Carpeta O Medio Mari単o: cadernos informativos e fichas de traballo: o medio, as plantas, as aves, os peixes, os crust叩ceos, os moluscos, varios, o home (1994-95)
A protecci坦n da natureza en Galiza (II). As especiesmonadela
油
As especies animais ou vexetais que son 炭nicas ou corren perigo de desaparecer deben ser protexidas, para o cal 辿 imprescindible tam辿n preservar os seus ecosistemas.
Neste traballo recollemos as especies con diferentes tipos de protecci坦n en Galiza, as鱈 como os endemismos.
2010 ano da biodiversidade
As especies animais ou vexetais que son 炭nicas ou corren perigo de desaparecer deben ser protexidas, para o cal 辿 imprescindible tam辿n preservar os seus h叩bitats.
As administraci坦n entidades cient鱈ficas establecen criterios e figuras de protecci坦n das especies.
Presentaci坦n na que se describen os mam鱈feros mari単os, a s炭a clasificaci坦n, as s炭as caracter鱈sticas e algunhas curiosidades, a partir de imaxes obtidas na rede.
A seba 辿 unha planta que vive no mar e que forma comunidades dunha gran biodiversidade en 叩reas protexidas dos esteiros e enseadas.
Nas prader鱈as de seba podemos atopar diversos h叩bitats: o substrato de area e lama, os rizoides tumbados, a parte baixa e mesta das follas da seba, a zona alta das follas, as canles de area, a capa de auga libre que recobre a prader鱈a
A protecci坦n da natureza en Galiza (II). As especiesmonadela
油
As especies animais ou vexetais que son 炭nicas ou corren perigo de desaparecer deben ser protexidas, para o cal 辿 imprescindible tam辿n preservar os seus ecosistemas.
Neste traballo recollemos as especies con diferentes tipos de protecci坦n en Galiza, as鱈 como os endemismos.
2010 ano da biodiversidade
As especies animais ou vexetais que son 炭nicas ou corren perigo de desaparecer deben ser protexidas, para o cal 辿 imprescindible tam辿n preservar os seus h叩bitats.
As administraci坦n entidades cient鱈ficas establecen criterios e figuras de protecci坦n das especies.
Presentaci坦n na que se describen os mam鱈feros mari単os, a s炭a clasificaci坦n, as s炭as caracter鱈sticas e algunhas curiosidades, a partir de imaxes obtidas na rede.
A seba 辿 unha planta que vive no mar e que forma comunidades dunha gran biodiversidade en 叩reas protexidas dos esteiros e enseadas.
Nas prader鱈as de seba podemos atopar diversos h叩bitats: o substrato de area e lama, os rizoides tumbados, a parte baixa e mesta das follas da seba, a zona alta das follas, as canles de area, a capa de auga libre que recobre a prader鱈a
O morcego Roque descubre os pleuronectiformes (peixes planos) e fainos un achegamento 叩 s炭a vida e outras curiosidades, ademais dun breve percorrido pola s炭a diversidade facendo fincap辿 na especies que aparecen nas lonxas galegas.
Power point interesante sobre distintos ecosistemas galegos tanto naturais como antr坦picoscon magn鱈ficas fotograf鱈as e debuxos feito por Adela Leiro e Mon Daporta
O concello de Vimianzo est叩 situado, na s炭a maior parte, no n炭cleo do Val de Soneira -o val do r鱈o Grande-. Conta con dous pequenos tramos de litoral, na costa ao mar aberto e no interior da R鱈a de Camari単as. Est叩 protexido no LIC/ZEC e ZEPA Costa da Morte.
A r鱈a de Corme e Laxe est叩 situada na Costa da Morte. brese entre as puntas do Roncudo (ao norte) e Laxe (ao sur), na sa鱈da ao mar do r鱈o Anll坦ns. Nesta r鱈a p坦dense distinguir d炭as 叩reas diferenciadas: o interior, formado polo esteiro do Anll坦ns, protexido da forza do mar por unha barra de area de 2 km; e o resto do espazo, m叩is aberto, rochoso e recortado con algunhas zonas abrigadas nas que hai praias. As vilas m叩is importantes son Corme, Ponteceso e Laxe. Est叩 protexida no LIC/ZEC R鱈o Anll坦ns e Costa da Morte e na ZEPA Costa da Morte.
O concello de Ponteceso est叩 situado na marxe dereita da r鱈a de Corme e Laxe e na costa de mar aberto, entre as puntas do Roncudo e Queimada. Os principais n炭cleos de poboaci坦n son Ponteceso e Corme. Acolle 叩reas de grande valor paisax鱈stico e biol坦xico asociados 叩s costas e ao r鱈o. Est叩 protexida nos LICs/ZECs Costa da Morte e R鱈o Anll坦ns e na ZEPA Espazo Mari単o da Costa da Morte.
O concello de Laxe est叩 situado no coraz坦n da Costa da Morte, entre a r鱈a de Corme e Laxe e o litoral de mar aberto. Ten unha costa moi diversa na que se alternan grandes areais e marismas, r鱈a, enseadas, cabos, illotes, furnas... con tramos expostos e protexidos, zonas baixas e elevados cant鱈s. dun grande interese paisax鱈stico, xeol坦xico e biol坦xico. Est叩 protexida no LIC/ZEC e ZEPA Costa da Morte e na Paisaxe Protexida Penedos de Traba e Pasarela.
