1. DI TRUY畛N H畛C VI KHU畉N V VIRUS I. Nh畛ng 畉c i畛m trong nghi棚n c畛u DTH vi khu畉n. II. C叩c ph動董ng th畛c trao 畛i v畉t ch畉t di truy畛n 畛 vi khu畉n v 畛ng d畛ng trong nghi棚n c畛u DTH.
2. I. Nh畛ng 畉c i畛m trong nghi棚n c畛u DTH vi khu畉n D畛 nu担i c畉y, sinh s畉n nhanh, c坦 nhi畛u 畛t bi畉n. M担i tr動畛ng nu担i c畉y: MT t畛i thi畛u; MT ch畛n l畛c C叩c lo畉i 畛t bi畉n: 1. Vi khu畉n kh担ng c坦 kh畉 nng s畛 d畛ng m畛t lo畉i ch畉t dinh d動畛ng 畛 sinh tr動畛ng. V鱈 d畛: kh担ng s畛 d畛ng 動畛c galactose- gal - 2. Vi khu畉n ph畛 thu畛c vo m畛t lo畉i ch畉t dinh d動畛ng 畛 sinh tr動畛ng. V鱈 d畛: c畉n b畛 sung alanine: ala - , 畛t bi畉n khuy畉t d動畛ng alanine. 3. Vi khu畉n m畉n c畉m ho畉c kh叩ng v畛i m畛t lo畉i thu畛c ho畉c phage. V鱈 d畛 tet r . 4. 畛t bi畉n c坦 i畛u ki畛n. V鱈 d畛: m畉n c畉m nhi畛t 畛 (42 ho畉c 10 o C) .
4. II. C叩c ph動董ng th畛c trao 畛i v畉t ch畉t di truy畛n 畛 vi khu畉n Bi畉n n畉p (transformation) : Kh担ng c畉n s畛 ti畉p x炭c gi畛a t畉 bo th畛 cho v th畛 nh畉n. Th畛 nh畉n t畛 l畉y ADN t畛 ngoi vo. Ti畉p h畛p (conjugation): C畉n s畛 ti畉p x炭c t畉 bo th畛 cho v th畛 nh畉n. V畉t ch畉t di truy畛n 動畛c truy畛n qua 畛ng ti畉p h畛p. T畉i n畉p (transduction): C坦 s畛 tham gia c畛a phage hay th畛 th畛c khu畉n (virus l但y nhi畛m vi khu畉n).
5. A. Bi畉n n畉p (transformation ) 1. Kh叩i ni畛m 2. X但y d畛ng b畉n 畛 di truy畛n b畉ng bi畉n n畉p
6. A. Bi畉n n畉p (transformation ) 1. Kh叩i ni畛m L qu叩 tr狸nh truy畛n ADN 動畛c t叩ch chi畉t hay ADN tr畛c ti畉p t畛 t畉 bo cho sang t畉 bo nh畉n. T畉 bo kh畉 bi畉n (competent): T畉 bo d畛 dng ti畉p nh畉n ADN th畛 cho Vi khu畉n kh畉 bi畉n t畛 nhi棚n: Diplococcus pneumoniae, Bacillus subtilis Vi khu畉n c畉n x畛 l箪 tr動畛c khi bi畉n n畉p: Escherichia coli
9. 2. X但y d畛ng b畉n 畛 di truy畛n b畉ng bi畉n n畉p T畉n s畛 bi畉n n畉p; t畉n s畛 畛ng bi畉n n畉p VD: T畉n s畛 bi畉n n畉p 董n c畛a m畛i gen l 1/10 3 . Hai gen xa nhau: t畉n s畛 畛ng bi畉n n畉p (bi畉n n畉p 畛ng th畛i c畉 hai gen) = 1/10 3 x 1/10 3 = 1/10 6 . N畉u hai gen r畉t g畉n nhau th狸 t畉n s畛 畛ng bi畉n n畉p x畉p x畛 t畉n s畛 bi畉n n畉p 董n. T畛 t畉n s畛 畛ng bi畉n n畉p x叩c 畛nh li棚n k畉t gen v tr畉t t畛 c叩c gen tr棚n NST.
