ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
THAY ĐỔI SINH LÝ ĐIỀU HÒA
ĐƯỜNG HUYẾT Ở NGƯỜI CAO TUỔI
TS. BS. Nguyễn Văn Tân
BM Lão khoa, ĐHYD TP Hồ Chí Minh
9/24/2019 1
9/24/2019 2
Tần suất ĐTĐ ở Hoa Kỳ 2012
9/24/2019 3
Tần suất ĐTĐ được chẩn đoán ở Canada,
1998-2008
9/24/2019 4
9/24/2019 5
ĐTĐ ở Việt Nam
World Health Organization – Diabetes country profiles, 2016
9/24/2019 6
Liên quan giữa tuổi và hạn chế chức năng của
NCT đái tháo đường
***P < 0.001
Geriatr Gerontol Int 2009; 9: 105–114
9/24/2019 7
9/24/2019 8
Thay đổi sinh lý trên chuyển hóa
glucose máu
• NCT có khuynh hướng không dung nạp glucose
---> có nguy cơ cao bị ĐTĐ.
• FPG tăng 1-2 mg% và 2 giờ sau ăn tăng trung
bình 8-20 mg% mỗi thập niên sau tuổi 30-40.
• Thay đổi dung nạp glucose có thể do:
– Khiếm khuyết liên quan tới tuổi
– Khiếm khuyết liên quan đến thụ thể của insulin,
vận chuyển glucose, giảm chuyển hóa glucose
trong tế bào.
www.tdctoolkit.org/algorithms_and_guidelines.asp
FPG: Fasting Plasma Glucose
9/24/2019 9
Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa
glucose máu
Suy giảm bài tiết insulin, đề kháng insulin.
Am J Physiol Endocrinol Metab 2003 ; 284 : E7 – E12
9/24/2019 10
Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa
glucose máu
• Số lượng tế bào beta: giảm ở mức độ trung
bình, giảm nặng (hiếm gặp).
• Chức năng của tế bào beta: giảm.
J Clin Invest 1997;99:2883 –2889
9/24/2019 11
Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa
glucose máu
Bài tiết insulin đáp ứng với nồng độ glucose máu
Chang et al. J Clin Endocrinol Metab 2006; 91: 3303 – 3309
ISR: insulin secretion rate
NGT: normal glucose tolerance
IGT: impaired glucose tolerance
p= 0,0002
[glucose] và đề kháng
insulin: tương tự 3 nhóm.
9/24/2019 12
Động học insulin- glucose trên NCT suy yếu
Kalyani RR, et al. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2012 December;67(12):1300–1306
Động học insulin-glucose khi thực hiện test OGT theo tình trạng suy yếu
9/24/2019 13
Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa
glucose máu
J Clin Endocrinol Metab 60: 13, 1985
9/24/2019 14
Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa
glucose máu
• Xác định các yếu tố ảnh hưởng lên rối loạn dung nạp
glucose theo tuổi bằng cách đo các thông số: độ
nhạy insulin và chức năng tế bào tuyến tụy trên 10
BN trẻ tuổi (18-36 tuổi) và 10 BN cao tuổi (57-82
tuổi) nam giới có cân nặng bình thường.
• Kết quả: khả năng bài tiết của tế bào beta giảm 50%
ở BN cao tuổi so với BN trẻ tuổi khi được kích thích
bởi truyền arginine.
J Clin Endocrinol Metab 1985, 60: 13.
9/24/2019 15
Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa
glucose máu
• Giảm sự thích nghi của tế bào beta với tình
trạng đề kháng insulin:
–Yếu tố góp phần quan trọng cho rối loạn
dung nạp glucose liên quan đến tuổi và
–Nguy cơ mắc ĐTĐ.
Diabetes Care 2017;4 0: 444 – 452
9/24/2019 16
Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa
glucose máu
European Group for the Study of Insulin Resistance (EGIR)
Ele Ferrannini and et al. Diabetes 1996 (45):947-953
9/24/2019 17
Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa
glucose máu
• Mặc dù tuổi, tự nó có ít ảnh hưởng trực tiếp
lên hoạt động insulin, nhưng nhiều NCT có
tình trạng đề kháng insulin là do:
– Giảm hoạt động thể lực
– Béo phì
– Mất đi khối nạc của cơ thể
– Mất đi sự phân bố cân đối giữa cơ xương và mô
mỡ.
Diabetes Care 2017;4 0: 444 – 452
9/24/2019 18
Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa
glucose máu
• Đề kháng insulin ở NCT phần lớn là do yếu tố
lối sống như chế độ ăn không tốt và giảm hoạt
động thể lực:
– Béo phì: trung tâm; tích tụ mỡ tạng.
– Tiêu thụ thức ăn nhiều năng lượng
– Lối sống kém vận động (12% người ≥75 tuổi có hoạt động
30 phút ≥5 lần/tuần, 65% không có hoạt động thể lực).
