2. Landare, animalia? Onddoak mundu guztietan zabalduta daude eta ingurugiro-baldintzarik berezienetan ere garatzen dira,nahiz eta gehienak beste animali edo landare batzuengan egin garapen hori. Onndoek ezin dezakete fotosintesirik egin eta horregatik ez dira beren janaria osatzeko gai eta beste bizidunengandik(onndo bizkarroi edo parasitoak)edo hauen hondakinetatik(onndo Saprofitoak)jaso behar izaten dute elikagaia. Norberak sortu ezin eta beste bizidun batzuetatik elikadura lortzen duten bizidunen elikatzeko modua heterotrofoa da. Onndo-espezie batzuk parasitoak dira,lehen esan dugun bezala,eta kalteak sorteen dituzte hainbat bizidunetan.
3. Onddoak, piluletan ere bai? 1. Antibiotikoa (grezierako anti , 'kontra', eta bios , 'bizitza') Organismo kutsatzaileen hazkundea ezabatu edo eragozteko erabiltzen den edozein konposaketa kimiko da. Antibiotikoek aukerazko toxikotasuna daukate, hau da, bere ekintza toxikoa handiagoa da organismo erasotzaileentzat egoitza ematen dietenentzat baino.
4. 2. Penizilina onddoekin egiten dela. Alexander Fleming ikerlari eskoziarrak penizilina (antibiotikotan lehenengoa) aurkitu zuen 1928.ean.
5. 3-Horrela aurkitu zuen Flemingek penizilina: Laborategiko lanetan ari zenean, Fleming ez omen zen batere txukuna. Egun batean, zenbait gaixotasun (erlakaiztenak, abszesuak, pneumonia, septizemia, etab.) eragiten dituen estafilokoko bakterioa Petri kaxa batean hazten jarri eta, oharkabean, kaxa irekita utzi zuen. Handik gutxira, zabalik zegoela ohartu zenean, estali egin zuen. Oraingo honetan, ordea, inkubagailuan sartzea ahaztu zitzaion. Egun berean, laborategiko lana alde batera utzi eta bi asteko atsedenaldia hartu zuen. Oporretatik bueltan, Petri kaxa lizunez estalita zegoela ikusi zuen, eta lizun hori-berdearen inguruan kolore argiagoko bakterio-kultura zegoela. Zer gertatu ote zen? Flemingek, berehala, zerbaitek bakterioaren hazkuntza inhibitu zuela ondorioztatu zuen. Baina zerk? Eta nola? Beheko solairuan, mikologia-laborategian, Penicillium notatum izeneko onddoarekin ari ziren lanean eta, dirudienez, onddo horrek leihoa irekita ikusi eta Flemingen laborategiraino bidaiatzea erabaki zuen. Laborategian, zuzen-zuzenean Petri kaxara joan eta hantxe kokatu zen, kaxaren erdialdean, goxo-goxo. Kaxa inkubagailuan egon izan balitz, berotan, onddoa bertara iristerako bakterioa jadanik hazita egongo litzateke. Bestalde, uda-garaiari zegokion tenperatura egin izan balu, giro-tenperatura bera nahikoa izango litzateke bakterioa hazteko.
6. Baina Flemingek kaxa laborategiko mahai gainean utzi zuen eta, gainera, bederatzi egunetan uda-parterako ohikoa ez zen hotza egin zuen Londresen. Horregatik guztiagatik, onddoa leihotik sartu zenean, bakterioa oraindik hazi gabe zegoen. Gero, tenperatura bere onera itzuli zenean, estafilokokoa hazten hasi zen; ordurako, ostera, bakterioa hiltzeko beste lizun zegoen kaxan eta, horregatik, ez zen Flemingek oporretan joan aurretik espero zuen beste hazi. Beraz, badirudi penizilinaren aurkikuntza, Fleming berari baino, kasualitate-kate horri zor diogula. Merkaturatzeko beste penizilina lortzeko, ordea, kasualitatea baino zerbait gehiago behar izan zuten zientzialariek. 4. Zeren eta antibiotikoek ez dute birusen kontra joaten, bakterien kontra joaten dira. Eta gripea, normalean birus baten eraginez sortzen da eta ez da komenigarria antibiotikoa hartzea, baina geroxeago, bakteria bat sartzen bada, orduan bai, antibiotikoa hartzeko ordua da.
7. Sukaldean... han ere! Legamiaren sorrera. Egipziarrentzat ogia dietako elementu garrantzitsua izateaz gain, erritu erlijiosoen sinboloa zen. Hori ziurtatzen duten erritu eta marrazki bibliko ugari dira. Bi ogi mota bereiz ditzakegu: txuria eta integrala. Ogia egiteko lehengai nagusiena zereala da: hemen gehien erabili eta kontsumitzen dena garia da. Beraz, neurri handi batean gariaren kalitatearen arabera egongo da lortuko den ogiaren kalitatea. Garitik-garira alde haundia dago, gaur egun gariak jasaten duen refinazio prozesua lehen ez bait zen ematen, ez eta egungo botika eta ongarri kimikorik erabiltzen ere.
