More Related Content
What's hot (20)
Viewers also liked (12)
Similar to Ez hitzezko komunikazioa (20)
![Gaitasunak[1]](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/gaitasunak1-130206151031-phpapp01-thumbnail.jpg?width=560&fit=bounds)
Ez hitzezko komunikazioa
- 1. GORPUTZ ADIERAZPENA Ez hitzezko komunikazioa Ikasleak: Xabi Etxezarreta eta Mikel Molina Irakaslea: Mariate Bizkarra Ikasgaia: Gorputz Hizkuntza Ikasturtea: 2016-2017 Erakundea: Gasteizko irakasleen U.E Euskal Herriko Unibertsitatea
- 2. 1 Gorputz Adierazpena Gorputz adierazpena, norberaren gorputza ezagutzean, ulertzean eta horren onespenean oinarritzen da; batik-bat dantza eta adierazpen librearekin lotuta dago eta horren ondorioz, gorputz adierazpenaren jatorria hainbat lekutan kokatzen dela esaten da. Historian zehar izen ezberdin asko hartu ditu, hala nola: gorputz-lana, mugimenduaren teknika eta adierazpena, mugimenduaren artea(Murua eta Vizcarra, 2010) Ikusitakoaren arabera, gai honen inguruan hainbat korronte ezagutzen dira; autore ezberdinen arabera (Ruano eta Sierra, 2006) gorputzarekin lan egitean, denbora guztian komunikatzen ari gara, hau da, barruan ditugun emozio eta sentsazioak gorputzaren bitartez azaleratzeko gai gara. Komunikatzeko tresnaz aparte, aurretik aipatu bezala, gorputz adierazpenak dantzarekin harreman estua du. Patricia Stokoe-k (in Murua eta Vizcarra, 2010) dantza eta gorputz adierazpen esparruen arteko lotura egiten du.Beste alde batetik, Quintanak (1997) gorputza eta hizkuntza ideiak batzen hasiko da. XX. mendearen erdialdean, Gorputz Adierazpena Europan hasten da garatzen. Eraldaketa asko bizi izan zituen garai izan zen (soziokultura, pentsamendua eta arteak) eta horrek azkenean nolabaiteko aldaketa sakon bat ekarri zuen. Urte horietan, dantzaria eta hezitzailea zen RudolfVon Labanen eskolek, garrantzia hartzen hasten dira eta dantzari buruzko ideia guztiak asaldatzen ditu. Von Labanen ideia horiek, nolabaiteko garrantzia zuten lehen aipatutako Patricia Stokoerentzat. Azken honek sortutako ikastolak, hiru bloke ezberdin hartzen ditu kontuan: 1. Dantza librea pertsona bakoitza barruan duena bilatu eta adierazteko. 2. Dantza guztientzat izatea. 3. Dantza, Curriculumean txertatuta egotea. Hemendik aurrera, Von Laban eta Stokoek egindako lana, ezinbestekoa izango da Gorputz Adierazpena izena duen kontzeptua definitzeko eta hura era egoki batean bete edota gauzatzeko. Horrela, urteak aurrera egin ahala eta aldaketa ugari jasan ostean, Gorputz Adierazpena kontzeptua zehaztea lortu da; Norbera ezagutzeko, harremantzeko eta komunikatzeko bide bat da, murgiltzeko eredu eta teknika ezberdin asko barne hartzen dituena (dantza, antzerkia, psikomotrizitatea).(Sanchez, 2015)
- 3. 2 Ez hitzezko komunikazioa Ez hitzezko komunikazioa, zentzumen ezberdinen bitartez (ikusmena, usaimena eta ukimena) jasotako komunikazioa da. Informazio eskaini dezaketen gizakion ekintza guztiak batzen ditu, bai kontzienteak eta bai inkontzienteak ere. Horrela, hitzezko komunikazioari laguntzeaz gain, sentimenduak, emozioak, balio pertsonalak eta kulturazkoak adierazi ditzake. Sozio-kulturak esku hartze handia du ez hitzezko komunikazioan, kultura kontuan hartzen bada, mezu berdina modu ezberdinetara adierazteko aukerak baitaude. Hortaz, ez hitzezko komunikazioaren interpretazioak ezberdinak izango dira, kulturak kontuan hartzen badira. (Hall, 1989in Aguado eta Nevares, 1995) Ez hitzezko komunikazioak, esparru ezberdinak bereizten ditu: Kinesika, ezaugarri fisikoak, ukimenezko ekintza, paralenguaia, proxemika, tresnak, inguruneko faktoreak: Kinesika Gorputz atal ezberdinen mugimenduan oinarritzen da (gorputzezko keinuak, aurpegi