ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
°­´Ç²Ô»å²¹²Ô²õ²¹³Ùö°ù±ô±ð°ù




                 Kapasitans
Gerçek Paralel Levhalar
KAPASÄ°TANS
• Maddenin cinsine ve geometrisine bağlı
• Birimi Farad = Coulomb/Volt [F = C/V]
  – microfarad (μF = 10-6 F)
  – picofarad (pF = 10-12 F)
• Ö°ù²Ô±ð°ìler
  – Paralel Levhalar
  – Coaxial İletkenler
    (silindirik simetri)
                                         Q
                                      C=
• Kapasitans yükün potansiyel farka
  oranı olarak tanımlanır                V
Kondansatörlü devreler
Paralel levhalı kondansatör
Coaxial kondansatör – silindirik simetri !!!
Coaxial : EÅŸ eksenli
Kapasitans Hesabı
• Gauss kanununu kullan
                   r r qencl
             Φ = ∫ E ⋅ dA =
                         ε0

              r
•       ve        arasındaki ilişkiyi kullan
    V         E
                            rr
                          B
             V f − Vi = − ∫ E ⋅ ds
                          A
Paralel levhalar
                      r r qencl                     Q
                                               σ
                Φ = ∫ E ⋅ dA =
Gauss kanunu
                                                 =A
                                            E=
                                     ε0
                                               εo εo
                                   rr
                                 B
                    V f − Vi = − ∫ E ⋅ ds
                                            ΔV = Ed
                                 A


                                     Q
                                               Q Aε o
                                          Ad
                           V=                    =
                                      εo       V   d

                                             Aε o
                                          C=
     Farzetki A1/2 >>d,
     ohalde E sabit
                                              d
Coaxial (eÅŸ-eksenli) Ä°letkenler
                                         Potansiyel farkı
                                         hesaplayın

                                                    Q    b
                                        ΔV = −        ln
                                               2πε o l a
                                   Q nun V ye Q = 2πε o l
                                                      b
                                   oranının   V    ln
                                   gösterimi          a

                                            C 2πε o
Farzedinki, Gauss yüzeyi iletkenlerin
                                             =
ara bölgesinde
                                            l ln b
                       Q
           λ        l
      E=        =
                                                 a
         2πε o r 2πε o r
BaÄŸlanma Åžekilleri
• Seri
  – Parçalardan birinin sağ ucunun diğer
    parçanın sol ucuna bağlanmasıyla olur
• Paralel
  – Parçaların sol uçlarının birlikte, sağ
    uçlarının da birlikte bağlanmasıyla olur
• Karışık
  – Parçaların hem seri hem de paralel
    bağlanmasıyla olur
EÅŸdeÄŸer Kapasitans
                                      Paralel Bağlantı
                                    Şekildeki, her bir kondansatörün üzerindeki
                                    yüklerin toplamı, eşdeğer kondansatörün
                                    üzerindeki yüke eşit olmalıdır.



                                     Q = Q1 + Q 2 +...+ Q n

                                    CesV = C1V + C2V + ...+ CnV

                                    Ces = C1 + C2 + ...+ Cn
Şekildeki, her bir kondansatörün
uçları arasındaki potansiyel fark
bataryanın uçları arasındaki
potansiyele eşit olmalıdır
EÅŸdeÄŸer Kapasitans
                         Seri Bağlantı
                                        Şekildeki, her bir kondansatörün üzerinde
                                        ki yük miktarı eşdeğer kondansatörün
                                        üzerindeki yük miktarına eşittir.


                                         Q     QQ            Q
                                             =  +    + ... +
                                         C eq C1 C 2         Cn
                                          1    1   1         1
Şekildeki, kondansatörlerin uçları
                                             =   +   + ... +
arasındaki potansiyel farklar toplamı
üretecin uçları arasındaki potansiyel    C eq C1 C 2         Cn
farka eÅŸittir.


