This Brochure about Cancer Screening Modalities. I prepared this brochure for Turkish Audience. It is giving basic information about cancer, how is it developing, ways to prevent it, giving insights and motivating for healthy lifestyles and of course importance of screening modalities, adherence to regular examinations, assurance and giving message of early detection can save lives. In Turkey and Globe 3 cancer are part of screening programs which are Cervical Cancer, Breast Cancer and Colon Cancer. I wished to inform and raise awareness about cancer and preventive efforts at primary and secondary levels.
Servikal İntraepitelyal Neoplazilerde (CIN) Yönetim nasıl olmalıdır?
HPV virüsü tipi takipte önemli midir? CIN1, CIN2 ve CIN3 te tedavi yöntemi ne olmalıdır?
2. Kanser Nedir ?
Vücudumuzda tüm organlar hücrelerden oluşur. Hücreler
vücudumuzun en küçük yapıtaşlarıdır ve ancak mikroskopla
görülebilirler.
Sağlıklı vücut hücreleri (kas ve sinir hücreleri hariç) bölünebilme
yeteneğine sahiptirler. Ölen hücrelerin yenilenmesi ve yaralanan
dokuların (vücut içi ve dışındaki) onarılması amacıyla bu
yeteneklerini kullanırlar.
Fakat bu yetenekleri de sınırlıdır. Sonsuz
bölünemezler. Her hücrenin hayatı boyunca
belli bir bölünebilme sayısı vardır. Sağlıklı
bir hücre gerektiği yerde ve gerektiği kadar
bölüneceğini bilir.
3. Kanser Nedir ?
Buna karşın kanser hücreleri, bu bilinci
kaybeder, kontrolsüz bölünmeye başlar ve
çoğalırlar. Kanser hücreleri birikerek tümörleri
(kitleleri) oluştururlar, tümörler normal dokuları
sıkıştırabilirler, içine sızabilirler yada tahrip
edebilirler. Eğer kanser hücreleri oluştukları
tümörden ayrılırsa, kan yada lenf dolaşımı
aracılığı ile vücudun diğer bölgelerine gidebilirler. Gittikleri yerlerde
tümör kolonileri oluşturur ve büyümeye devam ederler. Kanserin bu
şekilde vücudun diğer bölgelerine yayılması olayına metastaz adı
verilir.
4. Kanser Nedir ?
Kanserler oluşmaya başladıkları organ ve mikroskop altındaki
görünüşlerine göre sınıflandırılırlar. Farklı tipteki kanserler, farklı
hızlarda büyürler, farklı yayılma biçimleri gösterirler ve farklı
tedavilere cevap verirler. Bu nedenle kanser hastalarının
tedavisinde, var olan kanser türüne göre farklı tedaviler uygulanır.
Kanser hücreleriyle (pembe), lenfositlerin (sarı) savaşı.
5. Kanserin Nedenleri ?
Kanserin sebebi henüz kesin olarak bilinmemektedir. Kanser
hastalığı için iki grup risk faktörü vardır. Kanser için risk faktörleri
yaşam şekillerine, yaşa, cinsiyete ve aile öykülerine bağlı olarak
değişir. Bir başka risk grubu ise çevresel faktörlerdir.
• Sigara alkol kullanımı,
• Uzun süre ve tehlikeli saatlerde güneş altında kalma,
• Aşırı dozda röntgen ışınına maruz kalma,
• Bazı kimyasal maddeler (katran, benzin, boya
maddeleri, asbest v.b.)
• Bazı virüsler
• Hava kirliliği
• Radyasyona maruz kalma,
• Kötü beslenme alışkanlığı
6. Kanser Tehlikesinin 7 Habercisi
Kanserin belirti ve bulguları köken aldığı doku ve organlara göre değişir.
Hatta bazen hiç belirti ve bulgu vermeden kontrol muayenelerinde
kanser tanısı konulabilir.
Aşağıdaki belirtilere dikkat edin:
 Rahim ve makattan gelen normal olmayan bir kanama veya akıntı
 Memede veya vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkan şişlik ve
sertlikler
ï‚— Ä°yileÅŸmeyen yaralar
 Uzun süreli ses kısıklığı ve öksürük
 Yutkunma güçlüğü ve hazımsızlık
7. Kanser Tehlikesinin 7 Habercisi
 Ben ve siğillerde meydana gelen büyüme, kanama, renk
deÄŸiÅŸikliÄŸi, yara...
 Büyük ve küçük abdest yapmakta ki değişiklikler
Bu değişiklikler görüldüğünde bir hekime başvurmayı ihmal
etmeyiniz ….