adierazpenak etab.) Gorputz adierazpenak edo keinuak, ezberdintzeko errazenak dira eta egunerokotasunean askotan ikus daitezke: agurrak, nekea, hezibide maila Keinu guztiak ez dira berdinak eta horren ondorioz, hauen sailkapena egitea garrantzitsua izan daiteke: - Ikurrak - Barrea eta irribarreak - Erregulatzaileak - Afektuzko keinuak - Egokitzaileak - Ilustratzaileak - Gorputz jarrerak - Orientazio espaziala Ezaugarri fisikoak Ez hitzezko ikurrak dira eta ez dute zertan mugimenduari lotuta egon behar: gorputz usaina, altuera, ilea, azal kolorea
- 4. 3 Ukimenezko ekintza Honen barruan laztanak, kolpeak etab. aurkitzen dira. Paralengoaia Zer esaten ari garen eta zelan esaten ari garen arteko ezberdintasuna. Proxemika Espazioaren erabilpena adierazten du eta inguruaren pertzepzioa hartzen du kontuan. Modu honetan, erritmoa, jarrera espaziala, orientazioa eta ikusmena eta hitzaren sinkronia hizkuntza hau osatzen dute. Isiltasuna, komunikazio ekintza modutzat ulertu daiteke - Eremu lasaia - Eremu soziala - Eremu pertsonala - Eremu publikoa Tresnak Estimulu bezala joka ditzaketen instrumentu edo tresnak dira: kolonia, betaurrekoak, arropa... Inguruneko faktoreak Pertsonen arteko harremanetan parte hartzen duten elementuak dira baina era berean, ez dute modu zuzenen eragiten. (Arteaga, Conde eta Viciana, 1997) Zergatik landu HH-n? Gorputz Adierazpena oso garrantzitsua da hezkuntzan hainbat gaitasun landu eta garatzeko aukera eskaintzen baitu. Oso zaila da, aulki batean eserita egonez, haur batek barruan daramana adieraztea; egia da batzuetan marrazkien bitartez, haien sentimenduak, ideiak, emozioak eta pentsamenduak adierazten dituztela baina ez da askotan ematen eta zaila izaten da mezu horiek interpretatzea. Gorputz adierazpenak, ordea, gorputzaren bitartez adieraztean datza eta aurretik aipatutako sentsazio multzoak mugimenduaren laguntzaz adieraztea askoz errazagoa suertatu daiteke.
- 5. 4 Learreta, Ruano eta Sierraren ustez, barruan daramaguna adierazteko gorputza erabiltzen dugu eta horrela gure ideia, sentimendu eta emozioak errazago azaleratu ditzakegu: pozik gaudenean adibidez, gure aurpegiak horrela islatuko eta gauza bera gertatuko da triste edo haserre gaudenean. (Learreta, Ruano eta Sierra, 2006in Azpeitia, 2015) Hau guztia gutxi balitz, banaka, binaka edota talde handiagotan lan egiteko aukera ematen du. Taldeka lan egitearen ondorioz, harremanak indartuko dira eta batera lan egiten ikasiko dute. Gainera, Stokoe eta VonLaban-en ideiak kontuan hartuz, gorputzaz eta musikaz baliatuz, gaitasun erritmikoak garatzeko aukera izango dute haurrak. Modu honetan, erritmoaz, denboraz, ordenaz eta iraupenaz ohartuko dira. Horrekin batera, haurrak sortzaile bihurtuko dira, hau da, nahi dutena adierazteko aukera izatean, mugimendu berriak ikasteko gaitasuna garatuko dute. Azkenik, ezagunena dena eta besteei garrantzia kendu gabe, gaitasun komunikatiboa aipatu beharra dago. Honen bitartez, haurrak erabakitzeko aukera izango dute, bai banaka bai eta taldeka ere. Taldeka lan egiterakoan, eztabaidatzeko denbora eskainiko zaie haiek bakarrik arazoen aurrean irtenbideak aurkitzeko aukera emanez. Proposamen praktikoa Ez hitzezko komunikazioa lantzeko hainbat jarduera aurkitu ditugu proposamen moduan. JARDUERA GAIA HELBURUAK AZALPENA 1. Emozio ezberdinen ezagutza Aurpegiaren laguntzaz emozioak adieraztea. Korruan eserita egongo dira, taldekide guztiak ikusteko. 2. Agurra Emozioen arabera, gorputza moldatzea. Korruan eserita egongo dira, taldekide guztiak ikusteko. 3. Egoera ezberdinak adierazten Gorputza kontrolatu emozioak adierazteko Korruan eserita, egoera baten aurrean zelan sentitzen diren adieraztea.
