µöÈÈŸµö…ក្឵ö¸áž•áŸ’ážµö¾áž˜µöÈÈŸµöŠáÁ¶µö‹áž€µö·áž…្ច.±è±è³Ù³æ
1 like964 views
We share knowledges to all study requirements.
More Related Content
What's hot (20)
Similar to µöÈÈŸµö…ក្឵ö¸áž•áŸ’ážµö¾áž˜µöÈÈŸµöŠáÁ¶µö‹áž€µö·áž…្ច.±è±è³Ù³æ (7)
More from Preah Sihanouk Raja Buddish University (20)
µöÈÈŸµö…ក្឵ö¸áž•áŸ’ážµö¾áž˜µöÈÈŸµöŠáÁ¶µö‹áž€µö·áž…្ច.±è±è³Ù³æ
- 2. គុណសម្បážáŸ’ážáž·áž˜áŸ’នុសស ï¶ ážœ áž· áž“áž“áž™ ï¶ ážŸáž˜áŸ’ážáŸ’ážáž—ាព ï¶ áž‡áŸ†áž“áž¶áž‰
- 3. មម្ម ៀនទី១ មសចក្ážáž¸áž˜áŸ’ážáž¾áž˜áŸ’មសដ្ឋក្ិចវិ នទយា Introduction of Economics
- 4. មម្ម ៀនទី១ មាážáŸ’ិកា I. អ្វីជាមសដ្ឋក្ិចវិ នទយា? II. បញ្ហា មសដ្ឋក្ិចវ III. មោលបំណងមសដ្ឋក្ិចវ IV. បបបប្នមសដ្ឋក្ិចវ Positive áž“áž·áž„ Normative
- 5. មម្ម ៀនទី១ ម្ážáž¾áž˜áŸ’មសចក្ážáž¸ ï¶ áž€áŸ’áŸ†áž˜ážŽáž¾ážáŸ’ម្នុសស ï¶ áž’áž“áž’áž¶áž“áž’áž˜áŸ’áž˜áž‡áž¶ážáŸ’áž· ម្ិនមក្ើážáŸ’ ម្ិនមក្ើន ï¶ ážáŸ’ម្ម្ូិកា បស់ម្នុសសម្បចំážáŸ’ងៃ ï¶ áž˜ážáŸ’ើម្ážáŸ’ូិម្គប់ម្គងធនធានបបបណា មដ្ើម្បីម្លើ ážáŸ’áž”ážáŸ’ម្ម្ូិកា áž“áž·áž„ ឬážáŸ’ម្ម្ូិ កា ហួសម្ព ំ បដ្ន បស់ម្នុសស?
- 6. មម្ម ៀនទី១ ážáŸ’ម្ម្ូិកា ធម្មážáž¶ បស់ បស់ម្នុសស ážáŸ’ម្ម្ូិកា ធម្មážáž¶ បស់ ម្នុសស
- 7. មម្ម ៀនទី១ ១.បញ្ហា មសដ្ឋក្ិចវជាម្ូលដ្ឋ áž‹ áž“ (The Fundamental Economic Problem) ï¶áž˜ážŸáž…ក្ážáž¸áž˜áŸ’ážáŸ’ូិកា (Need)៖ មសចក្ážáž¸áž˜áŸ’ážáŸ’ូិកា ជា ម្ូលដ្ឋ áž‹ áž“ បស់ម្នុសសៈ អាហា ជម្ម្ក្ សម្្ មលៀក្បំពាក្់។ ï¶áž…ំណង់ ចង់បាន(Want)៖ មម្ជើសម ីសមលើសពី មសចក្ážáž¸áž˜áŸ’ážáŸ’ូិកា ។ ï¶áž§áž‘ាហណáŸáŸ– ជម្ម្ក្ (មសចក្ážáž¸áž˜áŸ’ážáŸ’ូិកា ) ជម្ម្ក្ សក ឹម្ážáŸ’សក (ចំណង់)។
- 8. មម្ម ៀនទី១ ១.២.ម្ិនគិážáŸ’ážáŸ’áž„áž› (Free) ï¶ áž¢áŸ’ážœáž¸áŸ—ážŸáž»áž‘áž’áž”ážáŸ’មានážáŸ’ážáŸ’ម្លមដ្ើម្ មបើមទាោះបីមគ្ហល់ម ើងមដ្ឋ ឥážáŸ’áž‚áž·ážáŸ’ážáŸ’ងលក្áŸáž˜ážŠáŸ’áž‹ ។ ï¶áž§áž‘ាហណáŸáŸ– ទិញម្ួ បងម្ ម្ួ ។ ï¶áž˜ážáŸ’ើអ្វីបានម្ក្មដ្ឋ ជប់ឬ?
