Dermatitler1
- 1. DѴİLER Dr. ERKAN ALPSOY Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji ve Veneroloji Anabilim Dalı
- 2. Kontakt Dermatit, Atopik Dermatit Seboreik Dermatit İÇERİK
- 3. Dermatit = Ekzema Yunanca kökenli ; Türkçe karşılığı ise “ kaynama ”… Ekzemada deri yüzeyindeki veziküller, kaynayan bir suyun fokurdamasını andırır Ülkemizde bazı yöre ler de "mayasıl" sözcüğü ekzema karşılığı olarak kullanıl ır… Tanım
- 4. Deriye değinen kimyasal ya da fiziksel uyaranlara karşı gelişen akut veya kronik inflamatuar reaksiyonlar… İrritan kontakt dermatit Allerjik kontakt dermatit KONTAKT DѴİLER
- 5. H emen her döneminde kaşıntılı … K linik olarak 3 şekilde dermatit görü lebilir; Akut dermatit ; eritemli - ödemli zeminde çok sayıda vezikül , sulantı ve krutlanmalar … Subakut dermatit ; hafif eritemli zeminde çok sayıda skuam ve krutlanmalar … “ Y akacık skuam" görünümü tipik… K ronik dermatit ; l ikenifikasyon ve skuamlanma … Tanım
- 9. Hastanızı muayene ederken sorduğunuz en önemli sorular, nasıl bir şikayeti olduğu, ağrı durumu, süresi, barsaklarının çalışıp çalışmadığı ve ne tür yiyecekler yediğini vb. kapsamaktadır. “ Hippocrates” bir soru daha eklemelisiniz der! “ Mesleğiniz nedir?” De Morbis Artificum Diatriba Bernardino Ramazzini 1700
- 10. Kuaförler, İnşaat işçileri, Boyacılar, Sağlık personeli, Metal işçileri, Aşçılar, Fırıncı ve pastacılar, Çiçekçiler… Meslek Grupları: Türkiyede meslekle ilgili kontakt dermatitlerin %7’ lik oranla en sık inşaat işçilerinde görüldüğü bildirilmiştir… Atmanoğlu N.
- 11. Deriye değinen maddelerin doğrudan sitotoksik etkilerine bağlı gelişen ve immunolojik olmayan yerel inflamatuar yanıt… İ rritan ajan ile derinin koruyucu bariyerleri nin yıkılması sonucunda gelişir… D ermatit, irritan ajanın değindiği alan a sınırlı dır… Gelişen d ermatit , irritan ın konsantrasyonu ve değinme süresi ile ili ntilidir… H erkeste ortaya çıkabilir … A llerjik KD’lere göre daha sık tır… İRRİTAN KONTAKT DѴİLER
- 12. Su, Deterjanlar, Endüstriyel temizleyiciler , Asit ve alkaliler , Madeni yağlar ve çözücüler , Oksidan ajanlar , Bitkiler , Hayvan ürünleri . Sık Karşılaşılan İrritanlar
- 14. 1-Çocuk bezi dermatiti; Dermatit bezin temas ettiği konveks yüzeylere sınırlı Kıvrım alanları tutulmaz !!! Seboreik dermatit ve atopik dermatitli bebekler çok kolay irritan kontakt dermatit geliştirir. İRRİTAN KONTAKT DѴİLER
- 15. 1-Çocuk bezi dermatiti; < 2 y A taklarla ve daha çok da akut dermatit görünümü ile seyreder. Etyoloji : İRRİTAN KONTAKT DѴİLER F riksiyon, N em, İ drarın yarattığı alkali ortam ve bu ortamda feçesteki proteazların aktivitesinin C . albicans gibi mikroorganizmalar S abun, deterjan gibi kimyasal irritanlar
- 16. 1-Çocuk bezi dermatiti; Ayırıcı tanı : İ ntertrigo İRRİTAN KONTAKT DѴİLER
- 17. 1-Çocuk bezi dermatiti; Ayırıcı tanı : S eboreik dermatit İRRİTAN KONTAKT DѴİLER
- 20. 2 - Ev kadını ekzeması ; K ümülatif irritan kontakt dermatit dir… S u, sabun ve deterjan ile sık değinme sonucu geliş ir… Ellerde kuruluk, hiperkeratoz, likenifikasyon, skuamlanma ve yer yer fissürler görülür… E v kadınların ın yanısıra aşçı, barmen ve temizlik işçileri gibi diğer mesleklerde de gelişebilir … İRRİTAN KONTAKT DѴİLER
- 22. 1- Ev kadını ekzeması ; Ayırıcı tanı : T inea manum İRRİTAN KONTAKT DѴİLER
