More Related Content
What's hot (20)
Similar to Biyo sunum vitaminler (20)
Biyo sunum vitaminler
- 1. Mehmet Sinan B端y端kbayram 2013144002 H. B端ra Y脹ld脹z 2012144602
- 2. Vitamin s旦zc端端 Polonyal脹 biyokimyac脹 Casimir Funk taraf脹ndan 1912'de kullan脹lm脹t脹r. Vita Latince, hayat demektir, -amin son eki ise amin s旦zc端端n端 kastetmektedir. Zira o d旦nemde t端m vitaminlerin amin olduklar脹 san脹lmaktayd脹. Bug端n yanl脹 olduu bilinmektedir. V端cudumuz i巽in mutlaka gerekli olan ve v端cudumuzdaki kataliz旦r g旦revli en basit organik maddelerdir .Vitaminler besinlerimizde bulunmad脹脹 zaman, metabolizmada bozukluklara yol a巽abilirler. Vitaminler v端cudun sal脹kl脹 geliimi, sindirim fonksiyonlar脹, enfeksiyonlara kar脹 ba脹脹kl脹k kazanmas脹 a巽脹s脹ndan olduk巽a gereklidir. Ayr脹ca v端cudumuzun karbonhidrat, ya ve proteini kullanmas脹n脹 da salarlar. Vitaminler v端cutta "yak脹lmaz", yani vitaminlerden dorudan enerji (kalori) al脹nmaz. V端cut, her vitaminden gerekli olan miktar脹n kan dola脹m脹nda s端rekli mevcut olmas脹n脹 salar. Suda 巽旦z端nen vitaminlerin fazlas脹 v端cut s脹v脹lar脹 ile at脹l脹rken, yada 巽旦z端nen vitaminlerin fazlas脹 ise ya dokusunda depolan脹r.
- 3. Depoland脹klar脹 i巽in yada 巽旦z端nen vitaminlerin a脹r脹 dozu zararl脹 olabilir. zellikle vitamin A ve D'nin t端ketiminde dikkatli olmak gerekir. Vitaminler b端t端n h端crelerde az miktarda depolan脹r. Baz脹 vitaminler ise b端y端k 旦l巽端de karacierde depolan脹r. rnein karacierde depolanan A vitamini hi巽 vitamin almayan bir kiiye 5-10 ay kadar yetebilir ve karacierin D vitamini deposu d脹ar脹dan hi巽 D vitamini almayan bir kii i巽in genellikle 2- 4 ay kadar yeterlidir. Suda 巽旦z端nen vitaminlerin v端cutta depolanma oran脹 nispeten d端端kt端r. Bu, 旦zellikle B vitaminlerinin bir巽ou i巽in ge巽erlidir. B kompleks vitaminleri eksik alan bir kiide bu eksikliin belirtileri bazen birka巽 g端nde ortaya 巽脹kar. B12 vitamini bunun d脹脹ndad脹r, 巽端nk端 B12'nin karacierdeki deposu kiiye bir y脹l veya daha uzun s端re yetebilir. Suda 巽旦z端nen bir baka vitamin olan C vitamininin yokluu birka巽 haftada belirtilerin ortaya 巽脹kmas脹na yol a巽abilir. C vitamini eksikliinden kaynaklanan skorb端t hastal脹脹 ise 20- 30 hafta i巽inde 旦l端mle sonu巽lanabilir.
- 6. C vitamini veya askorbik asit, turun巽giller, koyu yeil sebzeler ve patateslerde bulunan ve kollajen sentezinde yer alan, antioksidan bir vitamindir. Ayr脹ca demir emilimini de olumlu etkiler. Yetersizliinde eklem ar脹lar脹, yaralar脹n ge巽 iyilemesi, skorb端t gibi sorunlara neden olabilecei gibi enfeksiyonlara kar脹 kiiyi daha zay脹f k脹lar. K端巽端k yalarda di eti kanamas脹 ve grip C vitamini eksikliinde, fazlal脹脹nda da ishal g旦r端l端r. Suda 旦z端nen Vitaminler
- 7. Suda eriyen ve vitamin karakterinde 巽al脹an koenzimlerin yap脹lar脹nda baz脹 maddeler B grubu vitaminleri ad脹n脹 al脹rlar ve h端cre metabolizmas脹nda 旦nemli yerleri vard脹r. B grubu vitaminleri aras脹nda Biotin, folik asit, nikotinik asit, pantotenik asit gibi vitaminler bulunmakta ve B vitamini kar脹脹m脹 ad脹 ile an脹lmaktad脹r Boza B grubu vitamin kayna脹d脹r. B vitaminleri yalar脹n hazmedilmesini kolaylat脹rd脹脹 i巽in ishallerin olumas脹n脹 engeller. Buna ek olarak sinirleri dinlendirir, cildi parlak, canl脹 ve diri tutar ve t脹rnaklar脹n k脹r脹lmamas脹n脹n 旦n端ne ge巽er. B vitaminleri B-1,B-2,B-3, B-5,B-6 ,B-11ve B-12 vitaminlerinin hepsine birden denir. Bu grup vitaminler 聴tah, sindirim ve sinir sistemi i巽in 巽ok gerekli ve hayati 旦neme sahiptir.
