ગ્રંથાલયોમાં RFID ટેકનૉલોજીનો ઉપયોગ.pptx
Download as pptx, pdf0 likes53 views
ઓટોમેશનના એક ભાગ રૂપે RFID ટેક્નોલૉજી નવી પદ્ધતિ કહી શકાય, તેવી આ અધ્યતન પદ્ધતિ સાથે ટેક્નોલૉજી અને ખર્ચની દ્રષ્ટિએ વિચાર કરીએ તો ખુબજ મોઘી પદ્ધતિ છે, આજે આપણને દરેક મોટા ટ્રાન્સપોર્ટ ધંધાઓ કે BRTS રોડને બંધ કરવા, ટોલટેક્ષ ઉઘરાવવા વગેરેમાં આ નવી ટેક્નોલૉજીયુક્ત પદ્ધતિનો બહોળો વપરાશ જોવા મળે છે. આનો અર્થ “રેડિયો ફિકવેન્સી ઓળખનિર્ધાર્ણ” (आरएफआईडी) ADDC (स्वचालित पहचान और डेटा कैप्चर) ટેક્નોલોજીના સમૂહનો એક ભાગ છે. જેમાં બારકોડ અને સ્માર્ટ કાર્ડનો સમાવેશ હોય છે, તે ઓટોમેટીક ઓળખની સાથે વસ્તુઓના ટૅગનું ટ્રેકિંગ કરવા તથા તે ડેટાના આદાન પ્રદાનમાં વાયરલેસ ઇલેક્ટ્રોનિક્સ (WIFI) સંપર્ક કરીને કાર્યમાં સહયોગ આપે છે. વસ્તુઓના ટૅગમાં ઇલેક્ટ્રોનિક્સ સ્વરૂપે સંગ્રહિત માહિતીને વાંચી તેનો સંપર્ક સ્થાપી કે ફેરફાર કરી શકાય તેવા માળખામાં હોય છે. આ ટૅગ સિલિકોન માઈક્રોચ્પ્સ વડે બનાવાયેલ હોય છે. તેને એક એંટેના સાથે સંપર્ક કરેલો હોય છે.
ગ્રંથાલયોમાં RFID ટેકનૉલોજીનો ઉપયોગ.pptx
- 1. RFID ટેકનૉલોજી/Radio-frequency identification (RFID Technology) is part of family of AIDC (Automatic Identification and Data Capture) Radio-Frequency identification technology in libraries. ડો ડી. જે. ચૌહાણ લાઇબ્રેરીયન, વી એસ પટેલ કોલેજ ઓફ આર્ટ્સ એન્ડ સાયન્સ, બીલીમોરા. librarianvspc@yahoo.in
- 2. RFID ટેકનૉલોજી • ઓટોમેશનના એક ભાગ રૂપે RFID ટેક્નોલૉજી નવી પદ્ધતિ કહી શકાય, િેવી આ અધ્યિન પદ્ધતિ સાથે ટેક્નોલૉજી અને ખર્્ની દ્રષ્ટટએ તવર્ાર કરીએ િો ખુબજ મોઘી પદ્ધતિ છે, આજે આપણને દરેક મોટા ટ્રાન્સપોટ્ ધંધાઓ કે BRTS રોડને બંધ કરવા, ટોલટેક્ષ ઉઘરાવવા વગેરેમાં આ નવી ટેક્નોલૉજીયુક્િ પદ્ધતિનો બહોળો વપરાશ જોવા મળે છે. આનો અર્થ “રેડડયો ડિકવેન્સી ઓળખનિર્ાથણથ” (आरएफआईडी) ADDC (स्वचालित पहचान और डेटा क ै प्चर) ટેક્નોલોજીના સમૂહનો એક ભાગ છે. જેમાં બારકોડ અને સ્માટ્ કાડ્નો સમાવેશ હોય છે, િે ઓટોમેટીક ઓળખની સાથે વસ્તુઓના ટૅગનું ટ્રેકકિંગ કરવા િથા િે ડેટાના આદાન પ્રદાનમાં વાયરલેસ ઇલેક્ટ્રોનિક્ટ્સ (WIFI) સંપક્ કરીને કાય્માં સહયોગ આપે છે. વસ્તુઓના ટૅગમાં ઇલેક્ટ્રોતનક્સ સ્વરૂપે સંગ્રકહિ માકહિીને વાંર્ી િેનો સંપક્ સ્થાપી કે ફેરફાર કરી શકાય િેવા માળખામાં હોય છે. આ ટૅગ તસલલકોન માઈક્રોચ્પ્સ વડે બનાવાયેલ હોય છે. િેને એક એંટેના સાથે સંપક્ કરેલો હોય છે.
