ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
PLAKEN TEKTONIKAREN TEORIA

Litosfera zatiturik dago, eta zati edo plaka horiek baterantz eta
besterantz mugitzen dira, goiko mantuaren gainetik, elkarrekiko
kokapena aldatuz; eta plaken arteko mugetan gertatzen dira
barne prozesu geologiko gehienak: lurrikarak, sumendien
erupzioak…
ARIKETA
AKZIDENTE NAGUSIAK ADIERAZTEN DIREN
ERLIEBE-MAPA
LURRIKAREN BANAKETA MUNDUAN

Azaleko fokua (0-70 km)
Foku ertaina (70-300 km)
Foku sakona (300-700 km)
SUMENDIEN BANAKETA MUNDUAN

Bolkanismo basaltikoa
Bolkanismo andesitikoa
1) DORTSAL OZEANIKOAK: ertz dibergente edo
eraikitzaileak
Dortsal ozeanikoa, plaken arteko muga bat, eta gainera erliebe
mota bat da. Haran edo rift batek bereizten dituen laba
solidifikatutako bi gailur-zerrenda paraleloz osatuta dago. Lerro
baten gisa luzatzen dira, eta 3.000 metroko goratasuna izaten
dute ordoki abisalen gainetik.
DORTSAL OZEANIKOAK: ertz dibergente edo
eraikitzaileak





Dortsala: elkarrengandik urruntzen ari diren bi plaken arteko muga da
Dortsaletan, sumendi-jarduera izaten da.
Magma horrek, hoztu eta berriro solidoturik, harri basaltikoak eratzen ditu,
eta harri horiek litosfera ozeaniko berria osatzen dute.
DORTSAL OZEANIKOAREN ERAKETA
a) Litosfera kontinentala sabeldu egiten da lehendabizi, ondoren
zartatu egiten delarik. Harri horietako batzuk urtu egiten dira.
b) Sabeldutako eta zartatutako litosfera kontinentala hondoratu
egiten da, rift valley deitzen zaion sakonune edo fosa bat eratuz.
c) Magmaren goratze- eta trinkotze-prozesuaren eraginez,
azkenean, kontinente-blokeak bereizi egiten dira, eta litosfera
ozeanikoa sortzen da litosfera kontinentalari atxikirik.
d) Dortsalen bidez magma etengabe goratzen eta trinkotzen
denez, litosfera ozeanikoa sortuz jarraitzen da, ozeanoaren
hondoa zabalduz eta kontinenteak elkarrengandik urrunduz.
DORTSALETAN AZALEKO FOKUKO LURRIKARAK IZATEN
DIRA.
OSATZEN DIREN HARRI BATZUEK METAMORFISMOA
JASATEN DUTE; HAU DA ERALDATU, ETA BESTE HARRITAN
DORTSAL OZEANIKOAREN ERAKETA
AFRIKAKO
RIFT
VALLEY
ARIKETAK
2) SUBDUKZIO ZONAK: ertz konbergente
edo suntsitzaileak

Subdukzio zonetan bi plakek elkar jotzen dute, eta haieteko
bat tolestu eta bestearen azpian sartzen da subdukzio bat
gertatzen da, eta mantuan hondoratzen da.
SUBDUKZIO ZONAK
Litosfera ozeanikoaren toleste eta hondoratze horren ondorioz,
sakonune handi bat eratzen da ozeanoaren azpian, bi plakek
elkar jotzen duten aldean; erliebe-akzidente berezi horri
sakonune edo fosa ozeanikoa esaten zaio. Sakonuneak “V”
asimetriko baten itxura izaten dute, eta 10 km eta gehiagoko
sakonera izan dezakete.
SUBDUKZIO ZONAK: sismikotasuna
Litosfera zurruna
denez, tolestean
zartatu egiten da; fokua
azaletik hurbil duen
sismikotasuna sortzen
da.
Litosfera ozeanikoa
mantuan barrena 600
km eta gehiagoko
sakoneraraino
hondoratzen denez,
foku ertaineko eta
sakoneko
sismikotasuna
gertatzen da.
Metamorfismoa eta
magmatismoa
gertatzen dira

