More Related Content
What's hot (20)
Viewers also liked (20)
Similar to лекц. №8 (20)
More from giimaabn (18)
лекц. №8
- 1. №8. Асран хамгаалах, харгалзан дэмжих үйл ажиллагаа
- 2. Насны болон эрүүл мэндийн хувьд эрх эдэлж, үүрэг хүлээх бүрэн чадамжгүйгээс бусдын дэмжлэг туслалцаа, асрамжинд амьдрахаас өөр аргагүй хүмүүст асран хамгаалалт тогтооно. Харин эрх эдэлж, үүрэг хүлээх чадамжтай боловч эрхээ бие даан хэрэгжүүлэх боломжгүй болон шүүхээс чадамжийг нь хязгаарласан хүмүүст харгалзан дэмжигчийг тогтооно. Асран хамгаалах, харгалзан дэмжих үйл ажиллагааны зорилго нь асран хамгаалалт, харгалзан дэмжлэгтээ байгаа хүний эрх, хууль ѐсны ашиг сонирхлыг хамгаалах, тэднийг зөв боловсон өсгөж, хүмүүжүүлэх, энх тунх амьдрах орчин бүрдүүлэхэд оршино.
- 3. Дараах хүнийг асран хамгаална. - Бага насны /0-14 насны/ хүүхэд - Эрх зүйн чадамжгүй гэж тооцогдсон хүн. Дараах хүнийг харгалзан дэмжинэ. - Насанд хүрээгүй /14-18 насны/ хүн. - Хязгаарлагдмал чадамжтай иргэн. - Эрүүл мэндийн байдал болон өндөр настай болсоны улмаас эрх, үүргээ биечлэн хэрэгжүүлэх боломжгүй болсон хүн. Бага насны болон насанд хүрээгүй хүмүүст дараах тохиолдолд асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчийг томилно. Үүнд: -Бүтэн өнчин; -Эцэг эх нь хоѐулаа иргэний эрх зүйн чадамжгүй болон хязгаарлагдмал чадамжтайд тооцогдсон, эцэг эх байх эрхээ хасуулсан, хязгаарлуулсан; -Эцэг эх нь хоѐулаа удаан хугацаагаар эмнэлэгт эмчлүүлж байгаа, хорих газар ял эдэлж байгаа зэрэг хүндэтгэн үзэх шалтгаанаар хүүхдээ биечлэн тэжээн тэтгэх, асрах бололцоогүй болсон.
- 4. Асран хамгаалах, харгалзан дэмжих субъект нь иргэн, байгууллага байна. Асран хамгаалах, харгалзан дэмжих иргэн нь эд хөрөнгийн зохих бололцоотой, төрөл садан буюу төрөл садан бус хүн байна. Асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчээр томилж болохгүй дараах хүмүүс байна. - Эцэг эх байх эрхээ хязгаарлуулсан, хасуулсан. - Ёс суртахууны доголдолтой. Өөрөөр хэлбэл мансууруулах бодис, согтууруулах ундаа байнга хэрэглэдэг, хорих ял эдэлж байгаа болон эрүүгийн хэрэгт удаа дараа шийтгүүлсэн. - Үрчлэн авсан хүүхдээ өөрийн буруугаас буцаан өгсөн. - Өөрөө бусдын асрамж дэмжлэгт байгаа.
- 5. Асран хамгаалах, харгалзан дэмжих үйл ажиллагааг сум, дүүргийн засаг дарга шууд удирдан зохион байгуулдаг. Тухайн хүнийг асран хамгаалах, харгалзан дэмжих шаардлагатай тухай мэдээллийг аливаа байгууллага, иргэн холбогдох сум дүүргийн засаг даргад мэдээлэл өгөх үүрэгтэй. Сум, дүүргийн засаг дарга асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчээр тогтоох хүний бичгээр гаргаж, нотариатаар гэрчлүүлсэн зөвшөөрөл, хүүхдийн төрсний гэрчилгээ, оршин суугаа баг, хорооны засаг даргын тодорхойлолт зэрэг бүрдүүлсэн баримт бичиг, бусад мэдээллийг судалсны үндсэн дээр асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчээр тогтоох захирамж гаргана. Асран хамгаалах, харгалзан дэмжих үйл ажиллагааг үнэ төлбөргүй гүйцэтгэнэ. Хэрэв харгалзан дэмжүүлэгч нь насанд хүрээгүй хүмүүс, өндөр настан буюу эрхийн чадамжтай боловч түүнийгээ өөрөө хэрэгжүүлэх боломжгүй бол харгалзан дэмжигчийг томилохдоо тэдний хүсэлтийг харгалзана. Асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчээр тогтоох боломжгүй бол хүүхдийн нас, эрүүл мэндийг харгалзан хүүхэд асран хүмүүжүүлэх байгууллагад, өндөр настан, тахир дутуу хүнийг асрамжийн газар, иргэний эрх зүйн бүрэн чадамжгүй болон хязгаарлагдмал чадамжтай гэж тооцогдсон иргэнийг сэтгэл мэдрэлийн эмнэлэгт болон холбогдох байгууллагад тус тус шилжүүлэх үүргийг сум, дүүргийн засаг дарга хариуцна.