---> gia tăng hoạt động thể lực ở NCT: giảm đề kháng insulin,
giảm nguy cơ bị ĐTĐ và cải thiện được kiểm soát đường
huyết ở BN bị ĐTĐ.
Diabetes Care 2017;4 0: 444 – 452; J Am Geriatr Soc 2003; 51: 1159 – 1168
9/24/2019 19
Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa
glucose máu
European Journal of Clinical Nutrition (2000) 54, Suppl 3, S112-S120
CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA
9/24/2019 20
Diabetes Care 2006 (29):1902–1908
9/24/2019 21
Nature 2006; 444: 860 – 867
9/24/2019 22
Viêm và rối loạn chuyển hóa
Nature 2006; 444: 860 – 867
9/24/2019 23
Bệnh đồng mắc và ảnh hưởng của chúng lên sự
bài tiết và độ nhạy cảm của insulin
• Tăng huyết áp:
– Thường gặp ở NCT.
– Có liên quan đến giảm độ nhạy cảm của insulin.
• Bệnh cấp tính:
– Thúc đẩy tăng đường huyết do phóng thích stress
hormon ---> đề kháng insulin + catecholamin --->
ức chế bài tiết insulin.
N Engl J Med 1987; 317: 35 0 – 357
9/24/2019 24
Bệnh đồng mắc và ảnh hưởng của chúng lên sự
bài tiết và độ nhạy cảm của insulin
• Thuốc điều trị bệnh mạn tính có thể gây ra
hoặc làm gia tăng tình trạng đề kháng insulin
hoặc làm nặng hơn tình trạng tăng đường
huyết ở BN bị ĐTĐ. Ví dụ: glucocorticoids
– Tăng sinh glucose ở gan
– Ly giải protein
– Tăng tạo acid béo tự do
– Tích tụ mỡ ở gan
Trends Endocrinol Metab 2011; 22: 499–506
9/24/2019 25
Bệnh đồng mắc và ảnh hưởng của chúng lên sự
bài tiết và độ nhạy cảm của insulin
• Suy giảm điều hòa glucose theo thời gian --->
ĐTĐ ---> biến chứng lên mạch máu lớn và nhỏ.
• Biến chứng do ĐTĐ + bệnh đồng mắc khác
như viêm khớp, suy giảm nhận thức, trầm
cảm ---> giảm hoạt động thể lực và tàn phế.
===> suy giảm điều hòa glucose hơn nữa và
ảnh hưởng bất lợi lên điều trị glucose máu.
J Clin Epidemiol 1999; 52: 27–37
9/24/2019 26
Một số ứng dụng trên lâm sàng
Kiểm soát glucose và hội chứng lão hóa
ở người cao tuổi
liên quan đến
9/24/2019 27
Tăng đường huyết
• Hạn chế chức năng
• Tiểu không tự chủ do đa niệu
• Suy dinh dưỡng do gia tăng dị hóa protein
• Suy giảm nhận thức
• Dễ bị nhiễm trùng
9/24/2019 28
Hạ đường huyết
• NCT có tần suất hạ đường huyết nặng hoặc tử
vong cao hơn so với người trẻ.
– Hạ đường huyết không nhận thức
• Hormon quan trọng nhất chống lại tình trạng
hạ đường huyết là:
– Glucagon (quan trọng nhất)
– Epinephrine
– GH, Cortisol (nếu hạ đường huyết kéo dài).
J Gerontol 2001 (56A): M5–13; Diabetes Metab 2005 (31): 5S53–5S57
9/24/2019 29
Hạ đường huyết
Đáp ứng của Glucagon và GH khi hạ đường huyết
Diabetes 1994 (43): 403–10
9/24/2019 30
Hạ đường huyết
• Hạ đường huyết ở NCT thường do phối hợp
nhiều yếu tố:
– Giảm nhận biết và nhận thức về các triệu chứng
cảnh báo hạ đường huyết.
– Giảm điều hòa bài tiết hormon
– Giảm tâm thần vận động trong cơn hạ đường
huyết.
9/24/2019 31
Kết luận
• Rối loạn dung nạp glucose thường gặp trên
NCT do thay đổi về mặt sinh lý học.
• Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa chuyển
hóa glucose ở NCT thường theo khuynh hướng
bất lợi.
• Kiểm soát glucose máu không hiệu quả thường
dẫn đến nhiều biến chứng nặng nề cho NCT.
9/24/2019 32
Thank you for
your attention !