Lurrikaren fokuak elkarrekin lotzen dituen plano
makurtuari Bennioffen

planoa esaten zaio
SUBDUKZIO ZONAK MOTAK
Bi eratako subdukzio zonak daude, elkarrekin
talka egiten duen litosfera moten arabera:
 Bi plaken ertz ozeanikoen artekoa.
 Plaka baten ertz ozeanikoaren eta bestearen ertz
kontinentalaren artekoa.
BI PLAKEN ERTZ OZEANIKOEN
ARTEKO SUBDUKZIO ZONA
Bi plaken litosfera ozeanikoek talka egiten dutenean, magmak
sortzen dira. Magma horiek hondoratzen ez den plakan sortutako
arrakaletatik gora egitean, sumendiak era ditzakete. Sumendi
horiek itsas mailatik gora igotzen badira, sumendi-uhartez
osatutako arku bat eratzen dute.
UHARTE-ARKUAK: Antillak
UHARTE-ARKUAK: Aleutiar uharteak
UHARTE-ARKUAK: Kuril uharteak
PLAKA BATEN ERTZ OZEANIKOAREN ETA
BESTEAREN ERTZ KONTINENTALAREN
ARTEKO SUBDUKZIO ZONA
Plaka ozeanikoa, bestea baino trinkoagoa eta meheagoa denez,
plaka kontinental arinago eta lodiagoaren azpian hondoratzen da.
Mendikate perikontinentala, bolkanismoa eta
metamorfismoa
 Magmen zati bat azaleratu egiten da, eta bolkanismoa
eragiten du. Magma hori bizkor solidotzen da lurrazalean, edo
beste zati bat ez da azalera iristen, eta harri plutonikoak
eratzen ditu.
 Plaka kontinentalak jasaten duen presioaren ondorioz
desitxuratu egiten da, lodituz. Desitxuratze eta magma-intrusio
horien ondorioz plakaren ertz kontinentala loditzeak eta bertan
eratzen diren sumendiek mendikate perikontinentala
eratzen dute.
•Zona hauetan
metamorfismoa
ere nabarmena da
tenperaturaren
erginez.
Mendikate perikontinentala, bolkanismoa eta
metamorfismoa
3) KONTINENTEEN ARTEKO TALKA
-ZONA

Bi litosfera-plakaren ertz kontinentalek elkar jotzen dutenean,
ez da hondoratzerik gertatzen, biak arinak eta lodiak direlako.
Bi plaken ertzak tolestu eta zartatu egiten dira elkar jotzen
duten eremuan, eta litosfera lodiarazten dute, mendikate
interkontinentala edo kontinente arteko mendikatea
eratuz.
3) KONTINENTEEN ARTEKO
TALKA-ZONA

Talkak eragindako presioaren poderioz, hausturak gertatzen dira
litosferan, eta haustura horiek lurrikarak eragin ohi dituzte; foku
sakonera txiki eta ertainekoak.
Magmak ere sortzen dira litosferako harriak urtuz, baina magma
horiek ez dira azaleratzen eta, beraz, ez dute jarduera
bolkanikorik eragiten. Metamorfismoa ere gertatzen da.
MENDIKATE
INTERKONTINENTALA
HIMALAIA
ARIKETAK
4) ERALDAKETA- edo URRATZEFAILAK: ertz pasiboak
Bi litosfera-plaka elkarren
alboz albo mugitzen diren
mugari, eraldaketa-faila edo
urratze-faila deitzen zaio.
Horrelako mugak dortsalen
haustura-zonetan gertatzen
dira gehienbat.
Bi subdukzio zonen artean
ere izaten dira, baina
gutxiago dira halakoak.
ERALDAKETA-FAILAK
Gehienak ozeanoaren
hondoan daude, baina badira
kontinentean daudenak,
Kaliforniako San Andres faila,
adibidez.
Bi litosfera-plaken artean,
mugitu ahala, gertatzen diren
tentsioek lurrikarak eragiten
dituzte, eta litosferak muga
horretan duen loditasuna txikia
denez, lurrikara horien fokua
azaletik hurbil egon ohi da.
Metamorfismoa gertatzen
da, albokako mugimenduak
eragiten duen presio
ikaragarriaren ondorioz, baina
magmarik ez da eratzen.
Gehienak ozeanoaren
hondoan daude.