- 6. 5 Haur Hezkuntzako Curriculumarekin lotura Gorputz Adierazpenak eta horren barruan aurkitzen den ez hitzezko komunikazioa, batik bat Haur Hezkuntzako Curriculumean aurki ditzakegun bi eremurekin lotura handia dute; 12/2009 DEKRETUA, urtarrilaren 20koa, Haur Hezkuntzako curriculumen aurkitzen diren, lehenengo eta hirugarren esperientzia eremuekin, hain zuzen ere.Bi esperientzia eremu horiek, norberaren ezaguera eta autonomia pertsonala eta hizkuntzak: komunikazio eta adierazpenak dira. I. Esperientzia eremua: Norberaren ezaguera eta autonomia pertsonala. Helburuak: 束Norberaren ezaguera eta autonomia pertsonala損 eremuak, etapan, haurrak honako gaitasun hauek eskura ditzan izango du xede: 2.- Gorputza kontrolatzen aurrera egitea, zentzumen-pertzepzioa garatzeko. 3.- Bere gorputza eta gorputzaren zenbait funtzio ezagutzea eta adieraztea. 4.- Beharrak, sentimenduak, emozioak edo lehentasunak identifikatzea, horiek adierazteko. III. Esperientzia eremua: Hizkuntzak: komunikazio eta adierazpena. Helburuak:Hizkuntzak: komunikazioa eta adierazpena損 eremuak, etapan, haurrek honako gaitasun hauek eskura ditzaten izango du xede: 1.- Hizkuntza horiez guztiez jabetzea pixkanaka, beharrak, lehentasunak, sentimenduak, esperientziak eta errealitatearen errepresentazioak adierazteko. 3.- Hizkuntza, ideiak eta sentimenduak adierazteko asmoz, komunikatzeko, irudikatzeko, ikasteko eta gozatzeko tresna gisa erabiltzea. Atal teorikoa alde batera utziz, oraingoan ez hitzezko komunikazioaren alderdi praktikoari ekingo diogu. Esan beharra dago, batez ere Haur Hezkuntzan, ez hitzezko komunikazio oso garrantzitsua dela; Marta Schinca-ren arabera, (Schinca 2002 in Murua eta Vizcarra, 2010) gorputza erabiliz hizkuntza propio bat aurkitu eta pertsonek barrutik daramatena azaleratzeko balio du. Gure jardueretan landuko ditugun emozio eta sentimenduak hizkuntza bat sortzeko antolatuta daude eta horren ondorioz, hauek adierazteko erabiltzen diren keinu edo gorputz mugimenduak mezu bat igortzeko
- 7. 6 erabiltzen dira. Jarduera hauek Olaberriko eskolan 3 urteko gelan burutuko ditugu. Bertan, Koloretako munstroa izeneko ipuina lantzen ari direnez, egokia iruditzen zaigu bertan lantzen diren sentimendu eta emozioak ez hitzezko komunikazioko hainbat jarduerekin osatzea. Ipuin honetan agertzen diren emozioak, honako hauek dira: beldurra, tristura, alaitasuna, amorrua eta lasaitasuna. Kontutan izan behar da Haur Hezkuntzan burutu nahi diren jarduerak ezin direla edonola, edozein modutan egin, eta horregatik guk prestatu ditugun jarduerak Koloretako munstroa ipuinaren lanketaz baliatuz, landu behar dugun gaia jorratzeko modu egokiena dela iruditu zaigu. Jarduera hauen helburu orokorra, ez hitzezko komunikazioa ezagutzea eta honek duen garrantziaz jabetzea izango da, beti ere modu dibertigarri eta entretenigarri batean ikasten eta jolasten arituko direlarik. 