- 8. Tah脹llar Yas脹z et B旦brek ve sakatat Yumurta Yer f脹st脹脹 ve yal脹 tohumlar Tavuk
- 9. B1 vitamini, karbonhidrat metabolizmas脹 i巽in olduk巽a 旦nemli bir vitamindir. B1 vitamini karbonhidratlar脹 par巽alay脹c脹 旦zellii ile enerji salar ve glikoza d旦n端melerinde yard脹mc脹 olur. Merkezi sinir sistemi ve kalp enerji gereksinimini karbonhidrat metabolizmas脹 sayesinde kar脹lar bu nedenle B1 vitamininin eksiklii kalp ve n旦rolojik hastal脹klar脹na neden olabilir. Eksiklii: A脹r脹 B1 vitamini eksiklii ile kalp yetersizlii ve ritim bozukluklar脹 oluabilir Sindirim mekanizmas脹nda sorunlar ortaya 巽脹kabilir Ciddi bir beyin rahats脹zl脹脹 olan Wernicke-Korsakoff sendromu a巽脹a 巽脹kabilir.
- 10. B1 vitamini eksiklii kendini nas脹l belli eder? B1 vitamini nerelerden kar脹lan脹r? Bacaklarda uyuma Kas kramplar脹 Ani kilo kayb脹 G旦z bozukluklar脹 Halsizlik ve yorgunluk 聴tah kayb脹 Kab脹zl脹k Et ve bal脹k Meyve ve sebze S端t ve s端t 端r端nleri Ay 巽ekirdei B1 vitamini i巽eren g脹dalardand脹r.
- 11. Suda eriyebilen bir vitamin t端r端d端r. Raboflavin olarak da bilinen B2 vitamini v端cutta depolanan bir vitamin olmad脹脹 i巽in d端zenli olarak t端ketilen besinlerden g端nl端k al脹nmal脹d脹r. D脹ar脹dan v端cuda al脹nan B2 vitamininin fazlas脹 idrar yolu ile d脹ar脹 at脹l脹r. Enerji i巽in olduk巽a faydal脹 olan B2 vitamini doal yollardan t端ketilen besinler ile kolayl脹kla v端cuda al脹nabilir. Hem bitkisel hem de hayvansal g脹dalar B2 vitamini a巽脹s脹ndan zengin i巽erie sahiptir. B2 vitamini v端cutta bir巽ok fonksiyon i巽in faydal脹d脹r. eker oran脹n脹 dengeler, ya ve amino asitlerin kullan脹lmas脹na yard脹mc脹 olur, yalanma s端recini yavalat脹r ve serbest radikaller ile m端cadele etmeyi salar.
- 12. G端nl端k B2 vitamini eksiklii belirtileri B2 vitamini faydalar脹 V端cutta yaanan B2 vitamini eksiklii nedeniyle protein, ya ve karbonhidrat emilimi engellenir. B2 vitamini eksiklii nedeniyle sindirim problemleri yaanabilir. zellikle mide ile alakal脹 problemler a巽脹a 巽脹kar. B2 vitamini eksikliinde g旦zlerde kanlanma, yanma oluur. Ayr脹ca a脹zda da yanma sa巽 renginde matl脹k, ciltte oluan k脹r脹脹kl脹klar, katarakt, b旦brek 端st端 bezlerinde fonksiyonel bozukluklar B2 vitamini eksiklii sebebiyle ortaya 巽脹kabilir. B2 vitamini enerji 端retimi i巽in faydal脹 bir vitamindir. Gebelik s端recinde A vitamini ile birlikte al脹nmas脹 旦nerilen bir vitamindir. Ast脹m ve bronit hastal脹klar脹na kar脹 fayda salar. V端cudu kanser hastal脹脹na kar脹 korur. Oluan kanserin yay脹lmas脹n脹 旦nler. Troid sal脹脹n脹 koruyan bir vitamindir. Ba ar脹s脹, katarakt, akne, egzama, dermatit, romatoid artrit gibi bir巽ok hastal脹a kar脹 koruyucu etkisi vard脹r.