- 3. ભૌતિક સાસ્ત્રી રોબટ્ એલેક્જ ેંડર (1935)માં આ ટેક્નોલૉજી શોધી હિી. િેનો પ્રથમ ઉપયોગ બીજા તવશ્વ યુદ્ધ વખિે કરવામાં આવેલો. િેને રડારના માધ્યમથી દુશ્મનો અને પોિાના દેશના તવમાનોનો સંપક્ સાધી માકહિી મેળવી શકાિી. આ RFID ટેક્નોલૉજીનો તવકાસ 1950 અને 1960ના દશકોમાં જાળવી રાખેલો જોઈ શકાય છે. અમેકરકા, યુકે અને જાપાનના વૈજ્ઞાતનકોએ િેમજ તશક્ષણતવદોએ સંશોધન કરીને સમજાવ્યૂ કે (પેપર રાજુકરીને) કેવીરીિે RF ઉજા્નો ઉપયોગ વસ્તુઓની ઓળખ દૂરથી કરી શકાય અને િેનો ઉપયોગ કંપનીઓએ ર્ોરી રોકવા માટે ધંધાદારી તવકસાવી જે રેકડયો િરંગોના ઉપયોગવડે નક્કી થતું હતુકે કઈ વસ્તુનું પેમેન્ટ થયું છે અને કઇનું પેમેન્ટ નથી થયું જેનું પેમેન્ટ ન થાય િેવી વસ્તુ ગેટની બહાર જાય િો િેના વેર્ાણ કાઉન્ટર પર બરજર અને લાઇટ થિી. ત્યારબાદ 1970ના દશકમાં લોસ એલામોસ રાષ્સ્ટ્રય પ્રયોગશાળા, અમેકરકા) પરમાણુ સામગ્રી ઉપર નજર રાખવા આ RFIDટેક્નોલૉજી તવકસાવી હિી જ્યારે 1980ના દશકમાં ટોલરોડના નાકાઓ પર માણસોને બદલે RF tag લગાવીને દરેક પસાર થિાં વાહનોનો ટેક્સ આ ટેક્નોલૉજી દ્વારા ઉઘરાવવા ઉપયોગ અમેકરકા ખાિે કરવામાં આવ્યો હિો. િે ઉપરાંિ ત્યાં સ્વાસ્્ય ડેટા ઉઘરાવવા પણ આ RFIDટેક્નોલૉજીનો ઉપયોગ કરવામાં આવેલો આ ટેક્નોલૉજીમાં UHF રેકડયો િરંગોનો ઉપયોગ કરેલો. જેમાં એક વ્યક્ક્િની ઉજા્ આકતષિિ કરીને પાછી એક પરિ મળેલ માકહિીનો સંગ્રહ કરીને િેના પ્રતિલબિંબનો ઉપયોગ કરવામાં આવિો હિો. RFID ટેક્નોલૉજીનો ઉદભવ
- 4. RFID ટેક્ટ્િોલૉજીિો ગ્રંર્ાલયોમાં ઉપયોગ • તવશ્વભરના ગ્રંથાલયોમાં RFID નવી પદ્ધતિ ટેક્નોલૉજીનો ઉપયોગ પહેલેથીજ િેના તવતવધકાયો જેમકે સાધનો, સ્ટોક ર્કાસણી અને સ્વ આપ-લેમાં ઝડપથી કાય્ક્ષમિાપૂવ્ક પૂણ્ કરવા ઉપયોગમાં શરૂ કરાયેલ હતું. સામાન્ય રીિે ગ્રંથાલયોમાં તનસ્ક્રીય RFID ટેગ ટેક્નોલૉજીનો ઉપયોગ કાય્દક્ષિા વધારવા અને ખર્્ ઘટાડવા થાય છે. રોજે રોજની કાય્ ક્ષમિાઓમાં વધારો કરવા અને સ્વસંર્ાલન વડે િેના કાયો સારી રીિે પૂણ્ કરવામાં સહાયરૂપ થાય છે. િથા િેની સામગ્રીની સુરક્ષામા વધારો કરી આપે છે. િેમજ ગ્રંથાલય સામગ્રીનો સ્ટોક ર્કાસવામાં પણ ઉપયોગી થાય છે.