Badira kontinentean daudenak,
Kaliforniako San Andres faila, esaterako.
San Andres faila
PLAKEN ARTEKO MUGA-ZONAK
Leku batzuetan plaken arteko mugak ez dira zehatzak, plaken
mugimenduak oso desberdinak baitira. Eremu honi plaken arteko
muga eremua esaten zaio. Adib: Alpe eta Mediterraneo lurraldea.
Eremu horretan plaka-zati txikiagoak (mikroplakak) bereizi dira,
egitura geologiko konplexuak.
1. Adriatikoa 2. Egeokoa 3. Turkiakoa
ANTZINAKO KONTINENTEAK

PANGEA III orain dela 200 milioi urte
LITOSFERAKO PLAKEN MUGIMENDUAREN
JATORRIA: KONBEKZIO KORRONTEAK
Mantuko materialak egoera solidoan badaude ere, leku batzuetan ez dira
horren zurrunak eta mugitu egiten dira. Nukleoari darion beroaren eta isotopo
erradiaktiboen desintegrazioan aske geratzen den beroaren eraginez,
mantuaren behe aldeko materialak berotu egiten dira. Berotzean, dentsitatea
gutxitu egiten da, eta gorantz egiteko joera dute. Mantuko materialak gorantz
doazen heinean hoztu egiten dira, litosferaren azpian batez ere, eta, horren
ondorioz, haien dentsitatea handitu egiten da, eta beherantz egiten dute
berriro.
LITOSFERAKO PLAKEN MUGIMENDUAREN
JATORRIA: KONBEKZIO KORRONTEAK
Dortsalen azpian, adibidez, oso bizkor handitzen da
tenperatura (gradiente geotermiko handia dago); subdukzio
zonetan, aldiz, batez besteko gradiente geotermikoak
sakonera horietarako eskatuko lukeena baino apalagoa da
tenperatura.

Kolore-graduazioak mantu barruko tenperaturak adierazten ditu
Ad

Recommended

Bloque 2: Comentario Mapa de suelos de la Península Ibérica.
Alberto Flecha Pérez
Comentario de un corte topográfico solucionado
Ricardo Chao Prieto
Geo2 bach 12_terciario
Manuel Pimienta
Tema 1: El espacio geográfico.Diversidad geomorfológica (3)
JGL79
Tema 5 - Paisaje agrario
etorija82
2 eso.u1.espaciohumano
JGL79
Tema 2. españa en europa y en el mundo. andalucia en europa notas de apoyo ...
GHCCSS GHCCSS
El relieve español
smerino
Problemas medio ambientales de canarias
Hypnos Stan
Tema 5 Dinámicas recientes del mundo rural
Alberto Fernández Puig
Bloque 7. Presentación: 1- El espacio rural y las actividades del sector prim...
Alberto Flecha Pérez
2º de Bachillerato GEO - Tema 1 - El espacio geográfico español
Sergio García Arama
España en Europa
smerino
Waveguides12
Waveguides12
Gaurav Yogesh
Litosferaren dinamika 2
Litosferaren dinamika 2
sonri15
Plaka tektonikoak
Plaka tektonikoak
DIB2
Arriskuak1
iazpiro1
Terremoto
iazpiro1
Plaken tektonika
Plaken tektonika
ulertuzientzia
Tema 3. Dinámica de la litosfera - parte 2
LauraGSevilla
Jarduerabolkanikoa
Jarduerabolkanikoa
sonri15
Lurraren barne egitura
Lurraren barne egitura
sonri15
Lurraren Barne Dinamika 0708
Lurraren Barne Dinamika 0708
pluisarrieta
Plaken tektonika lana
Plaken tektonika lana
iazpiro1
Lurra planeta
Lurra planeta
iazpiro1
Plaken tektonika2
iazpiro1
Lurraren barne dinamika
Lurraren barne dinamika
Yaiza11

