�ݺ�ߣ

CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ
CHẤN THƯƠNG NIỆU ĐẠO
ThS. Nguyễn Đình Liên
BỘ MÔN NGOẠI - ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI

ĐẶT VẤN ĐỀ
• Chấn thương niệu đạo là cấp cứu thường gặp
trong tiết niệu
• Cấu tạo giải phẫu chia niệu đạo nam giới thành
niệu đạo trước và sau
• Biểu hiện lâm sàng của chấn thương niệu đạo
trước và sau khác hẳn nhau về cơ chế, triệu
chứng và điều trị
• Xử trí chấn thương niệu đạo cần kịp thời để tránh
các biến chứng nguy hiểm trước mắt và các di
chứng về sau

ChẤn thƯƠng niỆu ĐẠo trƯỚC
• Nguyên nhân - cơ chế

Phân loại tổn thương GPB
1. Đứt không hoàn toàn
- Dập vỡ vật xốp, tụ máu tầng sinh môn
- Niệu đạo bị đụng dập từ trong ra ngoài nhưng hai đầu
không tách xa nhau
2. Đứt hoàn toàn
- Đứt ngang vật xốp
- Hai đầu niệu đạo đứt rời xa nhau

• Hỏi bệnh:
 Cơ chế, hoàn cảnh tai nạn
 Đau chói TSM, chảy máu miệng sáo, bí đái
• Thăm khám:
 Máu tụ TSM hình cánh bướm
 Chảy máu miệng sáo
 Điểm đau chói TSM
 Cầu bàng quang.
Triệu chứng lâm sàng và chẩn đoán

• Dập vật xốp đơn thuần
 Tụ máu TSM, không có chảy máu niệu đạo, đái được
• Đứt niệu đạo không hoàn toàn
 Tụ máu TSM, có chảy máu niệu đạo
 Khám có cầu bàng quang
• Đứt niệu đạo hoàn toàn
 Tụ máu nước tiểu lớn TSM
 Chảy máu niệu đạo nhiều
 Khám có bí đái, cầu bàng quang
Các hình thái lâm sàng

• Chẩn đoán
Cơ chế gây tai nạn và triệu chứng lâm sàng
Chụp niệu đạo ngược dòng
Thuốc cản quang tràn ra ngoài niệu đạo
Thuốc cản quang đọng lại ở tầng sinh môn
Soi niệu đạo chẩn đoán đứt hoàn toàn, không hoàn toàn
Không được thăm dò bằng sonde niệu đạo, có thể gây tổn
thương thêm và nhiễm khuẩn

• Bí đái
• Viêm tấy nước tiểu tầng sinh môn
• Abces tầng sinh môn
• Hẹp niệu đạo
Diễn biến

• X Quang hẹp niệu đạo trước

1. Đánh giá đúng tổn thương dựa trên TCLS:
 Bệnh nhân có đái được không
 Mức độ chảy máu niệu đạo
 Mức độ tụ máu tầng sinh môn
 Tình trạng viêm tấy nước tiểu tầng sinh môn
2. Nguyên tắc xử trí:
 Mở thông bàng quang khi có bí đái
 Mổ lấy máu tụ và cầm máu niệu đạo khi có máu tụ lớn tầng
sinh môn
 Rạch mở rộng tầng sinh môn khi có viêm tấy nước tiểu tầng
sinh môn
Nguyên tắc điều trị

1. Bệnh nhân đái được
2. Bệnh nhân không đái được
3. Trường hợp có máu tụ vùng tầng sinh môn lớn
4. Trường hợp đến muộn có viêm tấy nước tiểu TSM
5. Phẫu thuật phục hồi niệu đạo ngay thì đầu
 Khó phân định giữa tổ chức niệu đạo lành - chấn thương
 Phụ thuộc điều kiện từng bệnh viện
6. Phẫu thuật phục hồi niệu đạo thì hai
7. Điều trị di chứng hẹp niệu đạo.
Điều trị cụ thể

ChẤn thƯƠng niỆu ĐẠo SAU

X quang vỡ xương chậu

Phân loại tổn thương GPB
1. Vỡ xương chậu 10% - 20%
2. Đứt niệu đạo sau: NĐ màng 90%
3. Thương tổn phối hợp
 Vỡ bàng quang trong và ngoài phúc mạc
 Tổn thương mạch máu - thần kinh tiểu khung
 Đa chấn thương

• Bệnh cảnh chung của vỡ xương chậu
Sốc vừa và nặng trong 75% trường hợp
Tụ máu lớn trước bàng quang, sau phúc mạc
• Phát hiện đứt niệu đạo sau
 Chảy máu niệu đạo
 Bí đái
 Máu tụ quanh hậu môn
 Thăm trực tràng
Biểu hiện lâm sàng

• Chẩn đoán xác định
 BN vỡ xương chậu, bí đái, rỉ máu miệng sáo
 Đặt sonde niệu đạo
 Chụp niệu đạo bàng quang ngược dòng
 Soi niệu đạo
• Chẩn đoán phân biệt
 Vỡ tuyến tiền liệt, đứt niệu đạo tuyến tiền liệt
 Vỡ bàng quang ngoài và trong phúc mạc
Chẩn đoán

• Bí đái
• Viêm tấy nước tiểu vùng tiểu khung, hố ngồi trực tràng,
nhiễm trùng nhiễm độc
• Hẹp niệu đạo sau
• Biến chứng muộn
 Viêm xương kéo dài
 Rò nước tiểu
 Suy thận
Diễn biến - biến chứng

