ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Hücre ve Organelleri
Canlıların, canlılık özelliğini gösteren en küçük yapı birimine
“Hücre” denir. Hücreyi ilk keşfeden kişi Robert Hooke kabul
edilir.
Bir hücre temelde 3 kısımdan oluşur;
1- Hücre Zarı
2- Sitoplazma
3- Çekirdek
Mikroskop Altında Soğan HücreleriMikroskop Altında Ağız İçi Epitel Hücreleri
Not: Canlıların büyük çoğunluğu birçok hücreden oluşsa da sadece tek bir
hücreye sahip canlılarda vardır. Ör; amip, öglena, bakteri vs. bunlardan
bazılarıdır.
Amip, öglena gibi tek hücrelilerin kalıtsal bilgileri (DNA) çekirdeklerinde
bulunur. Fakat bakteriler gibi çekirdeği olmayanlarda kalıtsal bilgi
sitoplazmada dağınık halde bulunur.
1. HÜCRE ZARI
 Hücre içindeki çekirdek ve sitoplazmanın dışarıya dağılmasını
engelleyen, hücreyi dış kısımdan saran bir zardır.
 Hücreye şekil verir.
 Yapısında karbonhidrat, protein ve yağ bulunur.
 Hücreye madde giriş-çıkışını “Por” delikçikleriyle kontrol eder
 Hücreyi dış etkilere karşı korur.
 Seçici geçirgen bir özelliğe sahiptir.
2. SİTOPLAZMA
 Hücre zarı ile çekirdek arasını dolduran, yarısaydam , yumurta akı
kıvamında bir sıvıdır.
 Canlılık olaylarının (üreme, boşaltım, sindirim, enerji üretimi )
gerçekleştirildiği yerdir.
 Sitoplazma içerisinde, hayati olayları gerçekleştiren “organeller” bulunur.
3. ÇEKİRDEK
 Hücreyi yöneten merkezdir.
 Çift katlı bir zara sahiptir. Zarında porlar bulunur.
 Hücrenin kalıtım maddesi olan DNA’yı taşır.
 Çekirdeğin içinde aynı zamanda “çekirdekçik” bulunur. Çekirdekçik sayısı
her hücrede farklı olabilir.
* HÜCRE DUVARI (ÇEPERİ)
 Sadece bitki hücrelerinde bulunur.
 Hücreye sertlik ve diklik kazandırır.
 Üzerinde porlar bulunur.
 Cansızdır ve seçici geçirgen özelliği yoktur.
 Yapısında selüloz bulunur.
ORGANELLER
 1. RİBOZOM: Virüsler hariç tüm canlı
hücrelerde bulunur. Protein üretimi yapar.
 2. SENTROZOM: Sentroillerden oluşur.
Sadece hayvan hücresinde bulunur. Hücre
bölünmesi sırasında iğ ipliklerinin oluşmasını
sağlar.
 3. ENDOPLAZMİK RETİKULUM: İlkel hücreler hariç tüm hücrelerde
bulunur. Kanal sisteminden oluşur ve bu kanallardan madde taşınması
sağlanır.
 4. GOLGİ AYGITI: Salgı üretilmesi ve
bunların depolanmasını sağlar. Salgı yapan
ter bezleri,tükürük bezleri ve süt bezleri
gibi bez hücrelerinde bol miktarda bulunur.
 5. KOFUL: Hayvan hücrelerinde küçük ve
çok, bitki hücrelerin de büyük ve azdır.
Kısaca görevi depo etmektir.
 6. LİZOZOM: Hücre içi sindirimde görevlidir. Yaşlanmış organelleri ,
besinleri, hücreye giren yabancı madde ve mikropları sindirir.
 7. MİTOKONDRİ: Çift zarla çevrilidir ve hücrenin enerji santralidir.
Çok çalışan organlarda sayısı fazladır.
Ör; Beyin, Kas, Kalp, Karaciğer…
 8. PLASTİDLER: Sadece bitki hücrelerinde
bulunurlar.
3 çeşittir;
a. Kloroplast: İçerisinde Klorofil bulunur ve
bitkiye yeşil renk verir. Yapraklara renk verir.
Fotosentez yapar.
b. Kromoplast: Yeşil dışındaki renkleri verir.
Meyveye renk verir.
c. Lökoplast: Renksizdir. Kök kısmında bulunur.
Not: Tüm plastidler birbirine dönüşebilir.
 Kloroplast…
 ÇEKİRDEK
 HAYVAN HÜCRESİ
 BİTKİ HÜCRESİ
HAYVAN HÜCRESİ BİTKİ HÜCRESİ
- Hücre çeperi yoktur - Hücre çeperi vardır
- Plastidler bulunmaz - Plastidler bulunur
- Kofullar küçük ve çok sayıdadır - Kofullar büyük ve az sayıdadır
- Genellikle yuvarlak şekildedir - Genellikle dikdörtgen şekildedir
- Sentrozom bulunur - Sentrozom bulunmaz
FARKLI HÜCRE ÖRNEKLERİ
BEYİN HÜCRESİ
KAN HÜCRELERİYUMURTA HÜCRESİ SPERM HÜCRESİ
BAKTERİ HÜCRESİ SİNİR HÜCRESİ
 HÜCRE’ler bir araya gelerek DOKU’ları,
 Dokular bir araya gelerek ORGAN’ları,
 Organlar bir araya gelerek SİSTEM’leri,
 Sistemler bir araya gelerek ORGANİZMA’yı oluşturur.
Hücre ve Organelleri

