More Related Content
What's hot (20)
Viewers also liked (20)
Similar to Kkka1 (20)
More from anttab (20)
Kkka1
- 1. KIRIM ¨C KONGO KANAMALI ATE?? vekt?r ve rezervuar kontrol tavsiyeleri Bayer ?evre Sa?l???
- 2. K?r?m ¨C Kongo Kanamal? ate?i KKKA bula?mas?na etken olan kene nedir? Yer y¨¹z¨¹nde ka? t¨¹r¨¹ bilinmektedir ? ?lkemizde halk aras?nda kene, sak?rga, yavs?, kerni gibi ismlerle bilinmektedir. Keneler zorunlu kan emici artropodlar olup d¨¹nyan?n her b?lgesinde ya?amaktad?rlar. Keneler morfolojik olarak di?er artropodlardan farkl? olup, v¨¹cutlar? tek bir par?adan olu?mu?tur. V¨¹cudun ?n taraf?nda a??z organelleri yer almaktad?r. G¨¹n¨¹m¨¹zde yery¨¹z¨¹nde yakla??k 850 kene t¨¹r¨¹ bilinmektedir.
- 5. K?r?m ¨C Kongo Kanamal? ate?i K? K?r?m Kongo kanamal? ate?i (KKKA ) nedir? 2002 y?l?ndan bu yana Tokat ilinde g?r¨¹len ve bu y?l di?er illere de yay?lan ate?, cilt i?i ve di?er alanlarda kanama gibi bulgular ile seyreden kene hastal??? olarak bilinen ?ok ciddi halk sa?l??? problemidir. ** KKKA vir¨¹s¨¹ insanlara ve hayvanlara keneler taraf?ndan bula?maktad?r. Vir¨¹s¨¹n insanlarda affinite ( yay?ld???) duydu?u organlar : * Karaci?er * Akci?er * Lenfoid organlar
- 6. K?r?m ¨C Kongo Kanamal? ate?i K?r?m-Kongo kanamal? ate?i hangi mevsimde g?r¨¹lmektedir? Hastal?k mevsimsel ?zellik g?stermektedir . Genel olarak may?s ve ekim aylar? aras?nda g?r¨¹lmesine ra?men, de?i?ik aylarda da g?r¨¹lebilir. K?r?m-Kongo kanamal? ate?i i?in kimler risk alt?ndad?r? Hastal?k i?in ?iftlik ?al??anlar?, ?obanlar, kasaplar, mezbaha ?al??anlar?, et ve et ¨¹r¨¹nleri market i??ileri gibi tar?m ?al??anlar? ve hayvanc?l?k ile u?ra?anlar, veterinerler, hasta hayvan ile temas? olan ve akut hastalarla temas olas?l??? bulunan salg?n b?lgelerde g?rev yapan sa?l?k personeli, askerler , kamp yapanlar risk alt?ndad?r.
- 7. K?r?m ¨C Kongo Kanamal? ate?i Kene ?s?r???nda ne yap?lmal?d?r? Yap??an keneler ise kesinlikle ?ld¨¹r¨¹lmeden, ezilmeden/patlat?lmadan ve kenenin a??z k?sm? kopar?lmadan, bir pensle do?rudan d¨¹z olarak, d?nd¨¹rmeden yava??a ?ekilip al?nmal?d?r. Is?r?lan yer bol sabunlu suyla y?kan?p, alkolle temizlenmelidir.??plak elle keneye temas edilmemeli e?er elle tutulacaksa eldiven giyilmeli veya naylon bir po?et yard?m? ile keneler oplanmal?d?r. V¨¹cuttaki kenelerin ¨¹zerine herhangi bir kimyasal madde (alkol, klonya, gazya?? v.b) d?k¨¹lmemeli, sigara veya ate? kullanarak keneler uzakla?t?r?lmamal?d?r. ?¨¹nk¨¹ bu maddeler kenenin kusmas?na sebebiyet verece?inden hastal?k bula?t?rma riskini art?rmaktad?r.