Chụp X quang: Hẹp niệu đạo sau

• Hồi sức chống sốc, chống suy hô hấp, tuần hoàn, bất
động chi gãy, giảm đau
• Đánh giá đầy đủ thương tổn phối hợp và chỉ định mổ
cấp cứu để cứu tính mạng
• Chỉ định mổ cấp cứu cầm máu, thắt động mạch chậu
trong khi khối máu tụ sau phúc mạc tăng nhanh
Nguyên tắc điều trị toàn thân

• Trường hợp đến sớm
 Không được cố đặt ống thông niệu đạo
 Bất động bệnh nhân trên ván cứng
 Không được chọc kim trên xương mu khi có bí đái
 Mở thông bàng quang đơn thuần
 Mở thông bàng quang và đặt ống thông niệu đạo
 Phục hồi lưu thông niệu đạo ngay thì đầu
 Phục hồi lưu thông niệu đạo thì hai
 Điều trị di chứng hẹp niệu đạo sau
Thái độ xử trí thương tổn niệu đạo sau

• Trường hợp đến muộn, tụ máu sau phúc mạc lan rộng và
viêm tấy nước tiểu vùng tiểu khung
 Dẫn lưu bàng quang
 Dẫn lưu triệt để ổ máu tụ và nước tiểu vùng tiểu khung
 Kết hợp điều trị tích cực chống nhiễm trùng và
chống suy thận
 Phục hồi lưu thông niệu đạo thì hai
Thái độ xử trí thương tổn niệu đạo sau

CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ
CHẤN THƯƠNG BÀNG QUANG
ThS.BS Nguyễn Đình Liên
Bộ Môn Ngoại - Đại học Y Hà nội

ĐẠi cƯƠng
• Chấn thương bàng quang trong 10 % vỡ xương
chậu, 10% - 15% CTBK
• Biểu hiện lâm sàng của chấn thương bàng quang
thường bị che lấp
• Cần xử trí sớm chấn thương bàng quang để tránh
các biến chứng nặng viêm phúc mạc, viêm lan
nước tiểu, viêm xương chậu và các di chứng về
tiểu tiện và sinh dục

Chấn thương bàng quang
• Sinh lý bệnh học

ChẤn thƯƠng bÀng quang

• Đụng dập bàng quang đơn thuần 5%
• Vỡ bàng quang ngoài phúc mạc 44%
• Vỡ bàng quang trong phúc mạc 48%
• Đứt ngang cổ bàng quang - niệu đạo
• Tổn thương kèm theo
 Tụ máu rộng sau dưới phúc mạc
 Đứt niệu đạo sau phối hợp 20% - 25%
 Rách âm đạo
 Tổn thương tạng trong ổ bụng 10% - 15%
 Chấn thương ngực 5 - 7%
Thương tổn GPB

• Dấu hiệu toàn thân sốc chấn thương 60 - 70% phát hiện
các thương tổn phối hợp
• Triệu chứng vỡ bàng quang
 Đau bụng trên xương mu, đái ít - có máu, mất cảm giác
muốn đi tiểu
 Biến dạng vỡ xương chậu
 Bụng chướng, cảm ứng phúc mạc, không có cầu BQ
 Tụ máu lớn sau phúc mạc vùng trên xương mu
 Thăm trực tràng, âm đạo
 Đặt sonde niệu đạo dễ, ra ít nước tiểu có máu
Triệu chứng lâm sàng

• Dấu hiệu lâm sàng thường kín đáo
• Thăm khám cận lâm sàng chẩn đoán chính xác vỡ BQ trong
hay ngoài phúc mạc
 Chụp bụng không chuẩn bị, chụp khung chậu
 Chụp BQ có thuốc cản quang
 Chụp UIV thấy thoát thuốc khoang sau dưới BQ hoặc
vào trong ổ bụng
 Siêu âm cho thấy đường vỡ BQ, mức độ tụ máu và nước
tiểu quanh BQ, dịch ổ bụng của vỡ BQ trong phúc mạc
Chẩn đoán xác định

X quang vỡ bàng quang trong phúc mạc

CTScanner vỡ bàng quang ngoài phúc mạc

CTScanner chẩn đoán đụng dập bàng quang

PT vỡ bàng quang trong và ngoài phúc mạc

• Chẩn đoán phân biệt với đứt niệu đạo sau
 BN muốn đi tiểu, khám có cầu BQ
 Đặt sonde niệu đạo không được, rút ra có máu
 Chụp niệu đạo bàng quang ngược dòng
• Chẩn đoán vỡ bàng quang đến muộn
 Vỡ BQ ngoài phúc mạc viêm tấy nước tiểu lan rộng
khoang Retzius
 Vỡ BQ trong phúc mạc biểu hiện viêm phúc mạc sau
24 giờ
 Nhiễm khuẩn các ổ máu tụ - nước tiểu hình thành
abces lớn trong tiểu khung

• Hồi sức, mổ cấp cứu khi:
 Vỡ bàng quang gây chảy máu nặng, đi kèm rách ÂĐ
 Vỡ bàng quang trong phúc mạc
 Chấn thương bụng vỡ bàng quang
• Phương pháp phẫu thuật:
 Thắt động mạch chậu trong hai bên
 Khâu vỡ BQ trong và ngoài phúc mạc, DLBQ
 Xử trí các thương tổn phối hợp:
Khâu trực tràng - HMNT hố chậu trái
Khâu thành âm đạo lớp riêng
Thái độ xử trí

�ݺ�ߣ

Bai giang CT bang quang và nieu dao.ppt

Recommended

More Related Content

Similar to Bai giang CT bang quang và nieu dao.ppt (20)

More from vuanh1603 (12)

Bai giang CT bang quang và nieu dao.ppt