9/24/2019 33

More Related Content

Similar to 2019.09 TS.TÂN - Sinh lý đường huyết NCT.pdf (20)

Đái tháo đường và thai kỳ - ĐHYD Huế
Đái tháo đường và thai kỳ - ĐHYD HuếĐái tháo đường và thai kỳ - ĐHYD Huế
Đái tháo đường và thai kỳ - ĐHYD Huế
hoang truong
Dai thao duong y3 2018
Dai thao duong y3 2018Dai thao duong y3 2018
Dai thao duong y3 2018
SngBnh
Tiền đái tháo đường đã đến lúc quan tâm nghiêm túc và đúng mức
Tiền đái tháo đường đã đến lúc quan tâm nghiêm túc và đúng mứcTiền đái tháo đường đã đến lúc quan tâm nghiêm túc và đúng mức
Tiền đái tháo đường đã đến lúc quan tâm nghiêm túc và đúng mức
Luanvanyhoc.com-Zalo 0927.007.596
đáNh giá kết quả kiểm soát đái tháo đường điều trị ngoại trú tại bệnh viện đa...
đáNh giá kết quả kiểm soát đái tháo đường điều trị ngoại trú tại bệnh viện đa...đáNh giá kết quả kiểm soát đái tháo đường điều trị ngoại trú tại bệnh viện đa...
đáNh giá kết quả kiểm soát đái tháo đường điều trị ngoại trú tại bệnh viện đa...
TÀI LIỆU NGÀNH MAY
Phát hiện và điều trị tiền đái tháo đường - hướng tiếp cận tích cực dự phòng ...
Phát hiện và điều trị tiền đái tháo đường - hướng tiếp cận tích cực dự phòng ...Phát hiện và điều trị tiền đái tháo đường - hướng tiếp cận tích cực dự phòng ...
Phát hiện và điều trị tiền đái tháo đường - hướng tiếp cận tích cực dự phòng ...
nguyenngat88
Cập nhật chẩn đoán và điều trị đái tháo đường type 2 ở người cao tuổi
Cập nhật chẩn đoán và điều trị đái tháo đường type 2 ở người cao tuổiCập nhật chẩn đoán và điều trị đái tháo đường type 2 ở người cao tuổi
Cập nhật chẩn đoán và điều trị đái tháo đường type 2 ở người cao tuổi
nataliej4
13. Điều chỉnh đường huyết trong lọc máu ngoài cơ thể.pdf
13. Điều chỉnh đường huyết trong lọc máu ngoài cơ thể.pdf13. Điều chỉnh đường huyết trong lọc máu ngoài cơ thể.pdf
13. Điều chỉnh đường huyết trong lọc máu ngoài cơ thể.pdf
SoM
Khuyen cao dieu tri dtd 2 (2017) bai tong hop gs nguyen hai thuy
Khuyen cao dieu tri dtd 2 (2017)  bai tong hop  gs nguyen hai thuyKhuyen cao dieu tri dtd 2 (2017)  bai tong hop  gs nguyen hai thuy
Khuyen cao dieu tri dtd 2 (2017) bai tong hop gs nguyen hai thuy
PhamGiang38
DIEU TRI INSULIN TRONG THAI KY VA CHUYEN DA (1).pptx
DIEU TRI INSULIN TRONG THAI KY VA CHUYEN DA (1).pptxDIEU TRI INSULIN TRONG THAI KY VA CHUYEN DA (1).pptx
DIEU TRI INSULIN TRONG THAI KY VA CHUYEN DA (1).pptx
TranMinhQuang7
Benh nhan dai thao duong tuyp 2 cao tuoi da benh ly thuoc nao la tot
Benh nhan dai thao duong tuyp 2 cao tuoi da benh ly thuoc nao la totBenh nhan dai thao duong tuyp 2 cao tuoi da benh ly thuoc nao la tot
Benh nhan dai thao duong tuyp 2 cao tuoi da benh ly thuoc nao la tot
Luanvanyhoc.com-Zalo 0927.007.596
Tiếp cận chẩn đoán và xử trí Hạ đường huyết
Tiếp cận chẩn đoán và xử trí Hạ đường huyếtTiếp cận chẩn đoán và xử trí Hạ đường huyết
Tiếp cận chẩn đoán và xử trí Hạ đường huyết
TBFTTH
CẬP NHẬT CHÂN ĐOÁN ĐiỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG.pptx
CẬP NHẬT CHÂN ĐOÁN ĐiỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG.pptxCẬP NHẬT CHÂN ĐOÁN ĐiỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG.pptx
CẬP NHẬT CHÂN ĐOÁN ĐiỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG.pptx
HoangSinh10
ĐIỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TRONG THAI KỲ
ĐIỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TRONG THAI KỲĐIỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TRONG THAI KỲ
ĐIỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TRONG THAI KỲ
SoM
Danh gia thuc trang thuc hien che do an va luyen tap tren benh nhan dai thao ...
Danh gia thuc trang thuc hien che do an va luyen tap tren benh nhan dai thao ...Danh gia thuc trang thuc hien che do an va luyen tap tren benh nhan dai thao ...
Danh gia thuc trang thuc hien che do an va luyen tap tren benh nhan dai thao ...