8. Kanser Belirtileri
 Vücudun herhangi bir yerinde bir tümör (Vücudun herhangi
bir yerinde görülen ve ele gelen şişlik veya sertlikler)
 Ses kısıklığı veya belirli bir sebebi olmayan
öksürük, geçmeyen öksürük
 Göğüs ağrısı
 Yutma güçlüğü ve hazım bozuklukları
 Kol ve omuz ağrısı
 Kemik ağrısı
 Kilo kaybı, ani zayıflama veya iştahsızlık
9. Kanser Belirtileri
 Başağrısı
 Sarılık
ï‚— Ä°yileÅŸmeyen yaralar
 Dışkılama alışkanlıklarında değişiklik (İshal veya kabızlık)
 Vücut deliklerinden kan veya Anormal Sıvı gelmesi (Makat veya
rahimden gelen anormal kanama veya akıntılar)
 Ben ve siğillerde görülen anormal değişmeler, koyulaşma.
Bu değişiklikler görüldüğünde bir hekime başvurunuz ….
10. KANSERİN EN SIK GÖRÜLDÜĞÜ
YERLER
Kadınlarda en çok meme, rahim ve kalın barsak kanseri;
erkeklerde ise en çok akciğer, prostat, mide ve kalınbarsak kanserleri
görülmektedir. Akciğer kanseri büyük ölçüde sigara kullanımı ile
iliÅŸkilidir
Kanserin görüldüğü yerler aşağıda gösterildiği şekilde de yüzdelenebilir:
ï‚— Beyin ve omurilik %1
ï‚— Cilt %10
 Genital bölgeler : erkeklerde %20, kadınlarda % 8
11. KANSERİN EN SIK GÖRÜLDÜĞÜ
YERLER
ï‚— Meme %14
ï‚— Sindirim sistemi %25
 Solunum yolları, erkeklerde
%2, kadınlarda %3
ï‚— KaraciÄŸer ve safra kesesi %3
ï‚— DiÄŸer organlar %8
17. EN SIK GÖRÜLEN KANSER TİPLERİ
ï‚— Meme kanseri
ï‚— AkciÄŸer kanseri
ï‚— Prostat kanseri
ï‚— Mide kanseri
 Kalın barsak kanseri
 Rahim ağzı kanseri
18. Kanser Türleri
1- AkciÄŸer Kanseri
 Uzun süre devam eden öksürük
 Öksürürken kan gelmesi
 Nefes darlığı
 Akciğer kanserini önlemek için sigarayı bırakın ve sigara
içilen kapalı ortamlardan kaçının
19. Kanser Türleri
2- Cilt Kanseri
ï‚— Ä°yileÅŸmeyen yara
ï‚— Ben ve siÄŸillerde ÅŸekil, renk deÄŸiÅŸikliÄŸi
ï‚— Ani oluÅŸan ben ve siÄŸiller
Tehlikeli saatlerde güneşlenmeyin, mutlaka yüksek koruma faktörlü
güneş kremleri kullanın
3- Ağız Kanseri
Düzenli muayene ile diş hekiminiz ve doktorunuz ağız
kanserini saptar
20. Kanser Türleri
4- Meme Kanseri
ï‚— Memede ele gelen sertlik
 Meme başında içeri doğru çekilme
 Meme başında akıntı
ï‚— Meme ÅŸeklinde ki deÄŸiÅŸiklikler
Aylık olarak kendi kendinize meme muayenesi
yapın, düzenli olarak mutlaka doktora gidin …
21. Kanser Türleri
5- Rahim Kanseri
ï‚— Menopozdan sonra olan kanamalar
 Nedeni belli olmayan vaginal akıntılar
ï‚— Bir aydan fazla devam eden adet
kanaması, düzensizlikler veya anormal
kanamalar
 Karında şişlik
Düzenli olarak PAP smear testi yaptırın ve pelvik muayene olun !!
22. Kanser Türleri
6- Kolon Kanseri
 Makattan gelen kanama ve dışkılama
alışkanlıklarının değişmesi
 Karın ağrısı
 Karında kitle
 Kilo kaybı
Sağlıklı ve dengeli beslenmeye dikkat edin. Az yağlı, bol lifli
(sebze, meyve, kepekli unla yapılmış yiyecekler) besinleri tercih
edin.
23. Kanser Türleri
7- Prostat Kanseri
 Sık sık (özellikle geceleri) idrara
kalkma
 Kesik kesik, ağrılı ve sızılı idrar yapma
ï‚— Ä°drar kesesini tam boÅŸaltamama hissi
 İdrar tutmada güçlük
 İdrar akış gücünde azalma
Hiçbir şikayeti olmasa da 45 yaş üzerinde her erkek, senede bir
defa, PSA (prostat spesifik antijen) kan testi yaptırmalıdır.