O concello de Camari単as est叩 situado no centro da Costa da Morte. Ten unha parte de costa moi exposta polo norte e o oeste e outra parte protexida, dentro da r鱈a, polo sur. Acolle importantes 叩reas de interese paisax鱈stico, xeol坦xico, ecol坦xico e cultural. Est叩 protexida no LIC/ZEC e ZEPA Costa da Morte,no Sitio Natural de Interese Nacional Cabo Vil叩n e no Lugar de Interese Xeol坦xico Praia do Trece.
CABANA DE BERGANTIOS est叩 situado no fondo e na banda sur da r鱈a de Corme e Laxe, onde ten un amplo tramo de litoral, en parte protexido nos LICs/ZECs R鱈o Anll坦ns e Costa da Morte.
O concello de Malpica de Berganti単os forma parte do tramo de litoral co単ecido como Costa da Morte, unha sucesi坦n de cant鱈s abruptos entre os que se atopan algunhas praias e que incl炭e as illas Sisargas.
Acolle importantes valores naturais e culturais. Parte do litoral est叩 protexido no LIC/ZEC e ZEPA Costa da Morte.
O concello de Carballo forma da parte da Costa da Morte, unha costa exposta aberta ao oc辿ano e moi diversa, na que se alternan grandes areais e marismas, enseadas cabos, illas... con zonas baixas e elevados cant鱈s. Parte do litoral est叩 protexido no LIC/ZEC e ZEPA Costa da Morte.
O concello de Arteixo at坦pase na fachada atl叩ntica, no comezo do tramo de costa co単ecido como A Costa da Morte. Nos seus 19 km de costa at坦panse cant鱈s de distintas alturas, esteiros, co鱈dos e extensos areais. unha costa dun grande valor ecol坦xico, paisax鱈stico e xeol坦xico, cunha importante actividade industrial e tur鱈stica. Unha parte est叩 protexida no LIC/ZEC e ZEPA Costa da Morte.
O concello de A Laracha ten unha 炭nica parroquia que da ao mar, Cai坦n. Est叩 situada na Costa da Morte e ten un litoral que alterna cant鱈s e areais de grande valor paisax鱈stico e biol坦xico.
A costa comprendida entre a Punta de Mera e Torella 辿 un espazo de mar aberto que separa as r鱈as da Coru単a e Betanzos-Ares. Un espazo de enormes valores paisax鱈sticos e ecol坦xicos.
unha r鱈a curta e ampla, que se abre entre as puntas do Seixo Branco e Herminia, cunha separaci坦n de 4 km, e unha lonxitude total de 14 km, dos que case a metade corresponden 叩 chamada r鱈a do Burgo formada polo esteiro do Mero, que est叩 separada da parte m叩is ancha pola frecha de Santa Cristina.
O concello de Oleiros ten unha li単a litoral de case 40 km. Unha parte na r鱈a do Burgo, outra na r鱈a da Coru単a, unha terceira mirando ao mar aberto e outra na boca da r鱈a de Betanzos. Parte est叩 protexida no LIC/ZEC e Monumento Natural Costa de Dexo e Seixo Branco
O concello da Coru単a ten unha costa moi recortada e variada, parte na r鱈a, onde se atopa o porto da cidade, e parte en mar aberto onde se suceden cant鱈s e fermosas praias como as de Orz叩n e Riazor.
2. Os moluscos son animais
invertebrados co corpo brando sen
segmentar, formado por cabeza, p辿 e
manto, que pode estar cuberto por
unha ou varias cunchas ou placas.
Te単en reproduci坦n ov鱈para.
Co単辿cense unhas 100.000 especies.
4. CAUDOFOVEADOS
Aspecto vermiforme, viven nos sedimentos mari単os
facendo galer鱈as.
Co単辿cense 70 especies.
aparato dixestivo
aparato circulatorio
manto
br叩nquias
g坦nadas
boca
r叩dula
sistema nervoso
cavidade paleal
ano
5. SOLENOGASTRES
Aspecto de verme, sen cabeza diferenciada, corpo
recuberto de pezas de carbonato c叩lcico.
Co単辿cense 250 especies.
aparato dixestivo
manto
g坦nadas
sistema nervoso
ano
boca
坦rgano
sensitivo
cavidade paleal
r叩dula
6. POLIPLACFOROS
Cabeza diferenciada, p辿 ben desenvolvido e
corpo cuberto por oito placas articuladas.
Co単辿cense 600 especies (en Galicia hai 12).
aparato dixestivo
aparato circulatorio
g坦nadas
placas
boca
sistema nervoso
p辿
aparato excretor
br叩nquias
ano
7. Apeg坦n (Chaetopleura angulata).
Un poliplac坦foro que se suxeita co
seu potente m炭sculo 叩s rochas e
outros obxectos da zona
intermareal. Alim辿ntase de
pequenas algas.