Luanvanyhoc.com-Zalo 0927.007.596
TẦM SOÁT ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
TẦM SOÁT ĐÁI THÁO ĐƯỜNGTẦM SOÁT ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
TẦM SOÁT ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
SoM
Đào tạo liên tục - Điều trị Đái tháo đường typ 2: Tổng quan và cập nhật 2013
Đào tạo liên tục - Điều trị Đái tháo đường typ 2: Tổng quan và cập nhật 2013Đào tạo liên tục - Điều trị Đái tháo đường typ 2: Tổng quan và cập nhật 2013
Đào tạo liên tục - Điều trị Đái tháo đường typ 2: Tổng quan và cập nhật 2013
HA VO THI
Ca lâm sàng hạ đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường typ 1 dùng insulin
Ca lâm sàng hạ đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường typ 1 dùng insulin Ca lâm sàng hạ đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường typ 1 dùng insulin
Ca lâm sàng hạ đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường typ 1 dùng insulin
HA VO THI
QUẢN LÝ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ
QUẢN LÝ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲQUẢN LÝ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ
QUẢN LÝ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ
SoM
Biển hiện da ở bệnh nhân tiểu đường
Biển hiện da ở bệnh nhân tiểu đườngBiển hiện da ở bệnh nhân tiểu đường
Biển hiện da ở bệnh nhân tiểu đường
PHAM HUU THAI
Đái tháo đường và thai kỳ - ĐHYD Huế
Đái tháo đường và thai kỳ - ĐHYD HuếĐái tháo đường và thai kỳ - ĐHYD Huế
Đái tháo đường và thai kỳ - ĐHYD Huế
hoang truong
Dai thao duong y3 2018
Dai thao duong y3 2018Dai thao duong y3 2018
Dai thao duong y3 2018
SngBnh
Tiền đái tháo đường đã đến lúc quan tâm nghiêm túc và đúng mức
Tiền đái tháo đường đã đến lúc quan tâm nghiêm túc và đúng mứcTiền đái tháo đường đã đến lúc quan tâm nghiêm túc và đúng mức
Tiền đái tháo đường đã đến lúc quan tâm nghiêm túc và đúng mức
Luanvanyhoc.com-Zalo 0927.007.596
đáNh giá kết quả kiểm soát đái tháo đường điều trị ngoại trú tại bệnh viện đa...
đáNh giá kết quả kiểm soát đái tháo đường điều trị ngoại trú tại bệnh viện đa...đáNh giá kết quả kiểm soát đái tháo đường điều trị ngoại trú tại bệnh viện đa...
đáNh giá kết quả kiểm soát đái tháo đường điều trị ngoại trú tại bệnh viện đa...
TÀI LIỆU NGÀNH MAY
Phát hiện và điều trị tiền đái tháo đường - hướng tiếp cận tích cực dự phòng ...
Phát hiện và điều trị tiền đái tháo đường - hướng tiếp cận tích cực dự phòng ...Phát hiện và điều trị tiền đái tháo đường - hướng tiếp cận tích cực dự phòng ...
Phát hiện và điều trị tiền đái tháo đường - hướng tiếp cận tích cực dự phòng ...
nguyenngat88
Cập nhật chẩn đoán và điều trị đái tháo đường type 2 ở người cao tuổi
Cập nhật chẩn đoán và điều trị đái tháo đường type 2 ở người cao tuổiCập nhật chẩn đoán và điều trị đái tháo đường type 2 ở người cao tuổi
Cập nhật chẩn đoán và điều trị đái tháo đường type 2 ở người cao tuổi
nataliej4
13. Điều chỉnh đường huyết trong lọc máu ngoài cơ thể.pdf
13. Điều chỉnh đường huyết trong lọc máu ngoài cơ thể.pdf13. Điều chỉnh đường huyết trong lọc máu ngoài cơ thể.pdf
13. Điều chỉnh đường huyết trong lọc máu ngoài cơ thể.pdf
SoM
Khuyen cao dieu tri dtd 2 (2017) bai tong hop gs nguyen hai thuy
Khuyen cao dieu tri dtd 2 (2017)  bai tong hop  gs nguyen hai thuyKhuyen cao dieu tri dtd 2 (2017)  bai tong hop  gs nguyen hai thuy
Khuyen cao dieu tri dtd 2 (2017) bai tong hop gs nguyen hai thuy
PhamGiang38
DIEU TRI INSULIN TRONG THAI KY VA CHUYEN DA (1).pptx
DIEU TRI INSULIN TRONG THAI KY VA CHUYEN DA (1).pptxDIEU TRI INSULIN TRONG THAI KY VA CHUYEN DA (1).pptx
DIEU TRI INSULIN TRONG THAI KY VA CHUYEN DA (1).pptx
TranMinhQuang7
Benh nhan dai thao duong tuyp 2 cao tuoi da benh ly thuoc nao la tot
Benh nhan dai thao duong tuyp 2 cao tuoi da benh ly thuoc nao la totBenh nhan dai thao duong tuyp 2 cao tuoi da benh ly thuoc nao la tot
Benh nhan dai thao duong tuyp 2 cao tuoi da benh ly thuoc nao la tot
Luanvanyhoc.com-Zalo 0927.007.596
Tiếp cận chẩn đoán và xử trí Hạ đường huyết
Tiếp cận chẩn đoán và xử trí Hạ đường huyếtTiếp cận chẩn đoán và xử trí Hạ đường huyết
Tiếp cận chẩn đoán và xử trí Hạ đường huyết
TBFTTH
CẬP NHẬT CHÂN ĐOÁN ĐiỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG.pptx
CẬP NHẬT CHÂN ĐOÁN ĐiỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG.pptxCẬP NHẬT CHÂN ĐOÁN ĐiỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG.pptx
CẬP NHẬT CHÂN ĐOÁN ĐiỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG.pptx
HoangSinh10
ĐIỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TRONG THAI KỲ
ĐIỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TRONG THAI KỲĐIỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TRONG THAI KỲ
ĐIỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TRONG THAI KỲ
SoM
Danh gia thuc trang thuc hien che do an va luyen tap tren benh nhan dai thao ...
