More Related Content
What's hot (20)
Viewers also liked (20)
Similar to trajtimi ekologjik i mbeturinave (20)
More from ornela rama (20)
trajtimi ekologjik i mbeturinave
- 1. TRAJTIMI EKOLOGJIK I MBETURINAVE NE MJEDISIN QE ME RRETHON
- 2. Permbajtja e projektit: Cjane mbeturinat? Llojet e mbeturinave . Cilat jane pasojat qe ato sjellin ? Si mund te trajtohen ato ne menyre ekologjike ? Shoqeria shqiptare dhe mbeturinat. Perfundimi i projektit
- 3. Mbeturinat. Mbeturinat jane sasia e mbetur nga dicka e q谷 nuk ka ndonj谷 vler谷 t谷 caktuar. Zakonisht krijohen gjat谷 p谷rpunimit dhe transformimit t谷 materieve dhe formave t谷 energjis谷. N谷 jet谷n e p谷rditshme dallohen dy lloj mbeturinash ato industriale dhe t谷 punishteve. Edhe pse viteve te fundit jane ndermarre nje sere iniciativash per te perballuar kete problem, duket qarte se asgje nuk ka ndryshuar. Ky problem ne vend te zgjidhej, po behet me teper alarmant.
- 4. Llojet e mbeturinave. Mbeturinat ose plehrat klasifikohen si m谷 posht谷: 1. Plehrat e sht谷pis谷 (leter ambalazhi dhe kartona,mbeturina kuzhine,qelqe,lende plastike,hekurishte,tekstile,drure etj.) 2. Mbeturinat nga nd谷rmarrjet,industria dhe fusha e mjeksis谷 (sasi te medha tallashi,materiale paketimi,mbeturina nga ndertimet,mbeturina te spitaleve,etj.) 3. L谷nd谷t problematike dhe mbeturinat e ve巽anta (llak,lende ngjitese,detergjente pastrimi,medikamente te
- 5. Pasojat qe vijne nga mbeturinat. Disa nga pasojat m谷 t谷 r谷nd谷sishme t谷 ndotjes s谷 mjedisit jan谷: -D谷mtimi i ekosistemeve (era dhe pamja ndikojn谷 jo vet谷m n谷 tok谷 por edhe n谷 ambient n谷 p谷rgjith谷si, n谷 aj谷r e uj谷). -Ndikimi te sh谷ndeti i njeriut(n谷p谷rmjet krijimit t谷 nxit谷sve t谷 s谷mundjeve). -Kostoja ekonomike.
- 6. - Mbeturinat mund t谷 jen谷 t谷 rrezikshme sepse jan谷 vende t谷 p谷rshtatshme p谷r zhvillimin e baktereve, p谷r t谷rheqjen e brejt谷sve dhe insekteve; si dhe mund t谷 jen谷 t谷 ndezshme. - Disa mbeturina si psh. qelqi apo shiring谷 medicinal, mund t谷 jen谷 t谷 rrezikshme p谷r f谷mij谷 dhe kafshe t谷 ndryshme. - Koshat e st谷rmbushur gjithashtu ndikojn谷 n谷 ndotjen e mjedisit sepse nga ato mbeturinat shp谷rndahen n谷p谷r tok谷 prandaj edhe p谷r k谷t谷 duhet t谷 kemi kujdes t谷 ve巽ant谷. - Qeverit谷 lokale shpenzojn谷 shum谷 para p谷r pastrimin e rrug谷ve, parqeve, lumenjve nga mbeturinat t谷 cilat hidhen nga njer谷zit e pand谷rgjegjsh谷m prandaj t谷 ndihmojm谷 edhe ne q谷 k谷to projekte t谷 dobishme p谷r qytetar谷 t谷 jen谷 t谷 suksesshme.Prandaj p谷r tiu shmangur k谷tyre dukurive negative
- 7. Individi dhe mbeturinat. Jet谷 pa mbeturina nuk ka. Aty ku njer谷zit jetojn谷 dhe punojn谷 gjithmon谷 tepron di巽ka. P谷r t谷 gjith谷 ne mbeturiat ose plehrat jan谷 b谷r谷 nj谷 shqet谷sim i dit谷s dhe nj谷 problem mjaft i v谷shtir谷 p谷r tu zgjidhur,p谷r faktin se ne,vet谷 njer谷zit sillemi n谷 m谷nyr谷 jo t谷 drejt谷 me mjedisin. Nuk duhet thjesht ti lem谷 n谷 natyr谷,por ti m谷njanojm谷 n谷 m谷nyr谷 t谷 organizuar.
