狠狠撸

A DIVERSIDADE CLIM脕TICA Borja Campos Seijo I.E.S. Garc铆a Brab贸n

INTRODUCI脫N: DIFERENCIA ENTRE TEMPO E CLIMA 鈽� T empo = estado f铆sico da atmosfera nun momento e lugar determinado. 鈽� Clima = sucesi贸n de estados de tempo durante un longo per铆odo. Mentres que o tempo atmosf茅rico o estudia a meteorolox铆a (rama de la f铆sica), o clima 茅 objeto de estudio de la climatolox铆a, rama da xeograf铆a f铆sica. Explicaci贸n da diferencia de tempo e clima como unha pel铆cula. Tempo =cada fotograma. Clima= pel铆cula enteira.

Espa帽a goza de ampla diversidade de tempos atmosf茅ricos, producidos por un amplo n煤mero de factores (= causas que exercen influencia sobre o tempo e o clima). 3 tipos: 1. Astron贸micos: radiaci贸n solar e latitude. 2. Xeogr谩ficos: modifican aos anteriores: altitude, influencia maritima ou continental (continentalidade) e o relevo. 3. Termodin谩micos: est谩n relacionados coa din谩mica da atm贸sfera (circulaci贸n xeral atmosf茅rica). FACTORES DO CLIMA

c) Relevo : infl煤e de tres formas: 飪� Altitude: reduce as temperaturas (6潞 por 1000 m) e produce precipitaci贸ns orogr谩ficas nas ladeiras de barlovento (efecto f枚hn). 飪� Disposici贸n do relevo: o relevo obstaculiza a entrada de masas de aire . Na Pen铆nsula o relevo de forma paralela ao mar, frea a influencia deste. 飪� Orientaci贸n: produce contrastes entre solleiros e umbr铆as.

3. Factores termodin谩micos: Responsables da circulaci贸n xeral atmosf茅rica = sucesi贸n masas de aire que determinan o tempo e o clima. 2 tipos de circulaci贸n cunha series de factores: a) Circulaci贸n en altura (Jet Stream). En latitudes medias, a circulaci贸n atmosf茅rica est谩 rexida pola corrente en chorro (Jet Stream) = forte corrente de aire entre 9 e 11 km de altura (separaci贸n tropopausa polar e tropical), e con direcci贸n O-E. Jet 飪� tempo da superficie en funci贸n da velocidade da corrente e dos seus desprazamentos estacionais.

飥� Velocidade da corrente variable. Cando 茅 r谩pida 飪� trazado zonal (horizontal) con suaves ondulaci贸ns. Cando 茅 lenta 飪� profundas ondulaci贸ns, con 2 partes, dorsais e vaguadas. - Dorsal do Jet en altura 飪� Anticicl贸n din谩mico en superficie. - Vaguada do Jet en altura 飪� Borrasca din谩mica en superficie. As ondulaci贸ns, poden chegar a desprenderse do Jet 飪� penetraci贸n de aire polar hacia o sur e aire tropical hacia o norte 飪� intercambio meridiano de enerx铆a.

飥� Desprazamentos estacionais do jet en latitude ( Ver谩n hacia N, Inverno hacia S ) 飪� afecta a Espa帽a sobre todo en Inverno, mentras en Ver谩n despr谩zase hacia o norte de Europa.

b) Circulaci贸n en superficie. Constituida por 3 factores : centros de acci贸n, masas de aire e frontes. 飪� Centros de acci贸n : altas e baixas presi贸ns. Presi贸n = peso de aire sobre unidade de superficie. M铆dese en milibares (mb) e repres茅ntase nos mapas mediante isobaras (li帽as que unen puntos de igual presi贸n). Presi贸n normal 1013 mb. Anticicl贸n (A) = zona de altas presi贸ns (tempo estable), vento circula ao seu redor no sentido agullas reloxo. Borrasca (B) = zona de baixas presi贸ns (tempo inestable), vento circula ao contrario agullas reloxo.

