Barış Manço Kültür Merkezi Aralık Ayı ProgramıKadıköy BelediyesiBarış Manço Kültür Merkezi aralık ayı etkinlikleriyle Kadıköy'ün kültür hayatına bu ay da önemli katkılar sunacak.
Barış Manço Kültür Merkezi Aralık Ayı ProgramıKadıköy BelediyesiBarış Manço Kültür Merkezi aralık ayı etkinlikleriyle Kadıköy'ün kültür hayatına bu ay da önemli katkılar sunacak.
WILLIAM SHAKESPEARE TIYATRO TARIHI SLIDEtanaydogan82
Ad
Ti̇yatro ülkü
2. Bir sahnede seyirciler önünde canlandırılmak
üzere yazılan eserlere tiyatro denir. Bir öyküyü,
sahne olarak ayrılmış bir yerde, oyuncuların
söz ve hareketleriyle canlandırma sanatıdır
tiyatro. Ayrıca oyunların sahnelendiği binalara
da tiyatro adı verilir. Tiyatro sözcüğü
Yunancada "seyirlik yeri" anlamına gelen
“theatron” dan türemiştir.
3. Trajedi (Tragedya): Yunanca "tragoidia"dan
gelen bir sözcüktür
Günümüzdeki anlamıyla yaşamın acıklı ve
hüzünlü yönlerini ortaya koyan manzum
tiyatro eserleridir. Konusunu seçkin
kimselerin hayatından, tarihten ya da
mitolojiden alır. Kahramanları tanrılar,
tanrıçalar ve soylu kişilerdir. Kusursuz bir
üslubu vardır. Kaba sözlere yer verilmez.
Öldürme, yaralama gibi çirkin olaylar,
seyircinin gözü önünde canlandırılmaz,
sahne arkasından seyirciye hissettirilir.
Oyunda koroya yer verilir. Üç birlik kuralına
(yer-zaman-olay birliği) uyulur.
4. İlk Yunan şairlerinden Asikhylos, Sophokles,
Euripides en büyük trajedi şairlerindendir.
Ayrıca Fransız sanatçılarından Corneille ve
Racine de önemli trajedi şairlerindendir.
Shakespeare: Romeo ve Juliet, Othello
,Machbet ( Trajedi). Bizde: Turan Oflazoğlu-
Hurrem Sultan
5. Komedi: Ჹⲹın güldürücü yönlerini konu
alan manzum tiyatro eserleridir. Komedide
amaç seyirciyi yalnız güldürmek değil
düşündürmektir. Konusunu yaşamdan, günlük
olaylardan alır. Yaşamın her kesiminden
insanlar, kahraman olarak seçilebilir. Her türlü
espriye, şakaya yer verilir. Üç birlik kuralına
uyulur. Birbirini izleyen diyalog ve koro
bölümlerinden oluşur.
Yunan şairlerinden Aristophanes, önemli
komedi şairlerindendir. Fransız edebiyatında
Moliere de komedi şairlerindendir.Örneğin
,Cimri (Karakter Komedisi). Bizde ise Şinasi’nin
Şair Evlenmesi töre komedisidir.
6. Dram: Ჹⲹın hem acıklı hem gülünç
yönlerini dile getiren manzum tiyatro eserleridir.
Ჹⲹı olduğu gibi, yansıtır. Dramlar, konusunu
günlük yaşamdan ve tarihten alır. Dramda üç
birlik kuralına uyma zorunluluğu yoktur. Olaylar,
çirkin de olsa sahnede gösterildiği gibi kişiler
hangi sınıf ve halktan olursa olsun dramda
kendine yer bulur. Dramda; konu, kişiler,
olaylar, dil ve anlatım, perde sayıları
bakımından belli kurallara bağlı değildir.
Çoğunlukla gerçeğe uygunluğa önem verilir.
7. Shakespeare, trajedi, dram ve komedi türünde
başarılı örnekler vermiştir. Bir Yaz Gecesi
Rüyası,Yanlışlıklar Komedyası, Hırçın Kız,
Venedik Taciri ( Komedi) Bizde ise Namık
Kemal, Vatan Yahut Silistre.
8. Skeç:
Beş altı dakikaya sığdırılan tablolar halinde
kısa, müzikli oyunlardır. Bir çeşidi de radyo
skeçleridir.
Fars:
Basit olay ve yergilerle dolu halk komedisidir.
Vodvil:
Hareketli ve eğlenceli bir konuya dayanan
alaycı, taşlamalı komedidir.