- 9. មម្ម ៀនទី១ ២.មសដ្ឋក្ិចវិ នទយា (Free) ï¶ áž˜ážŸážŠáŸ’áž‹áž€áŸ’áž·áž…ážœ < មសដ្ឋ + ក្ិចវ ï¶áž˜ážŸážŠáŸ’áž‹ មាននយ ážáž¶ “ឧážáŸ’ ហុងគឧážáŸ’ážáž˜áŸ’ ម្បមសើ ážáŸ’ពង់ážáŸ’ពស់ ï¶áž€áŸ’áž·áž…ážœ មាននយ ážáž¶ “កា បដ្លម្ážáŸ’ូិមធវី, អ្ំមពើ, កា ិល់ “
- 10. មម្ម ៀនទី១ ២.មសដ្ឋក្ិចវិ នទយា (Free) ï¶áž·áž…នានុម្ក្ម្ Webster : Economics(Econom(y) + Metric)៖ កា មម្បើម្បាស់គណិážáŸ’សាស្ážážŸáž áž“áž·áž„ វិ នធី សាស្ážážŸáž សហិážáŸ’áž· ក្ áž“ ុងិ នសយ មសដ្ឋក្ិចវមដ្ើម្បីបញ្ហា ក្់និងអ្ភិិឌ្ážáž˜áŸ’ទឹសហីមសដ្ឋក្ិច្ ច។ Economic : (See: Economy) 1) ម្គប់ម្គងមលើប្ែក្ចំណ áž¼ áž› ចំណា ក្ áž“ ុងក្ិចវ្ទោះ, áž’áž» ក្ិចវ, សហគម្ ន០ឬ ដ្ឋ áž‹ ភិបាល 2) កា ្លិážáŸ’, កា បចក្ច , ឬកាមម្បើម្បាស់ម្ទពយសម្បážáŸ’ážáž·áž”ដ្លមាន 3) មានមៅក្ áž“ ុង Economics 4) បដ្លមធវីឲ្យមានកា មពញចិážáŸ’ážážáŸ’áž“ážáŸ’ម្ម្ូិកា ážáž¶áž„សមា ា ៈážáŸ’នម្នុសសទូ មៅ។
- 11. មម្ម ៀនទី១ ២.១.ទសសនៈអ្ំពីមសដ្ឋក្ិចវ មសដ្ឋក្ិចវ “ជាិ នទយាសាស្ážážŸáž បដ្លសិក្ា អ្ំពីធម្មជាážáŸ’áž· áž“áž·áž„ មហážáŸ’ុ្លážáŸ’នម្ទពយ សម្បážáŸ’ážáž· ម្បជាជាážáŸ’ិ។†Adam Smith (1723- 1790) ទសសនិ áž“áž‘áž¼ និងមសដ្ឋក្ិចវិ áž“áž‘áž¼ ជាážáŸ’áž· Scott “បិážáž¶ážáŸ’នមសដ្ឋក្ិចវ ឬ បិážáž¶ážáŸ’នម្ូលធននិ ម្†"The Father of Economics" or "The Father of Capitalism"
- 12. មម្ម ៀនទី១ ២.១.ទសសនៈអ្ំពីមសដ្ឋក្ិចវ មសដ្ឋក្ិចវ “សិក្ាអ្ំពីម្នុសសជាážáŸ’áž· និងកា មធវីជំនួញâ€áŸ” ážáŸ’ážáŸ’ម្ល និង្លសមម្ម្ចážáŸ’នទំនិញម្ážáŸ’ូិបានក្ំណážáŸ’់ “្គážáŸ’់្គង់ áž“áž·áž„ ážáŸ’ម្ម្ូិកា ។ ទាំងពី មនោះមធវីកា ដ្ូចជាប្លកាំបិážáŸ’ម្ួ áž‚áž¼ážáŸ’នក្ážáŸ’ស្ážáž“ážâ€ ក្ áž“ ុងកា ក្ំណážáŸ’់ážáŸ’ážáŸ’ម្ល។ ................................... Alfred Marshall (26 