1. Emozio ezberdinen ezagutza Aurretik landutako liburua kontuan hartuz, ikasleek sentimendu edo emozio ezberdinen birpasa burutuko dute irakaslearen laguntzaz. Horrela, Koloretako munstroa izeneko liburuan agertzen diren emozioak bereganatzen joango dira. Irakasleak emozio bat aipatzerakoan, ikasleek emozio hura aurpegi edota gorputzaren bitartez adieraziko dute. Ikasleak korru handi batean eserita egongo dira eta irakaslea, haien aurrean kokatuko da eserita liburuarekin, eman beharreko argibideak ondo uler ditzaten. Jarduera honen helburu orokorra, sentimendu edo emozio ezberdinak bereiztea eta emozio bakoitzaren arabera aurpegiaren bitartez hauek adierazten ikastea izango da. Hausnarketa: haur batzuei ezaguna zitzaien ipuin hau eta pentsatuta baina askoz hobe egon ziren haurrak. Irakurtzeko momentua patio orduan izatea erabaki nuen lasaien egon ohi diren momentua delako, ondorioz eta uste baino hobeto erantzun zuten. Egia esan batzuetan praktiketan urduri jartzen nintzen ipuina irakurtzeko orduan, baina esku-hartze hau egiteko neure buruarekiko konfiantza izatea eta ipuina ondo ezagutzeak gauzak asko erraztu zizkidala aipatu behar dut.
- 8. 7 2. Agurra Gaurkoan agurtzeko modu ezberdinei heldu diegu, kontuan izanik 6 sentimendu edo emozio ezberdin agertzen direla Koloretako munstroa izeneko ipuinean, sentimendu edo emozio ezberdin hauek antzeztuko ditugu. Irakasleak paperetan emozioak idatziko ditu eta haur bakoitzak atxikitu zaion emozioaren arabera bere taldekideak agurtu beharko ditu. Aurpegi eta gorputz adierazpenaz baliatuko dira honetarako. Haur guztiek agurtzeko esan beharrekoa berdina izan arren, ez hitzezko komunikazioaren bitartez, adierazpena ezberdina izango da. Ariketa honetan, bost pertsonako taldeak osatuko ditu irakasleak. Izan ere, landutako ipuinean bost dira agertzen diren emozioak eta horrela, taldekide bakoitzak, emozio bat adierazi beharko du bere gorputzaren laguntzaz. Jarduera honen helburu orokorra sentimendu edo emozio bakoitzaren arabera gorputzaren mugimendua moldatzen ikastea da, bai eta agur mota ezberdinak ezagutzea ere. Hausnarketa: jarduera hau pertsonalki zaila ikusten nuen burutu haurretik, kontuan izan 2 eta 5 urte arteko haurren arteko garapen maila oso ezberdina da. Nahiz eta haur batzuk ondo egiteko gai izan ziren besta batzuei kaixo egunon esatea haserre edota triste asko kostatzen zitzaien. 3. Egoera ezberdinak adierazten Ikaslea korruan eseriko dira eta irakasleak banaka bere ondora hurbiltzeko esango die. Ikasle bat hurbiltzean, egoera bat proposatuko dio haurrari eta honek egoera horren aurrean zelan sentitzen den adierazi beharko du aurpegi eta gorputzaren laguntzaz. Adierazi beharreko egoera bat adibidez: Zelan sentitzen zara zure amama bisitatzera zoazenean?