- 6. Асран хамгаалуулж, харгалзан дэмжүүлж байгаа хүн дараах эрх эдэлнэ. Үүнд: - Асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчийн гэр бүлд амьдрах - Сурч боловсрох нөхцлөөр хангуулах, эсэн мэнд амьдрах - Нийгмийн даатгалын болон халамжийн тэтгэвэр, тэтгэмж авах - Орон сууцандаа амьдрах эрхээ хэвээр хадгалах.
- 7. Асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч дараах үүрэгтэй. 1. Асрамж дэмжлэгтээ байгаа хүнийг хоол хүнс, орон сууцаар хангах, асран сувилах. 2. Асрамж, дэмжлэгтээ байгаа хүний эрх, ашиг сонирхлыг хамгаалах, тэдний нэрийн өмнөөс тэдний ашиг сонирхолын үүднээс бусадтай гэрээ, хэлцэл байгуулах эрхтэй. Харин асрамж, дэмжлэгтээ байгаа хүний нэрийн өмнөөс бэлэглэлийн гэрээ байгуулах, өөрт нь хэрэглэхээс бусад тохиолдолд захиран зарцуулахыг хориглодог. Түүнчлэн асрамж дэмжлэгтээ байгаа хүнтэй гэрээ хийх, гэрээ хийхийг тулган шаардах, айлган сүрдүүлэх, хууран мэхлэх эрхгүй. Асрамж дэмжлэгтээ байгаа хүмүүсийн нэрийн өмнөөс өөрийн ах дүү, төрөл төрөгсөдтэй гэрээ хийхийг хориглоно. Мөн асрамж дэмжлэгтээ байгаа хүн болон өөрийн гэр бүлийн гишүүн, төрөл садангийн хүний хооронд үүссэн маргааныг шүүхээр шийдвэрлэхэд уг хүнийг төлөөлөхийг хориглодог. 3. Асрамж, дэмжлэгтээ байгаа хүний мөнгөн хөрөнгө, үнэт зүйл, үнэт цаас, бусад баримт бичгийг банкинд хадгалуулах. 4. Асрамж, дэмжлэгтээ байгаа хүний үл хөдлөх эд хөрөнгө, мал, банкинд хадгалуулсан үнэт цаас, бусад үнэт зүйлийг өөрт нь зориулан захиран зарцуулах, орон сууц хөлслөх гэрээг цуцлах.
- 8. 5. Асрамж, дэмжлэгтээ байгаа хүний нэрийн өмнөөс шинээр аж ахуй эрхлэх болон эрхэлж байгаа аж ахуйн ажлыг зогсоохдоо сум, дүүгийн засаг даргаас зөвшөөрөл авах. 6. Асрамж, дэмжлэгтээ байгаа хүнийг хэрхэн асарч, дэмжиж байгаа талаар сум, дүүргийн засаг даргад жил бүр тайлагнах үүрэгтэй. Эдгээр үүргийг биелүүлэхдээ асрамж, дэмжлэгтээ байгаа хүний /бага насны хүүхэд, сэтгэцийн өвчтэйгээс бусад/ саналыг харгалзана. Харгалзан дэмжигч нь дэмжлэгтээ байгаа хүний нэрийн өмнөөс түүний зөвшөөрөлгүй ямар нэгэн гэрээ, хэлцэл хийх, тэдний эд хөрөнгийг захиран зарцуулах эрхгүй байдгаараа асран хамгаалагчаас эрх зүйн байдлаараа ялгаатай.
- 9. Асран хамгаалах, харгалзан дэмжих субъект нь иргэн, байгууллага байна. Асран хамгаалах, харгалзан дэмжих иргэн нь эд хөрөнгийн зохих бололцоотой, төрөл садан буюу төрөл садан бус хүн байна. Асран хамгаалах, харгалзан дэмжих үйл ажиллагаа дараах тохиолдолд дуусгавар болно. Үүнд: - Асран хамгаалах, харгалзан дэмжих нөхцөл арилж хүүхдийг эцэг, эхэд нь буцаасан, . - Хүүхдийг үрчлүүлсэн эсвэл хүүхэд асран хүмүүжүүлэх байгууллагад шилжүүлсэн, . - Харгалзан дэмжүүлэгч насанд хүрсэн, иргэний эрх зүйн бүрэн чадамжтайд тооцсон, . - Асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч эсвэл асрамж дэмжлэгт байгаа хүн нас барсан, сураггүй алга болсон буюу нас барсанд тооцогдсон. . - Асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчийг солих, тэдгээр нь хүсэлт гаргасан. .