 V = V1 + V2 + ... + Vn
EÅŸdeÄŸer Kapasitans
EÅŸdeÄŸer Kapasitans
                                 Ö°ù²Ô±ð°ì
a ve b noktaları arasındaki              C1 ve 6 μF paralel
eÅŸdeÄŸer kapasitans nedir?
                                            C 2 = 2 . 5 μ F + 6 μF
       15 μF          3 μF
                             20 μF
                                               C 2 = 8 .5 μ F
 a                                   b
                                         C2 ve 20 μF seri
               6 μF
 15 μF and 3 μf in series                  1      1     1
                                              =      +
     1    1   1
                                          C es 8.5 μF 20 μF
       =    +
     C1 15μF 3μF
                                           C es = 5.97 μF
     1    6
                        C 1 = 2 .5 μ F
       =
     C1 15 μF
Ö°ù²Ô±ð°ì
Bir Kondansatörün Depo Ettiği Enerji
Bir miktar yükün kondansatörün
                                               Q
bir levhasından diğer bir levhasına
                                                  q
                                            W = ∫ dq
dış bir etki ile yardımıyla taşınması
neticesinde yapılan iş,                           C
                                                0
     d W = Vdq                                         2
                                               Q
                                            W=
Bir kondansatörü yüklemek
                                               2C
               Q

      W = ∫ Vdq                         2          2
                             Q    CV   QV
                          U=    =    =
               0

                             2C    2    2
Paralel Levha Kondansatör’ün
         Depo EttiÄŸi Enerji
               A ε oV   2
            U=                           A.d
                 2d
                                    kondansatörün
               Aε o E 2d 2              hacmi
            U=
                  2d                       εoE 2
                                      u=
                                             2
               Adε o E          2
            U=
        2
   CV                               u = enerji/hacim
U=               2                         veya
    2                               enerji yoÄŸunluÄŸu
   Aε o           εoE       2
             U
C=              =
                    2
    d        Ad
Problemler

1. 1.0 mF lık bir kondansatör 500 V luk bir
   potansiyel fark altına yüklendiyse bu
   kondansatörde depo edilen enerji nedir?
2. Aynı kondansatörün levhalarının alanı 0.1 m2
   ve levhalar arası mesafe 0.02 mm ise bu
   kondansatördeki enerji yoğunluğu nedir?
3. Aynı kondansatörün levhaları arasındaki
   elektrik alanın şiddeti nedir?
Dielektrik
(Atomik Bakış)
Dielektrik (Makroskobik Bakış)
                  r
                       Vo
               r Eo                   EÄŸer dielektrik
                    V=
               E=                     sabiti (κ > 1) ise
                       κ
                  κ                   kondansatörün
     Eo                                kapasitansını
               Q yükünün değiş-           orijinal
     E’        mediğini farz edelim     değerinden
                                      dahada büyütür

                    Q = σA                 C > Co
                                           ε = κεο
rr       r
E = Eo − E ′
                    Q   Q
                             = κ C0
                 C=   =
                    V V0 / κ
Ö°ù²Ô±ð°ì
Dielektrik malzeme levhalar arasına
      yerleştirilirken iş yapılır




  Sağa doğru net bir kuvvet var, iş i yapan elektrik alandır.
Kondansatör dizayn şeması




Dielektrik gücünün anlamı nedir?