July 1842 – 13 July 1924) មសដ្ឋក្ិចវិ áž“áž‘áž¼ ជាážáŸ’áž· English ដ្áŸáž˜áž¶áž“ឥទធិពលមា ែ ក្់។ មសៀិមៅ បស់ោážáŸ’់មានចំណងមជើងážáž¶ â€áž˜áŸ„លកា ណáŸáž˜ážŸážŠáŸ’ឋក្ិចវ(១៨៩០)†្គážáŸ’់្គង់ áž“áž·áž„ ážáŸ’ម្ម្ូិ “វិ នភាគក្ážáŸ’ស្ážáž“ážâ€ ážáŸ’ម្ម្ូិកា និងកា ្គážáŸ’់្គង់ ួម្បញ្ áž… ូលោ ែ ជាឧបក្ ណáŸáž˜áž˜áŸ’បើ ម្បាស់ áž“áž·áž„ážáŸ’ងលមដ្ើម្ážáŸ’នកា ្លិážáŸ’ ដ្ូចជាមៅក្ áž“ ុងកាំបិážáŸ’
- 13. មម្ម ៀនទី១ ២.១.ទសសនៈអ្ំពីមសដ្ឋក្ិចវ មសដ្ឋក្ិចវ “សិក្ាអ្ំពីអ្ំពី មបៀបបងកបមងកើážáŸ’ កា បបងបចក្ áž“áž·áž„ កា មម្បើម្បាស់ធនធានម្ទពយសម្បážáŸ’ážáž·â€áŸ” ោážáŸ’់ជាអ្ែក្មសដ្ឋក្ិចវដ្ំបូងមគបដ្លសិក្ាពីសហម្គិនភាព áž“áž·áž„ សហម្គិនបដ្លមានគំនិážáŸ’ជាអ្ែក្ម ៀបចំ និងជាអ្ែក្ដ្ឹក្នាំមសដ្ឋ ក្ិចវ។ ................................... Jean-Baptiste Say (5 ម្ក្រា 1767 – 15 ážœ áž· នចិិកា 1832) មសដ្ឋក្ិចវិ នទូមស ីនិ ម្ និងពាណិជាក្ ជាážáŸ’áž· បារាំង។ "កា ្គážáŸ’់្គង់ស ុបបមងកើážáŸ’ážáŸ’ម្ម្ូិកា ស ុប បស់ážáŸ’ áž› ួន“ "កា ្គážáŸ’់្គង់បមងកើážáŸ’ážáŸ’ម្ម្ូិកា ផ្ទ áž‘ ល់ážáŸ’ áž› ួន“។ ចាប់ បស់ Say ម្ážáŸ’ូិបានសមងáŸáž”មដ្ឋ ម្ិនមានិ នវាទដ្ូចជា៖ "កា ្គážáŸ’់្គង់គឺជាážáŸ’ម្ម្ូិកា បស់វា“ "កា ážœ ្គážáŸ’់្គង់វ មដ្ឋ ážœ ផ្ទ áž‘ ល់វ គឺវ ជាវ ក្បនលងវ សម្មាប់វ កា ážœ មម្បើវ ម្បាស់វ ផ្ទ áž‘ ល់វ ážáŸ’ áž› ួនវបស់វ វា"
- 14. មម្ម ៀនទី១ ២.១.ទសសនៈអ្ំពីមសដ្ឋក្ិចវ មសដ្ឋក្ិចវ “មសដ្ឋក្ិចវគឺជាិ នទយាសាស្ážážŸáž បដ្លសិក្ាពីអាក្បបក្ិ នយា បស់ម្នុសសជាទំនាក្់ទំនង វាងចុងបញ្វ ប់ និងម្មធយាបា ážáŸ’វោះ ážáž¶ážáŸ’ បដ្លមាននយ ážáž¶áž€áž¶ មម្បើម្បាស់ឆ្ល áž› ស់ោ ែ â€áŸ” "Economics is the science which studies human behaviour as a relationship between ends and scarce means which have alternative