- 13. Badem Mantar Peynir Yumurta B2 Vitamininin Bulunduu Besinler
- 14. B3 vitamini bata "Niasin" olmak 端zere Nikotinik asit ya da Nikotinamid olarak da bilinmektedir. Suda 巽旦z端nebilen vitaminler aras脹ndad脹r. Is脹ya ve 脹脹a kar脹 dayan脹kl脹d脹r. Y端ksek 脹s脹da bile vitamin 旦zelliklerini koruyabilmektedir. B3 Vitamini Faydalar脹 ve V端cuttaki G旦revleri: Niasin (B3 vitamini ) v端cudun enerji 端retim mekanizmas脹 i巽in olduk巽a 旦nemlidir. Karbonhidrat, ya ve proteinlerin enerjiye d旦n端t端r端lmesinde rol oynar. Kolesterol端 d端端r端c端 etkisi vard脹r. zellikle kalp krizi riski ta脹yan kolesterol hastalar脹 i巽in 旦nerilmektedir. Sal脹kl脹 bir sinir sistemi ve kan dola脹m脹 i巽in gerekli olduu, ayn脹 zamanda zihni g端巽lendiren etkisi bulunduu tespit edilmitir. Deri sal脹脹 a巽脹s脹ndan 旦nemlidir. Zihni g端巽lendirici etkisi nedeniyle d端zenli beslenme ile al脹nmas脹 Alzheimer riskini azalt脹r.
- 15. B3 vitamini eksiklii "pellegra" hastal脹脹na neden olmaktad脹r. Pellegra, deride k脹zar脹kl脹k (dermatit), ishal ve zihin bulan脹kl脹脹, bunama gibi belirtileri olan bir sinir sistemi rahats脹zl脹脹d脹r. B3 vitamini bu hastal脹脹 旦nleyici nitelikte olduundan pellegra preventive (pellegraya kar脹 koruyucu) ifadesinin ba harflerinden oluturulmu olan PP vitamini ismiyle de bilinir. Niasin eksikliinde depresyon, halsizlik ve itahs脹zl脹k da g旦r端l端r. Fazla al脹nmas脹 durumunda ise karacier fonksiyonlar脹nda bozulma ve deride yanma gibi 巽eitli deri hastal脹klar脹 ve mide rahats脹zl脹klar脹 g旦r端lebilir.
- 16. Avokado Ay 巽ekirdei Bezelye Bal脹k (b端y端k olmak zorunda deil) Tavuk
- 17. Pantotenik Asit olarak da adland脹r脹lan B5 vitamini hem hayvansal hem de bitkisel kaynaklarda bulunabildiinden Yunanca "her yer" anlam脹na gelen "Patnos" s旦zc端端nden k旦kenini alm脹t脹r. V端cutta depolanmayan ve suda eriyen bir vitamindir. Bulunduu Besinler: Dana eti, karacier, bal脹k, tavuk, yumurta, peynir, fasulye, t端m tah脹llar, hububatlar, karnabahar, bezelye, avokado, patates, m脹s脹r, kuru yemiler de bolca bulunur.
- 18. Yararlar脹: Eksiklii Nelere Yol A巽ar? Depresyonla savamakta olan faydas脹n脹n yan脹 s脹ra mide ba脹rsak sisteminin normal 巽al脹mas脹na yard脹mc脹 olur; kolesterol, D vitamini, k脹rm脹z脹 kan h端creleri ve antikorlar脹n 端retimi i巽in gereklidir. Normal b端y端me ve gelimeyi destekler. Yiyeceklerin enerjiye d旦n端t端r端lmesine yard脹m eder. Dorudan B5 vitamini eksikliine bal脹 insanlarda oluan hi巽bir hastal脹k belirtilmemitir. Bunun sebebi her t端rl端 besinde bolca bulunmas脹d脹r. Ancak B5 vitamini eksikliine bal脹 baz脹 belirtilerin oluabilecei kan脹tlanmasa da varsay脹lmaktad脹r. Bunlardan baz脹lar脹 unlard脹r: sinir harabiyetleri, solunum problemleri, cilt problemleri, arterit, alerji, doumsal bozukluklar, zihinsel yorgunluk, ba ar脹s脹, uyku bozukluu, kas spazmlar脹, kramplar.
- 19. Bir巽ok hastal脹a kar脹 insanlar脹 korur. "Antikor" 端retiminde 旦nemli bir rol oynamaktad脹r. B6 vitamininin dier g旦revleri aras脹nda norepinefrin ve serotonin n旦rotransmiterlerinin ( sinir ta脹y脹c脹) sentezi, hemoglobin 端retimini g脹dalar yolo ile al脹nan proteininin par巽alanmas脹 ve kan ekerini d端zenler, dengelemesine yard脹mc脹 olur. Eksikliinde kandaki hemoglobin say脹s脹 azal脹r. Bunun i巽in anemi oluabilir. Egzama gibi cilt hastal脹脹 oluabilir. Yorgunluk hissi ya da kas kas脹lmalar脹 ve n旦betleri g旦r端lebilir. Kalp ve damar sal脹脹n脹n korunmas脹 i巽in 旦nemli bir vitamindir. Ayr脹ca sinir sistemini etkileyen hastal脹klarla m端cadele eder ve baz脹 cilt hastal脹klar脹n脹n tedavisine de yard脹mc脹 olan 巽ok 旦nemli vitaminlerden birisidir.