10. B. Ti畉p h畛p Kh叩i ni畛m Kh叩m ph叩 ra hi畛n t動畛ng ti畉p h畛p Nh但n t畛 F, t畉 bo F + v F - v s畛 ti畉p h畛p F + v F - T畉 bo Hfr v S畛 ti畉p h畛p gi畛a Hfr v F - L畉p b畉n 畛 di truy畛n b畉ng ti畉p h畛p 畛 vi khu畉n Plasmid F
11. B. Ti畉p h畛p (conjugation) 1. Kh叩i ni畛m L hi畛n t動畛ng ti畉p x炭c tr畛c ti畉p gi畛a hai t畉 bo vi khu畉n v k竪m theo vi畛c truy畛n v畉t ch畉t di truy畛n t畛 t畉 bo th畛 cho sang t畉 bo th畛 nh畉n S董 畛 s畛 ti畉p h畛p gi畛a hai t畉 bo vi khu畉n
12. 2 . Kh叩m ph叩 ra hi畛n t動畛ng ti畉p h畛p Lederberg v Tatum (1956 ) Escherichia coli Ch畛ng A: met bio thr + leu + thi + Ch畛ng B: met + bio + thr leu thi Tr畛n l畉n A v B vi gi畛, c畉y l棚n MT Xu畉t hi畛n khu畉n l畉c sinh tr動畛ng b狸nh th動畛ng K畉t lu畉n: C坦 hi畛n t動畛ng t叩i t畛 h畛p di truy畛n gi畛a hai d畉ng A v B, h狸nh thnh d畉ng lai: met + bio + thr + leu + thi + Kh担ng s畛ng 動畛c tr棚n m担i tr動畛ng t畛i thi畛u (MM)
13. Hi畛n t動畛ng t叩i t畛 h畛p di truy畛n gi畛a c叩c t畉 bo E.coli: d畉ng A( met bio thr + leu + thi + ) d畉ng B ( met + bio + thr leu thi ) kh担ng th畛 sinh tr動畛ng tr棚n m担i tr動畛ng t畛i thi畛u (MM )
14. 3. Nh但n t畛 F, t畉 bo F + v F - v s畛 ti畉p h畛p F + v F - Plasmid Plasmid F (nh但n t畛 F nh但n t畛 gi畛i t鱈nh): plasmid ch畛a gen truy畛n, gen quy 畛nh l担ng gi畛i t鱈nh T畉 bo cho: F + (mang nh但n t畛 F) T畉 bo nh畉n: F - (kh担ng mang nh但n t畛 F)
15. Qu叩 tr狸nh ti畉p h畛p gi畛a F + v F - Hai t畉 bo vi khu畉n ti畉n s叩t vo nhau H狸nh thnh c畉u ti畉p h畛p Nh但n t畛 F t畛 t畉 bo F + 畛t 畛 m畛t m畉ch, m畉ch 畛t 坦 動畛c truy畛n sang t畉 bo F - . Qu叩 tr狸nh t畛ng h畛p s畛i b畛 sung c畛a F 動畛c th畛c hi畛n 畛 c畉 hai t畉 bo K畉t qu畉: h狸nh thnh hai t畉 bo F +
18. C叩c t畉 bo Hfr L c叩c t畉 bo vi khu畉n mang nh但n t畛 F 達 動畛c l畛ng gh辿p vo NST c畛a vi khu畉n Khi ti畉p h畛p v畛i t畉 bo nh畉n, c坦 kh畉 nng truy畛n i m畛t s畛 gen c畛a NST t畉 bo vi khu畉n qua 畛ng ti畉p h畛p C坦 t畉n s畛 t叩i t畛 h畛p cao.
