More Related Content
What's hot (20)
Viewers also liked (20)
Similar to Tema 2 rev industrial (20)
More from camposseijo (20)
Tema 2 rev industrial
- 1. UNIDADE 2 REVOLUCIÓN INDUSTRIAL E CAPITALISMO Borja Campos Seijo I.E.S García Barbón (Verín)
- 3. 1. REVOLUCIÓN INDUSTRIAL: definición e causas. Rev. Industrial = conxunto de cambios tanto económicos como de outro tipo que permitiron que Gran Bretaña se convertera no S.XVIII e XIX no principal centro industrial e financeiro do mundo. Por que en GB? Causas principais: Cambios na agricultura è 2 consecuencias: a) Aumento poboación è éconsumidores. b) Éxodo rural è é man de obra barata para as fábricas. Mercado colonial inglés: as colonias inglesas (Norteamerica, Sudáfrica, India, Australia...) proporcionan materias primas baratas para a industria inglesa e demandan produtos elaborados.
- 4. Principais potencias coloniais e os seus dominios no XVIII
- 5. Dispoñibilidade de capital: os grandes beneficios da agricultura e o comercio, podían ser reinvestidos noutras actividades económicas (industria). Institucións políticas estables (sistema parlamentario inglés) que favorecía os intereses da burguesía. Mentalidade emprendedora (incluso da nobreza!!!).
- 6. 2. CAMBIOS NA POBOACIÓN E AGRICULTURA A) CAMBIOS NA POBOACIÓN (REVOLUCIÓN DEMOGRÁFICA) -‐ A partir de ½ S. XVIII è Revolución demográfica (á vez que a industrial) = aumento da poboación. Factores: J é produción de alimentos è ê fames e maior resistencia fronte epidemias è desaparición mortalidade catastrófica (crise de subsistencia). J Melloras na hixiene e mediciña è ê taxa de mortalidade (de 30 a 20 ‰), sobre todo a infantil. J A natalidade continúa sendo elevada (35-‐30 ‰ è elevado crecemento da poboación (poboación británica duplícase entre 1800 e 1850).
- 8. B) CAMBIOS NA AGRICULTURA (REVOLUCIÓN AGRÍCOLA). O é da poboación foi posible grazas a mellora da alimentación, ésta conseguiuse mediante o é dos rendementos e a productividade. 2 causas desta mellora: a) Cambios técnicos e nos sistemas de cultivo: - Eliminación do barbeito. - Difusión da rotación cuatrienal (Sistema Norfolk) è cereais rotan con outros cultivos (nabos, trevo, patacas) è mellora fertilidade do chan e permitían unha maior cabaña gandeira è + carne (mellor alimentación) e + abono (mellor productividade). - Mellora das ferramentas (gadaña, arado) e introdución de máquinas (sementadora mecánica de J. Tull, segadora mecánica de Mc Cormick...). - Uso crecente do abono e regadío. - Cambios na mentalidade agrícola = mentalidade individualista, emprendedora, disposta a introducir melloras e avances para aumentar beneficios (orixe agricultura capitalista).
- 10. b) Cambios na propiedade da terra: A nova clase emerxente (a burguesía) è 2 consideracións: A terra ha de ser unha mercadoría máis è propiedade libre e privada, sen residuos feudais (señoríos, morgados, bens eclesíasticos, comunais). Os labregos deben ser só man de obra ao servizo dos propietarios, sen obrigas feudais. -‐ 2 exemplos: " Cerramentos británicos (enclosure acts): co cercado e privatización das terras comunais (openfields) è propiedades privadas è utilización das mesmas para obter + beneficios è productividade. " Desamortización española: supresión dos señoríos e posta en venta das terras eclesiásticas e comunais.
- 12. Consecuencias destes cambios: L Inicio da agricultura moderna e capitalista = individualista e de mercado: orientado á rendabilidade e beneficio do propietario (producir máis e máis barato è búsqueda do máximo beneficio). L Efectos sociais negativos è campesiños pobres perderon terras comunais è como as súas terras non lles chegaban para sobrevivir è venta das terras è xornaleiros (campesiños sen terra) ou emigración ás cidades industriais è obreiros.
- 13. 3. TRAZOS DA REVOLUCIÓN INDUSTRIAL -‐ A revolución industrial è tránsito do sistema feudal do Antigo Réxime ao sistema capitalista do mundo moderno. -‐ 6 Trazos da Revolución Industrial: a) Mecanización = renovación tecnolóxica constante con invención de máquinas è + produción e produtos máis baratos. b) Introdución de enerxía mecánica: a tecnoloxía permite substituir a forza muscular humana e animal por formas de enerxía mecánica: carbón (máquina de vapor de Watt, 1769), petróleo, electricidade.