Os centros de acci贸n poden ser t茅rmicos ou din谩micos : - T茅rmicos: formados por quecemento ou enfriamento de masas de aire . Cando masa de aire se enfr铆a 飪� pesa m谩is 飪� alta presi贸n (A). Cando a masa se quenta 飪� pesa menos 飪� baixa presi贸n (B). - Din谩micos: f贸rmanse en zonas onde o jet en altura orixina dorsais (A en superficie) ou vaguadas (B en superficie)

Os centros de acci贸n que afectan maioritariamente 谩 Pen铆nsula son: A: anticicl贸n din谩mico de Azores (ver谩n), t茅rmicos por enfriamento (inverno) do interior europeo e da pen铆nsula. B: baixa de Islandia , do golfo de X茅nova ou t 茅rmicas por quentamento (ver谩n) do interior europeo ou peninsular.

飪� Masas de aire : porci贸ns de aire cas mesmas caracter铆sticas de temperatura e humidade , adquiridas no lugar de orixe (rexi贸n manancial). Espa帽a, pola s煤a latitude, vese afectada por tres grandes tipos de masas de aire : 脕rticas (A, fr铆as), Polares (P, fr铆as) e Tropicais (T, c谩lidas). Cada unha destas poden ser adem谩is mar铆timas (h煤midas) ou continentais (secas).

- Polo tanto, temos: Am : 谩rtica mar铆tima (fria e h煤mida) 飪� Direcci贸n: N 飪� olas de fr铆o . Ac: 谩rtica continental (moi fr铆a e seca) 飪� Direcci贸n: NE 飪� olas fr铆o . Pm: polar mar铆tima (inicialmente fr铆a e h煤mida) 飪� Direcci贸n: O 飪� precipitaci贸ns. Pc: polar continental (fr铆a e seca) 飪� Direcci贸n: NE-E 飪� tempo fr铆o e soleado. Tm: tropical mar铆tima (c谩lida e h煤mida) 飪� Direcci贸n: SO 飪� temperaturas altas, pero choivas. Tc: tropical continental (moi c谩lida e seca) 飪� Direcci贸n: S 飪� vaga de calor.

c) Frontes: - Superficies que separan masas de aire de caracter铆sticas diferentes (temperatura), soen estar asociados a borrascas . 2 tipos: - Fronte c谩lida = se a masa de aire c谩lido ascende sobre a fr铆a 飪� precipitaci贸ns suaves e persistentes e ascenso de temperaturas - Fronte fr铆a = se a masa de aire c谩lido 茅 obrigada a ascender violentamente pola fr铆a 飪� precipitaci贸ns intensas e concentradas e descenso temperaturas. - Fronte oclu铆da : se os dous tipos de frontes se superpo帽en = fin dos contrastes t茅rmicos entre masas de aire ( 鈥渕orte鈥� da fronte)

ELEMENTOS DO CLIMA Elementos do clima = aspectos observables e cuantificables da atm贸sfera (temperatura, insolaci贸n, presi贸n, ventos鈥�). 1. INSOLACI脫N E NEBULOSIDADE Insolaci贸n : cantidade de radiaci贸n solar que recibe a superficie terrestre. Nebulosidade = porcentaxe de d铆as cubertos ao ano En Espa帽a (2000 horas anuais), existen contrastes entre cornixa cant谩brica (谩rea + nubosa) e as 谩reas de elevada insolaci贸n (Sur peninsular e Canarias). - A nebulosidade adem谩is de reducir a insolaci贸n no chan , tam茅n dificulta o arrefriamento da superficie , xa que reflicte cara a terra parte do calor irradiada por ela 飪� modera as temperatura e reduce o risco de xeadas.

2. TEMPERATURA DO AIRE - Temperatura = grao de calor no aire , medido en grados cent铆grados (潞C), mediante term贸metro . Nos mapas repres茅ntase por isotermas (li帽as que unen puntos de igual temperatura). As temperaturas medias ven determinada por 3 factores: 飥� Latitude: a temperatura media aumenta a medida que nos achegamos ao Ecuador 飪� maiores temperaturas da Pen铆nsula no sur e Canarias . 飥� Proximidade ao mar: as temperaturas son suaves preto do mar (oceanidade) e van extrem谩ndose hacia o interior (continentalidade). 飥� Relevo: a temperatura descende coa altitude 飪� temperaturas menores nas 谩reas de monta帽a .

