Edukasyon sa Pagpapakatao - Grade 10
Module 5: Ang Pagkukusa ng Makataong Kilos at Mga Salik na Nakaaapekto sa Pananagutan ng Tao sa Kahihinatnan ng Kilos at Pasiya
Module 6: Ang Layunin, Paraan, Sirkumstansiya, at Kahihinatnan ng Kilos
Used in Gloders College, Inc. Sto. Nino, Puerto Galera, Oriental Mindoro Philippines
You may contact the school at: son_school@yahoo.com
Edukasyon sa Pagpapakatao - Grade 10
Module 5: Ang Pagkukusa ng Makataong Kilos at Mga Salik na Nakaaapekto sa Pananagutan ng Tao sa Kahihinatnan ng Kilos at Pasiya
Module 6: Ang Layunin, Paraan, Sirkumstansiya, at Kahihinatnan ng Kilos
Used in Gloders College, Inc. Sto. Nino, Puerto Galera, Oriental Mindoro Philippines
You may contact the school at: son_school@yahoo.com
The document discusses heat transfer and temperature. It defines heat as the total energy of molecular motion in a substance, while temperature is a measure of the average molecular energy. Heat is transferred between objects or places due to temperature differences by three methods: conduction, convection, and radiation. Factors like a material's conductivity can affect the rate of heat transfer. Heat transfers from warmer objects to cooler ones, changing the thermal energy and temperature of the objects.
Ang **akdang naratibo** ay isang uri ng panitikan na nagsasalaysay ng isang kwento o karanasan. Ito ay isang pagsasalaysay ng mga pangyayari na may layuning magbigay aliw, magturo, o magbigay aral sa mga mambabasa. Kadalasang gumagamit ng mga tauhan, tagpuan, at kaganapan upang maipahayag ang isang kwento sa isang tiyak na ayos o pagkakasunod-sunod.
Ang **akdang naratibo** ay may mga pangunahing elemento tulad ng **tauhan**, **tagpuan**, **tema**, **salungatan**, at **banghay**. Ang **tauhan** ang mga karakter na gumaganap sa kwento, mula sa pangunahing tauhan hanggang sa mga sumusuportang karakter. Ang **tagpuan** ay ang lugar at oras kung saan nagaganap ang mga pangyayari sa kwento. Ang **tema** naman ay ang pangunahing ideya o mensahe na nais iparating sa mambabasa. Ang **salungatan** ay ang problema o hamon na kinakaharap ng mga tauhan sa kwento, at ang **banghay** ay ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari mula sa simula, gitna, hanggang sa wakas.
Halimbawa ng akdang naratibo ay ang mga **maikling kwento**, **nobela**, at **talambuhay**. Sa mga akdang ito, ang manunulat ay nagkukuwento ng isang kwento na may mga tauhan at nagsisilbing gabay sa mga mambabasa upang matutunan ang mga aral na dulot ng kwento. Ang isang akdang naratibo ay maaaring magtaglay ng iba't ibang emosyon tulad ng saya, lungkot, takot, at pagmamahal, na nakatutulong upang mas maging makulay at buhay ang kwento.
Sa kabuuan, ang akdang naratibo ay isang mahalagang anyo ng panitikan na naglalaman ng mga kwento at karanasan na makapagbibigay ng kasiyahan at aral sa mga mambabasa.
3. 01
LAYUNIN
1 .Nasusuri ang sariling pananaw sa seksuwalidad at
pakikitungo sa katapat na kasarian.
2. Nahihinuha ang pagkakaiba-iba ng pananaw sa
seksuwalidad at pakikitungo sa katapat na
kasarian.
5. Ang klase ay hahatiin sa limang grupo. Bibigyan ang mga
bata ng malinis na papel at panulat at sa loob ng limang
minuto ay hahayaan ng guro na gumuhit ang mga bata ng
mga bagay na sa tingin nila ay mga gamit na pambabae at
panlalaki. Bawat tamang sagot ay may katumbas na isang
puntos.
Pagkatapos ng laro ay itatanong ng guro ang mga ss. na
katanungan:
1. Bakit may mga gamit na para lang sa babae at para lang sa
lalaki?
2. Maaari bang gamitin ng babae ang kagamitang panlalaki?
Maaari rin bang gamitin ng lalaki ang kagamitang
pambabae? Bakit oo? Bakit hindi?
7. Biniyayaan tayo ng Diyos ng
banal at angkop na
damdaming seksuwal nang
may kadahilanan. Sa
madaling salita: Nilikha tayo
ng Diyos upang magkaroon
ng seksuwal na damdamin.
Bahagi ito ng ating pagkatao.
At maaari itong maging
mabuti, kahanga-hanga,
masayang bahagi ng buhay-
bastat matutuhan nating
gamitin at idaan ang mga ito
sa paraan na pahihintulutan
Niya.
8. Dalawang konsepto ang madalas mapagpalit ng
nakararami
Kung seksuwalidad ang tutukuyin, pinapangkat ang
mga ito bilang babae at lalaki.
Ang ating sekswalidad ay natatalaga sa
pamamagitan ng genetic inheritance o ang
pinagmulan ng ating lahi.