9. Komedi Santimental:
Güldürürken düşündüren, insanı duygulandıran
içli komedidir.
Melodram:
Seyirciyi heyecanlandıran, hareketli ve uygusal,
müzikli bir oyun türüdür.
Feeri:
Masal öğelerinden yararlanılarak yazılmış
tiyatro eseridir.
10. Piyes:
Gerçeklere uygun, ciddi konulu dramdır.
Bale:
Konusunu müziğe bağlı hareketlerle gösteren,
konuşmanın yer almadığı tiyatro türüdür.
Pandomim:
Düşünce ve duygulan müzik veya türlü eşyalar
eşliğinde bazen dansla, bazen de gövde ve yüz
hareketleriyle yansıtmayı amaçlayan, sözsüz
oyundur.
11. Müzikli Tiyatro:
Tiyatronun, "trajedi, komedi, dram" dışında
türleri de vardır. Son yüzyıllarda mizahi ve
acıklı öğeleri içine alan birçok tiyatro türü
ortaya çıkmıştır. Bunlar müzikli tiyatro olarak da
anılmaktadır.
Bizde ilk müzikli tiyatro Direktör Ali Bey’in
Letafet’idir. Müzikli epik olarak da Haldun
Taner’in Keşanli Ali Destanı’dır. "Bertolt Brecht
(1898-1956) Epik tiyatronun kurucusudur.
12. Opera:
Baştan sona orkestra eşliğinde, müzikle
oynanan tiyatro eserlerine denir. Operada
bütün sözler, hareketler ve jestler musikiyle
bestelenir ve orkestra şefinin idaresine verilir.
Operada ağır bir hüzün havası vardır. Olaylar
acıklı ve hisli bir şekilde, gösterişli dekor ve
kıyafetler içinde sunulur.
Operet:
Sözlerinin bir kısmı müzikli bir kısmı müziksiz
olan tiyatro eserleridir. Halka hitap etmek için
yazılır. Operetlerde renk, ışık, kıyafetler ve
dans en göze çarpıcı şekilde kullanılır.
Revü: Operetin daha hafif; fakat hiciv, alay, tenkit
dolu çeşididir.
13. Geleneksel Türk Tiyatrosu denince akla
karagöz, meddah, orta oyunu, köy seyirlik
oyunları gelmektedir. Batılı anlamda tiyatro,
Türk edebiyatına Tanzimat döneminde girse de
Türkler tiyatrodan uzak yaşamamış, çok
eskilerden bu yana geleneksel tiyatrolarını
ortaya koymuşlardır.
Türk tiyatrosu, Anadolu uygarlığını
oluşturan çeşitli toplumların, Anadolu'ya göç
eden Türklerin ve İslam dünyasının kültürel
birikimine dayanan, hem Doğu hem de Batı
14. kaynaklı etkileri içeren bir seyirlik geleneği
üstünde gelişmiştir. Tiyatro, Türk kültüründe
varlığını "tiyatro" ismiyle olmasa da seyirlik
oyun olarak sürdürmüştür. Seyirlik köy oyunları
eski Ön Asya uygarlıklarının bolluk törenleri ile
Anadolu'ya göç etmiş Türklerin kültüründe yer
alan şaman törenlerinin birleşiminden
oluşmuştur. Seyirlik köy oyunlarının yanında,
yine şaman kültüründen izler taşıyan "köy
kuklası" da bugün varlığını sürdürmektedir. Şii
kültürünün ürünü olan taziye geleneğinin izleri
de kırsal kesimde Muharrem törenlerinde anlatı
düzeyinde görülür.
15. Geleneksel Türk tiyatrosunun gerek kırsal,
gerekse kentsel kesimde görülen türlerinin
ortak özelliklerinin başında, doğaçlama olarak
oynanması, yazılı bir metne bağlı olmaması,
belirli bir tiyatro yapısı ya da sahne
gerektirmemesi gelir. Geleneksel Türk
tiyatrosunun ana unsuru güldürüdür. Olayların
komikliğinden çok, sözlerin yanlış anlamasına
dayalı bir güldürüdür bu. Ayrıca şarkı, dans,
söz oyunları ve taklit, geleneksel Türk
tiyatrosunun vazgeçilmez öğelerindendir.
Geleneksel Türk tiyatrosunda oyun kişileri
tek boyutludur, karakter boyutuna ulaşmaz. Bu
tiyatronun bir başka özelliği de sürekli bir
sergileme düzenine bağlı olmayıp bayram,
düğün, sünnet vb. çeşitli toplumsal olaylar
içinde yer almasıdır.