- 5. RFID ટેક્ટ્િોલૉજીિો ગ્રંર્ાલયોમાં ઉપયોગ • RFID ટેક્નોલૉજીના અમલ માટે જરૂરી સાધનો:- 1. RFID Tag:- જે અત્યારે મોટોરોમાં ટોલ ટેક્સ માટે લગાવાય છે િેવી લર્પસ પુસ્િકની વર્ે લગાવીને કોઈ મધ્યમથી દબાવી દેવામાં આવેછે જેથી વાર્કો િેને નુકશાન પહોર્ાડે નહીં, આ તનષ્સ્ક્રય ટૅગ ન્યૂનિમ, ઉચ્પર્ અથવા અલ્ટ્ટ્રાહાઇ પ્રકારની ટૅગ ઉપર સંર્ાકરિ કરવામાં આવે છે. આ તનષ્સ્ક્રય ટૅગ પુસ્િકાલયોમાં વપરાિી ટૅગ ઉચ્પર્ (13.56 મેગાહર્ટ્જ) પ્રકારની કામમાં લેવામાં આવે છે. િેના દ્વારા વાર્કો સાથે દૂરથી સંપક્ સાધીને કાય્ કરી શકે છે. િે કેટલીક સેમી થી મીટર સુધી લલતમટમાં કામ કરી શકે છે. જેનો વપરાસ કેટલો કરવામાં આવસે િેનો સંગ્રહ (પુસ્િકો, સામતયકો, ઇ-બુક્સ વગેરેની સંખ્યા) પર આધાકરિ હોય છે. િેનો ખર્્ પ્રતિ પુસ્િકે 12.00 થી 45.00 સુધીનો રહેિો હોય છે.
- 6. RFID ટેક્ટ્િોલૉજીિો ગ્રંર્ાલયોમાં ઉપયોગઅિે RFID ટેક્નોલૉજીના અમલ માટે જરૂરી સાધનો 2. RFID Readers and Server: જેમ વ્હીકલના ટૅગ રીકડિંગ માટે કેમેરાઅને અંટેના સંયુક્િ રીિે કામ કરે છે, એ રીિે જ અકહ પણ પુસ્િકોને કડટેક્ટ કરવા ટૅગ રીડર અને સવ્ર કામ કરિાં હોય છે, અને એને સૉફ્ટવેર સાથે SIP પ્રોટોકોલ દ્વારા સાંકળીને ડેટાનું આદાન-પ્રદાન કરાવાતું હોય છે. 3. Staff Station (Conversion Station) સ્ટાિ સ્ટેશિ (રૂપાંતરણ સ્ટેશિ):- પુસ્િકાલય કમ્ર્ારીઓને આ સાધનથી આપ-લે કાય્માં સક્ષમ બનાવે છે, જેનાથી લાઇબ્રેરીની કોઈપણ વસ્તુકે સામગ્રીને કે િેના વાર્કના સ્માટ્ કાડ્ને રીકડિંગ કરી આપવાનું કામ કરે છે, જેથી િે સામગ્રીને જેિે વાર્કને ઇસ્યુ કે કરટેન્સ્ કરી શકાય છે જેને સૉફ્ટવેર પીસી સાથે જોડીને કાય્ને અંજામ આપે છે.