19. Xen nh但n t畛 F vo nhi畛m s畉c th畛 E. coli b畉ng trao 畛i ch辿o
20. Ti畉p h畛p gi畛a Hfr v F - Hai t畉 bo h狸nh thnh 畛ng ti畉p h畛p. Nh但n t畛 F t畛 th畛 cho 動畛c t叩ch do m畛 ADN m畉ch v嘆ng 畛 v畛 tr鱈 x叩c 畛nh. Hai s畛i 董n c畛a ph但n t畛 ADN k辿p 動畛c t叩ch nhau ra, m畛t 畉u chui qua 畛ng ti畉p h畛p, k辿o theo m畛t s畛 gen c畛a NST, 動畛c truy畛n sang t畉 bo nh畉n, s畛i b畛 tr畛 c嘆n l畉i 動畛c t畛ng h畛p b棚n t畉 bo nh畉n. N畉u c叩c gen n畉m trong ph但n t畛 ADN 動畛c truy畛n sang c坦 nh畛ng o畉n t動董ng 畛ng v畛i NST t畉 bo nh畉n th狸 c坦 th畛 x畉y ra hi畛n t動畛ng trao 畛i ch辿o, t叩i t畛 h畛p v c坦 th畛 動畛c ph叩t hi畛n, nghi棚n c畛u. N畉u ton b畛 m畛t s畛i 董n c畛a NST vi khu畉n cho v ph畉n c嘆n l畉i c畛a nh但n t畛 F 動畛c truy畛n sang t畉 bo nh畉n, t畉 bo nh畉n F - s畉 tr畛 thnh t畉 bo F + , tuy nhi棚n r畉t hi畉m khi nh動 v畉y.
21. i畛m kh叩c bi畛t trong s畛 ti畉p h畛p 畛 F - v Hfr Tr狸nh t畛 truy畛n gen t畛 c叩c ch畛ng Hfr th畛 cho sang th畛 nh畉n kh叩c nhau v狸 nh但n t畛 F c坦 th畛 l畛ng gh辿p 畛 c叩c v畛 tr鱈 kh叩c nhau tr棚n NST vi khu畉n. Qu叩 tr狸nh truy畛n ADN 畛 Hfr th動畛ng b畛 畛t qu達ng. V狸 v畉y trong ti畉p h畛p Hfr F - , sau khi 動畛c truy畛n, F - v畉n l F - v狸 o畉n cu畛i c畛a nh但n t畛 F kh担ng 動畛c truy畛n sang. o畉n ADN c畛a Hfr 動畛c truy畛n sang t畉 bo nh畉n kh担ng t畉o thnh m畉ch v嘆ng, kh担ng t畛 sao ch辿p 動畛c. C坦 trao 畛i ch辿o, t叩i t畛 h畛p v畛i NST th畛 nh畉n.
22. T坦m t畉t c叩c s畛 ki畛n di畛n ra trong qu叩 tr狸nh ti畉p h畛p 畛 E. coli
23. 5. L畉p b畉n 畛 di truy畛n b畉ng ti畉p h畛p 畛 vi khu畉n Ph動董ng ph叩p ng畉t qu達ng ti畉p h畛p: + Lai Hfr azi + ton + lac + gal + F azi ton lac gal + Lm 畛t c畉u ti畉p h畛p t畉i nh畛ng th畛i i畛m x叩c 畛nh kh叩c nhau. + D湛ng m担i tr動畛ng ch畛n l畛c 畛 x叩c 畛nh c叩c gen 動畛c truy畛n. + L畉p bi畛u 畛 t畉n s畛 t叩i t畛 h畛p h狸nh thnh qua ti畉p h畛p theo th畛i gian. + X叩c 畛nh tr畉t t畛 c叩c gen tr棚n NST (b畉ng th畛i gian truy畛n gen)