More Related Content

What's hot (6)

Problemas medio ambientales de canarias
Hypnos Stan
Tema 5 Dinámicas recientes del mundo rural
Alberto Fernández Puig
Bloque 7. Presentación: 1- El espacio rural y las actividades del sector prim...
Alberto Flecha Pérez
2º de Bachillerato GEO - Tema 1 - El espacio geográfico español
Sergio García Arama
España en Europa
smerino
Waveguides12
Waveguides12
Gaurav Yogesh
Problemas medio ambientales de canarias
Hypnos Stan
Tema 5 Dinámicas recientes del mundo rural
Alberto Fernández Puig
Bloque 7. Presentación: 1- El espacio rural y las actividades del sector prim...
Alberto Flecha Pérez
2º de Bachillerato GEO - Tema 1 - El espacio geográfico español
Sergio García Arama
España en Europa
smerino

Viewers also liked (20)

Litosferaren dinamika 2
Litosferaren dinamika 2
sonri15
Plaka tektonikoak
Plaka tektonikoak
DIB2
Arriskuak1
iazpiro1
Terremoto
iazpiro1
Plaken tektonika
Plaken tektonika
ulertuzientzia
Tema 3. Dinámica de la litosfera - parte 2
LauraGSevilla
Jarduerabolkanikoa
Jarduerabolkanikoa
sonri15
Lurraren barne egitura
Lurraren barne egitura
sonri15
Lurraren Barne Dinamika 0708
Lurraren Barne Dinamika 0708
pluisarrieta
Plaken tektonika lana
Plaken tektonika lana
iazpiro1
Lurra planeta
Lurra planeta
iazpiro1
Plaken tektonika2
iazpiro1
Lurraren barne dinamika
Lurraren barne dinamika
Yaiza11
Emakume zientzialariak
iazpiro1
Aurrerapenak medikuntzan sarrera
Aurrerapenak medikuntzan sarrera
iazpiro1
Aldaketa klimatikoa
Aldaketa klimatikoa
berdintsu
Litosferaren dinamika 2
Litosferaren dinamika 2
sonri15
Plaka tektonikoak
Plaka tektonikoak
DIB2
Arriskuak1
iazpiro1
Terremoto
iazpiro1
Tema 3. Dinámica de la litosfera - parte 2
LauraGSevilla
Jarduerabolkanikoa
Jarduerabolkanikoa
sonri15
Lurraren barne egitura
Lurraren barne egitura
sonri15
Lurraren Barne Dinamika 0708
Lurraren Barne Dinamika 0708
pluisarrieta
Plaken tektonika lana
Plaken tektonika lana
iazpiro1
Plaken tektonika2
iazpiro1
Lurraren barne dinamika
Lurraren barne dinamika
Yaiza11
Emakume zientzialariak
iazpiro1
Aurrerapenak medikuntzan sarrera
Aurrerapenak medikuntzan sarrera
iazpiro1
Aldaketa klimatikoa
Aldaketa klimatikoa
berdintsu
Ad

Similar to Plaken tektonika (20)

