More Related Content
What's hot (11)
Viewers also liked (20)
Similar to Cuemlenin Oe Eleri (20)
More from yardimt (20)
Cuemlenin Oe Eleri
- 1. C┨mlenin ??eleri S?zc┨klerin c┨mle i?erisindeki g?rev adlar?na ＾c┨mlenin ??eleri￣denir. C┨mle ??elerini, temel ??eler ve yard?mc? ??eler olmak ┨zere iki grupta inceleyebiliriz. A) Temel ??eler: 1- Y┨klem 2- ?zne B) Yard?mc? ??eler: 1- Nesne 2- Dolayl? T┨mle? 3- Zarf T┨mleci
- 2. A- Temel ??eler: 1-Y┨klem: C┨mlede i?i, olu?u, hareketi ki?i ve zamana ba?l? olarak anlatan yani yarg? bildiren unsura ＾y┨klem￣ denir. C┨mlede y┨klemi bulmak i?in herhangi bir soru sorulmaz. Y┨klem tek ba??na c┨mle olabilir. Di?er ??eler y┨klemi tamamlar. Y┨klem kurall? c┨mlelerde sonda bulunur. Y┨klem tek s?zc┨kten olu?abilece?i gibi de?i?ik s?z gruplar?ndan da olu?abilir.
- 3. ?rnekler: Babam erkenden d┨kkana gitti. Ka?t?lar . Burada en ?ok yeti?en ┨r┨n elmad?r . Tek iste?i onu g?rmekti . O gen?li?inde r┨zgar gibiydi . D┨n onu arayan bendim . Bu kitap Mustafa¨n?n hat?ras?d?r . ?smail ba?ar?l? bir ??renciydi . Bu hareketiyle g?zden d┨?t┨ . Ge? fark ettim ta??n sert oldu?unu.
- 4. 2- ?zne: C┨mlede y┨klemin bildirdi?i i?i, hareketi yapan ve yarg?ya konu olan unsurdur. ?zneyi bulmak i?in y┨kleme ＾ Ne?, Kim ? ￣ sorular?n? sorar?z. ?rnek: Adam umursamadan g┨l┨yordu. (G┨len kim?) Bizim evimiz k?y┨n d???ndayd?. (K?y┨n d???nda olan ne?) D┨n ak?am babam?n arkada?? geldi bize. ?al??mak ba?armakt?r.
- 5. Uyar?: ?zneler c┨mlede yer al?p almamas?na veya fiilin ?at? ?zelli?ine g?re de?i?ik isimler al?r. a) Ger?ek ?zne : Fiilin bildirdi?i i?i yapan ?znedir. ?rnek: Ahmet derslerine ?ok ?al???r. b) Gizli ?zne : C┨mlede yer almayan ?znedir. Gizli ?zne y┨klemden anla??l?r. ?rnek: Bu imtihana ?ok ?al??t? m . c) S?zde ?zne : ??i yapmayan, yap?lan i?ten etkilenen ?znedir. ?rnek: Cam k?r?ld?. Ezan okundu.
- 6. B)Yard?mc? ??eler: 1 -Nesne : C┨mlede ?znenin yapt??? i?ten etkilenen varl??a ＾nesne￣ denir. Nesneyi bulmak i?in y┨kleme ＾ Neyi? Kimi ?￣ ve ?zneyi bulduktan sonra ＾ Ne ￣ sorular? sorulur. Uyar?: ＾Ne￣ sorusu ?zneyi bulmak i?in de soruldu?u i?in bir c┨mlenin ?nce y┨klemi, sonra ?znesi, daha sonra nesnesi bulunmal?d?r. ( Y.?.N .) Nesneler hal eki al?p almamalar?na g?re ikiye ayr?l?r.
- 7. A) Belirtili Nesne: Nesne g?revinde bulunan s?z ismin Ci hal ekini alm??sa bu t┨r nesneye belirtili nesne denir. Y┨kleme sorulan ＾ Neyi? Kimi ?￣ sorular?na cevap verir. Nesne tek kelimeden olu?abilece?i gibi bir kelime grubundan da olu?abilir. ?rnek: 意┨姻一?艶 dersini ?ok seviyordu. (Neyi seviyordu?) Eski g┨nleri ?ok ?zledik. Onun gibisini g?rmedim hayat?mda. Bug┨nk┨ gazeteleri okudun mu?