- 7. RFID ટેક્ટ્િોલૉજીિો ગ્રંર્ાલયોમાં ઉપયોગ અિે RFID ટેક્નોલૉજીના અમલ માટે જરૂરી સાધનો 4. Exit Sensors (Security Gates) बाहर निकलें सेंसर (सुरक्षा गेट्स):- જેને આપણે બહાર નીકળવાનો સેન્સર દરવાજો કહી શકીએ કે સુરક્ષા દરવાજો સ્થાતપિ કરવા માટે આનો ઉપયોગ થાય છે દરેક વાર્ક લાઈબ્રેરી છોડિા પહેલા આ ગેટમાથી પસાર થિાં હોવાથી અહીના સેન્સરના કારણે ઇસ્યુ કયા્ વગરની વાસ્તુને િે કડટેક્ટ કરીને બરજર અને લાઇટ કરશે જેથી કમ્ર્ારી િેને િરિજ રોકી શકશે.આ RFID ટેક્નોલૉજી અને સૉફ્ટવેર પદ્ધતિ સાથે ઇન્ટફીયર કરીને સંર્ાલન કરે છે. 5. Book-drop Station: बुक-ड्रॉप स्टेशि: આ સાર્િ મુખ્યત્વે સામગ્રી સ્વયમ (વાચક જાતેજ) પોતે પરત કરી શકે તેમ સક્ષમ બિાવે છે, તેિી સાર્ે સુરક્ષા પણ પૂરી પાડે છે. આ સ્ટેશન (સગવડ) લાઇબ્રેરીની અંદર અથવા બહાર જેવી અનુકૂળિા હોય િેવી રીિે રાખવામા આવે છે. વાચક (જાતેજ) પોતે ગ્રંર્ાલયિી સામગ્રી પરત કરી શકે છે. આ ડીવાઇસીસ વાચકિા સ્માટથ કાડથ િો ડેટા અિે RFID ટૅગ િા ડેટા સાર્ે મેચ કરીિે તેિા સહી કેપચર કરીિે તેિા ખાતે તે સામગ્રી જમા કરી એિી કાયથવાહી પૂણથ કરીિે સ્લીપ પણ નિન્ટ કે પીડીએિ ઇમેજ મોકલી આપે છે, અને આ ઉપડેટ LMS િેના ખાિે સુધારી દેછે.
- 8. RFID ટેક્નોલૉજીના અમલ માટે જરૂરી સાધનો 6. Hand-held Reader (હાથવગું રીડર):- આ હાથવગું રીડર (સાધન) લઈને સરળિાથી ફરી શકાય િેવું હોય છે. જેનાથી આપણે લાઇબ્રેરીની સામગ્રી શોધી અને ઓળખી શકીએ છીએ. LMS અને RFID ના ઇન્ટરફેસ દ્વારા આ સાધન વડે આપણે સામગ્રીને અડયા વગર રેકમાં મૂકેલી સામગ્રી શોધી અને ઓળખી શકીએ છીએ અને િેના ડેટાને તસસ્ટમમાં એડ, સેન્ડ કે ડાઉનલોડ પણ કરી શકીએ. સાથે સાથે સ્ટોક વેકરકફકેશન કાય્ પણ કરી શકાતું હોય છે. 7. SIP-1/2 PROTOCOL: - આ SIP1-2 प्रोटोकॉि એક સંર્ાર પ્રોટોકોલ જેવો જ પ્રોટોકોલ છે, િેનાથી LMS અને RFIDના સાધનો (જેવા કે સ્ટાફ સ્ટેશન, ર્ેકાઉટ-ર્ેકઇન ડીવાઈસ, એંટેના ગેટ વગેરે) સાથે માનક આંિકરક આદાન-પ્રદાનની સગવડ ઊભી કરી કાયા્ક્ન્વિ કરે છે. પ્રોટોકોલનો ઉપયોગ કોઈ પણ એ્લીકેશન તસફ્્વેર વડે થઈ શકે છે. જે LMSના માધ્યમ વડે લેણદેણ પ્રકક્રયા પ્રસ્થાતપિ કરવાની જરૂર હોય છે. SIP પ્રોટોકોલની બે આવૃતિઓ છે, જેમકે SIP-1 અને SIP-2 છે. આપણે ત્યાં SIP -1 નો ઉપયોગ મોટે ભાગે થાય છે.
- 9. RFID ટેક્નોલૉજીના અમલની સમસ્યાઓ • ADVANTAGES AND DISADVANTAGES OF RFID IN LIBRARIES:- • ગ્રંથાલયોમાં RFID-ટેક્નોલૉજીનો ઉપયોગ તવષય પહેલેથી જ મૂલ્ટ્યાંકન અને ર્ર્ા્નો રહ્યો છે. જ્યારે ગ્રંથાલયો RFID-ટેક્નોલૉજીનો અમલ કરવા બધી રીિે સક્ષમ હોય િો જ તવર્ારવું જોઈએ, કેમકે અતવર્ાયુું પગલું પાછળથી સમસ્યાઓ ઊભી કરી શકે છે. જેનાથી પસંદ કરનાર ગ્રંથાલયને કેટલો ફાયદો અને કેટલું નુકસાન થશે, િે તવર્ારવું ખુબજ જરૂરી બની જાય છે. કેમકે વેંડરો િો કદવસે િારા બિાવીને પોિાનું કામ કાઠી લેિા હોય છે, અને છેલ્ટ્લે સહન કરવાનું કે શાંભળવાનું ગ્રંથપાલોએજ આવતું હોય છે.