uses." ................................... Lionel Robbins (22 ážœ áž· នចិិកា 1898 – 15 ឧសភា 1984) មសដ្ឋក្ិចវិ áž“áž‘áž¼ ជាážáŸ’áž· អ្ង់មគលស និងជាសមាជិក្មលចមធា áž› ážáŸ’ននា ក្ដ្ឋ áž‹ នមសដ្ឋក្ិចវសាលាមសដ្ឋក្ិច áž… ម្ក្ ុង áž¡ áž» ងដ្áŸáŸ” “សំមណ មម្កា សម្រ áž‚ ម្មលាក្មលើទី២៖ “ážáŸ’ ្ ុំធំមឡើងមៅក្ áž“ ុងម្បážáŸ’ពណីម្ួ បដ្លážáŸ’ណៈមពលបដ្លកា ទទួលសា áž‚ ល់ពិážáŸ’ជាម្ážáŸ’ូិបាន្ážáž›áŸ‹áž±áŸ’យនូិបញ្ហា បដ្លបមងកើážáŸ’មឡើងមដ្ឋ កា មក្ើនមឡើង និងចុោះážáŸ’និដ្ហពាណិជាក្ម្ម និងកា បម្បម្បួលážáŸ’áž“ážáŸ’ម្ម្ូិកា ស ុប វាមានទំមនា ក្ áž“ ុងកា ម្ិនមអ្ើមពើនឹងលទធភាពážáŸ’áž“ កា ម្ិនចុោះសម្ម្ ុងយា ៉ា ងសុីជមម្ៅម្ួ ចំនួនមៅក្ áž“ ុង មបៀបបដ្លážáŸ’ ្ ុំគិážáŸ’ឥឡ áž¼ ិមនោះ នាំឱ្យមពលážáŸ’លោះមៅ ក្ភាពម្សពិចម្សពិល និងជួនកាលមៅជាក្ំហុសិ នជាមាន។ ážáŸ’ ្ ុំជំពាក្់អ្ែក្មសដ្ឋក្ិចវមៅ Cambridge ជាមម្ចើន ជាពិមសសចំមពាោះ Lord Keynes និងសាម្សា áž áž… áž™ Robertson សម្មាប់កា ដ្ឋស់ážáŸ’ ្ ុំពីកា áž„áž„áž» មគងម្បក្បមដ្ឋ សុទិដ្ឋិនិ ម្ក្ áž“ ុងកា មោ ពដ្áŸážŸáŸ†ážáž¶áž“់មនោះâ€áŸ”
- 15. មម្ម ៀនទី១ ២.២.áž“áž· ម្នយ ួម្ážáŸ’នមសដ្ឋក្ិចវ មសដ្ឋក្ិចវិ នទយា “សិក្ាអ្ំពី មបៀបážáŸ’នកា មម្បើម្បាស់ធនធានក្ម្ម្ ម្បក្បមដ្ឋ ម្បសិទធភាព មដ្ើម្បី្លិážáŸ’ទំនិញ និងមសវាក្ម្ម សម្មាប់បំមពញážáŸ’ម្ម្ូិកា ោ ម នម្ពំ បដ្ន បស់ម្នុសសâ€áŸ” ឬ “សិក្ាអ្ំពី ៖ ្លិážáŸ’្ល កា បចក្ច និងកា មម្បើម្បាស់ ážáŸ’នទំនិញ និងមសវា ក្ម្មâ€áŸ” ទី១†សាážáž¶ážáŸ’នចំមណោះដ្ឹងបដ្ល ក្ចិážáŸ’ážáž‘ុក្ដ្ឋក្់មៅមលើ ្លិážáŸ’្ល កា មម្បើម្បាស់ គំ ូ“្គážáŸ’់្គង់ áž“áž·áž„ážáŸ’ម្ម្ូិកា †ពិពណ៌នាអ្ំពី មបៀប បដ្លážáŸ’ážáŸ’ម្លបម្បម្បួលជាលទធ្លážáŸ’áž“ážáŸ’ុលយភាព វាង ភាពអាច ក្បានážáŸ’áž“ “្លិážáŸ’្ល áž“áž·áž„ážáŸ’ម្ម្ូិកា â€áŸ” Note : D – demand, S-Supply