Amplitude t茅rmica anual (ata) = diferencia entre temperatura media do mes + c谩lido e a do mes + fr铆o . As m谩is baixas danse en Espa帽a en Canarias e na costa norte, e as m谩is altas no interior da Meseta. Xeadas = conxelaci贸n da capa superficial do chan , cando aire 飪� 0潞 C. Danse sobre todo no interior peninsular . Poden ser: a) de irradiaci贸n : por enfriamento do solo que se transmite ao aire sobre 茅l. b) de avecci贸n: pola chegada dunha masa de aire moi fr铆a.

3. HUMIDADE DO AIRE - Humidade = cantidade de vapor de auga que cont茅n o aire, determinada pola proximidade do mar e da temperatura (se 飪� temperatura 飪� humidade). - N茅boa = suspensi贸n diminutas gotas de auga por condensaci贸n na capa inferior da atm贸sfera , que limitan a visibilidade. Pode ser: a) irradiaci贸n: por perda de calor do chan. b) advecci贸n: por chegada masas de aire c谩lidas e humidas sobre un solo fr铆o, ou masas de aire fr铆o sobre solo + c谩lido e h煤mido (r铆os). Un tipo de n茅boa seca 茅 o calixeiro , formado por presencia de part铆culas finas de po en suspensi贸n no aire (t铆pico Espa帽a seca e Canarias en ver谩n).

TIPO DE N脡BOAS Imaxe de sat茅lite dunha advecci贸n de calixeiro sobre Canarias

4. VENTOS Ventos = movementos horizontais de aire na superficie terrestre. Formados por diferencias de presi贸n 飪� vento circula dende as altas 谩s baixas presi贸ns. Pola latitude, na Pen铆nsula, dominan os ventos do O (de poniente o westerlies) = frescos e h煤midos. En Canarias os ventos dominantes son os alisios (ventos do leste) = secos e c谩lidos. Tam茅n existen ventos locais (cerzo, tramuntana, levante鈥�), adem谩is de ventos alternantes , 2 tipos: 飦� Brisas costeiras: causadas pola diferencia t茅rmica entre mar e terra. 飦� Brisas de monta帽a : pola diferencia de temperatura entre val e monta帽a.

5. PRECIPITACI脫NS - Precipitaci贸n = ca铆da de auga das nubes , tanto en forma s贸lida (neve, granizo) como l铆quidas. - M铆dese con pluvi贸metro , en mm (mil铆metros o l por m虏). - Nos mapas repres茅ntase por isohietas (li帽as que unen puntos de igual precipitaci贸n) ou coropletas (mapa de cores que unen puntos de igual precipitaci贸n

- Precipitaci贸ns de Espa 帽a = modestas, variables, estacionais e espaciais en funci贸n de latitude, oceanidade e relevo. Dist铆nguense en funci贸n das precipitaci贸ns d煤as grandes zonas en Espa帽a: Espa帽a h煤mida: Zona cant谩brica, noroccidental e zonas monta帽osas (chuvias orogr谩ficas). - Chuvias abundantes (a partir de 700 mm). - Factores: proximidade do oc茅ano e dominio do jet stream a maior parte do ano (incluso parte do ver谩n) 飪€� borrascas e frontes frecuentes. b) Espa帽a seca: Zona interior, mediterr谩nea, sur e Canarias . Chuvias escasas (200-400 mm). Factores: predominio A de Azores e continentalidade polo relevo que limita a influencia oce谩nica.

6. EVAPOTRANSPIRACI脫N E ARIDEZ. Evaporaci贸n = proceso f铆sico polo que a auga conv茅rtese en vapor (maior coas altas temperaturas 飪� meses de ver谩n e horas centrais do d铆a). Evapotranspiraci贸n = evaporaci贸n por insolaci贸n e transpiraci贸n das plantas e do solo. 2 tipos: 飩� Evapotranspiraci贸n real : a que realmente se produce 飩� Evapotranspiraci贸n potencial (ETP): 茅 a que se producir铆a se houbera unha cantidade ilimitada de auga. - Aridez = relaci贸n entre temperatura e humidade. Aridez 飪� con temperatura. 2 铆ndices para medila: 飦� Gaussen: mide a aridez mensual . Un mes 茅 arido cando o dobre da s煤a temperatura e maior ou igual que o total de precipitaci贸ns (mm).