Danh gia thuc trang thuc hien che do an va luyen tap tren benh nhan dai thao ...Danh gia thuc trang thuc hien che do an va luyen tap tren benh nhan dai thao ...
Danh gia thuc trang thuc hien che do an va luyen tap tren benh nhan dai thao ...
Luanvanyhoc.com-Zalo 0927.007.596
TẦM SOÁT ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
TẦM SOÁT ĐÁI THÁO ĐƯỜNGTẦM SOÁT ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
TẦM SOÁT ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
SoM
Đào tạo liên tục - Điều trị Đái tháo đường typ 2: Tổng quan và cập nhật 2013
Đào tạo liên tục - Điều trị Đái tháo đường typ 2: Tổng quan và cập nhật 2013Đào tạo liên tục - Điều trị Đái tháo đường typ 2: Tổng quan và cập nhật 2013
Đào tạo liên tục - Điều trị Đái tháo đường typ 2: Tổng quan và cập nhật 2013
HA VO THI
Ca lâm sàng hạ đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường typ 1 dùng insulin
Ca lâm sàng hạ đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường typ 1 dùng insulin Ca lâm sàng hạ đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường typ 1 dùng insulin
Ca lâm sàng hạ đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường typ 1 dùng insulin
HA VO THI
QUẢN LÝ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ
QUẢN LÝ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲQUẢN LÝ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ
QUẢN LÝ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ
SoM
Biển hiện da ở bệnh nhân tiểu đường
Biển hiện da ở bệnh nhân tiểu đườngBiển hiện da ở bệnh nhân tiểu đường
Biển hiện da ở bệnh nhân tiểu đường
PHAM HUU THAI

More from DucDaoDac (11)

Benh an noi tiet benh vien thong nhat .pptx
Benh an noi tiet benh vien thong nhat .pptxBenh an noi tiet benh vien thong nhat .pptx
Benh an noi tiet benh vien thong nhat .pptx
DucDaoDac
ất%20ܲết%20پê%20ó%20ٰê%20%20à%20岹%20(4).ٳ
ất%20ܲết%20پê%20ó%20ٰê%20%20à%20岹%20(4).ٳất%20ܲết%20پê%20ó%20ٰê%20%20à%20岹%20(4).ٳ
ất%20ܲết%20پê%20ó%20ٰê%20%20à%20岹%20(4).ٳ
DucDaoDac
VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG năm 2021 (1).pptx
VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG năm 2021 (1).pptxVIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG năm 2021 (1).pptx
VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG năm 2021 (1).pptx
DucDaoDac
A9 BS VÂN ĐT RL LIPIDE MÁU THEO CÁC KHUYẾN CÁO HIỆN NAY .ppt
A9 BS VÂN ĐT RL LIPIDE MÁU THEO CÁC KHUYẾN CÁO HIỆN NAY  .pptA9 BS VÂN ĐT RL LIPIDE MÁU THEO CÁC KHUYẾN CÁO HIỆN NAY  .ppt
A9 BS VÂN ĐT RL LIPIDE MÁU THEO CÁC KHUYẾN CÁO HIỆN NAY .ppt
DucDaoDac
2019.03 TS.TAN - Phong ngua tim mach NCT.pdf
2019.03 TS.TAN - Phong ngua tim mach NCT.pdf2019.03 TS.TAN - Phong ngua tim mach NCT.pdf
2019.03 TS.TAN - Phong ngua tim mach NCT.pdf
DucDaoDac
2-dieu tri benh than man va STMGDC.2020.2.pdf
2-dieu tri benh than man va STMGDC.2020.2.pdf2-dieu tri benh than man va STMGDC.2020.2.pdf
2-dieu tri benh than man va STMGDC.2020.2.pdf
DucDaoDac
Final VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG bs Thông .pdf
Final VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG bs Thông .pdfFinal VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG bs Thông .pdf
Final VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG bs Thông .pdf
DucDaoDac
Xuat huyet giam tieu cau mien dich . Pdf
Xuat huyet giam tieu cau mien dich . PdfXuat huyet giam tieu cau mien dich . Pdf
Xuat huyet giam tieu cau mien dich . Pdf
DucDaoDac
Tiep can theo S.O.A.P note 2019 - THNT.pdf
Tiep can theo S.O.A.P note 2019 - THNT.pdfTiep can theo S.O.A.P note 2019 - THNT.pdf
Tiep can theo S.O.A.P note 2019 - THNT.pdf
DucDaoDac
EM-VN-100723_Lợi ích tim mạch của empagliflozin theo phân tầng nguy cơ tim mạ...