- 20. H端cre yenilenmesinde 旦nemli olduu i巽in eksikliinin belirtileri 旦nce ciltte g旦r端l端yor. Cilt h端creleri yenilenmedii zaman leke ve k脹r脹脹kl脹klar art脹yor. Egzama, dermatit gibi cilt sorunlar脹 yaanabilir. B6 vitamini eksiklii yetersiz beslenmeye bal脹 olarak da oluabiliyor. Sigara kullanmak, baz脹 ila巽 t端rleri (antibiyotikler, kemoterapi ila巽lar脹, antidepresan gibi) olumsuz etkiliyor. Kaynaklar脹: Sar脹msak tozu, fesleen, zerde巽al, kekik, defne yapra脹, biberiye, mercank旦k, tarhun ve ada巽ay脹nda bulunur.
- 21. B11 vitamini de dier vitaminler kadar v端cudumuz i巽in 旦nemlidir. B11 vitamini kan h端creleri ve sinir dokular脹n脹n oluumunda 旦nemli bir yere sahiptir. B11 vitamini ayr脹ca anne karn脹ndaki bebein sinir sisteminin geliimi ve b端y端meyi salamas脹 a巽脹s脹ndan da 巽ok 旦nemli bir vitamin t端r端d端r. B11 vitamini bir巽ok besinde bulunabilir. B11 vitamini eksikliinde itahs脹zl脹k, kilo kayb脹, bulant脹, kusma, ishal, ba ar脹s脹, unutkanl脹k, 巽arp脹nt脹 gibi b端y端k sal脹k sorunlar脹na neden olabilmektedir.
- 23. B11 Vitamini Faydalar脹 B11 Vitamini Eksiklii/Zararlar脹 Karacier, b旦brek, k脹rm脹z脹 et, 脹spanak, marul, yumurta, ekmek, portakal, muzda bulunan B11 vitamini, k脹rm脹z脹 kan h端creleri ve sinir dokular脹n脹n oluumunda aktif rol oynar. H端cre b旦l端nmesi i巽in gerekli olan B11 vitamini, bu etkisiyle b端y端meyi de salar. Anne karn脹ndaki bebein sinir sisteminin geliimi i巽in de gereklidir. Eksikliinde itahs脹zl脹k, kilo kayb脹, bulant脹, kusma, ishal, ba ar脹s脹, unutkanl脹k, 巽arp脹nt脹 gibi baz脹 kalp sorunlar脹 oluabilir. Belirtileri olduk巽a 巽ok olur bunlar kiide itah kayb脹, bulant脹, kusma, 巽arp脹nt脹, ishal, ba ar脹s脹 ile kendisini g旦stermeye balar. Bu belirtilerden bir ka巽脹 g旦r端ld端端 takdirde doktorunuza bavurmal脹 veya bolca B11 vitamini bulunan yiyecekler yenmeli.
- 24. B12 vitamininin ana g旦revi (dier g旦revleri yan脹nda) k脹rm脹z脹 kan h端cresi 端retimi ve merkezi sinir sisteminin korunmas脹d脹r. B12 vitaminini gereinden fazla almak gibi bir durum s旦z konusu deildir, 巽端nk端 B12 vitamini suda 巽旦z端nen vitaminler aras脹ndad脹r ve v端cut ihtiyac脹 olan脹 ald脹ktan sonra fazlas脹n脹 idrar yoluyla sistemden atar. Bu nedenle d端zenli olarak al脹nmal脹d脹r. B12 vitamini hayvansal ve bitkisel g脹dalarda (takviye edilmi olanlar脹nda) bulunmas脹na kar脹n hayvansal g脹dalardan al脹nan B12 vitamini v端cut taraf脹ndan daha iyi emilir. B12 vitamini eksikliinde anemi, denge kayb脹, bacak ve kollarda uyuma, kar脹ncalanma, g端巽s端zl端k gibi belirtiler g旦r端lebilir. Karacier, b旦brek, s脹脹r eti, yumurta, s端t, peynir ve bal脹kta bulunur.