飦� Lautensach-Meyer : aridez xeral dunha zona . M铆dese a partir de n潞 de meses do ano por debaixo de 30 mm (d茅ficit de auga) 飪� zona h煤mida (ning煤n mes por debaixo de 30), zona semih煤mida (de 1 a 3 meses 谩ridos), semi谩rida (de 4 a 6 meses), semi谩rida extremada (de 7 a 11 meses) e totalmente 谩rida (todos os meses 谩ridos, non en Espa帽a) .

TIPOS DE TEMPO EN ESPA脩A Circulaci贸n en altura e superficie 飪� tipos de tempo de Espa帽a, 10 tipos: 1. TEMPO DO NE. MOI FR脥O E SECO (advecci贸n do nord茅s). Altura: jet con traxectoria ondulada (baixa). Superficie: A no norte de Europa e borrasca no Mediterr谩neo 飪� masas de aire Pc (fr铆as e secas) de NE. Estaci贸ns: excepto ver谩n. Inverno: tempo fr铆o e seco no interior e O peninsular (xeadas e n茅boas), costa mediterr谩nea con nevadas. Se chega a Canarias 飪� choivas e neve no Teide. Outono e Primavera: descenso temperaturas e treboadas, con sarabia na costa mediterr谩nea.

2. TEMPO DO N. VAGA DE FR脥O (advecci贸n do N) Altura: jet ondulado (baixa). Superficie: A no Atl谩ntico e B en Europa do N 飪� masas de aire Am (moi fr铆as) que se cargan de humidade no recorrido polo oc茅ano. Estaci贸ns: excepto ver谩n. Inverno: temperaturas moi baixas e fortes nevadas no N e interior peninsular. Outono e Primavera: descenso importante temp e treboadas.

3. TEMPO DO NO. FR脥O E CHUVIOSO (advecci贸n do NO). Altura: jet traxectoria ondulada (baixa velocidade) Superficie: A no Atl谩ntico e B nas Illas Brit谩nicas 飪� m/a Pm do NO que no recorrido mar铆timo qu茅ntanse e humed茅cense. Estaci贸ns: todas ag谩s ver谩n. Inverno: tempo fr铆o, precipitaci贸ns e vento (temporal), no NO; - chuvias e 飪� temp cara o interior. Equinociais: refresca temp e chuvias na costa cant谩brica e NO e tormentas na Meseta.

4. TEMPO DO O. PASO DE FRONTES (advecci贸n do O). Altura: jet con traxectoria horizontal (zonal) 飪� alta velocidade. Superficie: Borrascas nas Illas Brit谩nicas 飪� tempo do O 飪� sucesi贸n de borrascas atl谩nticas e frontes asociados fr铆os e c谩lidos. Estaci贸ns: posible en todas, + frecuente en equinociais e inverno. Equinociais e inverno: temperaturas suaves (Pm) e chuvias abundantes, sobre todo no O, dimin煤en cara o leste (fo毛hn). Ver谩n: s贸 posible na costa cant谩brica (por jet que ascende en latitude) 飪� 飪� temperaturas e 飪� chuvias.

5. TEMPO DO SO. TEMPORAL NO S (advecci贸n do SO). Altura: jet con traxectoria ondulada con vaguada no Atl谩ntico. Superficie: profunda borrasca no Atl谩ntico con fronte asociados (aire Pm) de SO 飪� requentamento e humedecemento 飪� masas aire inestables 飪� chuvias abundantes. Estaci贸ns: posible todo o ano, pero m谩is en outono e inverno 飪� subida de temperaturas pero precipitaci贸ns abundantes, sobre todo no SO. No Norte temperaturas agradables e incluso altas e menos choivas (efecto fo毛hn).

6. TEMPO DO LESTE. TEMPORAL EN LEVANTE (advecci贸n do leste). Altura: jet ondulado con dorsal en Europa e vaguada mediterr谩nea. Superficie: A en Europa Occidental e B no Mediterr谩neo 飪� aire mediterr谩neo do E (Tm), c谩lido e h煤mido. Estaci贸n: sobre todo en Outono 飪� abundantes chuvias en Levante e inundaci贸ns r铆os mediterr谩neos.