24. Tr畉t t畛 c叩c gen 動畛c truy畛n l azi, ton, lac, gal Th鱈 nghi畛m ng畉t qu達ng ti畉p h畛p 畛 vi khu畉n E. coli .
25. 畛 l畉p b畉n 畛 gen vi khu畉n c畉n ph畉i s畛 d畛ng nhi畛u ch畛ng Hfr kh叩c nhau. Th鱈 nghi畛m s畉 cho c叩c k畉t qu畉 truy畛n gen theo nh畛ng tr畉t t畛 kh叩c nhau v狸 m畛i ch畛ng Hfr c坦 h動畛ng truy畛n gen kh叩c nhau. 坦 c滴ng l b畉ng ch畛ng cho th畉y NST vi khu畉n c坦 m畉ch v嘆ng. V鱈 d畛: Th鱈 nghi畛m ng畉t qu達ng ti畉p h畛p v畛i 4 ch畛ng Hfr 畛 E. coli cho k畉t qu畉 truy畛n gen nh動 sau: + Ch畛ng 1: Q W D M T + Ch畛ng 2: A X P T M + Ch畛ng 3: B N C A X + Ch畛ng 4: B Q W D M K畉t qu畉 th鱈 nghi畛m cho th畉y tr畉t t畛 c叩c gen, v畛 tr鱈 l畛ng gh辿p nh但n t畛 F v h動畛ng truy畛n gen c畛a c叩c ch畛ng Hfr nh動 h狸nh b棚n.
26. B畉n 畛 gen c畛a E. coli NST m畉ch v嘆ng. Di kho畉ng 4800 Kb. 達 x叩c 畛nh 動畛c kho畉ng 2000 locus. Th畛i gian truy畛n ton b畛 h畛 gen t畛 th畛 cho sang th畛 nh畉n kho畉ng 100 ph炭t.
27. 6. Plasmid F L plasmid F b畛 c畉t b畛 kh畛i NST vi khu畉n sau khi l畛ng gh辿p. Vi khu畉n t畛 Hfr tr畛 thnh F + . Qu叩 tr狸nh c畉t b畛 th動畛ng kh担ng ch鱈nh x叩c n棚n m畛t s畛 gen c畛a vi khu畉n c滴ng b畛 c畉t theo. Khi cho F ti畉p h畛p vo vi khu畉n, n坦 s畉 sinh ra th畛 l動畛ng b畛i m畛t ph畉n.
28. F 動畛c s畛 d畛ng 畛 ph但n t鱈ch b畛 tr畛 V鱈 d畛: Thu 動畛c 2 ch畛ng 畛t bi畉n c湛ng khuy畉t d動畛ng arginine, k箪 hi畛u argC v argB. Hai 畛t bi畉n tr棚n c湛ng 1 gen hay 畛 2 gen kh叩c nhau? T畉o F c坦 ki畛u gen argC + argB r畛i lai v畛i 2 ch畛ng 畛t bi畉n. N畉u hai 畛t bi畉n 畛u m畛c 動畛c tr棚n m担i tr動畛ng ch畛n l畛c => 2 ch畛ng 畛u mang 畛t bi畉n 畛 gen C. N畉u m畛t ch畛ng m畛c 動畛c th狸 ch畛ng 坦 mang 畛t bi畉n 畛 C. N畉u c畉 hai ch畛ng 畛u kh担ng m畛c 動畛c th狸 c畉 hai 畛u mang 畛t bi畉n 畛 B.