- 16. មម្ម ៀនទី១ ážáŸ’ម្ម្ូិកា ោ ម នម្ព ំ បដ្ន បស់ម្នុសស
- 17. មម្ម ៀនទី១ ២.៣.បម្ក្ធាងážáŸ’នមសដ្ឋក្ិចវិ នទយា “សិក្ាអ្ំពីដ្ំមណើ កា និងបញ្ហា ទាំងម្ូល បស់មសដ្ឋក្ិចវ៖ ï¶ áž€áž¶ លូ ážáŸ’លាស់ មសដ្ឋក្ិចវ (Economics Growth) ï¶ áž¢áŸ’ážáŸ’ិ្ ណា(Inflation) ï¶ áž“áž·áž€áŸ’áž˜áŸ’áž˜áž—áž¶áž– (Unemployment) ï¶ áž”áž”áž˜áŸ’áž˜áŸ’áž”áž˜áŸ’áž˜áŸ’áž½áž›ážáŸ’នមសដ្ឋក្ិចវ (Fluctuation of Economics) ក្. មា ៉ា ម្ក្ូមសដ្ឋក្ិចវ (Macro-economics)
- 18. មម្ម ៀនទី១ ូបទី១.១.លំហូ ážáŸ’និដ្ហក្ិចវកា ្ទោះ Household ម្ក្ ុម្ហុនធុ ក្ិចវ Business Firms ទី្ា កា ážš Labor Market ទី្ា ្លិážáŸ’្ល Products Market
- 20. មម្ម ៀនទី១ ៣.បញ្ហា មសដ្ឋក្ិចវ ក្.ភាពក្ម្ម្ ឬ មសចក្ážáž¸ážáŸ’វោះážáž¶ážáŸ’“សំមៅមលើកា áž–áž·ážáŸ’ជាម្ូលដ្ឋ áž‹ áž“ážáŸ’áž“ ជីិ áž“ážáŸ’ បដ្លមានបážáŸ’ធនធានម្នុសស និងម្ិនធនធានម្នុសស ចំនួនក្ំណážáŸ’់ បដ្លចំមណោះដ្ឹងបមចវក្មទសលអ បំ្ុážáŸ’អាចមម្បើម្បាស់ មដ្ើម្បី្លិážáŸ’បានបážáŸ’áž” នមាណអ្ážáŸ’áž·áž” មាបដ្លមានក្ំណážáŸ’់ážáŸ’ន្លលអ មសដ្ឋក្ិចវនីម្ួ ៗ។â€áŸ” ជមម្ម្ើសážáŸ’នកា ទិញ អាិ ážáŸ’áž„áž› មážáž¶ ážáŸ’áž„áž› ស ុប ៤ ១០$ ១ ១០$ ៥០$ ៣ ១០$ ២ ១០$ ៥០$ ២ ១០$ ៣ ១០$ ៥០$ ១ ១០$ ៤ ១០$ ៥០$ សុážáŸ’មានលុ áž”ážáŸ’ ៥០$ ážáŸ’វោះážáž¶ážáŸ’សមម្លៀក្បំពាក្់ មហើ ម្ážáŸ’ូិកា មម្បើម្បាស់ áž¼ អ្បងវង មម្ពាោះបážáŸ’ជីិភាពážáŸ’សážáŸ’់មážáŸ’ា ។ អាិម្ួ ážáŸ’ážáŸ’ម្ល ១០$ មážáž¶áž˜áŸ’áž½ ážáŸ’ážáŸ’ម្ល ១០$ ។
- 21. មម្ម ៀនទី១ ៣.បញ្ហា មសដ្ឋក្ិចវ ážáŸ’.