- 23. 1- Ev kadını ekzeması ; Ayırıcı tanı : P soriasis, A llerjik kontakt dermatit A topik dermatit
- 24. ALLERJİK KONTAKT D Ѵİ
- 25. D aha önce kontaktan madde ile duyarlanmış kişilerde ortaya çıka n i mmunolojik bir reaksiyon … K ontaktanın değindiği alan ile sınırlı kalma z; çevreye yayılma eğilimi gösterir … D uyarlanma , g üçlü duyarlandırıcı larla genellikle 1 hafta içinde , zayıf allerjenlerle aylar / yıllar içinde ortaya çıkar … Duyarlandırıcıların çoğu aynı zamanda irritan … Tanım
- 26. İrritan kontakt dermatitlere göre daha seyrek… Kadınlarda nikel, erkeklerde ise krom tuzları en sık rastlanan kontakt duyarlandırıcılar .. . Diğer sık karşılaşılan duyarlandırıcılar ; L astikler K ozmetikler B oya maddeleri İ nsektisitler T opikal ilaçlar ( Ör ; nitrofurazon ) Epidemiyoloji
- 27. Lezyonlar başlangıçta allerjenin değindiği alana sınırlıdır; ancak, zamanla çevreye yayılım gösterir. Allerjenin özelliğine bağlı olarak dermatit vücudun değişik alanlarında gelişebilir ; Küpe kulak memesi A yakkabı ayak dorsali S aat el bileği Bitki çizgisel yerleşim U çuşan allerjen le r yüz, boyun V’si Mesleksel eller , önkollar , bacaklar ve ayaklar Klinik
- 28. En önemli yerleşim yeri ellerdir. Klinik:
- 30. Klinik: Primula obconica (allerjen; primine)
- 38. Duyarlanmanın derecesine göre çok küçük miktarlardaki allerjen reaksiyonu başlatabilir 4-Gelişen reaksiyonun şiddeti, irritanın doz ve konsantrasyonu ile ilişkilidir ve derinin koruyucu bariyerleri için eşik değer geçildiğinde reaksiyon ortaya çıkar Lezyon keskin sınırlı ve irritanın değindiği alandadır; ancak, çevreye yayılma eğilimi gösterir. 3-Lezyon keskin sınırlı olup irritanın değindiği alana sınırlanmıştır Sadece duyarlı olanlarda görülür (bireyseldir) 2-Reaksiyon herkeste ortaya çıkabilir Gereklidir 1-İrritanla daha önce karşılaşma gerekli değildir Allerjik Kontakt Dermatit İrritan Kontakt Dermatit
- 39. Hikaye m eslek, hobiler, kozmetikler, giysiler, kişisel eşyalar, ev ortamı, kullanılan topikal ilaçlar , yer değişikliği-dermatit ilişkisi, vb. Klinik özellikler elemanter lezyonlar, yerleşim yeri, vb. Laboratuvar yama (“patch”) testi Tanı
- 40. Yama testi
- 41. Yama Test Serileri Metaller: Nikel, kobalt, potasyum dikromat Lateks (kauçuk) katkı maddeleri: Thiuram mix, carba mix, mercapto mix, black rubber mix Kokular: Koku karışımı, Peru balsamı Koruyucular: Paraben, formaldehit Yapıştırıcılar: Kolofoni, epoksi Bitkiler: Primin, seskuiterpen lakton İlaçlar: Benzocaine, neomycin sulphate, quinoline, timerosal Diğerleri: Etilendiamin hidroklorid, lanolin, para-fenilendiamin
- 42. Yama testi +: eritem, infiltrasyon, papül, az sayıda vezikül ++: eritem, infiltrasyon, çok sayıda vezikül +++: eritem, infiltrasyon, bül gelişimine yol açan çok sayıda vezikül
- 43. Duyarlandırıcıdan kaçınma Korunma; daha az toksik maddelerin kullanılması, koruyucu eldiven ve giysiler giyilmesi, bariyer kremlerin kullanılması vb. Topikal streoidler Sistemik steroid (yaygın tutulumlu hastalarda 1-3 hafta süreyle) Antihistaminikler Gerekli durumlarda; Antibakteriyel tedavi ve Nemlendiriciler Tedavi
- 44. ATOPİK D Ѵİ
- 45. Atopi ya da atopik yatkınlık ; genetik olarak belirlenmiş ve doğada yaygın olarak bulunan allerjenlere karşı gelişen IgE bağımlı immünolojik reaksiyonlar .. . Atopik bireylerde ve ailelerinde ; A llerjik astım, A llerjik rinit, A llerjik konjunktivit, Ü rtiker ve anjiyoödem, A naflaksi ve A topik dermatit (AD) daha sık görülür. Tanım