33. 2.2. T叩i t畛 h畛p di truy畛n trong chu tr狸nh sinh tan Hai phage c坦 ki畛u gen kh叩c nhau c湛ng x但m nhi畛m m畛t t畉 bo vi khu畉n, ch炭ng c坦 th畛 t叩i t畛 h畛p v畛i nhau t畉o ra phage con c坦 ki畛u h狸nh t叩i t畛 h畛p VD: Hai th畛 畛t bi畉n phage T4 c湛ng x但m nhi畛m E. coli : m畛t d畉ng l t畉o v畉t tan 畛c, r畛ng, d畉ng kia l t畉o v畉t tan s叩ng, nh畛. Sau m畛t chu tr狸nh sinh tan, ch炭ng c坦 th畛 t畉o ra c叩c phage con c坦 ki畛u h狸nh m畛i: t畉o v畉t tan 畛c, nh畛 ho畉c t畉o v畉t tan s叩ng, r畛ng. Ng動畛i ta c滴ng c坦 th畛 l畉p b畉n 畛 di truy畛n cho phage b畉ng c叩ch s畛 d畛ng t叩i t畛 h畛p 畛 phage.
34. L但y nhi畛m k辿p E. coli b畛i hai phage . C叩c d畉ng v畉t tan phage th畉 h畛 sau t畛 ph辿p lai h r + h + r h r + h + r h + r + h r Trong, nh畛 畛c, to 畛c, nh畛 Trong, to Ki畛u gen Ki畛u h狸nh
36. 2.3. Chu tr狸nh ti畛m tan Phage sau khi x但m nhi畛m vo t畉 bo vi khu畉n ch畛 ADN c畛a phage l畛ng gh辿p v畛i ADN NST vi khu畉n v kh担ng ph叩 v畛 t畛 bo vi khu畉n (th畛 ti畛m tan), c嘆n ADN phage n畉m tr棚n NST vi khu畉n 動畛c g畛i l prophage. Th畛 ti畛m tan ph但n bo t畉o thnh c叩c th畛 ti畛m tan con. N畉u m担i tr動畛ng kh担ng thu畉n l畛i, prophage c坦 th畛 動畛c ho畉t h坦a, t叩ch kh畛i NST vi khu畉n v t畉o v畛 b畛c protein r畛i b畉t 畉u chu tr狸nh sinh tan, ph叩 v畛 t畉 bo ch畛, gi畉i ph坦ng c叩c phage con
37. C叩c chu k畛 kh叩c nhau c畛a phage ti畛m tan 畛i v畛i t畉 bo ch畛 c畛a n坦
38. L畛ng gh辿p ADN phage v畛i NST vi khu畉n 畛 phage , ADN c坦 d畉ng m畉ch th畉ng v畛i hai 畉u c坦 tr狸nh t畛 b畛 tr畛 nhau (l c叩c 畉u d鱈nh), c坦 th畛 t畉o thnh d畉ng v嘆ng. ADN phage v ADN vi khu畉n c坦 ch畛a v畛 tr鱈 畉c th湛 g畛i l v畛 tr鱈 鱈nh (attachment site - att ). T畉i v畛 tr鱈 鱈nh, ADN v嘆ng cu畉 phage v ADN vi khu畉n 鱈nh vo nhau sau 坦 畛t n畛i v x畉y ra qu叩 tr狸nh trao 畛i ch辿o 畛 t畉o ra NST l畛ng gh辿p, v畛i s畛 x炭c t叩c c畛a enzyme 畉c hi畛u.
39. M担 h狸nh h畛p nh畉t ADN phage 了 vo NST E. coli . T叩i t畛 h畛p t動董ng h畛 x畉y ra gi畛a v畛 tr鱈 鱈nh 畉c hi畛u tr棚n 了 ADN v嘆ng v v湛ng 畉c hi畛u tr棚n NST vi khu畉n 畛 gi畛a hai gen gal v bio .
40. 2.3 Th鱈 nghi畛m ph叩t hi畛n hi畛n t動畛ng t畉i n畉p Joshua Lederberg v Norton Zinder (1951) Salmonella typhimurium Hai ch畛ng vi khu畉n (A v B) 動畛c nu担i trong 畛ng h狸nh ch畛 U, c坦 mng ngn vi khu畉n A: phe trp tyr met + his + B: phe + trp + tyr + met his T畉o ra th畛 t叩i t畛 h畛p phe + trp + tyr + met + his + T叩c nh但n gi炭p cho s畛 h狸nh thnh th畛 t叩i t畛 h畛p 動畛c x叩c 畛nh l phage P22
42. 3.1 T畉i n畉p chung T畉i n畉p chung l s畛 t畉i n畉p trong 坦 b畉t k畛 gen no c畛a th畛 cho c滴ng c坦 th畛 動畛c truy畛n sang th畛 nh畉n b畛i phage. VD: Phage T1 x但m nhi畛m E. coli l m畛t phage t畉i n畉p chung.