EM-VN-100723_Lợi ích tim mạch của empagliflozin theo phân tầng nguy cơ tim mạ...EM-VN-100723_Lợi ích tim mạch của empagliflozin theo phân tầng nguy cơ tim mạ...
EM-VN-100723_Lợi ích tim mạch của empagliflozin theo phân tầng nguy cơ tim mạ...
DucDaoDac
2.3 Cập nhật chẩn đoán và điều trị suy tim-Phan Thái Hảo-14-11-2021_.pptx
2.3 Cập nhật chẩn đoán và điều trị suy tim-Phan Thái Hảo-14-11-2021_.pptx2.3 Cập nhật chẩn đoán và điều trị suy tim-Phan Thái Hảo-14-11-2021_.pptx
2.3 Cập nhật chẩn đoán và điều trị suy tim-Phan Thái Hảo-14-11-2021_.pptx
DucDaoDac
Benh an noi tiet benh vien thong nhat .pptx
Benh an noi tiet benh vien thong nhat .pptxBenh an noi tiet benh vien thong nhat .pptx
Benh an noi tiet benh vien thong nhat .pptx
DucDaoDac
ất%20ܲết%20پê%20ó%20ٰê%20%20à%20岹%20(4).ٳ
ất%20ܲết%20پê%20ó%20ٰê%20%20à%20岹%20(4).ٳất%20ܲết%20پê%20ó%20ٰê%20%20à%20岹%20(4).ٳ
ất%20ܲết%20پê%20ó%20ٰê%20%20à%20岹%20(4).ٳ
DucDaoDac
VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG năm 2021 (1).pptx
VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG năm 2021 (1).pptxVIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG năm 2021 (1).pptx
VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG năm 2021 (1).pptx
DucDaoDac
A9 BS VÂN ĐT RL LIPIDE MÁU THEO CÁC KHUYẾN CÁO HIỆN NAY .ppt
A9 BS VÂN ĐT RL LIPIDE MÁU THEO CÁC KHUYẾN CÁO HIỆN NAY  .pptA9 BS VÂN ĐT RL LIPIDE MÁU THEO CÁC KHUYẾN CÁO HIỆN NAY  .ppt
A9 BS VÂN ĐT RL LIPIDE MÁU THEO CÁC KHUYẾN CÁO HIỆN NAY .ppt
DucDaoDac
2019.03 TS.TAN - Phong ngua tim mach NCT.pdf
2019.03 TS.TAN - Phong ngua tim mach NCT.pdf2019.03 TS.TAN - Phong ngua tim mach NCT.pdf
2019.03 TS.TAN - Phong ngua tim mach NCT.pdf
DucDaoDac
2-dieu tri benh than man va STMGDC.2020.2.pdf
2-dieu tri benh than man va STMGDC.2020.2.pdf2-dieu tri benh than man va STMGDC.2020.2.pdf
2-dieu tri benh than man va STMGDC.2020.2.pdf
DucDaoDac
Final VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG bs Thông .pdf
Final VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG bs Thông .pdfFinal VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG bs Thông .pdf
Final VIÊM TUỴ CẤP BÀI GIẢNG bs Thông .pdf
DucDaoDac
Xuat huyet giam tieu cau mien dich . Pdf
Xuat huyet giam tieu cau mien dich . PdfXuat huyet giam tieu cau mien dich . Pdf
Xuat huyet giam tieu cau mien dich . Pdf
DucDaoDac
Tiep can theo S.O.A.P note 2019 - THNT.pdf
Tiep can theo S.O.A.P note 2019 - THNT.pdfTiep can theo S.O.A.P note 2019 - THNT.pdf
Tiep can theo S.O.A.P note 2019 - THNT.pdf
DucDaoDac
EM-VN-100723_Lợi ích tim mạch của empagliflozin theo phân tầng nguy cơ tim mạ...
EM-VN-100723_Lợi ích tim mạch của empagliflozin theo phân tầng nguy cơ tim mạ...EM-VN-100723_Lợi ích tim mạch của empagliflozin theo phân tầng nguy cơ tim mạ...
EM-VN-100723_Lợi ích tim mạch của empagliflozin theo phân tầng nguy cơ tim mạ...