Tektonika
Tektonika
Itziar Esteban Tolosa
Plaken tektonika. Lurraren dinamika
Plaken tektonika. Lurraren dinamika
maitebeurko
Eragile geologiko eta geomorfikoak
Eragile geologiko eta geomorfikoak
orkatz
Kontinenteen jitoa eta plaken tektonika
Kontinenteen jitoa eta plaken tektonika
nereaeugi
Dbh1 02 lurrarenerliebea jc
Dbh1 02 lurrarenerliebea jc
maisua
Lurraren barruko dinamika
Lurraren barruko dinamika
agorria
litosfera IV
litosfera IV
maisua
Bg 1 Sara Miren Biologia
Bg 1 Sara Miren Biologia
pluisarrieta
2.gaia. Lurraren kanpoko dinamika
2.gaia. Lurraren kanpoko dinamika
amaiasorondo
1. gaia.esparru fisikoa. natura-ingurunea
1. gaia.esparru fisikoa. natura-ingurunea
osgazbil
Kanpo prozesu geologikoak
Kanpo prozesu geologikoak
garaikoa
12 lurra eta lurraren dinamika
12 lurra eta lurraren dinamika
BioGeoUgle
Presentación de microsoft power point berria
Presentación de microsoft power point berria
Aingeruzeani
Sumendiak
Sumendiak
DIB2
Sistema zentralaren eboluzio geologikoa
Sistema zentralaren eboluzio geologikoa
MARIJE AGUILLO
GEO Erliebea eskema- Erliebe unitateen eskema
GEO Erliebea eskema- Erliebe unitateen eskema
Leire75
Bg 2 Uxue Maria Uharrak Eta Ur Basak
Bg 2 Uxue Maria Uharrak Eta Ur Basak
pluisarrieta
Geosfera
Geosfera
pepemelones
Junior eta ibai
Junior eta ibai
2331966
Plaken tektonika. Lurraren dinamika
Plaken tektonika. Lurraren dinamika
maitebeurko
Eragile geologiko eta geomorfikoak
Eragile geologiko eta geomorfikoak
orkatz
Kontinenteen jitoa eta plaken tektonika
Kontinenteen jitoa eta plaken tektonika
nereaeugi
Dbh1 02 lurrarenerliebea jc
Dbh1 02 lurrarenerliebea jc
maisua
Lurraren barruko dinamika
Lurraren barruko dinamika
agorria
litosfera IV
litosfera IV
maisua
Bg 1 Sara Miren Biologia
Bg 1 Sara Miren Biologia
pluisarrieta
2.gaia. Lurraren kanpoko dinamika
2.gaia. Lurraren kanpoko dinamika
amaiasorondo
1. gaia.esparru fisikoa. natura-ingurunea
1. gaia.esparru fisikoa. natura-ingurunea
osgazbil
Kanpo prozesu geologikoak
Kanpo prozesu geologikoak
garaikoa
12 lurra eta lurraren dinamika
12 lurra eta lurraren dinamika
BioGeoUgle
Presentación de microsoft power point berria
Presentación de microsoft power point berria
Aingeruzeani
Sumendiak
Sumendiak
DIB2
Sistema zentralaren eboluzio geologikoa
Sistema zentralaren eboluzio geologikoa
MARIJE AGUILLO
GEO Erliebea eskema- Erliebe unitateen eskema
GEO Erliebea eskema- Erliebe unitateen eskema
Leire75
Bg 2 Uxue Maria Uharrak Eta Ur Basak
Bg 2 Uxue Maria Uharrak Eta Ur Basak
pluisarrieta
Junior eta ibai
Junior eta ibai
2331966
Ad

More from iribar (20)

Azido nukleikoak
Azido nukleikoak
iribar
Protidoak
Protidoak
iribar
Lipidoak
Lipidoak
iribar
Ura
Ura
iribar
Nukleoa
Nukleoa
iribar
Zitoplasma
Zitoplasma
iribar
Zitoeskeletoa
Zitoeskeletoa
iribar
Mintza
Mintza
iribar
Anabolismoa
Anabolismoa
iribar
Mitosia meiosia
iribar
Mutazioak
Mutazioak
iribar
Bioteknologia
Bioteknologia
iribar
Giza genoma
Giza genoma
iribar
Mikrobiologia
Mikrobiologia
iribar
Immunologia
Immunologia
iribar
Katabolismoa
Katabolismoa
iribar
Animalien digestioa arnasketa
Animalien digestioa arnasketa
iribar
Landareen erreinua
Landareen erreinua
iribar
Eubakteria, protoktista eta fungi erreinuak
Eubakteria, protoktista eta fungi erreinuak
iribar
Zelula bizirik dago
Zelula bizirik dago
iribar
Azido nukleikoak
Azido nukleikoak
iribar
Zitoeskeletoa
Zitoeskeletoa
iribar
Mitosia meiosia
iribar
Bioteknologia
Bioteknologia
iribar
Mikrobiologia
Mikrobiologia
iribar
Katabolismoa
Katabolismoa
iribar
Animalien digestioa arnasketa
Animalien digestioa arnasketa
iribar
Landareen erreinua
Landareen erreinua
iribar
Eubakteria, protoktista eta fungi erreinuak
Eubakteria, protoktista eta fungi erreinuak
iribar
Zelula bizirik dago
Zelula bizirik dago
iribar