- 8. K?r?m ¨C Kongo Kanamal? ate?i
- 9. K?r?m ¨C Kongo Kanamal? ate?i *** Is?r?lan ki?i 2 hafta s¨¹re ile ate? ve di?er belirtiler y?n¨¹nden taki p edilmesi gerekmektedir. ( Ate?in 38,3 C veya ¨¹zerinde olmas? halinde acilen tam te?ekk¨¹ll¨¹ hastaneye ba?vurulmal?d?r.) K?r?m-Kongo kanamal? ate?i vir¨¹s bula?t?ktan ne kadar s¨¹ re sonra ortaya ??kar? Kulu?ka s¨¹resi; vir¨¹s¨¹n al?nma ?ekline ba?l?d?r. Kulu?ka s¨¹resi kene ?s?rmas?ndan sonra 2-14 g¨¹n aras?nda de?i?mekl e birlikte genellikle 1-3 g¨¹nd¨¹r. Vir¨¹s¨¹ i?eren kan ve di?er doku ya da at?klar ile temastan sonra genel olarak bu s¨¹re 5-6 g ¨¹nd¨¹r ve 14 g¨¹ne kadar uzayabilmektedir.
- 10. K?r?m ¨C Kongo k anamal? ate?i K?r?m Kongo kanamal? ate?ine yakalanm?? insanlarda hastal?k belirtileri nelerdir ? ?nsanlarda; hastal?k ate?, ¨¹?¨¹me ¨C titreme yayg? kas a?r?lar?, bulant?- kusma, ishal , y¨¹zde k?zar?kl?k, karaci?erde b¨¹y¨¹me ve kanama ile kendini g?sterir. * Ate?, * K?r?kl?k, * Kas a?r?s?, * ??tahs?zl?k , * Ba? a?r?s? , *A??r? duyarl?l?k, * S?rt a?r?s?, * Kol ve bacaklarda a?r? * Mide b?lgesinde a?r? , * Bel b?lgesinde a?r? gibi belirtiler ile ani olarak ba?lamaktad?r. Bazen bu bulgulara kusma, kar?n a?r?s? ve ishal ilave edilebilir. G?vde , kol ve bacaklarda cilt i?i kanama g?r¨¹lebilir. Burun kanamas? ve de?i?ik alanlarda kanama bulgular? bulunabilir.
- 11. Ki?isel Korunma Y?ntemleri; Kene riski olan yerlerde bulunuldu?unda, v¨¹cudu tamamen ?rtecek giysiler giyilmeli ve a??k renkli elbiseler tercih edilmelidir. Kenelerin v¨¹cuda girebilece?i a??kl?klar?n kapat?lmas? ?nemlidir. V¨¹cut kene y?n¨¹nden s?k s?k kontrol edilmeli , kene varsa bir pens veya c?mb?zla , kenenin deriye yap??t??? yerden tutulup sa?a sola oynat?larak ?ivi ??kar?r gibi ??kar?lmal?d?r.
- 12. K?r?m- Kongo kanamal? ate?i nas?l kontrol edilir ve nas?l korunulur ? a- Hasta ve hastan?n sekresyonlar? ile temas s?ras?nda mutlaka koruyucu ?nlemler ( eldiven, ?nl¨¹k, g?zl¨¹k, maske vb. ) al?nmal?d?r. Genellikle hava yolu ile bula?madan bahsedilmemektedir Ancak, kan ve v¨¹cut s?v?lar? ile temastan ka??n?lmal?d?r.Bu ?ekilde bir temas?n s?z konusu olmas? halinde,temasl?n?n iki hafta s¨¹reyle ate? ve di?er belirtiler y?n¨¹nden takip edilmesi gerekmektedir.( ate?in 38,3 C veya ¨¹zerinde olmas? halinde acilen tam te?ekk¨¹l¨¹ hastaneye ba?vurulmal?d?r. Hasta olan ki?ilerin kulland??? malzemeler ve tuvaletler ?ama??r suyu ile dezenfekte edilmelidir. b- Hayvan kan?, dokusu veya hayvana ait di?er v¨¹cut s?v?lar? ile temas s?ras?nda da gerekli korunma ?nlemleri al?nmal?d?r. c- Kene m¨¹cadelesi ?ok ?nemli olmakla birlikte olduk?a zor g?r¨¹lmektedir. Keneler yumurta d?nemleri hari? di?er biyolojik evrelerinde insanlara h¨¹cum ederek kan emebilir.