- 15. c) Establecemento do sistema fabril (factory system): que substitúe aos anteriores sistemas de produción (gremial, domestic system). A unidade de produción básica é a fábrica = lugar mecanizado onde a máquina controla o ritmo e marca a forma de traballo dos obreiros è sobreexplotados e alienados. d) Desvalorización do traballo humano (o importante é a máquina) è incremento da xornada laboral e emprego masivo de man de obra de escasa cualificación (homes, mulleres e nenos) á que se lle pagan baixos salarios.
- 17. e) Necesidade de financiamento: Inicialmente as industrias teñen carácter familiar e se autofinancian co reinvestimento constante dos beneficios. A medida que avanza a industrialización precísase apoio bancario e bolsístico. f) Existencia de sectores punteiros: que se adiantan na mecanización e arrastran aos demáis sectores (Ex: téxtil de algodón demanda carbón e ferro para as máquinas, o ferrocarril demanda ferro para raís e carbón para tracción...).
- 18. Revolución Industrial è 2 fases ben diferenciadas: 1ª Rev Industrial (c. 2ª Rev Industrial (c. 1880-‐1914): 1780-‐1880): -‐ Novas potencias industriais: -‐ Inicio en Inglaterra e logo Alemaña, EEUU, Xapón expansión. -‐ Enerxía: petróleo e electricidade -‐ Enerxía: vapor. -‐ Sectores: enerxético e químico. -‐ Sectores: algodón, sidero-‐ -‐ Grandes fábricas metalúrxico e ferrocarril. -‐ Financiamento bancario e -‐ Fábricas pequenas. bolsístico. -‐ Autofinanciamento -‐ Novas formas de organizar a produción: taylorismo e fordismo.
- 19. -‐ Expansión da industrialización por Europa= en forma de ondas en dirección NO-‐SE, en 4 áreas: 1. Pioneira: GB. 2. First corners: Bélxica, Francia, Alemaña (Europa NO). 3. Late corners: Escandinavia, Rusia, Austro-‐Hungría. 4. Periferia sur: Europa mediterránea (España, Italia, Balcáns…). -‐ A industrialización tivo éxito só en reducidos países (1 e 2) è economías escandinavas, mediterráneas e orientais seguiron sendo, ante todo agrarias (agás algunhas zonas: Norte de Italia, Cataluña,…).
- 21. PRIMEIRA REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (c.1780-1880). -‐ Limitada case en exclusiva a GB, os sectores punterios foron o téxtil de algodón, o siderometalúrxico e o ferrocarril. Téxtil de algodón: primeiro motor da R.I. Causas: -‐ Materia prima abundante e barata procedente das colonias. -‐ Elevada demanda popular de tecidos de algodón (indianas). -‐ Innovacións técnicas e aplicación da máquina de vapor (Watt, 1769). -‐ Man de obra barata para máquinas sinxelas (spinning jenny, water frame, mule).
- 22. INNOVACIÓNS TÉCNICAS EN SECTOR TÉXTIL
- 24. Siderometalúrxico (ferro): 2º sector en industrializarse. -‐ As pequenas fraguas alimentadas por madeira è altos fornos, alimentados por carbón mineral (maior poder calorífico para fundir o ferro). -‐ Inventos + importantes: a) Alto forno de Darby (1732): uso de carbón de coque (hulla sen sulfuro), + calorífico. b) Máquina de vapor (1776), incorporada por Wilkinson ao sector siderúrxico. c) Pudelaxe do ferro (Cort, 1783): fundir e golpear ferro para eliminar escouras è ferro + puro.
- 25. Ferrocarril: -‐ Invento fundamental = locomotora de Stephenson (1829)= máquina de vapor capaz de moverse sobre raís è 1ª liña: Liverpool – Manchester (1830). -‐ Vantaxes: capacidade de carga, rapidez, menor custo e maior seguridade è revolución nos transportes -‐ Construción rede ferroviaria a partir 3ª década do S. XIX è3 efectos:
- 26. ✓ Demanda de ferro e aceiro para construción rede è transformación da siderurxia nun motor esencial da economía británica. ✓ Ocupación de gran cantidade de man de obra. ✓ Mellora e interrelación dos mercados ✓ Movilización de grandes capitais è estímulo ao sector financeiro e bancario
- 29. A SEGUNDA REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (c.1880-1914) -‐ 2ª fase R.I = nova onda de innovacións nos decenios finais do século: técnicas, industriais, empresariais… I. NOVAS FONTES DE ENERXÍA Petróleo: -‐ Nun primeiro momento utilizado para iluminación. -‐ Avances en destilación è novos usos: lubricante, combustible de máquinas e fábricas, calefacción, materia prima para industria petroquímica... - Melloras no motor de combustión (Daimler Benz, 1900) è xeneralización do petróleo como combustible de automóbil.