- 25. B12 Vitamini Eksiklii B12 Vitamininin Faydalar脹 Bu vitaminin eksikliinde y端r端me bozukluu, kronik yorgunluk, depresyon, sindirim bozukluklar脹, bay脹lmalar, mide bulant脹s脹, kusma, fazla gaz 巽脹karma ba d旦nmesi, uyku hali, karacier b端y端mesi, g旦z bozukluklar脹, hal端sinasyonlar, ba ar脹lar脹, dil enfeksiyonu,huzursuzluk, zor nefes alma, haf脹za kayb脹, sinirsel bozulmalar, kalp 巽arp脹nt脹s脹, kans脹zl脹k, kulaklarda 巽脹nlama, omurilik y脹pranm as脹 gibi rahats脹zl脹klar g旦r端lebilir. B12vitamini eksiklii 巽ou kez kal脹n sinir liflerinin miyelin kayb脹d脹r. Bunun bir sonucu olarak bir巽ok insanda d脹 duyu kayb脹 fazlad脹r ve iddetli vakalarda fel巽 olmas脹 bile olas脹d脹r. Cobalamin alyuvarlar脹n oluumunda folik asitle birlikte 巽al脹脹r ve b旦ylelikle kans脹zl脹脹 旦nler. B 12 vitamini homosistein d端zeylerini d端端rmede kullan脹labilir bu maddenin y端ksek d端zeyleri olas脹 kalp hastal脹脹na iaret edebilir, yani olas脹 bir kalp hastas脹 aday脹 iseniz, homosistein d端zeylerinizi normale d旦nd端rmeye yard脹mc脹 olmak i巽in b6 b12 vitaminleri ile folik asit bileimlerini kullanabilirsiniz. Bu vitamin sal脹kl脹 sinir sistemi muhafazas脹 i巽in gereklidir. Uzun sureli eksiklii, eer tedavisiz kal脹rsa, geri d旦n端lemez n旦rolojik hasarlara neden olabilir.
- 26. Bunlar A, D, E ve K vitaminleridir. Yal脹 besin maddeleri i巽inde bulunurlar. Tereya脹, bitkisel yalar ve baz脹 sebzeler bu vitaminlerin as脹l kaynaklar脹ndand脹r. Bu vitaminlerin ba脹rsaklardan emilebilmeleri i巽in ya emilimin normal olmas脹 gerekir. Dolay脹s脹 ile ishal gibi sebeplerden dolay脹 ya emiliminin bozuk olduu durumlarda bu vitaminlerde eksiklikler ortaya 巽脹kar. Yada eriyen vitaminlerin 旦zellikleri: Piirmeye kar脹 dayan脹kl脹d脹rlar. Karacierde depolanabilirler. Fazla al脹nd脹klar脹nda toksit etkileri vard脹r.
- 27. A Vitamini dier ad脹yla Retinol 1913 y脹l脹nda belirlenen, kefedilen ilk yada eriyen bir vitamindir. A巽脹k sar脹 kristal bileik, A vitamini, retinol, g旦z端n retina fonksiyonlar脹 bu bileiin kat脹l脹m脹yla referans verilen bir Retinol olarak da bilinir. 聴lk bulunan vitamin olduundan alfabenin ilk harfi ile an脹l脹r. A vitamini g旦rme i巽in 旦nemli bir rol oynamaktad脹r. Ayr脹ca kemik b端y端me, 端reme, h端cre b旦l端nmesi ve h端cre farkl脹lamas脹 fonksiyonlar脹nda 旦nemlidir. A vitamininin haz脹rlanmas脹 i巽in 2 旦nemli kaynak vard脹r. Baz脹lar脹 v端cutta etkinlik g旦sterirken baz脹lar脹 ise provitamin A (A vitamininin 旦n maddesi) eklindedir. A vitaminin Pro vitaminleri as脹l 2 kayna脹 retinol ve beta-karotendir.
- 28. Retinol kullan脹m脹 v端cut i巽in neredeyse haz脹ra yak脹n olduundan, bazen ger巽ek A vitamini denir. Karacier Yal脹 bal脹k Yumurta
- 29. A vitamini v端cutta belirli bir miktarda depolanabilmektedir. Depo edilmi olan A Vitaminin % 90'脹 karacierdedir. Geri kalan脹 b旦brekler, akcierler, g旦zler ve ya dokuda yer al脹r. Gerektiinde v端cut taraf脹ndan buradan al脹narak kullan脹l脹r. Hi巽 vitamin almayan bir kiiye 5-10 ay kadar yetebilir. Is脹ya kar脹 sabit ve piirilmeye dayan脹kl脹d脹r.Y端ksek miktarlarda al脹nmas脹 toksit reaksiyonlara (zehirlenme) neden olabilir.
- 30. Retinoid Karotenoid Hayvansal g脹dalardan al脹nan A vitamini Retinoid olarak adland脹r脹l脹r. Retinoidler, A vitamininin faydalar脹 aras脹nda say脹lan g端巽l端 ba脹脹kl脹k sistemi ve inflamatuvar hastal脹klardan korunmak i巽in 旦nemlidir. Retinoid formlar gebelik, doum, sal脹kl脹 b端y端me, gece g旦r端端n端n gelimesini, k脹rm脹z脹 kan h端cresi 端retimini ve bula脹c脹 hastal脹klara kar脹 koruma salar. Bitkisel kaynaklardan al脹nan A vitamini karotenoid olarak adland脹r脹l脹r ve Retinoidler gibi sal脹a benzersiz faydalar脹 bulunmaktad脹r. A vitamininin karotenoid formu daha 巽ok antioksidan ve iltihap 旦nleyici 旦zellie sahiptir. Belirli karotenoidlerin sal脹a farkl脹 faydalar脹 vard脹r. rnein, retinam脹zda sadece ksantofil lutein ve zeaksantin karotenoidleri bulunmaktad脹r.