- 13. Hem mera keneleri hem de mesken keneleri geli?melerini s¨¹rd¨¹rebilmek ve nesillerini devam ettirebilmek i?in konak??lar?ndan kan emmek zorundad?rlar, genel olarak konak?? spesifitesi g?stermezler. Bu nedenle ?ncelikle konak??lar kenelerden uzak tutulmal? ve kenelerin kan emmeleri engellenmelidir. d- M¨¹mk¨¹n oldu?u kadar kenelerin bulundu?u alanlardan ka??n?lmak gerekmektedir. Hayvan bar?naklar? veya kenelerin ya?ayabilece?i alanlarda bulunmas? durumunda, v¨¹cut belirli aral?klarla kene y?n¨¹nden muayene edilmeli; v¨¹cuda yap??mam?? olanlar dikkatlice toplan?p ?ld¨¹r¨¹lmeli, yap??an keneler ise kesinlikle ezilmeden ve kenenin a??z k?sm? kopar?lmadan bir pensle do?rudan al?nmal?d?r ( Is?r?lan yer bol sabunlu suyla y?kan?p, alkolle temizlenmelidir. )
- 14. e- Di?er ?nemli hususlardan birisi de piknik ama?l? olarak su kenarlar? ve otlak ?eklindeki yerlerde bulunanlar d?nd¨¹klerinde, mutlaka ¨¹zerlerini kene bak?m?ndan kontrol etmeli ve kene varsa usul¨¹ne g?re v¨¹cuttan uzakla?t?rmal?d?r. ?al?, ??rp? ve g¨¹r ot bulunan yerlerden uzak durulmal?, bu gibi yerlere ??plak ayakla veya k?sa giysilerle girilmemelidir. f- ?zellikle k?rsal alanlarda dola??l?rken ?izme giyilmeli veya pantolon pa?alar? ?orap i?ine al?nmal?d?r. g- Hayvan bar?naklar? kenelerin ya?amas?na imkan vermeyecek ?ekilde yap?lmal? , ?atlaklar ve yar?klar tamir edilerek badana yap?lmal?d?r. h- Hayvan sahipleri ; hayvanlar?n sa??m ve kesim zaman?n? dikkate alarak ; hayvanlar?n? ve hayvan bar?naklar?n? kene ve di?er d?? parazitlere kar?? uygun ektoparaziter ila?larla y?lda iki kez ila?lamal?d?r..
- 15. j- Kenelerin ?evrede ?ok olmas? halinde, mera, ?ay?r, ?al?, ??rp? ve g¨¹r otlar?n bulundu?u yerler gibi kenelerin ya?amas?na m¨¹sait alanlarda, di?er canl?lara ve ?evreye zarar vermeden, ?ok dikkatlice insektisit uygulamalar?na ba?vurulabilir. A??k alanlarda insektisit uygulamalar?n?n uygun g?r¨¹ld¨¹?¨¹ durumlarda p¨¹sk¨¹rtme cihaz? monte edilmi? ara? veya s?rtta ta??nan pompalar kullan?lmal?d?r. k- A??k alanlarda yap?labilecek kene m¨¹cadelesi amac?yla, aktif madde olarak CYFLUTHR?N (Solfac EC 050) uygulanmaktad?r.
- 16. ?