- 8. far谷 b谷n natyra me mbeturinat e saj? Q谷 prej miliona vitesh natyra ka prodhuar dhe prodhon mbeturina t谷 cilat ajo i p谷rdor s谷rish. Mbetjet bimore dhe ato t谷 kafsh谷ve (deg谷t e thara,gjethet e rr谷zuara,kafsh谷t e ngordhura) shd谷rrohen nga kafsh谷t e ndryshme t谷 tok谷s n谷 humus.
- 9. Cfare ben njeriu me mbeturinat e tij? Njeriu n谷p谷rmjet p谷rdorimit t谷 m谷nyr谷s t谷 pakufizuar t谷 energjis谷dhe hap谷sir谷s natyrore nuk respekton parimet ekologjike p谷r qarkullime t谷 ndryshme ashtu si巽 vepron natyra,duke prishur n谷 k谷t谷 m谷nyr谷 zinxhir谷t ushqimor谷 n谷 natyr谷. N谷 gjysm谷n e dyt谷 t谷 shekullit t谷 kaluar k谷to probleme u b谷n谷 m谷 t谷 m谷dha dhe m谷 t谷 dukshmeTani problemet jan谷 b谷r谷 m谷 t谷 mprehta dhe m谷 t谷
- 10. Asnj谷her谷 nuk duhet menduar se problemet mjedisore jan谷 pa zgjidhje. Mund谷sit谷 p谷r t谷 mbrojtur mjedisin ekzistojn谷. P谷rdorimi i filtrave dhe impianteve t谷 pastrimit, si dhe rifutja n谷 p谷rdorim e mbeturinave, mund t谷 shmang谷 ndotjen e mjedisit. Kjo mbrojtje k谷rkon zbatimin e politikave mjedisore moderne. Gjat谷 dhjet谷vje巽ar谷ve t谷 fundit shum谷 qeveri, organizata nd谷rkomb谷tare dhe shoqata qytetare kan谷 marr谷 masa t谷 frytshme p谷r mbrojtjen e mjedisit, duke siguruar mb谷shtetje ligjore si dhe
- 11. Trajtimi ekologjik I mbeturinave. Mbeturinat nuk jan vetm gjra t cilat ne nuk na nevojiten m. Ato jan edhe gjra me t cilat ne mund t谷 p谷rfitojm谷. Eliminimi i mbeturinave urbane p谷rb谷n nj谷 hallk谷 jetikeT谷 gjith谷 prodhojn谷 mbetje. Sasia e p谷rgjithshme e tyre rritet 巽do vit me 3%. Parandalimi I mbeturinave do t谷 jet谷 nj谷 element ky巽 i nj谷 politike t谷 integruar. Masa t谷 forta fillimisht nevojiten p谷r t谷 nxitur riprdorimin zvog谷limin dhe riciklimin dhe p谷rpunimin e mbetjeve, e cila quhet
- 12. Metodat ekologjike t谷 trajtimit t谷 mbeturinave urbane sot n谷 bot谷. Sot n谷 bot谷 aplikohen disa metoda p谷r trajtimin e mbetjeve t谷 ngurta urbane t谷 cilat ndahen n谷 2 grupe t谷 medha: Trajtimi ekologjikoekonom ik Trajtimi industrial 1. Reduktim 2. Riperdorim 3. Riciklim Permes furrave termike dhe pirolizes.