- 9. 8 Ariketa honetan, lehen esan bezala, korruan eseriko dira eta irakaslea albo batean kokatuko da pisu edo garrantzia guztia ikasleari eskainiz. Jarduera honen helburu orokorra, sentimendu edo emozio ezberdinak bereiztea eta emozio bakoitzaren arabera gorputzaren bitartez hauek adieraztea izango da. Gainera, emozio mota ezberdinak ezagutu eta kontrolatzen hasi direla ebaluatzeko aproposa izango da. Hau guztia gutxi balitz, proposatutako jarduerak praktikan jartzeko aukera izan dugu, Prakticum III. egonaldian, hain zuzen ere. Gure ideiak zeintzuk ziren argi izanik, ekintza hauek aurrera eramateko nahi edo gogoak genituen; izan ere, ahalik eta gorputz adierazpen zehatzena eta hoberena bereganatzea lortu nahi genuen. Hasieran prestatutako jarduerak, haur txikientzako korapilatsuak izan zitzaketen eta horren ondorioz, jarduerak pixka bat moldatuegin genituen bai haurrentzako, bai eta guretzako ere lana errazteko asmoarekin. Ikastolan geundela konturatzen hasi ginen prozesua zaila eta sama handiko izango zela. Gutako batek 2 urteko gelan zegoela ohartu eta talde horretan lan egiteko zailtasunak izango genituela konturatu ginen. Horrela, jardueraren pisu guztia taldekide baten gainean zegoela esan genezake, nahiz eta elkarrekin lan egiten jarraitu. Aurretik esan bezala, Xabik lana errazteko asmoz, kartulinetan sentimendu edo emozio bakoitzaren aurpegiak marraztu zituen.Hasieran boluntarioak eskatzen zituen, egin nahi ez zuten haurrak zeintzuk ziren jakiteko; jarduera burutzen oso ondo pasatzen ari zirenez pixkanaka-pixkanaka geroz eta haur gehiago animatzen joan ziren. Aipatzeko da, 2 urteko haur errumaniar batek parte hartu nahi izan zuenean gertatu zena. Haur hura hitz egiteko zailtasunak zituen baina hala ere, jardueran parte hartzeko gogoak zituen. Adierazi behar izan zuen sentimendu edo emozioa haserrea zen eta aurpegi egokia jartzeaz gain, gorputzaren erabilera ere haserrea adierazteko oso zehatza izan zen. Pertsonalki aipatu beharrean dago hasieran urduri nengoela jarduera hauek burutzerako orduan, hots, ez nekien haurrek nola erantzungo zuten. Dena dela, buruaren gaitasunetan zentratu eta ondo egiteko gai nintzela barruan sartu nuen. Azkenean, lortutako emaitza espero baina hobea izan dela esan dezaket.
- 10. 9 Bibliografia - Aguado, A.M eta Nevares, L. (1995). Comunicacion no verbal. 2016ko irailaren 17an berreskuratuta, file:///C:/Users/Mikel/Downloads/Dialnet- LaComunicacionNoVerbal-2244137%20(1).pdf - Arteaga, M., Viciana, V., Conde, J. (1997). Desarrollo de la expresividadcorporal. Barcelona: INDE - Azpeitia, O. (2016). Gorputz adierazpena eta emozioak lantzen ikerkuntza- ekintzaren bidez: Irakasle talde baten ibildea. (2016). Plastika eta Gorputz Adierazpidearen Didaktika - Fenili, R.M., Martins, C.R., Oliveira, M捉. E. eta Zampieri,M捉.F. (2006). Enfermeria Global: Unensayosobre la comunicacionenloscuidados de enfermeriautilizandolossentidos. (8). 2016ko abenduaren 14an berreskuratua http://revistas.um.es/eglobal/article/view/450/421 - Ponce de Leon, A., Alonso, R.A., Fraile, A., Valdemoros, M捉.A. eta Palomero, J.E. (2009) La educacionmotriz para ni単os de 0 a 6 a単os. Madrid: BIBLIOTECA NUEVA - Sanchez, G. (2015). ExpresionCorporal y Educacion: La expresioncorporal- danzaen Patricia Stokoe. Zamora: Wanceulen - Vizcarra, M. eta Murua, Naroa. (2010). Gorputz Adierazpena Lehen Hezkuntzan.Euskal Herriko Unibertsitatea