More Related Content
What's hot (20)
Similar to CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG Y3 NTT.pptx (20)
More from NguynV934721 (20)
CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG Y3 NTT.pptx
- 1. BS Lê Xuân Long CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 2. I. Khái niệm: Chấn thương cột sống là loại chấn thương thường gặp và phối hợp trong nhiều bệnh cảnh khác nhau mà trọng tâm là người bị chấn thương có tổn thương về cột sống bao gồm xương, tủy sống và các rễ thần kinh tủy sống. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 3. Cột sống là thể vững chắc tạo bởi 3 yếu tố: - xương sống là thành phần chính tạo nên khung cơ bản - đĩa gian đốt sống và các khớp cùng dây chằng giúp tạo sự kết nối cũng như phân bổ lực của toàn cơ thể - các cơ xung quanh được chi phối và hoạt động bởi các dây thần kinh. Vì vậy cần phải chú ý đến 3 mục: - Sự vững vàng về mặt cấu trúc họat động - Sự ổn định về chức năng thần kinh - Sự ổn định cấu trúc và chức năng trong thời gian dài CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 4. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 5. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 6. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN Phân loại: Từ cấu tạo giải phẫu thân đốt sống, cấu tạo ống sống và tủy sống bên trong mà tổn thương chấn thương cột sống được phân loại làm nhiều loại tổn thương: - Theo vị trí - Theo thành phần - Theo mức độ
- 7. Về vị trí: - Đối với cột sống cổ: Chấn thương cột sống, tuỷ cổ cao: tổn thương C1, C2. Bao gồm các kiểu gãy Jefferson ( cung trước, cung sau) của C1, có thể một bên hay hai bên hoặc có kèm theo gãy C2. Gãy C2 đơn độc với các tổn thương gồm gãy chân cung và gãy mỏm răng. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 8. Chấn thương cột sống tuỷ cổ thấp, tổn thương từ C3 đến C7: thường gặp các kiểu gãy trật gây di lệch trước sau và thường phối hợp với các tổn thương mặt khớp. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 9. Đối với cột sống ngực và thắt lưng: Việc các đốt sống ngực ít tổn thương hơn những đốt sống khác do sự liên kết chặt chẽ với hệ thống lồng ngực thông qua các xương sườn nên chỉ xét đến khi có tổn thương tủy kèm theo. Chủ yếu chấn thương cột sống ngực – thắt lưng thường vào các đốt D12 đến L2 với các tổn thương đa dạng như gãy xẹp thân đốt sống, vỡ thân sống, gãy cung sau, gãy mỏm ngang,… CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 10. Về thành phần: Tổn thương cột sống đơn thuần: - Tổn thương gây xẹp thân sống, vỡ thân sống, gẫy cung sau, gẫy mỏm ngang, gãy mỏm gai. - Tổn thương các phần gia cố: Tổn thương đĩa gian đốt sống như thoát vị, đứt các dây chằng dọc trước, dây chằng dọc sau, dây chằng liên gai, trên gai... gây bong gân, trật khớp CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 11. Tổn thương tuỷ sống: - Sốc tủy - Tổn thương tủy một phần gây nên hội chứng tủy trung tâm, hội chứng tủy trước, hội chứng tủy sau, hội chứng Brown Sequard (hội chứng nửa tủy), hội chứng chóp tủy,…. - Tổn thương tủy hoàn toàn gây nên triệu chứng biểu hiện từ tại nơi tổn thương trở xuống Tổn thương rễ: tổn thương rễ đơn thuần, hội chứng chùm đuôi ngựa. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 12. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 13. Tùy theo mức độ: - Tổn thương nhẹ: gãy mõm gai, mõm ngang, tổn thương khối khớp,… - Tổn thương nặng: gồm 4 nhóm: Gãy nén: gây tổn thương cột trước và không tổn thương thần kinh Gãy vỡ: gây tổn thương cột trước và cột giữa, 50% có tổn thương thần kinh. Gãy gập quá mức: gây tổn thương cột giữa và cột sau và không tổn thương thần kinh. • Gãy trật: thường gây tổn thương cả ba cột và tổn thương thần kinh. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 14. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 15. Khám bệnh nhân chấn thương cột sống: - Cần tiếp cận bệnh nhân như một bệnh nhân có đa chấn thương và khảo sát toàn hệ thống theo trình tự AirwayBreathingCirculationDisabilityExposure. - Ghi nhận các điểm đau chói và ấn đau theo vùng để khu trú tổn thương cũng như đánh giá tổn thương phần mềm hay tổn thương thực trên cột sống. - Đánh giá tổn thương thần kinh bao gồm phản xạ gân xương, rối loạn cảm giác, rối loạn vận động theo khoanh tủy, rễ thần kinh, dấu Babinsky, rối loạn cơ vòng, phản xạ hành hang,… - cần đánh giá được hai vấn đề: tổn thương cột sống vững hay không vững và có tổn thương tủy sống không. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 16. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 17. Khảo sát hình ảnh học: 1. X quang: Hình ảnh Xquang gợi ý tổn thương khi được chụp ở nhiều thế khác nhau, bao gồm thế thẳng, nghiêng và chếch ¾. Đối với các tổn thương cột sống cổ: việc khảo sát các đoạn cổ C6, C7 và T1 cần lưu ý hạ vai bệnh nhân. Khi nghi ngờ bệnh nhân có gãy mấu răng C2 thì nên chụp Xquang cổ thẳng với tư thế há miệng. Đối với các hình ảnh Xquang bình thường nhưng lâm sàng có biểu hiện của đau hay tổn thương thần kinh gợi ý tại vùng chụp hay mục đích để khảo sát sự mất vững do tổn thương dây chằng thì nên xem xét thực hiện Xquang tư thế động với sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 18. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 19. 2. CT Scan cột sống: với ưu điểm nhanh và ít tốn kém giúp khảo sát các tổn thương xương, mức độ gãy, các hình ảnh mất liên tục. Máu tụ trong ống sống do chấn thương gây nên hội chứng chèn ép tủy cấp hay hội chứng chùm đuôi ngựa cần phẫu thuật cấp cứu CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 20. 3. MRI cột sống: khảo sát đĩa đệm, mô mềm, hệ thống dây chằng, hình ảnh máu tụ, nhất là các tổn thương trong nhu mô tủy sống để có cái nhìn toàn diện nhưng còn hạn chế do thời gian chụp lâu và phụ thuộc vào kinh nghiệm của người đọc. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN
- 21. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN Nguyên tắc điều trị: Đối với các chấn thương không gây mất vững: điều trị nội khoa bao gồm các thuốc giảm đau, kháng viêm, giãn cơ, cố định cột sống bằng cách mang đai hay nẹp để giới hạn vận động. Đối với các chấn thương cột sống gây mất vững: phẫu thuật được chỉ định để cố định bằng dụng cụ cố định và hàn xương cột sống Trường hợp có tổn thương tủy hay rễ thần kinh, chèn ép tủy thì việc giải phóng tủy chèn ép hay rễ thần kinh bị chèn ép được chỉ định.
- 22. CHẤN THƯƠNG CỘT ỐN CHÂN THÀNH CẢM ƠN