Kung kasarian naman ang usapan, ang ginagamit
na termino ay pambabae at panlalaki.
Nararamdaman o pinananiniwalaang kasarian ng
isang
tao, maging ito ay akma o hindi sa kanyang
seksuwalidad.
9. Sa madaling salita, ang
sekswalidad ay isang
malayang pagpili at
personal na tungkulin
na ginagampanan ng
tao gamit ang kanyang
katawan at espiritu
tungo sa kanyang
katawan at espiritu
tungo sa kanyang
kaganapan kaisa ng
Diyos.
Ano ang
Sekswalidad?
a. Ang sekswalidad ay ang kabuuan
ng iyong pagkatao.
b. Ang sekswalidad ay daan o
behikulo upang maging ganap na
tao.
c. Maaari mong piliin ang iyong
sekswalidad batay sa personal na
tungkulin na ginagampanan ng
tao gamit ang kaniyang katawan
at espiritu tungo sa kaniyang
kaganapan kaisa ang Diyos.
d. Mahalaga ang iyong pagiging lalaki
o babae sa pipiliin mong kurso o
karera balang araw.
10. Homosexual mga indibidwal
na nakararanas ng
eksklusibong atraksiyon sa
katulad nilang kasarian
Ang komunidad ng
Homosexual ay gumagamit ng
sagisag na watawat na may
ibat-ibang kulay. Ito ay
simbolo ng dibersidad o
pagkakaiba-iba ng mga
miyembro ng Homosexual na
komunidad.
Mga Papel na
Ginagampanan
Ayon sa Kasarian
Ang pagkilos, mga
gawain, at pananalita ng
bawat indibidwal ay
hinuhubog ng lipunan.
Ang mga bahaging ito
ay nagmumula sa ating
kinagisnang kultura
hanggang sa mga taong
ating nakasasalamuha.
Ang Sinasabing
Ikatlong
Kasarian
11. Maraming mga kasunduan at
mga kasulatan, kasama na ang
UN
Declaration of Human Rights, na
nagsasabing ang karapatang
pangsekswalidad ay isang
karapatang pantao. Dahil dito,
maraming mga nagawang batas
labas sa diskriminsaryon ayon sa
usapin ng pagkakakilanlang
sekswal (gender identity) at sa
sekswal na oryentasyon (sexual
orientation). Mahalaga na
igalang natin ang mga
karapatan na ito at huwag
mang-abuso ng kapwa.
Paano natin
maipapakita
ang paggalang
sa Karapatan
ng bawat
mamamayan
sa pagpili ng
kasarian at
sekswalidad?
12. 1. Tinatanggap nila at pinauunlad
ang kanilang pagkababae o
pagkalalaki. Ipinagmamalaki nila
ito at hindi ikinahihiya.
2. Ginagampanan nila ang mga
natatanging tungkulin na
inaasahan sa kanila bilang babae
o lalaki.
3. Iginagalang nila ang kasarian
ng iba. Kinikilala nila ang
prinsipyong
magkatuwang ang babae at
lalaki; hindi nila tinitignan na mas
mataas o mababa ang isang
kasarian.
4. Nagpapasalamat sila sa Diyos
sa pagkakalikha sa kanila bilang
lalaki o babae.
Katangian ng
Taong
Tinatanggap
ang Kanilang
Sekswalidad
16. Panuto: Basahin at unawain ang bawat pahayag. Isulat ang (/) sa patlang
kung ito ay nagpapahayag ng kahulugan ng seksuwalidad at ekis (X) naman
kung hindi.
____1. Ang seksuwalidad ay isang kabuuang katauhan ng isang tao o nilalang.
____2. Ang itinakda o napiling kasarian ng isang tao ay isang itinakda o napiling
kasarian ng isang tao ay isang instrumento ng pagpaparami at pagtiyak ng
pagtuloy ng salinlahi.
____3. Ang kasarian ay isang daan sa pagpapahayag ng pagmamahal.
____4. Ang kasarian ang pagkababae at pagkalalaki ay may malaking kaugnayan
sa pagkamit ng kaganapan ng bawat tao.
____5. Ang seksuwalidad ng tao ay may walang impluwensiya sa pagkilala at
lubusang pang-unawa sa kanyang sarili.
____6. Bagaman ang pagiging lalaki ay likas mula pa noong ipinanganak ang isang
tao, mayroon pa ding kalayaan at karapatang pumili ang isang tao kung ano ang
nais niyang gustong kasarian.
____7. Ito ay isang behikulo kung ano ang ninanais ng isang tao
____8. Ang seksuwalidad ay walang kinalaman sa kabuuan ng pagkatao ng isang
tao.
____9. Ito ay pagkakilanlan ng kasarian ng isang tao tungkol sa kanyang sarili at
ang karamdaman ng pagiging lalaki o babae.
____10. Ang seksuwalidad ay walang kinalaman sa paghahanap ng kahulugan ng
isang tao sa kanyang sarili.
18. Panuto: Pumili ng isang
bahagi ng awitin na angkop sa
seksuwalidad. Ipaliwanag ang
mensahe at ugnayan nito sa
seksuwalidad. Gawin ito sa
inyong kwaderno.