- 13. Reduktimi Riperdorimi Riciklimi Reduktim i mbetjeve do t谷 thot谷 q谷 t谷 mos lejojm谷 lindjen e mbeturinave, qe do te thote: 1. Blejrjen n谷 m谷nyr谷 t谷 nd谷rgjegj谷shme p谷r mjedisin. 2. Prodhimin e vet produkte . 3. Zgjedhjen e paketimit t谷 ricikluar. 4. Kursimin e energjis谷, ujit, kimikatet. 5. Mos flakjen e artikujve. 6. Zgjedhjen e produkteve me paketim minimal. 7. Reduktimin e qeseve plastike p谷r t谷 hedhur tutje, duke e zevendesuar me 巽ant谷 pazari shum谷 p谷rdor谷mshe n谷 supermarket. sht谷 rikthimi i mbeturinave n谷p谷rmjet qarkullimit n谷 l谷nd谷 t谷 par谷 natyrore. 1.P谷rdorimi i tullave t谷 nj谷 godine t谷 shembur p谷r t谷 nd谷rtuar dekoracione ose ndonj谷 godin谷 m谷 t谷 vog谷l. 2.Riperdorimi I shisheve dhe I kavanozeve te qelqit. 3. Industria e automobilave 谷sht谷 shembulli m谷 konkret, ku pjes谷 t谷 p谷rdorura t谷 nj谷 makinerie p谷rdoren p谷r t谷 riprodhuar pjes谷 t谷 nj谷 makinerie tjet谷r. Riciklimi 谷sht谷 nj谷 seri aktivitetesh, q谷 p谷rfshijn谷: grumbullimin, ndarjen,dhe procesin e kthimit p谷r p谷rdorim t谷 mbetjeve si l谷nd谷 e par谷 n谷 procesin e prodhimit t谷 produkteve te dobishme, duke kursyer energji. Perfitimet nga riciklimi: Zvog谷lon nevoj谷n p谷r hap谷sira t谷 vendit te groposjes; Kursen taksat; Kursen harxhimin e energjin谷 me 2/3; Zvog谷lon ndotjen; Mbron burimet tona t谷 pamjaftueshme; E b谷n bot谷n nj谷 v谷nd t谷 k谷ndsh谷m p谷r t谷 jetuar.
- 14. Klasifikimi I materialeve te riciklueshme Kategoria I Kategoria II Kategoria III Kategoria IV Konsiston ne elemente qe ndodhen me shumice dhe ne sasi te pakufizuar ne produktet e konsumit.Materialet te kesaj kategorie te riciklueshme shkarkohen ne natyre dhe ricikloen permes projekteve natyrore . Elemente qe nuk jane me pakice por te perdorur ne forma te ndryshme pengojne riciklimin.Shembull tipik eshte druri dhe letra. Elemente,kryesisht metalet , rezervat boterore te te cilave jane te vogla. Jane pjese dhe aparate ,si p.sh pjese makinerishe.
- 15. Riciklimi I letres. Me riciklimin e letr谷s zvog谷lohet edhe sip谷rfaqja e deponive, kursejm谷 pasurin谷 e maleve tona, sepse p谷r prodhimin e vet谷m disa fletoreve dhe librave duhet t谷 prem谷 nj谷 trup drunor t谷 cilit i nevojiten s谷 paku 30 vite q谷 t谷 rritet, nd谷rsa ky dru p谷r nj谷 vit mund t谷 pastroj 30 kg. ndot谷sish t谷 ndrysh谷m nga ajri. P谷r prodhimin e letr谷s s谷 ricikluar shfryt谷zohen dyfish m谷 pak uj谷 dhe energji se sa kur prodhojm谷 letr谷n nga druri.
- 16. Riciklimi i plastikes. Koha e zb谷rthimit natyror谷 t谷 plastik谷s 谷sht谷 100 deri n谷 1.000 vjet. Nga plastika e ricikluar mund t谷 prodhohen materiale sintetike t谷 cilat p谷rdoren p谷r prodhimin e veshmbathjes, n谷 industrin谷 e gomave, p谷r prodhimin e shisheve t谷 reja t谷 plastik谷s, prodhimin e lodrave t谷 ndryshme, etj.