10. TRIBLIDIOS
Chamados tam辿n monoplac坦foros.
Te単en unha cuncha dorsal c坦nica suxeita con 78 pares de m炭sculos. Viven en augas mari単as
profundas. En Galicia co単辿cense 24 especies.
aparato circulatorio
aparato dixestivo
g坦nadas
sistema nervoso
cuncha
manto
ano
p辿
br叩nquias
r叩dula
aparato excretor
boca
11. GASTERPODOS
Te単en un p辿 musculoso en forma de ventosa que
utilizan para desprazarse reptando, a cabeza ben
diferenciada e moitos prot辿xense cunha cuncha que
pode ser c坦nica ou enrolada en espiral. Viven na
terra, no mar e nas augas d坦ces.
Co単辿cense 75.000 especies.
13. Caracol (Helix aspersa)
Molusco gaster坦podo que pode acadar 7 cm de
lonxitude. Alim辿ntase de plantas que raspa coa
r叩dula (lingua cuns dentes duros).
hermafrodita pero precisa ser fecundado por
outro individuo. Desenvolvese mellor en tempo
h炭mido e 辿 m叩is activo pola noite.
19. Lesma (Geomalacus maculosus).
Unha especial lesma end辿mica da
叩rea lusit叩nica que se atopa en
bosques h炭midos ben
conservados. Solo sae nas noites
c叩lidas e h炭midas. a 炭nica lesma
protexida.
25. Nucella lapillus. Carn鱈voro
perforador que se alimenta de
mexill坦ns e arneir坦ns.
Ocenebra erinacea. Carn鱈voro
perforador que se alimenta
doutros moluscos.
30. Lapa (Patella). Gaster坦podo que vive apegado 叩s rochas da
intermareal e alim辿ntase de algas. Despr叩zase para alimentarse e volve
logo ao mesmo sitio para descansar, por iso a s炭a cuncha se adapta tan
ben 叩 pedra na que se atopa
34. Lebre de mar, borracha (Aplisia punctata).
Vive an augas limpas preto da costa.
ovos
35. Nudibr叩nquios: moluscos sen
cuncha coas br叩nquias
externas. Hai moitas
variedades, de cores e formas
moi chamativas.
Chromodoris purpurea
Lesma de mar (Doris
verrucosa). Alim辿ntase de
esponxas.
Hypselodoris cantabrica
36. BIVALVOS
Te単en a cabeza sen diferenciar e o corpo protexido por d炭as
valvas ou cunchas. Son todos acu叩ticos, a maior鱈a mari単os.
Co単辿cense 13.000 especies.
En Galicia hai 196 especies de bivalvos mari単os.
37. CICLO REPRODUTIVO DUN MOLUSCO BIVALVO
expulsi坦n de 坦vulos e espermatozoides
larva en foma de D
ovos
larva troc坦fora
larva umbonada
xuvenil
adultos
40. Berberecho (Cerastoderma edule). Bibalvo que se atopa en
fondos de area fina ou fango-areosos desde o intermareal
ata uns 10 m de profundidade. Soporta ben os cambios de
salinidade e temperatura.
41. Ameixa lex鱈tima, fina ou san
(Tapes decussatus).
Resiste moi ben as desecaci坦ns
e as variaci坦ns de temperatura e
salinidade.
48. volandeira
(Chlamys opercularis)
Vieiras (Pecten maximus). Bivalvo
que pode acadar os 15 cm de
lonxitude. Vive semienterrada en
fondos de area e e cascallo ata os
100 m de profundidade.
zamburi単a
(Chlamys varia)
53. Mexill坦n de r鱈o (Margaritifera margaritifera)
Pode medir ata 10 cm de longo e vivir m叩is
de 30 anos. Como consecuencia da
contaminaci坦n das augas e das obras
hidr叩ulicas 辿 cada d鱈a m叩is escaso.
Ameixa de r鱈o (Corbicula fluminea)
unha especie que invadeu
recentemente alg炭ns r鱈os galegos
Ameixa de r鱈o
56. CEFALPODOS
Te単en o p辿 dividido en tent叩culos provistos de
ventosas e cabeza diferenciada. Son todos mari単os.
Co単辿cense 800 especies (en Galicia hai 80).
58. Xiba (Sepia officinalis). Cefal坦podo que pode acadar 40 cm de
lonxitude. Vive en fondos de area e fango con vexetaci坦n, en
zonas pr坦ximas 叩 costa ata os 150 m de profundidade.
59. Lura (Loligo vulgaris), Vive en augas de 10 a 500 m
de profundidade. Ten un gran valor comercial para
consumo en fresco ou conxelado.
60. Polbo (Octopus vulgaris). Pode medir ata 1,50 m de lonxitude e
acadar os 5 kg. Vive en fondos rochosos do litoral.
62. Nautlilus. Moluscos moi primitivos con
numerosos tent叩culos (ata 90) sen ventosas.
Corpo metido nunha cunha dividida en c叩maras.
63. USOS:
Alimentaci坦n humana. As cunchas
para facer distintos obxectos, en
decoraci坦n, coleccionismo...
das ostras extr叩ense as p辿rolas.