- 31. Tatl脹 patates Havu巽 Ispanak Kara lahana algam yeillikleri Bal kaba脹 Marul Kavun Dolmal脹k biber Domates K脹rm脹z脹 biber P脹rasa Greyfurt Yeil bezelye Yeil fasulye Br端ksel lahanas脹
- 32. H端cre b端y端mesi, kemik geliimi, kalsiyum emilimi, d端zg端n ileyen ba脹脹kl脹k sistemi ve iltihapl脹 hastal脹klarla m端cadelede hayati bir rol端 bulunan D vitamini, dier vitaminlere oranla daha az say脹da besinde doal olarak bulunmaktad脹r. D vitamini yetersizlii hastal脹klara yatk脹n zay脹f bir ba脹脹kl脹k sistemi, artan kanser riski, sa巽lar脹n sal脹ks脹z olmas脹 ve daha ge巽 uzamas脹, kas ve kemik zay脹flamas脹 gibi sal脹k sorunlar脹na yol a巽abilir. A脹r脹 D vitamini t端ketiminin ise kalp krizi riskini att脹rd脹脹 ve b旦brek ta脹na yol a巽t脹脹 bilinmektedir. V端cudumuz g端nee maruz kald脹脹nda D vitamini 端retebildiinden D vitamini g端n 脹脹脹 vitamini olarak da adland脹r脹lmaktad脹r.
- 34. Yal脹larda (70 ya脹ndan sonra), Deride renk deiiklii artm脹 olanlarda, imanlar-obezler de, G端nelenirken devaml脹 cilt koruyucu krem kullananlarda, Kapal脹 giyim ile dolaanlarda (el ve y端zde kapal脹 olanlar daha 巽ok risk alt脹na), Devaml脹 kapal脹 ortamlarda 巽al脹anlar/bulunanlarda, Beslenme bozukluu olanlarda, Antikonv端lsan (sara ilac脹), Kortizon kullananlar, AIDS hastalar脹nda g旦r端l端r
- 35. D vitamini eksikliinde kiide kaslarda g端巽s端zl端k, s脹k d端me, kramp ve yayg脹n v端cut ar脹lar脹 g旦r端lebilir. D vitaminin eksiklii bir 巽ok hastal脹a yol a巽abilir. Bunlardan belli bal脹lar脹 y端ksek tansiyon, eker hastal脹脹, kalp hastal脹klar脹, kemik erimesi, romatizmal hastal脹klar ve ba脹脹kl脹k sisteminin zay脹flamas脹d脹r. Bu hastal脹klar d脹脹nda D vitamini eksikliinde meme, kemik, tiroit, deri ve kal脹n ba脹rsak kanser riski artmaktad脹r.
- 36. Yada 巽旦z端nen E vitamini damar sertlemesine kar脹 ve ayr脹ca kalp krizinden korunmak, g旦z sal脹脹n脹 korumak, haf脹zay脹 g端巽lendirmek, bacaklarda meydana gelen damar t脹kan脹kl脹脹na bal脹 ar脹lar脹 dindirmek, y端ksek tansiyon ve eker hastalar脹nda baz脹 komplikasyonlar脹 旦nlemek i巽in kullan脹lmaktad脹r. Bu rahats脹zl脹klar d脹脹nda, sal脹kl脹 kiiler i巽in de hayati vitaminlerden biri olan E vitamini, antioksidan etkisiyle v端cut h端crelerini serbest radikallerin tahrip edici etkisine kar脹 korur, ba脹脹kl脹k sistemini g端巽lendirerek v端cudu vir端s ve bakterilere kar脹 daha dayan脹kl脹 hale getirir. Ayr脹ca h端crelerle etkileime ge巽erek, v端cudun 旦nemli fonksiyonlar脹n脹n ger巽eklemesine yard脹mc脹 olur. Kuruyemiler, sebzeler, tah脹llar, k端mes hayvanlar脹, baz脹 baharatlar, meyveler E vitamini bak脹m脹ndan en zengin g脹dalar aras脹nda yer almaktad脹r.
