilik duyguları azalsa bile engeller sayesinde evlilik süreci devam eder. Evlilik ilişkisinin çekiciliği az, engelleri fazla ise; evlilik kişiler için hapis hayatına dönüşebilir ve bu tip evlilikler ‘boş kabuk’ adıyla isimlendirilir. Bu tip evliliklerde olması gereken eğlenceli hayat, yerini kasvetli ve sıkıcı bir ortama bırakmaktadır. Kişiler problemlerini, isteklerini ve tecrübelerini kendi aralarında tartışmaz, iletişimlerini en az seviyeye indirirler.
- 37. 2-) Engeller; Boşanmamak için eşlerden biri ya da ikisi akla uygun ve mantıklı davranmaya çalışabilir. Bu mantık çerçevesinde kendilerinden önce çocuklarını, çevre baskısını ve boşanmanın kötü bir şey olduğu düşüncesini ön plana alırlar ve kendilerini bu şekilde bastırırlar. Mutsuz bir evlilikte, zaman geçtikçe kişiler arasında birbirlerine karşı zıtlık gibi olumsuz duygular fazlalaşırken; ev içinde yaşayanların ruhsal, duygusal ve fiziksel ölçütlerinin kötü bir şekilde etkilendiği görülmektedir. Evlilik hayatında yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen kişiler, kendi mutluluklarını ve çocuklarının ruhsal sağlıklarını düşünerek evliliklerini bitirmemektedirler.
- 38. 3-) Alternatif Çekicilikler; Evlilik birliğinin bitirilmesinde rol oynayan en önemli faktörlerdendir. Evlilikte kişilerin aile, dost, iş arkadaşları gibi farklı alternatif ilişkileri olmaktadır. Bu alternatif ilişkiler her ne kadar kişilerin hayatlarına renk katsa da, kişilerden zaman ve enerji götürmektedir. Bu ilişkiler, evliliğin çekiciliğinin zamanla azalmasına neden olabilmektedir. Alternatif çekicilik sadece insan ilişkileri demek değildir. Özgürlük duygusu, bağımsızlık hissi gibi faktörlerde alternatif çevre tanımı altında sayılabilir. Kadın veya erkek, eşini bilerek/isteyerek dışlayıp alternatif çevreye daha fazla önem veriyorsa diğer eşin bu hali nasıl algıladığı önemlidir. Örnek; kıskanç bir kişi, ortaya çıkan en küçük bir ilişkiyi tehdit sanabilirken; kimileri ise eşlerinin kendilerine yabancılaşması veya farklı ilişkilere girmesini problem olarak görmeyebilir.
- 39. 3-) Alternatif Çekicilikler; Evliliklerdeki çekicilik, alternatif çekiciliklerden daha yüksek olduğu durumlarda evliliğin devam edeceği; alternatif çekiciliğin fazla olduğu durumlarda ise evliliğin biteceği gözlenebilir. Çiftlerin birbirlerine karşı olan çekimleri az ve onları engelleyecek durumların olmaması, kendilerine alternatifler bulmaları halinde evliliklerini bitirebilecekleri düşünülebilmektedir. Kişiler arasındaki çekimin az ve engellerin fazla olduğu durumlarda bazı eşler evliliklerini sonlandırmamakta ve boş kabuk adı verilen evlilik şeklini devam ettirdikleri görülebilmektedir.
- 40. Çiftler kurdukları aile yapılarının içinde ruhsal yönden mutluluğu bulamadıklarında ve isteklerini karşılayamaz duruma geldiklerinde aile kurumlarını yasal olarak sonlandırırlar bu olaya ‘boşanma’ denir. Boşanma, Yaşanılan topluluğu ve aile bireylerini; ruhsal, toplumsal ve maddi yönlerden etkileyen karmaşık bir olaydır. Mutlu Olmak İçin Evlenmiştim Şimdi Boşanıyorum
- 41. Feodal Dönemde Aile Sanayi Devrimi Sonunda Evlilik Modern Yaşamda Evlilik Dini ve Toplum Kurallarının baskısıyla kutsal ve dokunulmaz olarak değerlendirilmiştir. Sanayi devrimi sonrasında yaşanılan modernleşme ile eş seçiminde bireysel tercihler ön plana alınmış, evlilikten beklenilen istekler ve beklentiler çoğalmıştır. Modern Yaşamda Evliliklerin devam etmesi için kişilerin Psiko-sosyal doyumu ön plana çıkmıştır. Sanayi devrimi sonunda yaşanılan değişimlerle birlikte evlenme/boşanma olayları da etkilenmiştir. Kişilerin ekonomik bağımsızlıkların artması, kadınların iş hayatına girmesi, kadın haklarının gelişmesi, eğitim düzeylerinin yükselmesi evlenme sayılarında azalma ve boşanma sayılarında artışa yol açmış ve değişik yaşam biçimlerini ortaya çıkarmıştır.
- 42. Çiftler Arasında Ayrılık, Boşanma ve Yeniden Evlilik Oluncaya Kadar Aile Döngüsü Kademeli Bir Zaman Olarak Kendisini Gösterir. Birinci kademe; • Boşanma kararının meydana çıkması ve kişilerden birinin kendi yönünden evliliğindeki çöküşü kabul etmesi ana görevidir. İkinci kademe; • Bu kademede ayrılık için yollar çizilir. Eşler arasında iyi bir uyum yakalanırsa çocuklarının bakımı , görüşmeleri ve parasal gibi konularda anlaşmalı bir yol çizilir.