- 17. K?r?m ¨C Kongo Kanamal? ate?i; Kontrolu Hastal???n erken te?his ve tedavisi ?evre y?netimi, bireysel korunma Rezervuar (fare ) m¨¹cadelesi Vekt?r (kene ve karasinek ) m¨¹cadelesi
- 18. Ta??y?c? ve vekt?r kontrol ?nerileri % 48 Triflumuron ( Starycide SC 480) Kene m¨¹cadelesinde kullan?lan ¨¹r¨¹nler % 10 ?midacloprid ( QuickBayt Spray) Ergin m¨¹cadelesi Larva m¨¹cadelesi Karasinekler % 0.0375 Coumatetralyl Pasta ( Racumin Pasta, % 0,0025 Difethialone Paste (Rodilon Paste) ?? alanlarda istasyon uygulamas? Fare ve s??anlar % 5 Cyfluthrin ( Solfac EC 050) % 10 Cyfluthrin ( Solfac WP 10) % 25 Deltamethrin (K-Othrine WG 250) ?? alanlarda kal?c? y¨¹zey uygulamas? Kene (larva&ergin) Aktif madde&?r¨¹n Uygulama metodu Ta?iyici&Vekt?r
- 20. Kene eklem bacakl?lar?n ?r¨¹mce?imsiler s?n?f?ndan kan emici ve g?zs¨¹z bir d?? parazittir. ?nsan, koyun , k?pek, kedi , deve gibi canl?lar?n derilerine yap??arak kanlar?n? emer. As?l kene olarak bilinir. Ayr? e?eylidir ve yumurta ile ?o?al?r. Di?i yumurtalar?n? yaprak, ??p veya hayvan k?llar? aras?na b?rak?r. Geli?imlerinde metamorfoz vard?r. Yumurtalar?ndan 3 ?ift bacakl? larvalar ??kar. Bunlar bir pupa devresi ge?irerek 8 bacakl? nimfalara ( tam geli?memi? larvalar ) d?n¨¹?¨¹rler. Nimfalar da bir pupa safhas? ge?irdikten sonra ergin hale gelirler Larva ve nimfalar genellikle kertenkeleler ¨¹zerinde ,erginler ise insan, koyun, s???r, k?pek gibi memeliler ¨¹zerinde parazit ya?arlar. V¨¹cutlar? ba?la kayna?m?? bir g??¨¹s ve torba bi?imli di?i 11-12 mmye kadar ?i?er. Erginlerde 4 ?ift bacak bulunur. Bacaklar?n u?lar?nda ?engeller ve vantuzlar vard?r. Deriye rahat?a yap??arak hortumlar? ile kan emerler. ?yice ?i?tikten sonra kendilerini yere atarak konuklar?ndan uzakla??r, ot veya a?a?lara t?rman?rlar.
- 21. ?n ayaklar?n?n u?lar? dokunma ve koku alma i?in ?zele?mi?tir. Ormanlarda bulundu?u a?ac? alt?ndan bir hayvan ge?ti?i taktirde ¨¹zerine d¨¹?¨¹p derisine yap???r ve etine hortumunu sokarak kan?n? emer. ?lk iki bacak ?ifti ?ne, son iki ?ifti geriye y?nelmi?tir. Bug¨¹n 17.000 den fazla kene t¨¹r¨¹ bilinmektedir. Kenelerin hepsi zararl? , parazit ve k?r de?ildir. S???r ve k?pek kene t¨¹rleri g?zl¨¹d¨¹r. ?nsan ve ehil hayvanlarda parazit ya?ayanlar ?e?itli hastal?k mikroplar?n? bula?t?rd?klar?ndan sa?l?k bak?m?ndan zararl?d?r ve bir ?ok bakteride ¨¹retmektedir. KENEN?N YOL A?TI?I HASTALIKLAR Keneler vir¨¹s, bakteri ile protozoon ve rickettsia adl? parazitleri ta??yabilirler ve bu ciddi enfeksiyon etkenlerini kan?n? emdikleri insan ve hayvanlara aktar?rlar. K?r?m- Kongo Kanamal? Ate?i Lyme Hastal??? Beyin ?ltihab?