- 37. amf脹st脹脹 Yerf脹st脹脹 Kurutulmu fesleen Kuru kay脹s脹 Yeil zeytin Ispanak Buday tohumu ya脹 F脹nd脹k Keten tohumu ya脹 M脹s脹r ya脹 Kanola ya脹 Brokoli Soya fasulyesi ya脹 F脹st脹k Kivi Mango Domates Kukonmaz
- 38. E Vitamini Eksiklii E Vitamini Fazlal脹脹 E Vitamini eksikliinde; bata kans脹zl脹k ve g旦z bozukluklar脹 olmak 端zere, kolay yorulma, yaralar脹n ge巽 iyilemesi, cinsel isteksizlik ve k脹s脹rl脹k ortaya 巽脹kabilir. E Vitamini eksiklii kalp hastal脹klar脹 ve kanser riskini de art脹r脹r. Ayr脹ca, v端cutta su toplanmas脹na bal脹 ikinlikler g旦r端lebilir. Normalde fazlas脹 idrarla d脹ar脹 at脹ld脹脹 i巽in E vitamini fazlal脹脹 巽ok ender g旦r端l端r. Bununla birlikte a脹r脹 dozlarda al脹nmas脹 bulant脹 ve ishal yapabilir.
- 39. K vitamini v端cudun az miktarda ancak, d端zenli olarak almas脹 gereken bir besindir. Kan damarlar脹 yaraland脹脹nda kan脹 p脹ht脹lat脹ran p脹ht脹lama fakt旦rlerinin oluumu i巽in gerekli olan bir maddedir. K vitamini eksiklii a脹r脹 kanama ve kolayca morarmaya yol a巽abilir. Ayr脹ca K vitamininin kemik kayb脹n脹n 旦nlenmesinde 旦nemli bir rol oynad脹脹 d端端n端lmektedir. Kanda d端端k K vitamini d端zeyleri d端端k kemik younluu ile ilikilendirilmi olup yeterli K vitamini d端zeyleri k脹r脹k riskini azalt脹rken kemik sal脹脹n脹 iyiletirebilmektedir.
- 41. K1 vitamini (filokinon) ; diyetle, 旦zellikle yeil yaprakl脹 sebzeler, s端t 端r端nleri ve bitkisel yalardan al脹nan K vitamini t端r端d端r. A脹r脹 kanamal脹 baz脹 hastal脹klar脹n tedavisi i巽in piyasada a脹zdan al脹nan veya enjeksiyon eklinde preparatlar脹 mevcuttur. K2 vitamini (menakinon) ; ba脹rsaklarda normal florada bulunan bakteriler taraf脹ndan 端retilmektedir. K1i takviye etmesine ramen v端cudun gereksinmelerini kar脹layacak kadar yoktur. K3 vitamini (menadion) ; erikinlerin tedavisinde kullan脹lan yapay, suda 巽旦z端nebilen bir K vitamini formudur. Hemolitik anemiyeneden olabildiinden bebeklere verilmemektedir.
- 42. A脹r脹 kanama, dieti kanamas脹, sindirim sistemi i巽inde kanama, burun kanamas脹 ve a脹r脹 adet kanamas脹 (menoraji) da dahil olmak 端zere Kolay morarma Kan damar脹 ya da kalp kapak巽脹klar脹n脹n kalsifikasyon ile ilgili sorunlar Kemik k脹r脹脹 ya da kemik zay脹flamas脹 ile ilgili sorunlar
- 43. Kolin Karnitin Esasisel ya asitleri (vitamin F) Flavonoidler (vitamin P)
- 44. B grubu vitaminlerinin ailesinden say脹lan kolin vitamini, suda direk 巽旦z端nen diren巽siz bir vitamin olmas脹na kar脹n v端cut i巽in son derece 旦nemli vitaminler aras脹nda yer almaktad脹r. Metabolizmada doal yollarla oluabilen bu vitamin, 1998 y脹l脹nda bilim insanlar脹 taraf脹ndan insan i巽in gerekli bir besin olarak literat端re ge巽irilmitir. 聴巽erik olarak bir ya asidi olan kolin vitamini; asetilkolin, lesitin ve fosfatidilkolin isimli formlarda b端nyede yer alabilmektedir. Yiyeceklerde bol miktarda kolin bulunmas脹na kar脹n, yiyeceklerin piirilmeleri ve saklanmalar脹 esnas脹nda kolin deerlerinde 巽ok fazla d端me olur. 端nk端 bu ya asidi suya ve ilem g旦rmeye dayan脹ks脹z bir enzimdir. V端cuda al脹nd脹脹nda 端stlendii bal脹ca g旦rev, karacierdeki yalanman脹n 旦n端ne ge巽mektir. Az 旦nce bahsettiimiz asetilkolin i巽eriinin, insan metabolizmas脹nda ba脹rsaklar taraf脹ndan kolaysa emilmesi kolin vitamini sayesinde ger巽eklemektedir.