- 10. RFID ટેક્ટ્િોલૉજીિા ગ્રંર્ાલયોમાં ઉપયોગર્ી ર્તાં કેટલાક િાયા ા I. માિવબળિી ઓછી જરૂર (Reduction of Manpower Requirement): એક ગ્રંથાલયમાં જો RFID-ટેક્નોલૉજીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે િો માનવ કલાકોની બર્િ થશે. િેની ટૅગ વાર્નની ક્ષમિા એક સમયે અનેક ગણી છે એટલેકે એક સાથે દસ કે વધુ વાર્કોને સંભાળી શકાય છે. એક સાથે િમે હાથવાગા રીડરથી કામ કરી શકશો . II. નવશ્વાસિીયતા: જો ડેટા એન્ટર કરિી વખિે સાવર્ેિી રાખી હશેિો 100% સાર્ી માકહિી મેળવવા તવશ્વાસપૂવ્ક સક્ષમ બનાવે છે. િે કઈ સામગ્રી બહાર ગઈ અને કઈ સામગ્રી અંદર આવી િે LMS દ્વારા બિાવે છે અને નોધાયા વગર કોઈ જિી સામગ્રીની જાણકારી આપે છે. III. સુરક્ષા: ગ્રંથાલયોમાં RFID-ટેક્નોલૉજીનો ઉપયોગ વડે િેના તવતવધકાયો અને તવતધઓમાં સહાયક બને છે ઉપરાંિ િેનાથી ઇસ્યુ કરાવ્યા વગર કોઈ સામગ્રી લઈ જાય િો આપણને માકહિગાર કરે છે િેનાથી ર્ોરી અટકાવી શકાય છે. IV. बेहतर इन्वेंट्री नियंत्रण: ગ્રંથાલયોમાં RFID-ટેક્નોલૉજીનો ઉપયોગ કરવાથી િેના હેન્ડલ વેર(હાથવગું સાધન) દ્વારા રેકમાં મૂકેલા પુસ્િકોની ઉપક્સ્થતિ અને અનુપક્સ્થિનો અંદાજ સરળિાથી કાઢી આપે છે. અને કયા ક્રમનો ભંગ દશા્વી શકાય છે, િેના વડે સ્થાનાંિર પણ સરળિાથી કરી શકાય છે. V. टैग નું જીવિ અિે હયાતી કેટલી : ટૅગ નું આયુટય સામાન્યરીિે એક લાખ લેવડ દેવડ કે દશ વષ્ સુધી જ માનવામાં આવે છે.
- 11. RFID-ટેક્ટ્િોલૉજીિી મયાથા ાઓ a. Cost: ગ્રંથાલયોમાં RFID ટેક્નોલૉજીનો ઉપયોગ કરવા માટે િેનો લાગિ ખર્્ અને કાયમી ખર્્ ઊર્ો છે. ન્યૂનિમ ખર્્ :- પ્રત્યેક પુસ્િક પાછળ ટૅગ (40 to 50 રૂ ) અને સ્થાપન ખર્્ એક રેકોડ્ નો ૨૫ રૂ િથા સમાટ્ કાડ્ નો વાર્કદીઠ ૫૦રૂ થિો હોય છે. એ ઉપરાંિ સ્ટાફ સ્ટેશન ૧૫૦૦૦૦.૦૦ , એંટેના ગેટ રૂ ૪૫૦૦૦૦.૦૦, સેલ્ટ્ફ ર્ેક આઉટ ડીવાયસ રૂ ૩૬૦૦૦૦.૦૦, એન્ટી થીફ ષ્સ્ટકર રૂ ૧.૦૦ પુસ્િક દીઠ, િથા સૉફ્ટવેર ઈન્સ્ટોલેશન ર્ાર્જ રૂ. ૧૫૦૦૦૦.૦૦, પ્રત્યારોપણ ર્ાર્જ રૂ. ૨૨૦૦૦૦.૦૦ HANDHELD READER રૂ ૧૨૫૧૫૦.૦૦ િથા બૂક ડ્રોપ યુતનટ રૂ ૪૧૦૨૫૦.