43. C董 ch畉 t畉i n畉p chung. C h畛 m畛t t畛 l畛 nh畛 c叩c phage th畉 h畛 con (kho畉ng 1/10000) mang gen c畛a th畛 cho.
44. C董 ch畉 t畉i n畉p chung Phage T1 t畉o ra enzyme nuclease c畉t ADN vi khu畉n th畛 cho thnh c叩c o畉n c坦 k鱈ch th動畛c t動董ng 動董ng v畛i ADN phage. H狸nh thnh h畉t t畉i n畉p (phage mang gen c畛a th畛 cho) ch畛a c叩c o畉n c畉t ng畉u nhi棚n t畛 NST vi khu畉n. H畉t t畉i n畉p x但m nhi畛m t畉 bo vi khu畉n E. coli kh叩c, ch炭ng c坦 th畛 trao 畛i ch辿o t畉i c叩c o畉n t動董ng 畛ng v畛i NST vi khu畉n nh畉n. S畛 d畛ng m担i tr動畛ng ch畛n l畛c, ng動畛i ta c坦 th畛 ph叩t hi畛n c叩c th畛 t叩i t畛 h畛p ny.
45. Ph但n t鱈ch di truy畛n b畉ng t畉i n畉p chung C坦 th畛 d湛ng t畉i n畉p chung 畛 l畉p b畉n 畛 gen C叩c gen n畉m xa nhau tr棚n NST 鱈t khi 動畛c truy畛n c湛ng nhau sang t畉 bo nh畉n Hi畛n t動畛ng t畉i n畉p c畉 hai gen ang x辿t (c叩c gen 叩nh d畉u) 動畛c g畛i l 畛ng t畉i n畉p T畉n s畛 畛ng t畉i n畉p t畛 l畛 ngh畛ch v畛i kho畉ng c叩ch c叩c gen Vi畛c nghi棚n c畛u 畛ng t畉i n畉p c坦 th畛 x叩c 畛nh 動畛c tr畉t t畛 c叩c gen, gi炭p x但y d畛ng b畉n 畛 di truy畛n
46. 3.2 T畉i n畉p 畉c hi畛u L hi畛n t動畛ng t畉i n畉p trong 坦 phage ch畛 c坦 th畛 truy畛n m畛t s畛 gen nh畉t 畛nh t畛 vi khu畉n cho sang vi khu畉n nh畉n. T畉i n畉p 畉c hi畛u x畉y ra do phage ti畛m tan vi khu畉n ch畛, ADN c畛a n坦 xen vo NST vi khu畉n ch畛 t畉i v畛 tr鱈 nh畉t 畛nh.
47. C董 ch畉 t畉i n畉p 畉c hi畛u Trong i畛u ki畛n c畛 th畛, 畛 c叩c t畉 bo ti畛m tan, s畛 sinh tan b畉t 畉u. Khi ADN phage t叩ch kh畛i NST vi khu畉n, n坦 c坦 th畛 b畛 c畉t kh担ng ch鱈nh x叩c n棚n t畉o ra ADN phage mang m畛t s畛 gen no 坦 c畛a vi khu畉n. Khi x但m nhi畛m t畉 bo vi khu畉n kh叩c, phage mang gen vi khu畉n th畛 cho c坦 th畛 trao 畛i ch辿o 畛 c叩c o畉n t動董ng 畛ng v truy畛n gen sang vi khu畉n nh畉n.