- 43. Boşanmanın Bireylerdeki Psikolojik Etkisi; • Boşanmaya karar verildikten sonra geçen zaman kadın ve erkek için zor bir süreçtir. Kişiler yeni kuracakları hayatlarına alışmaya çalışırken, benliklerini de yeni baştan özgür olarak öğrenmek zorundadırlar. Bu dönemde çok fazla stres altında olduklarından dolayı uyum problemleri de çekebilirler. Ayrıca bu yaşanılan olay travmatik bir tesire sahiptir. • Boşanmış kişilerin evliliklerine bakıldığı zaman; kişilik çatışmaları, anlaşmazlıklar, birbirleriyle iletişimsizlikler bulunmaktadır. boşanma gerçekleşmeden evvel ailelerin manevi yönden yıkıldığı görülmektedir. • Boşanmayla sonuçlanan her ayrılmanın öncesi ve nedenleri vardır.
- 44. Boşanma Sonrası Adaptasyon Süreci; Boşanma öncelikle sosyal bir harekettir. Boşanma olgusunun oluştuğu, yaşanıldığı ya da meydana geldiği mekan boşanma olgusunun kanıt yeridir. Her olgu ortaya çıktığı bağlam içerisinde birbirine geçmiş halkalar olarak biçimlenmektedir. Boşanma gerçekleştikten sonra eşlerin birbirlerine karşı olan sorumlulukları ve yükümlülükleri de bitmektedir. Eşler mahkeme tarafından verilen karar ile tazminat, nafaka gibi parasal konularda karşılıklı hak ve borç sahibi olmaktadırlar. Boşanma da parasal konularla beraber yasal sorunlarda meydana gelmektedir. Boşanma sonunda çekirdek aileler yerini geniş ailelere, tek ebeveynli ailelere, üvey baba- anne ve üvey kardeşleri içeren karışık ailelere ve nikahsız birlikteliklerin olduğu yaşam tarzlarına bırakmaktadır. Boşanma olayı, bazen tartışmaların ve kavgaların olmadığı aile yapılarında da gözükebilir. ortak eğlence zevkleri, dini inançları ve ekonomik durumları iyi olan dışarıdan bakıldığında; çevresi ve çocukları tarafından çok iyi geçindikleri söylenilen eşlerde de boşanmalar görülmektedir. Boşanma sonrasında anne veya babanın ekonomik durumlarında sorunlar çıkabilir. Boşanma sonrasında eşler evlilik birliğini yürütemediklerinden dolayı kendilerinde suçlu hissedebilir ve bunun sonucunda yeni kurdukları hayatlarına adapte olmakta güçlük geçebilirler..
- 45. BOŞANMANIN İNANÇLAR İLE İLGİSİ Ailenin mensup olduğu din ve bu dinin özellikleri ile ailenin psikolojisinin arasında kuvvetli bir bağ vardır ve bu bağ önemlidir. Boşanma döneminde kişiler ikileme düşebilir. Kimi kişilerin inançları zayıflayabilirken; Kimi kişiler ise, bu zor dönemlerinde dinlerine ve ibadetlerine daha fazla yönelir ve kendilerini bu şekilde teselli ederler. Kişilerin moral yapılarının iyi olması, ruhsal yapılarını da iyi yönde etkilemektedir. Kişiler hayatlarındaki sorunlarla uğraşırken, kontrollerini kaybetmemek için dini inançlarına sığınırken birtakım dinsel yöntemlere de başvurmaktadır. Yapılan araştırmalarda Boşanan kişilerin, %88’i pozitif dini yöntemleri kullanırken %78’i negatif dini yöntemleri kullandıkları görülmektedir. Kişiler, Boşanma sürecinde meydana çıkan; korkularını, kızgınlıklarını yok etmek için duaya ve ibadete yönelmektedirler. Boşanma sonucu ortaya çıkan suçluluk hissinden kurtulmak ve affedilmek için yollar ararlar bunlar dini baş etme yollarından bazılarıdır.
- 46. • Türkiye de boşanma oranları diğer ülkelerle kıyaslandığında daha düşük düzeylerde iken son senelerde bu oranın artması, Türkiye içinde boşanmaya yönelik düşüncelerin değişimlere uğradığını ve önemli bir sosyal problem olma seviyesine geldiğine işaret etmektedir. • 20. yüzyılın sonuna kadar boşanma toplumsal bir problem olarak görülmemekteydi. Boşanmalara karşı tutum ve hareketlerin özellikle de kadınlara karşı yargılayıcı tutumların, kuvvetli aile ilişkilerinin, dini inanışların, kadınların maddi özgürlüğünün olmamasının ve problemlerin eşler arasında sonuçlanması gerektiğine dair toplumsal kabullerin olduğu bir gerçeklikti. TÜRKİYEDE BOŞANMA
- 47. Ülkemizde de diğer ülkelerde olduğu gibi, aile değerlerindeki zayıflamalar, şehirleşmeye bağlı olarak günlük hayatın hareketliliği, iletişim teknolojilerinin gelişmesi, tüketim kültüründeki artışlar, kişisel değerlerin öne çıkması gibi nedenler boşanmaların fazlalaşmasına ve toplum- hukuk yönünden boşanmayı önemli bir toplumsal sorun haline getirmiştir. Ülkemizde boşanmadaki artışların yaşandığı senelere bakıldığında ekonomik krizin etkili olduğu görülmektedir. Ekonomik kriz sonucu toplumdaki değişmelerle birlikte toplumsal istekler, evlilik ve boşanma üzerinde dini değerlerin etkisinin azalması, yasal düzenlemeler , kişiler için boşanmayı daha ulaşabilir hale getirmiştir. Boşanmaların artması; aile birlikteliğinin sürekliliğini ve evliliğin devamlılığını tehlikeye sokmaktadır. Bu süreçte çocuklar, tek ebeveynli aile şekillerine uyum sağlamakta zorlandığından dolayı bu olay kişisel değil toplumsal bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. TÜRKİYEDE BOŞANMA