24. Kanser Türleri
8- Mide Kanseri
 Mide bölgesinde ağrı ve midenin ağırlaştığı hissi,
 İştahsızlık ve bunun sonucunda kilo kaybı
görülmesi (şiddetli ve kısa sürede ortaya çıkar)
 Yemekten sonra rahatsızlık hissi ve mide şişliği,
 Bulantı, kusma, yorgunluk
 Mide kanseri olan kişilerin büyük bir kısmında
kansızlık da görülür,
 Mide ya da barsakta kanama olması (gizli şekilde
seyredebilir)
25. ERKEN TEÅžHÄ°S
Kanser ne kadar erken teÅŸhis edilirse, tedavisi de o
düzeyde başarılı olur. Kanserin belirtilerinden herhangi biri
görüldüğünde hemen (hiç gecikmeden) bir doktora başvurmak
hayat kurtarabilir. Biraz gecikmek bir hayata malolabilir.
26. KANSER TARAMA ÇEŞİTLERİ
ÖZEL KANSER TARAMASI – KADIN
ï‚— Muayene ï‚— Ca 15-13
ï‚— AkciÄŸer Grafisi ï‚— Vaginal Smear
ï‚— Abdominal Ultrasonografi ï‚— Ca 125
ï‚— Meme Ultrasonografisi ï‚— Gastroskopi veya
ï‚— TÄ°T (Tam Ä°drar Tetkiki) Rektoskopi
 CBC (Tam Kan Tetkiki)  Dışkıda Gizli Kan Testi
ï‚— CEA (Karsiyoembriyojenik ï‚— HbsAg
Antijen)
ï‚— HCV
27. KANSER TARAMA ÇEŞİTLERİ
ÖZEL KANSER TARAMASI – ERKEK
ï‚— Muayene ï‚— PSA (Prostat Spesifik
ï‚— AkciÄŸer Grafisi Antijen)
ï‚— Abdominal Ultrasonografi ï‚— PAP
ï‚— CBC (Tam Kan Tetkiki) (Prostatik Asit Fosfataz)
ï‚— TÄ°T (Tam Ä°drar Tetkiki) ï‚— Gastroskopi veya
Rektoskopi
ï‚— CEA (Karsiyoembriyojenik
Antijen)  Dışkıda Gizli Kan Testi
ï‚— HbsAg
ï‚— HCV
28. Ä°LERÄ° KANSER TARAMASI BÄ°YOPSÄ°
ï‚— CT , MR , PET
Bir ÅŸiÅŸlik veya anormal dokunun kanser
olup olmadığının doğru bir şekilde
anlaşılması için tek yol biyopsidir.
Cerrah tarafından kitleden alınan parça
mikroskop altında patolog tarafından
deÄŸerlendirilir. EÄŸer
biyopsi Pozitif ise, alınan kitle veya
anormal doku kanser hücresi ihtiva eder
ve tedavigerekir. Kanserin yayılımı ve
vücuttki tahribatı için ise CT yani
Bilgisayarlı Tomografi önerilmektedir.
29. KANSER TEDAVÄ°SÄ°
Kanserin 4 tür tedavisi bulunmaktadır.
1. Cerrahi
2. Radyasyon (ışın) tedavisi (yüksek-doz x-ışınları veya diğer yüksek-
enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerinin öldürülmesi):
Radyasyon tedavisinde kanser hücrelerini öldürmek ve tümörü
küçültmek için x-ışınları veya diğer yüksek-enerjili ışınlar kullanılır
30. KANSER TEDAVÄ°SÄ°
1. Kemoterapi (kanser hücrelerini öldürmek üzere ilaçlar
kullanılması): Kemoterapi haplar şeklinde ağız yoluyla ya da iğne
aracılığıyla damar veya kaslara verilerek uygulanabilir. Kemoterapi
sistemik bir tedavidir, çünkü verilen ilaç kan dolaşımına girerek tüm
vücudu dolaşır ve hedef organlardaki kanser hücreleri dışında
vücuttaki tüm kanser hücrelerini ya da sağlıklı hücreleri öldürebilir.
2. Alternatif Tıp (Bağışıklık sistemini güçlendirerek, kendi kendini
iyileştirmesine fırsat tanımak) bunda en etkili yöntemlerden biride
bioenerjidir.
31. KENDİ KENDİNİZİN BEKÇİSİ OLUN
Önce kanserden korkmamayı öğrenmeliyiz.
Korku doktora gitmeyi önler ve hastalığın
iyileştirilmesini engeller. Hastalık belirtilerini
yorumlamak yalnızca doktorların görevidir.
Kanserin belirtilerini bilmek bu belirtilerin
herhangi birini hissettiÄŸimizde derhal doktora
başvurmak şarttır. Hiç rahatsızlık duymasak da
yılda bir kez mutlaka genel kontrolden
geçmeliyiz. Kanserin iyileştirilir bir hastalık
olduğunu unutmamalıyız. İyileşme oranı
kanserin erken teşhisi ile doğru orantılıdır