ážáŸ’ងលឳកាស ឬ ážáŸ’ងលកាលានុិážáŸ’ážáž—ាព“ážáŸ’ážáŸ’ម្លážáŸ’នជមម្ម្ើសដ្áŸáž›áž¢ បំ្ុážáŸ’ម្ážáŸ’ូិ បានបំមភលចមចល បដ្លធនធានមានក្ំណážáŸ’់ កា មម្ជើសម ីសម្ážáŸ’ូិបážáŸ’មធវី មឡើង វាងជមម្ម្ើសផ្ទ ហច់ម្ុážáŸ’ម្ួ ចំនួន។ សនមážáŸ’ážáž¶áž‡áž˜áž˜áŸ’ម្ើសដ្áŸáž›áž¢ បំ្ុážáŸ’ម្ážáŸ’ូិ បានមធវីមឡើង វាគឺជា "កា ចំណា " បដ្លមក្ើážáŸ’មឡើងមដ្ឋ កា ម្ិន ážœ ីក្រា នឹងអ្ážáŸ’ ប្ ម្បមយាជន ០បដ្លនឹងទទួលបានមដ្ឋ កា ទទួល ក្ ជមម្ម្ើសដ្áŸáž›áž¢ បំ្ុážáŸ’ទីពី ។â€áŸ” ឬវ“ទំនិញម្ួ បដ្លមគមបាោះបង់ មដ្ើម្បីបានទទួលទំនិញ បបនážáž˜áŸ’ម្ួ មទៀ ážáŸ’។ ï¶ ážáŸ’ងលឳកាស មážáž¶ ១ មសម ើនឹង (កា លោះបង់) អាិ ១ ï¶ ážáŸ’ងលឳកាស អាិ ១ មសម ើនឹង (កា លោះបង់) មážáž¶ ១ ï¶ áž˜ážáž¶ ១ ážáŸ’ážáŸ’ម្ល ២០$ ទិញ មážáž¶ ១ ទទួលបាន អាិ ១ ï¶ áž…áž»áŸ„áŸ‡ážáŸ’ážáŸ’ម្ល ១០០%! ï¶ áž˜ážáž¶ ១ ážáŸ’ážáŸ’ម្ល ២០$
- 22. មម្ម ៀនទី១ ៣.បញ្ហា មសដ្ឋក្ិចវ áž‚.លទធភាព្លិážáŸ’ក្ម្ម (Product Possibility) ជមម្ម្ើស ភាព នហក្ុំពយ áž½ áž‘áž™ A ០២,៥០០B ១០០២,៤០០C ២០០២,២០០D ៣០០១,៨០០E ៤០០១,៣០០F ៥០០០១.១.ážáž¶ážšáž¶áž„លទធភាព្លិážáŸ’ក្ម្ម (Product Possibility Table)
- 23. មម្ម ៀនទី១ ៣.បញ្ហា មសដ្ឋក្ិចវ áž”ážáŸ’សមកាងលទធភាព្លិážáŸ’ក្ម្ម (Product Possibility Curve) ក្ំមណើនមសដ្ឋក្ិចវ បច áž… ុបបនែ អាចសមម្ម្ចបា អាចសមម្ម្ចបាន ម្ិនអាចសមម្ម្ចបាន
- 24. មម្ម ៀនទី១ ៣.បញ្ហា មសដ្ឋក្ិចវ áž‚.លទធភាព្លិážáŸ’ក្ម្ម (Product Possibility) ១.២.ម្ពំម្បទល់លទធភាព្លិážáŸ’ក្ម្ម (Product Possibility Frontier) áž” នមាណ ក្ុ ំ áž– áž™ áž½ áž‘áž™ (Quantity of Computer) áž” នមាណ ភាព áž“áž(Quantity of Movies)
Editor's Notes
- #18: «និកម្មភាព»មាននáŸáž™ážáž¶ ភាពគ្មានការងារធ្វើកើážáž¡áž¾áž„ក្នុងសា្ážáž“ភាពដែលមនុស្សម្នាក់ដល់អាយុធ្វើការ មានសមážáŸ’ážáž€áž·áž…្ច និងមានបំណងធ្វើការ áž“áž·áž„ážáž·ážážáŸ†ážŸáŸ’វែងរកការងារធ្វើ។ ប៉ុន្ážáŸ‚ពុំអាចរកការងារធ្វើបាន។ áž“áŸáŸ‡áž”áž¾ážáž¶áž˜áž€áž¶ážšáž–ន្យល់ក្នុងសទ្ទានុក្រមវិទ្យាសាស្ážáŸ’រសáŸážŠáŸ’ឋកិច្ច ážáŸ’មែរ-អង់គ្លáŸážŸ-បារំាង។