6. ραψωδία ζ 139-259, ραψωδία ι 240-512
- 1. Αρτινού Ιωάννα 4ο Γυμνάσιο Παλαιού Φαλήρου ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ Ονοματεπώνυμο:………………………………………………………………….. τμήμα: Α…. ………/……../20…. Τόπος: Σχερία, στο νησί των Φαιάκων, δίπλα στο ποτάμι. Χρόνος: 32η μέρα της ομηρικής διήγησης Πρόσωπα: ο Οδυσσέας και η βασιλοπούλα Ναυσικά. Παρευρίσκονται οι υπηρέτριές της. Υπόθεση: η Ναυσικά συναντά το ναυαγό Οδυσσέα και του υπόσχεται φιλοξενία. 1. Στ. 148-175: Με ποιους τρόπους η Αθηνά βοήθησε τον Οδυσσέα; Πώς ένιωσε εκείνος ξυπνώντας; 2. Στ. 163-169: έχουμε μια εκτεταμένη ομηρική παρομοίωση. Εντοπίζουμε α) το αναφορικό μέρος β) το δεικτικό μέρος και γ) τον κοινό όρο. (ΟΡΟΙ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ, 18). 3. Στ. 185-227: Ο Οδυσσέας, στο λόγο του προς τη Ναυσικά, θα προσπαθήσει να την πείσει να τον βοηθήσει. Ο λόγος του χωρίζεται στα παρακάτω μέρη: α) στ 185 β) στ 186-206 γ) στ 207-214 δ) στ 215-220 και ε) στ 221-227. Τι τίτλο θα βάζαμε στο κάθε τμήμα; Τι επιδιώκει να πετύχει σε κάθε μέρος του λόγου του; 4. Προσέχουμε – διαβάζουμε για τον αρχαίο θεσμό της ικεσίας και του ικέτη. Στίχος 178 και υποσημείωση 4. 5. Στίχοι 147-169 και 176-227: Χαρακτηρίζουμε τον Οδυσσέα, από τις ενέργειές του, τις σκέψεις και τα λόγια του. (αιτιολόγηση και αναφορά σε στίχους) 6. α) Αντίστοιχα, πολύ προσεγμένος είναι και ο λόγος – απάντηση της Ναυσικάς (στ 229-259). Να τιτλοφορήσουμε τα μέρη του: α) στ 229 β) στ 230-234 γ) στ 235-239 και δ) στ 239-241. β) Τα λόγια της δείχνουν μια κοπέλα θαρραλέα, ευγενική, ώριμη, φιλεύσπλαχνη και ευσεβή. Πώς θα μπορούσαμε να επιβεβαιώσουμε αυτούς τους χαρακτηρισμούς; Τόπος: Σχερία, στο παλάτι του βασιλιά των Φαιάκων Αλκίνοου και της βασίλισσας Αρήτης. Χρόνος: 33η μέρα της ομηρικής διήγησης (οι Φαίακες προσφέρουν φιλοξενία στον ξένο) Υπόθεση: την ώρα του δείπνου, με αφορμή το τραγούδι του αοιδού Δημόδοκου, ο Οδυσσέας ξεσπά σε θρήνο. Τότε αποκαλύπτει την ταυτότητά του και αρχίζει να διηγείται ο ίδιος, πρωτοπρόσωπα, τις περιπέτειές του. (έτσι, θα μάθουμε κι εμείς τις περιπέτειές του, τα δύο χρόνια που μεσολάβησαν από την αναχώρησή του από την Τροία ως το ναυάγιό του στην Ωγυγία, στο νησί της Καλυψώς) Φ 6η ΕΝΟΤΗΤΑ 11η : ραψωδία ζ στίχοι 139 - 259 ΕΝΟΤΗΤΑ 14η : ραψωδία ι στίχοι 240 - 512
- 2. Αρτινού Ιωάννα 4ο Γυμνάσιο Παλαιού Φαλήρου ΤΕΧΝΙΚΗ: η αφήγηση είναι αναδρομική: ο ήρωας μας διηγείται πράγματα που ήδη έχουν συμβεί στο παρελθόν. Στίχοι 240- 339 7. Εδώ ο Οδυσσέας χαρακτηρίζεται αρχικά για την περιέργεια και της ειλικρίνειά του, αργότερα όμως φαίνεται η «μῆτις» (= ευφυΐα, κρίση) και η προνοητικότητά του. Ας τα τεκμηριώσουμε. 8. Αντίθετα, ο Πολύφημος παρουσιάζεται ως βάρβαρος/απολίτιστος, κουτοπόνηρος και ασεβής. Πώς αποδεικνύουμε ότι ισχύουν τα επίθετα αυτά; Στίχοι 340- 512 8. Η «μῆτις» του Οδυσσέα είναι εμφανής σε πολλά σημεία: συμπληρώνουμε την ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ, στη σελ. 95. Επίσης, να ξέρουμε να απαντούμε στις ερωτήσεις 4 και 5, σελ 95 (προφορικά). 9. Συγκρίνουμε : α) τη χώρα των Φαιάκων (Σχερία), όπως παρουσιάζεται στις περιλήψεις των ραψωδιών ζ (σελ 73) και η, θ (σελ 79-80) και β) τη χώρα των Κυκλώπων ποιες διαφορές εντοπίζουμε στον τρόπο ζωής και στο επίπεδο πολιτισμού τους; 10. Η εκδικητική διάθεση του Οδυσσέα προς τον Πολύφημο παρουσιάζει εδώ κλιμάκωση: ο Οδυσσέας μιλά στον Πολύφημο τρεις φορές: α) στ 529-534 β) στ 560-563 και γ) στ 582-584 και καθεμία είναι πιο έντονη από την προηγούμενη. Όσο μιλά, παρασυρόμενος από το θυμό και την εκδικητική του διάθεση, χάνει το δίκιο του και τελικά ΔΙΑΠΡΑΤΤΕΙ ΥΒΡΗ! 11. Ερώτηση 4, σελ 99 (προφορικά) 12. Στους στίχους αυτούς παρουσιάζονται κάποιες αρνητικές πτυχές της προσωπικότητας του Οδυσσέα: αποδεικνύεται ισχυρογνώμων, αλαζόνας, παρορμητικός, προσβλητικός και υβριστής/ασεβής: με ποιες ενέργειες ή ποια λόγια του τεκμηριώνεται ο κάθε χαρακτηρισμός; 13. Θυμόμαστε πως οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν τα ανθρώπινα παραπτώματα ακολουθούν τη σειρά άτη → ύβρη → νέμεση → τίση. Ήρθε και η σειρά του Οδυσσέα να προσβάλει τους θεούς... Συμπληρώνουμε την ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ στη σελ 99. ΕΝΟΤΗΤΑ 15η : ραψωδία ι στίχοι 513 - 630