7. GOTA FR脥A. PRECIPITACI脫NS INTENSAS EN L. Altura: jet ondulado 飪� profunda vaguada no Mediterr谩neo case separada fluxo jet (colada aire fr铆o nas capas altas). Superficie: Aire fr铆o da B en altura 飪� baixa a superficie e obriga a subir violentamente a aire c谩lido e h煤mido das capas baixas 飪� precipitaci贸ns torrenciais e trombas de auga catastr贸ficas no Levante. Estaci贸n: final ver谩n e outono, porque despois do ver谩n a auga do mar est谩 + c谩lida 飪� irrupci贸ns de aire fr铆o en altura para equilibrar sistema.

8. TEMPO C脕LIDO E ESTABLE. Altura: jet ascende en latitude e apenas afecta 谩 Pen铆nsula 飪� altas presi贸ns subtropicais (Azores). Superficie: A Azores 飪� m/a Tm estables e pouca humidade 飪� estabilidade e altas temperaturas, calor abafante no litoral por humidade, posibilidade de tormentas a 煤ltimas horas do d铆a no interior. Estaci贸n: ver谩n, ou cercan铆a ver谩n, 煤nicamente.

9. VAGA DE CALOR. Altura: A subtropical do interior africano env铆a aire Tc 谩 Pen铆nsula. Superficie: aire Tc africano 谩 Pen铆nsula (elevada temp e sequedade) 飪� vagas de calor e posibilidade de calixeiro (n茅boa con area). Quecemento excesivo pode orixinar tormentas. Estaci贸ns: case sempre en ver谩n, pero en outono e primavera posible 飪� 飪� temperaturas.

10. TEMPO TORMENTOSO DE VER脕N Altura: dominio altas presi贸ns subtropicais, a veces, tam茅n coladas de aire fr铆o, por vaguadas do jet. Superficie: excesivo quentamento do solo 飪� B t茅rmicas 飪� nubes e tormentas xeralmente no interior e nas horas avanzadas do d铆a. Estaci贸n: ver谩n 飪� tormentas.

TIPOS DE CLIMA EN ESPA脩A Espa帽a ten ampla variedade de climas: 1. CLIMA OCE脕NICO. Norte P. I: cornixa cant谩brica e Galicia. Precipitaci贸ns: abundantes e regulares (+ 800 mm) ao longo do ano (m谩ximo en inverno) por borrascas e frontes da corrente perturbada, excepto en ver谩n por A de Azores 飪� varios meses secos. Temperaturas: suaves (acci贸n oc茅ano) 飪� amplitude t茅rmica baixa (- de 15潞), con diferencias costa e interior: a) Costa: ver谩ns frescos (ning煤n mes por encima de 22潞 C), e invernos suaves (ning煤n mes por debaixo de 6潞, e ata suave 9-12潞). b) Interior: - influencia mar 飪� ver谩ns + calorosos e invernos + fr铆os e + ata (12-15潞).

2. CLIMA MEDITERR脕NEO. Zona + extensa: interior pen铆nsula e costa mediterr谩nea, Baleares, Ceuta e Melilla. Precipitaci贸ns: escasas e irregulares (- de 800 mm), con m谩ximos equinocciais, con sequ铆a en ver谩n por A de Azores. Precipitaci贸ns concentrada en poucos meses 飪� treboadas, que xunto a deforestaci贸n 飪� profunda erosi贸n no solo. Temperaturas var铆an. 3 subtipos: 2.1 Mediterr谩neo mar铆timo. 飪� costa mediterr谩nea (ag谩s sueste), costa sudatl谩ntica, Baleares, Ceuta e Melilla. 飪� precipitaci贸ns escasas e variables: a) na costa mediterr谩nea menores porque borrascas atl谩nticas son espor谩dicas e chegan secas por relevo peninsular. M谩ximo en outono (por tempo do E e gotas fr铆as).