- 45. Ayr脹ca v端cuttaki kanla beyin aras脹ndaki 巽izgiyi ge巽ebilen tek vitamin olma 旦zelliini ta脹maktad脹r. Bu 旦zelliiyle de beyinde oluan herhangi bir kimyasal s端re巽te etkin bir ekilde yer almaktad脹r. Beyin 端zerinde bu kadar etkili bir ya asidi olmas脹ndan kendisine haf脹za vitamini ad脹 da verilmektedir. Bu g旦revlerinin d脹脹nda b端nyeye al脹nan besinlerin ayr脹t脹r脹larak yararl脹 k脹s脹mlar脹n脹n saklanmas脹na, fazla olan k脹s脹mlar脹n脹n ise yak脹larak yok edilmesine sebep olan kolin vitamini bu 旦zellii sayesinde de karacierdeki yalanmay脹 engelleyerek karacier dostu bir vitamin olarak an脹lmaktad脹r. Diyet yapan insanlar脹n, diyet s端re巽lerinde ya yakma arac脹 olarak kolin b端y端k bir g旦rev de 端stlenmektedir.
- 46. Beyin fonksiyonlar脹n脹n daha d端zg端n 巽al脹mas脹 ve beyin sal脹脹 i巽in gerekli olan enzimlerin iletilmesini rol端n端 巽ou zaman kotil vitamini 端stlenmektedir. Metabolizmadaki enfeksiyon durumlar脹na m端dahale ederek onlarla sava脹r ve iyilemesi i巽in bir tak脹m 巽al脹malar yapar. B旦brek yap脹s脹ndaki suyun ilenme durumunda kullan脹lan betain maddesinin ana bileeni kolin vitaminidir. Ayn脹 ekilde karacierdeki fazla yalar脹n ilenip at脹lmas脹nda da kullan脹lan betain maddesinin oluturulmas脹nda 旦nc端ld端r. V端cudun sinir sisteminin sal脹kl脹 bir yap脹da kalmas脹n脹 salayarak, 旦renme g端d端s端n端 g端巽lendirir ve haf脹zan脹n da daha g端巽l端 olmas脹n脹 salar.
- 47. Genellikle karacier ve b旦breklerde sentezlenen, lizin v e metiyonin amino asitlerinden sentezlenen bir d旦rd端nc端l amonyum katyonudur. Canl脹 h端crelerde yalar脹n sindirimi s脹ras脹nda, enerji 端retimi i巽in ya asitlerinin stoplazmadan mitokondriye girmesinde karnitine ihtiya巽 duyulur. Karnitin, v端cuda giren besinlerin enerjiye 巽evrilmesinde 旦nemli rol oynayan bir besin maddesidir. Karnitin v端cutta oynad脹脹 rol dolay脹s脹yla vitaminlere benzetilse de v端cudumuzda da d端端k miktarda 端retilebildii i巽in vitaminler s脹n脹f脹nda yer almamaktad脹r. Kartinin ayr脹ca ileriki yalarda beyin i巽indeki enerji metabolizmas脹na ve gelimi sinir sistemi fonksiyonlar脹na katk脹 salamaktad脹r.
- 48. Bizler kendi kendimizi ayr脹 ayr脹 deil de birlikte deerlendirip, daha s脹k脹 dostluk ve arkadal脹k ilikisi i巽inde olduumuzda, v端cudumuz oksitoksin ve prolaktin hormonlar脹 salg脹l脹yor. Bunlar bizi sakinletiren, stresimizi azaltan ve insanlar脹n birbirleriyle balar脹n脹 kuvvetlendiren hormonlard脹r. 聴nsanlar脹n aile balar脹, arkadal脹k balar脹 kuvvetlenirse ve sosyal ilikileri iyi ise o zaman pek 巽ok hastal脹a kar脹 ba脹脹kl脹k sistemi daha g端巽leniyor. Bu bilimsel olarak doruluu ispatlanm脹 bir konu. Yani F vitamini mutluluk ve gen巽lik vitaminidir.
- 49. P vitamini, yani 'patl脹can' 巽ok faydal脹 olan koyu renkli bir sebzedir. Kendini g端neten nas脹l koruyorsa sizi de g端nein k旦t端 etkilerinden 旦yle korur. Patl脹can, eker hastal脹脹 riskini azalt脹r. 聴巽inde bulunan bioflovin maddesi arterleri geniletir, damarlar脹 a巽ar. Tansiyonu (kan bas脹nc脹n脹) ve k旦t端 kolesterol端 %30 oran脹nda d端端r端r. Patl脹can脹n k脹zartma hari巽 t端m 巽eitleri yenebilir. Patl脹can, unutkanl脹a da iyi gelir ama asl脹nda unutkanl脹a iyi gelen baharatlar hardal, k旦ri ve sar脹 safrand脹r. Bu baharatlar脹n Alzheimer hastal脹脹na yakalanma riskini y端zde 25 oran脹nda azaltt脹脹 bilinmektedir.