DucDaoDac
2.3 Cập nhật chẩn đoán và điều trị suy tim-Phan Thái Hảo-14-11-2021_.pptx
2.3 Cập nhật chẩn đoán và điều trị suy tim-Phan Thái Hảo-14-11-2021_.pptx2.3 Cập nhật chẩn đoán và điều trị suy tim-Phan Thái Hảo-14-11-2021_.pptx
2.3 Cập nhật chẩn đoán và điều trị suy tim-Phan Thái Hảo-14-11-2021_.pptx
DucDaoDac

2019.09 TS.TÂN - Sinh lý đường huyết NCT.pdf

  • 1. THAY ĐỔI SINH LÝ ĐIỀU HÒA ĐƯỜNG HUYẾT Ở NGƯỜI CAO TUỔI TS. BS. Nguyễn Văn Tân BM Lão khoa, ĐHYD TP Hồ Chí Minh 9/24/2019 1
  • 3. Tần suất ĐTĐ ở Hoa Kỳ 2012 9/24/2019 3
  • 4. Tần suất ĐTĐ được chẩn đoán ở Canada, 1998-2008 9/24/2019 4
  • 6. ĐTĐ ở Việt Nam World Health Organization – Diabetes country profiles, 2016 9/24/2019 6
  • 7. Liên quan giữa tuổi và hạn chế chức năng của NCT đái tháo đường ***P < 0.001 Geriatr Gerontol Int 2009; 9: 105–114 9/24/2019 7
  • 9. Thay đổi sinh lý trên chuyển hóa glucose máu • NCT có khuynh hướng không dung nạp glucose ---> có nguy cơ cao bị ĐTĐ. • FPG tăng 1-2 mg% và 2 giờ sau ăn tăng trung bình 8-20 mg% mỗi thập niên sau tuổi 30-40. • Thay đổi dung nạp glucose có thể do: – Khiếm khuyết liên quan tới tuổi – Khiếm khuyết liên quan đến thụ thể của insulin, vận chuyển glucose, giảm chuyển hóa glucose trong tế bào. www.tdctoolkit.org/algorithms_and_guidelines.asp FPG: Fasting Plasma Glucose 9/24/2019 9
  • 10. Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa glucose máu Suy giảm bài tiết insulin, đề kháng insulin. Am J Physiol Endocrinol Metab 2003 ; 284 : E7 – E12 9/24/2019 10
  • 11. Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa glucose máu • Số lượng tế bào beta: giảm ở mức độ trung bình, giảm nặng (hiếm gặp). • Chức năng của tế bào beta: giảm. J Clin Invest 1997;99:2883 –2889 9/24/2019 11
  • 12. Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa glucose máu Bài tiết insulin đáp ứng với nồng độ glucose máu Chang et al. J Clin Endocrinol Metab 2006; 91: 3303 – 3309 ISR: insulin secretion rate NGT: normal glucose tolerance IGT: impaired glucose tolerance p= 0,0002 [glucose] và đề kháng insulin: tương tự 3 nhóm. 9/24/2019 12
  • 13. Động học insulin- glucose trên NCT suy yếu Kalyani RR, et al. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2012 December;67(12):1300–1306 Động học insulin-glucose khi thực hiện test OGT theo tình trạng suy yếu 9/24/2019 13
  • 14. Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa glucose máu J Clin Endocrinol Metab 60: 13, 1985 9/24/2019 14
  • 15. Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa glucose máu • Xác định các yếu tố ảnh hưởng lên rối loạn dung nạp glucose theo tuổi bằng cách đo các thông số: độ nhạy insulin và chức năng tế bào tuyến tụy trên 10 BN trẻ tuổi (18-36 tuổi) và 10 BN cao tuổi (57-82 tuổi) nam giới có cân nặng bình thường. • Kết quả: khả năng bài tiết của tế bào beta giảm 50% ở BN cao tuổi so với BN trẻ tuổi khi được kích thích bởi truyền arginine. J Clin Endocrinol Metab 1985, 60: 13. 9/24/2019 15
  • 16. Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa glucose máu • Giảm sự thích nghi của tế bào beta với tình trạng đề kháng insulin: –Yếu tố góp phần quan trọng cho rối loạn dung nạp glucose liên quan đến tuổi và –Nguy cơ mắc ĐTĐ. Diabetes Care 2017;4 0: 444 – 452 9/24/2019 16
  • 17. Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa glucose máu European Group for the Study of Insulin Resistance (EGIR) Ele Ferrannini and et al. Diabetes 1996 (45):947-953 9/24/2019 17
  • 18. Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa glucose máu • Mặc dù tuổi, tự nó có ít ảnh hưởng trực tiếp lên hoạt động insulin, nhưng nhiều NCT có tình trạng đề kháng insulin là do: – Giảm hoạt động thể lực – Béo phì – Mất đi khối nạc của cơ thể – Mất đi sự phân bố cân đối giữa cơ xương và mô mỡ. Diabetes Care 2017;4 0: 444 – 452 9/24/2019 18