૦૦ મળીને લગભગ રૂ ૨૦ ર્ી ૨૨ લાખ શરૂઆતિા અને ત્યારબાદ દર વષે સ્માટ્કાડ્ + પુસ્િકોનો ટેલગિંગ અને ઈન્સ્ટોલ્ટ્મેંટ ખર્્ (પુસ્િક દીઠ રૂ ૧૭૫.૦૦)નો ખર્્ કાયમ માટે થિો હોય છે. b. Vulnerability: RFID-ટેક્નોલૉજીની મયા્દા એ છે કે િેના રેકડયો િરંગોને કેટલીક યુક્ક્િઓથી અટકાવીને ર્ોરીકરનારાઓ િેનો દુરુપયોગ કરી શકે છે.(િેની ર્ર્ા્ અહી કરવી યોગ્ય નથી. નેટવક્ના પ્રોબ્લેમ્સને અને પીસી મશીનના કરપેકરિંગના પ્રોબ્લેમ્સ િો ઊભાજ હોય છે, આપણે ત્યાં કરપેકરિંગવાળા બેથી ત્રણ કદવસે આવિા હોય છે અને પ્રોબ્લેમ્સ િો કયારે સોલ કરે િેની કોઈજ ગેરંટી નથી આપિા. પછી સૉફ્ટવેર અને RFID interface પ્રોબ્લેમ્સ કોણ સોલ કરશે િેનો િો ક્યાય ઉલ્ટ્લેખ હોિોજ નથી િેવી અનેક બાબિો જ્યારે કામ અટકે ત્યારેજ ખબર પડેકે આ િો આપણને િેઓએ જણાવેલુ જ નહોતું.
- 12. RFID-ટેક્ટ્િોલૉજીિી મયાથા ાઓ-----(ચાલુ) c. Removal RFID Tags: ગ્રંથાલયોમાં RFIDTagનો ઉપયોગ એવી રીિે થાય છે કે િેને પુસ્િકોની વચ્પર્ે છુપાવવામાં આવેલ હોય છે, પણ િેમના માટે આવી બાબિો લાંબો સમય છુપાિી હોિી નથી.
- 13. Summary • ગ્રંથાલયોમાંટે RFID-ટેક્નોલૉજીનો ઉપયોગ બહોળા પ્રમાણમાં કરી શકાય િેમ ભારિમાં શક્ય નથી પરંતુ િેને બેરીિે આવકારવામાં આવે ચ્પહે એક િો સુરક્ષા અને બીજુ ં સામગ્રીને ટ્રેકકિંગ સરળિાથી કરી શકાય છે. જો િેનું પ્રત્યાપણ માનક ધોરણો દ્વારા કરવામાં આવે િો. અહી કમ્ર્ારીઓનું કામ ત્વકરિ અને ઓછા સમયમાં કરી આપેછે િેવી દલીલ કેટલી યોગ્ય છે જો એકજ કમ્ર્ારી હોય િો આ ટેક્નોલૉજી કઈ રીિે માનવ બાળ ઘટાળી શકશે. ર્ોરીનો લૉજજક પણ વ્યાજબી નથી કેમકે 25 લાખ ખર્ીને કેટલા પુસ્િકો બર્વાશે. િેટલામાં િો નવી અધ્યિન લાઈબ્રેરી ઊભી કરી શકાિી હોય છે. એનાથી બહુ ઓછા રુમાં બેજ ગ્રેજ્યુએટ તવધ્યાથીઓને રાખીને બહજ સારી કામગીરી કરાવી શકાય. જો િમારે એટલુજ ના કહેવાડવું હોય કે મારેત્યા RFID છે. અને રહી NAAC ગ્રેડની વાિ, િો કેટલીયે સંસ્થાઓ છે જ્યાં RFID નથી છિા ત્યાં એમને A ગ્રેડ મેળવ્યો છે.
- 14. આભાર
Editor's Notes
- #2: આઈ.એન.ડી.ઇ.એસ.ટી:- એઆઈસીટીઈ પુસ્તકાલય કોન્સોર્ટ્યા: એક અભ્યાસ, ડૉ દિગ્વિજયસિંહ ચૌહાણ , બીલીમોરા