More Related Content

Hücre ve Organelleri

  • 2. Canlıların, canlılık özelliğini gösteren en küçük yapı birimine “Hücre” denir. Hücreyi ilk keşfeden kişi Robert Hooke kabul edilir. Bir hücre temelde 3 kısımdan oluşur; 1- Hücre Zarı 2- Sitoplazma 3- Çekirdek Mikroskop Altında Soğan HücreleriMikroskop Altında Ağız İçi Epitel Hücreleri
  • 3. Not: Canlıların büyük çoğunluğu birçok hücreden oluşsa da sadece tek bir hücreye sahip canlılarda vardır. Ör; amip, öglena, bakteri vs. bunlardan bazılarıdır. Amip, öglena gibi tek hücrelilerin kalıtsal bilgileri (DNA) çekirdeklerinde bulunur. Fakat bakteriler gibi çekirdeği olmayanlarda kalıtsal bilgi sitoplazmada dağınık halde bulunur.
  • 4. 1. HÜCRE ZARI  Hücre içindeki çekirdek ve sitoplazmanın dışarıya dağılmasını engelleyen, hücreyi dış kısımdan saran bir zardır.  Hücreye şekil verir.  Yapısında karbonhidrat, protein ve yağ bulunur.  Hücreye madde giriş-çıkışını “Por” delikçikleriyle kontrol eder  Hücreyi dış etkilere karşı korur.  Seçici geçirgen bir özelliğe sahiptir.
  • 5. 2. SİTOPLAZMA  Hücre zarı ile çekirdek arasını dolduran, yarısaydam , yumurta akı kıvamında bir sıvıdır.  Canlılık olaylarının (üreme, boşaltım, sindirim, enerji üretimi ) gerçekleştirildiği yerdir.  Sitoplazma içerisinde, hayati olayları gerçekleştiren “organeller” bulunur.
  • 6. 3. ÇEKİRDEK  Hücreyi yöneten merkezdir.  Çift katlı bir zara sahiptir. Zarında porlar bulunur.  Hücrenin kalıtım maddesi olan DNA’yı taşır.  Çekirdeğin içinde aynı zamanda “çekirdekçik” bulunur. Çekirdekçik sayısı her hücrede farklı olabilir.
  • 7. * HÜCRE DUVARI (ÇEPERİ)  Sadece bitki hücrelerinde bulunur.  Hücreye sertlik ve diklik kazandırır.  Üzerinde porlar bulunur.  Cansızdır ve seçici geçirgen özelliği yoktur.  Yapısında selüloz bulunur.
  • 8. ORGANELLER  1. RİBOZOM: Virüsler hariç tüm canlı hücrelerde bulunur. Protein üretimi yapar.  2. SENTROZOM: Sentroillerden oluşur. Sadece hayvan hücresinde bulunur. Hücre bölünmesi sırasında iğ ipliklerinin oluşmasını sağlar.
  • 9.  3. ENDOPLAZMİK RETİKULUM: İlkel hücreler hariç tüm hücrelerde bulunur. Kanal sisteminden oluşur ve bu kanallardan madde taşınması sağlanır.
  • 10.  4. GOLGİ AYGITI: Salgı üretilmesi ve bunların depolanmasını sağlar. Salgı yapan ter bezleri,tükürük bezleri ve süt bezleri gibi bez hücrelerinde bol miktarda bulunur.  5. KOFUL: Hayvan hücrelerinde küçük ve çok, bitki hücrelerin de büyük ve azdır. Kısaca görevi depo etmektir.
  • 11.  6. LİZOZOM: Hücre içi sindirimde görevlidir. Yaşlanmış organelleri , besinleri, hücreye giren yabancı madde ve mikropları sindirir.
  • 12.  7. MİTOKONDRİ: Çift zarla çevrilidir ve hücrenin enerji santralidir. Çok çalışan organlarda sayısı fazladır. Ör; Beyin, Kas, Kalp, Karaciğer…
  • 13.  8. PLASTİDLER: Sadece bitki hücrelerinde bulunurlar. 3 çeşittir; a. Kloroplast: İçerisinde Klorofil bulunur ve bitkiye yeşil renk verir. Yapraklara renk verir. Fotosentez yapar. b. Kromoplast: Yeşil dışındaki renkleri verir. Meyveye renk verir. c. Lökoplast: Renksizdir. Kök kısmında bulunur. Not: Tüm plastidler birbirine dönüşebilir.
  • 18. HAYVAN HÜCRESİ BİTKİ HÜCRESİ - Hücre çeperi yoktur - Hücre çeperi vardır - Plastidler bulunmaz - Plastidler bulunur - Kofullar küçük ve çok sayıdadır - Kofullar büyük ve az sayıdadır - Genellikle yuvarlak şekildedir - Genellikle dikdörtgen şekildedir - Sentrozom bulunur - Sentrozom bulunmaz
  • 19. FARKLI HÜCRE ÖRNEKLERİ BEYİN HÜCRESİ KAN HÜCRELERİYUMURTA HÜCRESİ SPERM HÜCRESİ BAKTERİ HÜCRESİ SİNİR HÜCRESİ
  • 20.  HÜCRE’ler bir araya gelerek DOKU’ları,  Dokular bir araya gelerek ORGAN’ları,  Organlar bir araya gelerek SİSTEM’leri,  Sistemler bir araya gelerek ORGANİZMA’yı oluşturur.