  • 19. Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa glucose máu • Đề kháng insulin ở NCT phần lớn là do yếu tố lối sống như chế độ ăn không tốt và giảm hoạt động thể lực: – Béo phì: trung tâm; tích tụ mỡ tạng. – Tiêu thụ thức ăn nhiều năng lượng – Lối sống kém vận động (12% người ≥75 tuổi có hoạt động 30 phút ≥5 lần/tuần, 65% không có hoạt động thể lực). ---> gia tăng hoạt động thể lực ở NCT: giảm đề kháng insulin, giảm nguy cơ bị ĐTĐ và cải thiện được kiểm soát đường huyết ở BN bị ĐTĐ. Diabetes Care 2017;4 0: 444 – 452; J Am Geriatr Soc 2003; 51: 1159 – 1168 9/24/2019 19
  • 20. Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa glucose máu European Journal of Clinical Nutrition (2000) 54, Suppl 3, S112-S120 CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA 9/24/2019 20
  • 21. Diabetes Care 2006 (29):1902–1908 9/24/2019 21
  • 22. Nature 2006; 444: 860 – 867 9/24/2019 22
  • 23. Viêm và rối loạn chuyển hóa Nature 2006; 444: 860 – 867 9/24/2019 23
  • 24. Bệnh đồng mắc và ảnh hưởng của chúng lên sự bài tiết và độ nhạy cảm của insulin • Tăng huyết áp: – Thường gặp ở NCT. – Có liên quan đến giảm độ nhạy cảm của insulin. • Bệnh cấp tính: – Thúc đẩy tăng đường huyết do phóng thích stress hormon ---> đề kháng insulin + catecholamin ---> ức chế bài tiết insulin. N Engl J Med 1987; 317: 35 0 – 357 9/24/2019 24
  • 25. Bệnh đồng mắc và ảnh hưởng của chúng lên sự bài tiết và độ nhạy cảm của insulin • Thuốc điều trị bệnh mạn tính có thể gây ra hoặc làm gia tăng tình trạng đề kháng insulin hoặc làm nặng hơn tình trạng tăng đường huyết ở BN bị ĐTĐ. Ví dụ: glucocorticoids – Tăng sinh glucose ở gan – Ly giải protein – Tăng tạo acid béo tự do – Tích tụ mỡ ở gan Trends Endocrinol Metab 2011; 22: 499–506 9/24/2019 25
  • 26. Bệnh đồng mắc và ảnh hưởng của chúng lên sự bài tiết và độ nhạy cảm của insulin • Suy giảm điều hòa glucose theo thời gian ---> ĐTĐ ---> biến chứng lên mạch máu lớn và nhỏ. • Biến chứng do ĐTĐ + bệnh đồng mắc khác như viêm khớp, suy giảm nhận thức, trầm cảm ---> giảm hoạt động thể lực và tàn phế. ===> suy giảm điều hòa glucose hơn nữa và ảnh hưởng bất lợi lên điều trị glucose máu. J Clin Epidemiol 1999; 52: 27–37 9/24/2019 26
  • 27. Một số ứng dụng trên lâm sàng Kiểm soát glucose và hội chứng lão hóa ở người cao tuổi liên quan đến 9/24/2019 27
  • 28. Tăng đường huyết • Hạn chế chức năng • Tiểu không tự chủ do đa niệu • Suy dinh dưỡng do gia tăng dị hóa protein • Suy giảm nhận thức • Dễ bị nhiễm trùng 9/24/2019 28
  • 29. Hạ đường huyết • NCT có tần suất hạ đường huyết nặng hoặc tử vong cao hơn so với người trẻ. – Hạ đường huyết không nhận thức • Hormon quan trọng nhất chống lại tình trạng hạ đường huyết là: – Glucagon (quan trọng nhất) – Epinephrine – GH, Cortisol (nếu hạ đường huyết kéo dài). J Gerontol 2001 (56A): M5–13; Diabetes Metab 2005 (31): 5S53–5S57 9/24/2019 29
  • 30. Hạ đường huyết Đáp ứng của Glucagon và GH khi hạ đường huyết Diabetes 1994 (43): 403–10 9/24/2019 30
  • 31. Hạ đường huyết • Hạ đường huyết ở NCT thường do phối hợp nhiều yếu tố: – Giảm nhận biết và nhận thức về các triệu chứng cảnh báo hạ đường huyết. – Giảm điều hòa bài tiết hormon – Giảm tâm thần vận động trong cơn hạ đường huyết. 9/24/2019 31
  • 32. Kết luận • Rối loạn dung nạp glucose thường gặp trên NCT do thay đổi về mặt sinh lý học. • Ảnh hưởng của sự lão hóa lên điều hòa chuyển hóa glucose ở NCT thường theo khuynh hướng bất lợi. • Kiểm soát glucose máu không hiệu quả thường dẫn đến nhiều biến chứng nặng nề cho NCT. 9/24/2019 32
  • 33. Thank you for your attention ! 9/24/2019 33