More Related Content

°­´Ç²Ô»å²¹²Ô²õ²¹³Ùö°ù±ô±ð°ù

  • 3. KAPASÄ°TANS • Maddenin cinsine ve geometrisine baÄŸlı • Birimi Farad = Coulomb/Volt [F = C/V] – microfarad (μF = 10-6 F) – picofarad (pF = 10-12 F) • Ö°ù²Ô±ð°ìler – Paralel Levhalar – Coaxial Ä°letkenler (silindirik simetri) Q C= • Kapasitans yükün potansiyel farka oranı olarak tanımlanır V
  • 6. Coaxial kondansatör – silindirik simetri !!! Coaxial : EÅŸ eksenli
  • 7. Kapasitans Hesabı • Gauss kanununu kullan r r qencl Φ = ∫ E â‹… dA = ε0 r • ve arasındaki iliÅŸkiyi kullan V E rr B V f − Vi = − ∫ E â‹… ds A
  • 8. Paralel levhalar r r qencl Q σ Φ = ∫ E â‹… dA = Gauss kanunu =A E= ε0 εo εo rr B V f − Vi = − ∫ E â‹… ds ΔV = Ed A Q Q Aε o Ad V= = εo V d Aε o C= Farzetki A1/2 >>d, ohalde E sabit d
  • 9. Coaxial (eÅŸ-eksenli) Ä°letkenler Potansiyel farkı hesaplayın Q b ΔV = − ln 2πε o l a Q nun V ye Q = 2πε o l b oranının V ln gösterimi a C 2πε o Farzedinki, Gauss yüzeyi iletkenlerin = ara bölgesinde l ln b Q λ l E= = a 2πε o r 2πε o r
  • 10. BaÄŸlanma Åžekilleri • Seri – Parçalardan birinin saÄŸ ucunun diÄŸer parçanın sol ucuna baÄŸlanmasıyla olur • Paralel – Parçaların sol uçlarının birlikte, saÄŸ uçlarının da birlikte baÄŸlanmasıyla olur • Karışık – Parçaların hem seri hem de paralel baÄŸlanmasıyla olur
  • 11. EÅŸdeÄŸer Kapasitans Paralel BaÄŸlantı Åžekildeki, her bir kondansatörün üzerindeki yüklerin toplamı, eÅŸdeÄŸer kondansatörün üzerindeki yüke eÅŸit olmalıdır. Q = Q1 + Q 2 +...+ Q n CesV = C1V + C2V + ...+ CnV Ces = C1 + C2 + ...+ Cn Åžekildeki, her bir kondansatörün uçları arasındaki potansiyel fark bataryanın uçları arasındaki potansiyele eÅŸit olmalıdır
  • 12. EÅŸdeÄŸer Kapasitans Seri BaÄŸlantı Åžekildeki, her bir kondansatörün üzerinde ki yük miktarı eÅŸdeÄŸer kondansatörün üzerindeki yük miktarına eÅŸittir. Q QQ Q = + + ... + C eq C1 C 2 Cn 1 1 1 1 Åžekildeki, kondansatörlerin uçları = + + ... + arasındaki potansiyel farklar toplamı üretecin uçları arasındaki potansiyel C eq C1 C 2 Cn farka eÅŸittir. V = V1 + V2 + ... + Vn
  • 14. EÅŸdeÄŸer Kapasitans Ö°ù²Ô±ð°ì a ve b noktaları arasındaki C1 ve 6 μF paralel eÅŸdeÄŸer kapasitans nedir? C 2 = 2 . 5 μ F + 6 μF 15 μF 3 μF 20 μF C 2 = 8 .5 μ F a b C2 ve 20 μF seri 6 μF 15 μF and 3 μf in series 1 1 1 = + 1 1 1 C es 8.5 μF 20 μF = + C1 15μF 3μF C es = 5.97 μF 1 6 C 1 = 2 .5 μ F = C1 15 μF
  • 16. Bir Kondansatörün Depo EttiÄŸi Enerji Bir miktar yükün kondansatörün Q bir levhasından diÄŸer bir levhasına q W = ∫ dq dış bir etki ile yardımıyla taşınması neticesinde yapılan iÅŸ, C 0 d W = Vdq 2 Q W= Bir kondansatörü yüklemek 2C Q W = ∫ Vdq 2 2 Q CV QV U= = = 0 2C 2 2
  • 17. Paralel Levha Kondansatör’ün Depo EttiÄŸi Enerji A ε oV 2 U= A.d 2d kondansatörün Aε o E 2d 2 hacmi U= 2d εoE 2 u= 2 Adε o E 2 U= 2 CV u = enerji/hacim U= 2 veya 2 enerji yoÄŸunluÄŸu Aε o εoE 2 U C= = 2 d Ad
  • 18. Problemler 1. 1.0 mF lık bir kondansatör 500 V luk bir potansiyel fark altına yüklendiyse bu kondansatörde depo edilen enerji nedir? 2. Aynı kondansatörün levhalarının alanı 0.1 m2 ve levhalar arası mesafe 0.02 mm ise bu kondansatördeki enerji yoÄŸunluÄŸu nedir? 3. Aynı kondansatörün levhaları arasındaki elektrik alanın ÅŸiddeti nedir?
  • 20. Dielektrik (Makroskobik Bakış) r Vo r Eo EÄŸer dielektrik V= E= sabiti (κ > 1) ise κ κ kondansatörün Eo kapasitansını Q yükünün deÄŸiÅŸ- orijinal E’ mediÄŸini farz edelim deÄŸerinden dahada büyütür Q = σA C > Co ε = κεο rr r E = Eo − E ′ Q Q = κ C0 C= = V V0 / κ
  • 22. Dielektrik malzeme levhalar arasına yerleÅŸtirilirken iÅŸ yapılır SaÄŸa doÄŸru net bir kuvvet var, iÅŸ i yapan elektrik alandır.
  • 23. Kondansatör dizayn ÅŸeması Dielektrik gücünün anlamı nedir?