b) costa sudatl谩ntica maiores por borrascas atl谩nticas e m谩ximo invernal. 飪� temperaturas: aumentan hacia S. Ata media (12-16潞 C), con ver谩ns calorosos (+ de 22潞C) e invernos suaves (mes + fr铆o por riba de 10潞 C). 2.2 Mediterr谩neo continentalizado. Interior peninsular (ag谩s zona media Val Ebro). Illamento (continentalidade) 飪� extrema temperaturas. Precipitaci贸ns (- de 800 mm) con dif notables: Zona L as precipitaci贸ns son menores, por estar rodeada de relevo. M铆nimo principal en ver谩n e secundario en inverno por A t茅rmicos. M谩ximo en equinociais. Zona O do interior precipitaci贸ns maiores, por + frecuencia de borrascas atl谩nticas. M谩ximo invernal.

Temperaturas con ata alta (+ 16潞). 3 subtipos: 飪� Submeseta norte e alta Guadalajara, Teruel e Cuenca: ver谩ns frescos (ning煤n mes > 22潞) e invernos fr铆os (mes + fr铆o entre -3 e 6潞) 飪� xeadas e n茅boas. 飪� Submeseta sur e val do Ebro: ver谩ns calorosos (mes + c谩lido > 22潞) e invernos fr铆os. 飪� Estremadura e interior Andaluc铆a: ver谩ns moi calorosos e invernos suaves (mes + fr铆o > 6潞).

2.3 Mediterr谩neo seco. SE peninsular e zona media de Val do Ebro. Precipitaci贸ns anuais menores a 300 mm 飪� car谩cter estepario. 2 zonas: a) SE: aridez por illamento mar铆timo por Cordilleiras B茅ticas e frecuentes advecci贸ns secas de 脕frica. Extrema aridez en Cabo de Gata (Des茅rtico, inferior a 150 mm). b) Val do Ebro medio: aridez por illamento por Sistema麓ib茅rico e CCC. Temperaturas 飪� 2 subtipos: 飩� estepa c谩lida (zona costeira do SE): temp c谩lidas (medias anuais de 17潞-18潞) e invernos suaves (no inferior a 10潞). 飩� estepa fr铆a (interior SE e V. Ebro): temp media anual < 17潞 e invernos fr铆os (mes + fr铆o inferior a 10潞).

3. CLIMA DE MONTA脩A. Territorios a + de 1000 m de altitude. Caracter铆sticas propias, xa que a + altitude 飪� 飪� precipitaci贸ns e 飪� temperaturas. Precipitaci贸ns: + de 1000 mm. Temperaturas: media anual baixa (sempre 鈥� de 10潞), con ver谩ns frescos (por debaixo de 22潞) e invernos fr铆os (= o < 0潞) con neve. 2 variantes: a) Monta帽as do N: ning煤n mes seco e ver谩ns frescos. b) Monta帽as do centro e S: dous meses secos e ver谩ns + c谩lidos (+ de 22潞).

4. CLIMA CANARIO Clima de Canarias moi orixinal por factores: 飪� Situaci贸n : contacto zona intertropical 飪� dominio Azores 飪� ventos dominantes do E (alisios) 飪� ver谩ns e invernos suaves. Influencia jet espor谩dica en inverno e do A do Sahara en ver谩n (ola calor). 飪� Corrente mari帽a : fr铆a de Canarias, acent煤a estabilidade do aire 飪� aridez. 飪� Relevo vigoroso : 飪� temperaturas coa altura e precipitaci贸ns orogr谩ficas (barlovento) e nubosidade (mar de nubes). - Estes factores 飪� clima canario = trazos: a) Precipitaci贸ns en funci贸n da altitude: escasas en zonas baixas (- de 300 mm nas illas occidentais, - de 150 nas orientais 飪� des茅rtico), e considerables nas altas (case 1000 mm). M谩ximo invernal por incidencia jet. b) Temperaturas: suaves. C谩lidas en zonas baixas 飪� ning煤n mes por debaixo de 17潞 C, e ata suave (- de 8潞).

狠狠撸

Unidade 2 climas

Recommended

More Related Content

What's hot (20)

Similar to Unidade 2 climas (17)

More from camposseijo (20)

Unidade 2 climas