- 30. Electricidade: -‐ Orixe en innovacións (pila de Volta, lampada de Edison…). -‐ Vantaxes: limpeza, flexibilidade, doada de transportar e converter en luz, calor ou movemento. -‐ Aplicacións masivas: iluminación, enerxía de máquinas electricas na industria, comunicación (teléfono, telégrafo, radio…), transporte (tranvía, metro…).
- 31. II. NOVOS SECTORES PUNTEIROS - 3 sectores industriais punteiros è impulsan desenvolvemento industrial: Sector sidero-metalúrxico: medra e introduce novidades è 3 efectos: a) Ferro segue a ser pan de industria (maquinaria, construción, bélica, e sobre todo automóbil). b) Perfeccionamento do aceiro. c) Aparición novos metais e aliaxes (aluminio, níquel…).
- 32. Sector químico è productos novos e artificiais que desprazan a vellos recursos caros e escasos. - Aplicacións: tintes para industria téxtil, fertilizantes químicos, tecidos e fibras artificiais, plásticos, medicinas, perfumes, dinamita (Nobel). - Dentro sector químico destaca o petroquímico (utiliza petróleo como mat prima) è combustibles, derivados e outros (farmacia, plásticos, pinturas, téxtil…). Sector eléctrico
- 35. 1.3 REVOLUCIÓN DOS TRANSPORTES Avances no S.XIX: - Ferrocarril: na 2ª ½ S.XIX concluironse as principais redes ferroviarias en Europa e Estados Unidos. - Transporte urbano: electricidade è tranvías e trens metropolitanos (metro, 1º en Londres en 1887). - Navegación: melloras na construción (aceiro e maior potencia de motores) e aplicación vapor è barcos + rápidos e seguros è ê duración viaxes transoceánicos è favorecendo migracións europeas e comercio, facilitados por construción canais interoceánicos: Suez, entre Mediterráneo e Vermello, 1869, e Panamá, entre Atlántico e Pacífico, 1904.
- 36. - Automóbil: resultado de combinar motor a explosión, neumático e petróleo como combustible è verdadeira rev nos transportes. Primeiro automóvil (Peugeot) comezou a funcionar no ano 1891. Pero será nos EEUU co Ford T (inicios S.XX) cando automóbil se converta en producto de consumo masivo para amplas capas de poboación. - Aviación: a finais do S XIX e inicios do S.XX, experimentación (primeiro voo, Irmáns Wright, 1903) è explotación militar e comercial nas primeiras décadas S.XX.
- 39. 2.2 A IMPORTANCIA DO CAPITAL: SOCIEDADES E BANCOS Na economía industrial, capital = ben esencial para funcionamento empresas. Grandes beneficios por industrialización è autofinanciamento das empresas e excedentes è ampliación e mellora das empresas e inversión noutras. Aparición de novos sectores (minería, siderurxía, ferrocarril) è investimentos + fortes è necesidade de financiamento exterior è conversión de empresas en sociedades anónimas = sociedades por accións. Acción = cada parte do capital dunha empresa que se distribúen entre os socios ou son vendidas ao público. Accionista (pousidor de accións) é propietario dunha parte proporcional da empresa è recibe beneficios en función das accións poseidas.
- 40. § Compra-venta de accións è creación Bolsas de Valores (mercados de capital). § Os bancos tamén cobraron unha grande importancia (S. XIX) è é da súa actividade. 2 tipos: - Bancos de depósitos: gardan aforros particulares, - Bancos de investimento: otorgan préstamos a longo prazo a empresas para actividades industriais (por exemplo: construción ferrocarril en Europa continental). Por tanto, os bancos convertéronse en suministradores de capital para industrias (préstamos), creando sistemas para facilitar as transaccións (papel moeda, cheques, letras de cambio…).
- 41. 3. CAPITALISMO E SOCIEDADE DE CLASES Rev. InduStrial estivo ligada a expansión capitalismo (liberalismo) industrial è división capital e traballo e nova sociedade de clases, rexida por poder ec. è 2 grupos: burguesía e proletariado. 3.1 LIBERALISMO ECONÓMICO Conxunto de teorías ec. enunciadas por autores ingleses a finais do século XVIII (escola de Manchester). Destaca, ante todo, Adam Smith (Ensaio sobre a natureza e causas da riqueza das nacións, 1776), o cal afirma: a) Sociedade está composta non por estamentos, senón por individuos. b) Motor da economía = interés particular o individual. c) Interés individual concorre no mercado, a través dos prezos, rexidos por libre xogo de oferta-demenda. d) Nada debe estorbar este libre xogo, nin sequera o Estado è eliminación barreiras proteccionistas e monopolios que frenen o libre comercio.