- 46. Ataklarla birlikte uzun süreli seyir izleyen inflamatuar deri hastalığı Tipik deri lezyonlarına hemen daima kaşıntı ve deri kuruluğu eşlik eder Tanım Atopik Dermatit
- 47. S ıklı k; %10-15 (<5 yaş) Erkek/kadın = Yenidoğan döneminde hastalık nadir İlk belirtiler olguların; %60’nda yaşamın ilk 1 yılında, %85’nde ilk 5 yaşta, Hastaların neredeyse %75'inde kişisel ya da ailesel bir atopik hastalık öyküsü Allerjik rinit veya astım riski Epidemiyoloji
- 48. Epidemiyoloji AD Hastayı Ailesini Toplumu olumsuz etkileyen bir hastalıktır AD’li bir çocuğun bakımı aileyi Tip I diabetli bir çocuğun bakımı kadar etkiler
- 49. Klinik
- 62. Hanifin ve Rajka’nın 1980 yılında tanımladığı kriterler yaygın olarak kullanılmaktadır. A na klinik yak ı n ı mlar ve e ş lik edebilen di ğ er belirtilerden en az 3’er tane olmas ı tan ı y ı koydurur. DѴİ=EKZEMA Tanı
- 63. Ana klinik yak ı n ı mlar; K a şıntı , T ipik morfoloji ve da ğılım ( b ebek ve çocuklarda yüz ve ekstensör yüzeylerin, eri ş kinlerde fleksural yüzeylerin tutulumu ve likenifikasyon), K ronik ve tekrarlay ı c ı dermatit, K i ş isel veya ailesel atopi hikayesi. DѴİ=EKZEMA Tanı
- 64. K serozis (deri kurulu ğ u), D eri enf .’ lar ı na e ğ ilim/ hücresel immünitede yetersizlik, E l/ayak dermatiti, İ ktiyoz/keratozis pilaris/palmar hiperlinearite P itriazis alba, M eme ucu ekzemas ı , B eyaz dermografizm/gecikmi ş beyazlanma, A nterior subkapsüler katarakt, keratokonus, S erum IgE düzeylerinde art ış , T ip I deri testi reaktivitesi, E ş lik edebilen di ğ er belirtiler E rken ba ş lang ı ç ya şı , Dennie-Morgan kıvrımı, göz çevresinde koyulaşma, Y üzde solukluk/eritem, P erifolliküler belirginlik, Ç evre ve emosyonel faktörlerle etkileşim, K eilit, R ekürren konjonktivit, B oyun ön k ı sm ı nda k ı vr ı mlar, T erleme ile ka şı nt ı olu ş mas ı , Y ün ve ya ğ çözücülere kar şı intolerans, Y iyeceklere intolerans DѴİ=EKZEMA Tanı
- 65. DѴİ=EKZEMA Seboreik dermatit K ontakt dermatit P soriasis N ummuler dermatit D ermatofit infeksiyonları M ikozis fungoidesin erken dönemleri Ayırıcı Tanı
- 66. DѴİ=EKZEMA T edavi Hasta ve ailenin eğitimi Tetikleyici faktörlerin tanımlanması ve ortadan kaldırılması Derinin nemlendirilmesi Topikal tedavi Sistemik tedavi
- 67. Hafif-Orta şiddet TKS Pimekrolimus Sistemik KS TKS/Pimekrolimus +Nemlendirici Atopik Dermatit Tedavi Algoritmi Aralıklı tedavi +Nemlendirici TKS: Topikal Kortikosteroit Siklosporin, Mikofenolat mofetil Azatiopürin, Metotreksat, İnterferon vb. Fototerapi Tetikleyici faktörlerin tanımlanması ve ortadan kaldırılması
- 68. S EBOREİK D Ѵİ
- 69. Y aygın olarak gözlenen ve seboreik bölgelere yerleşim gösteren, eritem ve skuamlanma ile karakterize dermatit G enellikle ataklarla uzun süreli seyir Tanım
- 70. S ıklı k; %2-5 Yaşamın ilk 3 ayı ve 20-50 yaş arasında ve erkeklerde daha sık Epidemiyoloji
- 71. G enellikle yaşamın ilk ayı içerisinde başlar Sık görülen başlangıç alanları ; Saçlı deri B ez bölgesi Klinik SEBOREİK DѴİ
- 72. Klinik SEBOREİK DѴİ Tipik lezyonlar ; eritemli zeminde, sıklıkla sarımsı yağlı görünümde skuamlarla karakterize, makül ve papüller .. .