- 8. B) Belirtisiz Nesne: Nesne g?revinde bulunan kelime yal?n halde bulunuyorsa bu durumdaki nesneye belirtisiz nesne denir. Y┨kleme ?zneyi bulduktan sonra sordu?umuz ＾Ne?￣ sorusuna cevap olur. ?rnek: ?nce bir bardak su i?ti. (Ne i?ti?) Pazardan ┨? kilo elma alm??. (Ne alm???) Sabahtan beri kitap okuyor. (Ne okuyor?) ?nl┨ yazar, bu konuda birka? makale yazd?.
- 9. 2- Dolayl? T┨mle?: C┨mlede y┨klemin anlam?n? yer bak?m?ndan tamamlayan s?zlere denir. Dolayl? t┨mle?, y┨klemi y?nelme, bulunma, ??kma, y?n┨nden tamamlar. Dolayl? t┨mle? olan kelimeler mutlaka ismin ＾-e, -de, -den￣ hallerinden birinde bulunur. Dolayl? t┨mleci bulmak i?in y┨kleme ＾Kime?, Kimde?, Kimden?, Neye?, Neyde?, Neyden?, Nereye?, Nerede?, Nereden?￣ sorular? sorulur. ?rnek: ?ocuklar sokakta oynuyorlar. Eve ge? gittim. ?ar??dan hen┨z d?nmediler. Bayburt¨tan ayr?lacaklarm??.
- 10. 3- Zarf T┨mleci: Y┨klemi zaman, miktar, durum, yer-y?n bak?m?ndan tamamlayan kelimelere denir. Zarf t┨mleci y┨klemin y?n┨n┨, y┨klemde bildirilen i?in ne zaman ve nas?l yap?ld???n?, miktar?n? bildirir. Zarf t┨mlecini bulmak i?in y┨kleme de?i?ik sorular sorulur. Bunlar: ＾ Ne zaman ?, Ni?in ?, Neden ?, Ne kadar ?, Nas?l ?￣ gibi sorulard?r. ?rnek: Halamlar d┨n bize geldiler.
- 11. ?rnekler: ?rnek: D┨n ma?? kazand?k. (Ne zaman?) Ya?l? kad?n durmadan konu?uyordu. (Nas?l?) ＾ A??r a??r ??kacaks?n bu merdivenlerden.￣ ?ocuk sessizce i?eri girdi. Mehmet hastaland???ndan okula gitmemi?. ???iler ?ok yorulmu?tu. ??renciler d??ar? ??kt?lar. Uyar?: Yer-y?n bildiren kelimeler ismin hal eklerinden birini al?rsa zarf t┨mleci olmaz.
- 12. C┨mlenin ??eleriyle ?lgili Baz? Hususlar - Bir c┨mle ??elerine ayr?l?rken s?fat ve isim tamlamalar?, deyimler, ikilemeler par?alanamaz. ?rnek: ?amurlu yollarda d┨?e kalka ilerliyordu. ?oluk ?ocu?a kar??m??t?. C┨mlesinde ＾?oluk ?ocu?a kar??mak￣ deyimdir ve y┨klem g?revindedir.
- 13. C┨mlenin ??eleriyle ?lgili Baz? Hususlar - Bir c┨mlede, c┨mlenin ??elerini bulmak i?in sordu?umuz sorulardan hi?birine cevap olmayan bir b?l┨m varsa buna ＾C┨mle d??? unsur￣ denir. ?rnek: Sevgili dostum Ahmet , seni ?ok ?zledim. C.D.U.
- 14. C┨mlenin ??eleri . Ne zaman ?, Ni?in ?, Neden ?, Ne kadar ?, Nas?l ? ZARF T?MLEC? Kime?, Kimde?, Kimden?, Neye?, Neyde?, Neyden?, Nereye?, Nerede?, Nereden? DOLAYLI T?MLE? Neyi?, Kimi?, Ne? NESNE Kim?, Ne? ?ZNE Kar??l?k verdi?i sorular ??e
- 15. Haz?rlayan: ABDULCEL?L KAHVEC? T┨rk Dili Ve Edebiyat? ??retmeni