Substantuvos e edxectivos
- 2. Definición ●Substantivo: É unha clase de palabras que serve para designar seres vivos, obxectos, ideas, sensacións, etc. ●Adxectivo: É unha clase de palabras que modifica o substantivo expresando propiedades ou características deste. WebRep Overall rating
- 4. Formación do xénero e do número
- 5. Formación do xénero ● Temos substantivos INVARIABLES: ● Son FEMININOS: oMoitas árbores froiteiras e o seu froito. Ex. a laranxeira – a laranxa; a cerdeira – a cereixa... o Subst. rematados en –AXE, a paisaxe, a mensaxe. Agás o traxe, o paxe, o garaxe. o Subst. rematados en –SE,-TE,-ITE, -POLE. Ex.a análise, a diabete, a hepatite, a metrópole,... o Subst rematados en –ADE. Ex. a liberdade, a facultade, a lealdade, a bondade,... o Outros substantivos a ponte, a orixe, a dor, a calor, a arte, a orde, a epígrafe...
- 6. Formación do xénero ● Temos substantivos INVARIABLES ●Son MASCULINOS: oMoitas árbores froiteiras e o seu froito. Ex. o limoeiro – o limón; o pexegueiro – o pexego... oNomes das letras do alfabeto: o erre, o xe, o hache, o que... oSubst. rematados en –UME: o lume, o alcume, o cume. Agás a pesadume, a servidume oSubst. rematados en –ME, -OTE, - OI : o nome, o exame, o lote, o dote, o boi, o bocoi... oOutros subst.: o couce, o fel, o ubre, o labor, o leite, o cárcere, o sangue, o sinal, o diadema...
- 7. Formación do xénero ●Temos substantivos VARIABLES que forman o xénero feminino de diversas formas: ●Mediante macho / femia: leopardo macho / leopardo femia ; aguia macho/aguia femia,... ●Mediante sufixos -IÑA / -INA / -ESA / -TRIZ / -ISA: galo/galiña; heroe/ heroína; actor/actriz; papa/papisa... ●Mediante lexemas distintos: home/muller; boi, touro/vaca; ●Mediante a concordancia: o/a cantante; o/a deportista; o/a hóspede; o/a cónxuxe; o/a mártir; o/a somalí...
- 8. Formación do xénero ● Temos substantivos VARIABLES que forman o xénero feminino de diversas formas: ● Se o masculino remata en –O / -E forman o feminino en –A: Ex: neno/nena, xefe/xefa ● Se remata en –EU forman o feminino en –ÍA: xudeu/xudía, sandeu/sandía ● Se acaba en –vogal tónica forma o feminino en –A: avó/avoa, nu/núa ● Se o fai en consoante ≠ N constrúese o feminino engadindo un –A: deus/deusa, profesor/profesora ● Se o masculino remata en –ÁN temos dúas maneiras posibles de formar o plural: o Fem. –Á: fisterrán/fisterrá, curmán/curmá; irmán/irmá; capitán/capitá; alemán/alemá; afgán/afgá;castelán/castelá,catalán/catalá; coimbrán/coimbrá... o Fem. –ANA (nomes pexorativos) folgazán/folgazana; lerchán/lerchana; galbán/galbana... Agás rufíán/rufiá; truán/truá; marrán/marrá. ● Se o masculino remata en –ÉN é invariable: ex. o/a refén
- 9. Formación do xénero ●Se acaba en –ÍN forma o feminino en –INA: bailarín/bailarina; pescantín/pescantina,... Agás ruín (invariábel) ●Se o masculino remata en –ÓN o feminino fórmase de dous xeitos: ● en –OA: leon/leoa, patrón/patroa; ladrón/ladroa-ladra... ●En –ONA (nomes pexorativos ou con sufixo aumentativo): mangallón/mangallona, solteirón/solteirona; abusón/abusona... ●Se o masc. Acaba en –ÚN forma o feminino en . –ÚA: vacún/vacúa; cabrún/cabrúa; cervún/cervúa. Agás euscaldún/euscalduna; Común (invariábel); un/unha; ningún/ningunha; algún/algunha.
- 10. Formación do número ●Temos substantivos INVARIABLES que só se empregan en: ●PLURAL (son os que se coñecen como PLURALIA TANTUM) ex. os lentes, as entrañas; as cóxegas... ●SINGULAR (aqueles que se coñecen como SINGULARIA TANTUM) ex: o sur, o balor, a plebe, o éter...
- 11. Formación do número ●Se o singular remata en VOGAL, DIT. OU CONS. –N forma o plural engadindo –S: xersei/xerseis, bailarín/bailaríns,... ●Se remata en –R, -Z engaden –ES: xogador/xogadores, raíz/raíces,... ●Se rematan en –L poden formar o plural de dúas maneiras: ●Se son polisílabas agudas substitúen o -L por –IS: animal/animais; pardal/pardais,.. ●Se son monosílabas ou graves, engaden –ES; ril/riles; fácil/fáciles; caníbal/aníbales,... ●Se o singular remata en –S tamén poden formar o plural de dous xeitos: ●Se son agudas (non –ns) engaden –ES; compás/compases, o/os luns, ... ●Se son graves ou esdrúxulas son INVARIABLES; o/os lapis; o/os mércores, o/os oasis,...
- 12. Formación do número ● Se o singular remata -X son INVARIABLES; o fax/os fax; o tórax/os tórax, o/os clímax, ... ● Se o singular remata noutras consoantes engaden –S; club/clubs, sándwich/sándwichs,... ● Ademais temos plurais irregulares como:-BEL/-BEIS: posíbel/posíbeis; amábel/amábeis, cruel/crueis; fiel/fieis; truel/trueis
- 13. Formación do número ● Nas PALABRAS COMPOSTAS cómpre termos en conta: ● Se os elementos da composición aparacen SOLDADOS: ● Sobre unha BASE MONOSÍLABA –L engaden –ES: ollomol/ollomoles,... agás caracol/caracois; aerosol/aerosois. ● No resto dos casos seguen as regras xerais: sapoconcho(s); vagalume(s) ● Se os elementos da composición NON aparecen SOLDADOS: ● Se o 1º elemento é SUBSTANTIVO engaden o morfema nos dous elementos: garda civil/gardas civís; peixe(s) sapo(s),... ● Se a palabra está formada por SUBST. + DE + SUBST. engaden o morfema no 1º elemento: pita(s) do monte; cinto(s) de seguridade,... ● COMPOSTOS CON GUIÓN engaden o morf. nos dous termos: redactor-xefe/ redactores-xefes,...