- 73. Klinik SEBOREİK DѴİ “ Cradle cap” (beşik şapkası) ve ya K rusta lakta (süt kabukları)
- 74. K ulak arkaları, yüzde özellikle alın, kaşlar, burun yanları ve nazolabiyal oluklar hastalığa sıklıkla katılır. Klinik SEBOREİK DѴİ
- 75. Boyun kıvrımları ve diğer kıvrım alanları (koltuk altları, inguinal kıvrımlar ve göbek) , a yrıca, çocuk bezinin örttüğü alanlar hastalığa sık katılan diğer bölgeler .. . Klinik SEBOREİK DѴİ
- 76. L ezyonlar yaygınlaşarak vücudun büyük bölümlerini kaplayabilir … Klinik SEBOREİK DѴİ
- 77. Yetişkinlerde genellikle baş saçlı derisi, kaşlar, kulak arkası, dış kulak yolu, alın, burun ve burun yanları, çene, boyun yanları, sulkus mediana anterior ve posterior, aksilla ve anogenital bölge tutulur Kaşıntı eşlik eder Belirtiler tüm vücuda dağılarak eritrodermik bir görünüm alabilir Klinik
- 81. Bebeklik dönemindeki SD, yetişkinlerde görülenden farklı !!! Klinik Seyir Saldırgan tedavilerden kaçınılmalı Yaygın olduğunda eşlik eden bir immünsüpresyon olasılığı değerlendirilmeli…
- 82. Ayırıcı Tanı: Atopik Dermatit
- 83. Atopik dermatit Kaşıntı hastalığın önemli bir özelliği Tekrarlayan ataklar AD’de daha belirgin B ebeklik dönemi SD’nin aksine kendiliğinden gerileme nadir Ailede atopik hastalık öyküsü ve yüksek total IgE seviyeleri AD lehine Ayırıcı Tanı SEBOREİK DѴİ
- 84. Çocuk bezi dermatiti G enitokrural ve intergluteal kıvrımların tutulmaması karakteristik … Ayırıcı Tanı SEBOREİK DѴİ
- 85. T inea kapitis Kırılmış saç telleri, saç tellerindeki renk değişikliği ve alopesi k alanlar tinea kapitis için uyarıcı olmalı !!! Ayırıcı Tanı SEBOREİK DѴİ
- 86. T inea kapitis Ayırıcı Tanı SEBOREİK DѴİ
- 87. Akrodermatitis enteropatika Ayırıcı Tanı SEBOREİK DѴİ
- 88. Letterer-Siwe hastalığı SD’e benzer lezyonlara purpura eşlik ettiğinde Letterer-Siwe düşünülmeli ! Ayırıcı Tanı SEBOREİK DѴİ
- 89. Letterer-Siwe hastalığı Ayırıcı Tanı SEBOREİK DѴİ
- 90. Amaç S kuamların yumuşatılarak uzaklaştırılması , e ritem in giderilmesi M antar kolonizasyonu ve ikincil infeksiyonlar ın kontrol edilmeli Ebeveynlerin bilgilendirilerek hastalık konusundaki farkındalıklarının arttırılması Tedavi SEBOREİK DѴİ
- 91. Saçlı deri lezyonlarında ; A ntiseboreik etkili şampuanlar : selenyum sülfid , çinko ve ketokonazol içeren şampuanlar .. . S teroidl er Pimekrolimus Diğer alanlar da; Steroidler Ketakonazol Pimekrolimus T edavi