Tevhid
- 1. İNSAN İNSAN İnsan içinde yaşadığı eylemler dünyasını farklı boyutlarda algılayabilen , bunları değerlendirip kendi faaliyetleri hakkında karar verebilen bir kurgu üzere programlanmış r . Boyutların , eylemlerin kaynağının tespit edilmesi ve yorumlanma merkezleri anlamında bir birinden farklılıklar gösterebilsede , iki ana frekansta algılandığını söylemek mümkündür . İlk boyut fiziki eylemlerimizin tespit edildiği duyular alanıdır , ki söz konusu çerçevedeki algıların , insan beyninde oluşan etkilerinin tespi ve davranışa dönüştürülmesi , anlaşılabilme konusunda günümüz için ar k çok daha kolay bilimsel açıklamalarla olabilmekte , ancak manevi , mis k , metafizik olarak isimlendirip , açıklama noktasına geldiğimizde oldukça meşakketleri olan , insanın derinliklerinin anlaşılmaya çalışıldığı ve algıların kaynağının tespi olarak çok farklı yorumları yapılmakta olan ve benim de kişisel görüşümü ifade etmesi kaydı ile nefsani , benlik yada ego temelli olan derinlikli boyut , diğer bir ifade ile ( benlik ) nefs kaynaklı algıların oluşturduğu psikolojik , zihinsel ve duygusal yapımıza yansıyan , davranışlarımıza ka lma kararlılığı içerisinde olan yanımızdır . İnsan gibi giri , çok yönlü bir oluşumdaki akıl cevherinin varlık nedeni nedir şeklinde bir sorusunun yanı , cevap süresi ne kadar olursa olsun , enfüsi ( nefsi ile ilgili ) boyutunun gerçeği ile yüzleşmek olarak karşılık bulmaktadır . Herhalde kendi gücünün üzerindeki bir finansal ya rımı yapıp yapmamaktaki matema ksel hesabı , mükemmele yaklaşacak şekilde gerçekleş rme gayesi , insanın haya aki varlığının tek gerçeği olarak kabul edilerek , fiziki varlığını sürdürmek , yada maddi bedeninin tatminlerini elde etmek için değildir . Akıl hakkındaki asıl konu , insanı kendi tatminleri için küçük paralarla büyük işler yapma cür'e ni gösteren ve haddini aşan eylemlere zorlayan yanının kim olduğunu ve onun eğilimlerinin tespi olmalıdır . Akıl ve benlik arasındaki ilişki , insanın donanımı ile ilişkili olduğu için , ilmin sonsuzluğu gibi , bu ça şmanın da insan için takdir edilen sınıra değin devam edeceği açık r . Akıl nefsi , kendi ba l eğilimleri ile yüzleş rdikçe , tekamül , gelişim gerçekleşecek , çok yanlış bir bilimsel önerme olan , insanın ego yada emmare düzeyindeki nefsani halleri dışında bir gerçeği yoktur anlayışını , daha doğrusu insan tek bir boyu an oluşan varlık r kanısını geçersiz kılarak , hak ve ba l karşıtlığı meselesinde , İslam tasavvufundaki nefsani aşamalar tespi nin ne kadar haklı olduğu sonucuna ulaşılacak r . Nefis , sonsuz ilim çerçevesinde akılla her bir mertebede ça şır , yani entelektüel yanı vardır , ancak ça şarak şahid oldukları ile incelmeye başlar , aklımızın gönülden aldığı sezgilerle yansı kları karşısında nefs , aşamalardaki geri dönüş süreçlerinde kendi tavrını koyarak imana yavaş yavaş eşlik etmeye başlar , kendisini eleş rmeyi öğrenerek yine kendisini kınama noktasına ulaşır , işte bu , aşamaların başlangıç sa aları , emmarenin dönüşümüdür , yalnış anlaşılmasın asla yok olur demek istemiyorum . Nefs insan aklının tüm boyutlarda ulaşabileceği , entellektüel düzeyin bütün derinliklerine nüfuz edebilen bir yapıdadır ve bazı yanılgılı düşüncelerimizin tam aksine son derece tehlikeli noktalara ulaşabilen , en kısa ifadesi ile Allah'ı tanıdığı halde kendi benliğine tapan bir ilmin ifadesidir . Benlik onun yaradılış gerçeğidir , ancak insan için kendi nefsi de dahil olmak üzere tüm unsurları açısından hakkı tanımak için yegane kaynak r . İnsan , nefsinin tüm hırçınlıklarını gönlünde taşırken , yaşamak istediği mükemmel sükuna Sayfa 1
- 2. İNSAN ulaşmak için yara cısını anmaktan başka elinde bir çözüm olmadığını sezdiğinde , anlık olarak yaşadığımız ve davranışlarımızı yönlendirmeye çalışan tüm nefsani illüzyonların haya aki karşılığının hiçlik olduğunu kavrayabilmelidir . Nefs kendi eğilimlerinin , insanı davranışlar manasında yönetmeye çalış ğı ba l vehimlerinin hiçlik olduğunu kabullenmek konusunda büyük direnç gösterir . Bu noktada çok önemli bir ayrın vardır , insanın takva konusundaki gayretleri , İslamın içeriğindeki incelikleri ayırt etme hassasiye , nefsani eğilimlerinin şidde ni kaybetmesi ile sonuçlanacak r . İşte söz konusu ayrın , nefsin benlik iddiası ile insanlığa oynamayı planladığı tüm senaryoların , insanlık aleminde , gerçekleşse dahi hiç bir sonuç elde edilemeyeceğine dair bilincin oluşması açısından son derece önemlidir . Merhamet yoksunu bir dünyanın varlığına olan derin bir yanılgının sonunun , merhametsizlikle karşılaşarak mahzun olmak olduğunu hiç unutmamamız gerekmektedir . Nefs , insanlık dünyasına yine ona hisse rdikleri ve düşündürdükleri ile nufuz etmekle kalmamış , ile şim dilinin içerisine kendi özelliklerinin bütün detaylarını nakış gibi işlemiş r . Aciz bir adam dediğimizde , kendisini ifade etmekten yoksun , hiç bir meseleyi halledemeyen , mücadele azmini kaybetmiş , etkinliği bitmiş bir kişilikten bahsetmekte olduğumuz bellidir . Bu ifadelerin hepsi nefsin yara ğı bir illüzyondur ve insanı söz konusu duygular içerisinde konumlandırmaya çalış ğı yer bir yalandan ibare r . Yaradılış ve onun sahibi , hakkı ifade ederken yara klarına böyle bir makanı layık görmediğini hükmetmekte , hak edilen yere de sadece rab ile ulaşılacağını öğretmektedir . İmanla aczin aynı kefede olmadığını anlamak , hakla nefsin eğilimlerinin ayrımı kadar açık r . Gönülde şehadet edilen acizlik duygusunun , gücün ve azmin tek sahibinin varlığına imanla ve onu andığımızda , kendisini diğer insanlarla kıyaslayıp tatminleri için bir yere konumlandırmaya çalışan nefsin hisse rdiği illüzyon olarak , yokluk diyarının yolculuğuna çıkması kaçınılmazdır . İnsanı kuşatarak içinde yaşadığı ve varlığının tüm göstergesi olan , nefsani yansımaları da içinde barındırarak ilişkilerin belirlenmesinde etkin tek yöntem olan kavramlar aleminde bizi , bir birimizden uzaklaş ran etkilerin tümü Esmaül Hüsna tara ndan kuşa lmış r . Sayfa 2