- 42. Outro autor, David Ricardo è traballo = mercadoria + dentro do capitalismo e “lei natural do salario” è salario traballador = mínimo necesario para garantizar a súa subsistencia.
- 43. Robert Malthus: coñecido pola súa teoría da poboación è existe desequilibrio entre crecemento de poboación e recursos (+ lento) è necesidade de ê natalidade para reducir miseria.
- 44. 3.2 O FUNCIONAMENTO DO CAPITALISMO INDUSTRIAL Liberalismo ec. è capitalismo = sistema ec. no que os medios de producción (fábricas, máquinas, stocks…) son propiedade privada. Prop. privada está concentrada en moi poucas mans (burguesía=capitalistas) è maioría da poboación non ten propiedades, só a súa forza de traballo (proletariado), que vende a cambio dun salario. Ademáis para que os capitalistas vivan das súas propiedades é necesario que os seus traballadores produzan + que o que gañan è excedente (plusvalía) que enriquece ao capitalista. Capitalismo = sistema de iniciativa libre, non planificado, que busca o máximo beneficio individual e rixese polo libre xogo de oferta e demanda. A falta de planificación è crises cíclicas (se repiten co tempo). Son crises de sobreproducción = crises que se producen por 1 exceso de roducción que é incapaz de absorver a demanda è productos en stock è caida prezos è beneficios ê è peche de empresas è paro aumenta.
- 45. Outra característica do capitalismo é a mecanización è substitución do traba 3.3 A BURGUESÍA Burguesía= nova clase dominante (elite) è sustitución da aristocracia e matr Burguesía controla o poder político (sufraxio censitario), social, económico e Tamén xurdiu ca industrialización unha importante clase media: profesionais
- 47. 3.4 O PROLETARIADO Proletariado = asalariados è grupo + desfavorecido e explotado da nova sociedade de clases. Proletariado = Masas inmensas de persoas que non tiñan máis que a súa forza de traballo para alimentar a súa familia (prole) è miseras condicións de vida. Proletariado = forza de traballo necesaria para accionar máquinas ou manipular pezas, mercándose a baixo prezo (salario) e vivindo ao ritmo das máquinas. Xornadas de traballo moi longas (14-16 h) e en deficientes condicións (ruídos, fume), a cambio de salarios escasos è subsistencia. Sen seguros de enfermidade, accidente ou vellez. Fóra do traballo a vida non melloraba è vivendas pequenas, insalubres, con rúas sen alcantarillado nin auga potable.
- 48. Nenos e mulleres traballaban nas mesmas condicións è soldos inferiores aos homes (os nenos 10%, mulleres 40%). Disciplina laboral moi estricta è despidos e castigos correntes e moitas veces inxustificados. Falta de lexislación laboral è abusos dos patróns e ningunha protección ante enfermidades ou accidentes laborais até 1833 (GB).
- 49. 4. CARA A UNHA SOCIEDADE URBANA E INDUSTRIAL Sociedade tradicional (agrícola e feudal) è sociedade industrial. Industrialización è crecemento urbano por concentración capitais e traballadores è sociedade fundamentalmente urbana a finais S. XIX è cidades convertéronse en grandes metrópoles (millóns de persoas) è barrios novos, medios de transporte, e toda unha serie de servizos (escolas, hospitais...). As cidades medraron rápidamente è Mentres a comezos de século XIX só o 2% da pob europea era urbana, un século despois vivían en cidades o 70% dos británicos, o 60% dos alemáns e o 45 % de franceses.
- 50. Crecemento urbano è graves problemas nos primeiros tempos da industrialización è separación social por barrios: L burguesía: no centro da cidade è barrios residenciais (bos servizos, amplas avenidas). L proletariado: nos barrios obreiros, insalubres e incómodos (barracóns, hacinamento…). A finais S.XIX as condicións de vida urbana melloraron grazas as melloras hixiénicas (sumidoiros, auga corrente) de médicas (vacinas) è é esperanza de vida. Co tempo, a redución da xornada laboral e a mellora do salario è novas formas de lecer (deportes, cine, bailes, cafés…). Na cidade a familia extensa (avós, pais, fillos, netos, tíos, curmáns…) propia do agro è familia nuclear (pais e fillos) propia das cidades por vivendas pequenas e escasos salarios. Estes cambios, non foron iguais en todos os lugares de Europa, foron máis intensos algunhas zonas de Europa do NW e GB, e menos en Europa oriental e meridional, e zonas tamén de Europa occ. è continuación modos de vida tradicionais do AR.