- 17. Riciklimi i qelqit. Me riciklimin e qelqit kursejm谷 energjin谷 dhe e ruajm谷 mjedisin ton谷, sepse koha e zb谷rthimit natyral t谷 qelqit 谷sht谷 shum谷 e gjat谷, diku rreth 4.000 vjet. Pas riciklimit t谷 qelqit fitohen prodhime t谷 reja nga qelqi t谷 cilat pas rip谷rdorimit prap谷 mund t谷 riciklohen dhe prap谷 t谷 fitohen prodhime t谷 reja. N谷 k谷t谷 m谷nyr谷 vazhdon pand谷rprer谷 cikli rrethor i riciklimit t谷 qelqit
- 18. Shqiptaret dhe mbeturinat. Shpesh degjojme e lexojme artikuj ku ankohet e protestohet per mbeturinat qe jane te shperndara ne te gjithe Shqiperine, dhe i hidhet faji X apo Y qeverie. Po qytetaret a jane pa faj valle ne kete mes? JO, ata jane shkaktaret kryesore te kesaj gjendje, dhe sigurisht qe nje faktor i madh eshte edhe mungesa e informacionit dhe injoranca. Ekzistojne rreth 80 biznese ricikluese ne Shqiperi, me shumicen e tyre te perqendruara anes autostrades Tirane-Durres. Ne keto biznese mund te riciklosh: leter, karton, plastike, metale, pajisje elektronike, tekstile, qelq, tonera printeri, dru, mobilje, tulla, bateri makinash e shume e shume gjera te tjera. Dhe megjithese shumica nuk jane ambientaliste, thjesht incentiva ekonomike duhet t'i shtyje drejt riciklimit. Cdo kg material qe con ne keto firma ricikluese, paguhet. Te gjithe i kemi pare firmat qe mbledhin mobilje e orendi te perdorura ne kembim te pageses. Nuk i kushton asgje asnje personi, te marre ne telefon keto firma e ne vend qe te hedhe orendite ne trotuare
- 19. Ligji per importin e mbeturinave .
- 21. Cfare mund te bejme ne ? A e dini se sa koh谷 nevojitet p谷r zb谷rthimin natyror t谷 disa hedhurinave? P谷r zb谷rthimin e qelqit nevojiten 4000 vjet, Qeseve plastike 1000 deri 10000 vjet, Shisheve t谷 plastik谷s 100 deri 1000 vjet, Kanaqet zb谷rthehen p谷r 10 deri 100 vjet, Gazetat 6 deri 12 muaj, Copat e moll谷s prej 3 deri n谷 6 muaj .
- 22. Ne mund t谷 zvog谷lojm谷 ndotjen dhe t谷 mbrojm谷 mjedisin! - Mjedisi dhe mbrojtja e tij eshte gjeja e fundit qe permendet ne Shqiperi dhe bile njerezve u duket si nje perralle qe e tregojne ca ambientaliste. Te gjthe shqiptaret te denoncojme e te protestojme me fjale e pamje kunder shkaterrimit, masakrimit, dhe ndotjes se mjedisit ne Shqiperi. - Ti themi mjaft shkaterrimit!
- 23. Jane vete qytetaret te cilet ankohen dita dites per ndotjen e mjedisit.Dhe jane po te njejtet qytetare qe mbeturinat I hedhin ne rruge dhe jo ne vendin e caktuar.Pra,gjithsecili prej nesh duhet te jete nismetar I mbrojtjes se ambjentit dhe me pas te kerkohet nga shteti,qofte edhe me ane te protestave te marre masa per mbrojtjen e mjedisit qe na
- 24. Cfare duhet te bejme ? Duhet nisur nga gjerat elementare : -Ndarja e mbeturinave qe ne shtepi. -Hedhja e mbeturinave ne vendin e caktuar. -Te mos djegim mbeturinat ne koshin e pleherave. -Te blejme sa me pak produkte te ambalazhuara. -Kur eshte e mundur,disa produkte ti perdorim disa here,jo ti hedhim ato. -Te perdorim burime te ndryshme alternative. -Te marrim pjese ne aksione publike per mbrojtjen e mjedisit.