Plaken tektonika

  • 1. PLAKEN TEKTONIKAREN TEORIA Litosfera zatiturik dago, eta zati edo plaka horiek baterantz eta besterantz mugitzen dira, goiko mantuaren gainetik, elkarrekiko kokapena aldatuz; eta plaken arteko mugetan gertatzen dira barne prozesu geologiko gehienak: lurrikarak, sumendien erupzioak…
  • 3. AKZIDENTE NAGUSIAK ADIERAZTEN DIREN ERLIEBE-MAPA
  • 4. LURRIKAREN BANAKETA MUNDUAN Azaleko fokua (0-70 km) Foku ertaina (70-300 km) Foku sakona (300-700 km)
  • 5. SUMENDIEN BANAKETA MUNDUAN Bolkanismo basaltikoa Bolkanismo andesitikoa
  • 6. 1) DORTSAL OZEANIKOAK: ertz dibergente edo eraikitzaileak Dortsal ozeanikoa, plaken arteko muga bat, eta gainera erliebe mota bat da. Haran edo rift batek bereizten dituen laba solidifikatutako bi gailur-zerrenda paraleloz osatuta dago. Lerro baten gisa luzatzen dira, eta 3.000 metroko goratasuna izaten dute ordoki abisalen gainetik.
  • 7. DORTSAL OZEANIKOAK: ertz dibergente edo eraikitzaileak    Dortsala: elkarrengandik urruntzen ari diren bi plaken arteko muga da Dortsaletan, sumendi-jarduera izaten da. Magma horrek, hoztu eta berriro solidoturik, harri basaltikoak eratzen ditu, eta harri horiek litosfera ozeaniko berria osatzen dute.
  • 8. DORTSAL OZEANIKOAREN ERAKETA a) Litosfera kontinentala sabeldu egiten da lehendabizi, ondoren zartatu egiten delarik. Harri horietako batzuk urtu egiten dira. b) Sabeldutako eta zartatutako litosfera kontinentala hondoratu egiten da, rift valley deitzen zaion sakonune edo fosa bat eratuz. c) Magmaren goratze- eta trinkotze-prozesuaren eraginez, azkenean, kontinente-blokeak bereizi egiten dira, eta litosfera ozeanikoa sortzen da litosfera kontinentalari atxikirik. d) Dortsalen bidez magma etengabe goratzen eta trinkotzen denez, litosfera ozeanikoa sortuz jarraitzen da, ozeanoaren hondoa zabalduz eta kontinenteak elkarrengandik urrunduz. DORTSALETAN AZALEKO FOKUKO LURRIKARAK IZATEN DIRA. OSATZEN DIREN HARRI BATZUEK METAMORFISMOA JASATEN DUTE; HAU DA ERALDATU, ETA BESTE HARRITAN
  • 12. 2) SUBDUKZIO ZONAK: ertz konbergente edo suntsitzaileak Subdukzio zonetan bi plakek elkar jotzen dute, eta haieteko bat tolestu eta bestearen azpian sartzen da subdukzio bat gertatzen da, eta mantuan hondoratzen da.
  • 13. SUBDUKZIO ZONAK Litosfera ozeanikoaren toleste eta hondoratze horren ondorioz, sakonune handi bat eratzen da ozeanoaren azpian, bi plakek elkar jotzen duten aldean; erliebe-akzidente berezi horri sakonune edo fosa ozeanikoa esaten zaio. Sakonuneak “V” asimetriko baten itxura izaten dute, eta 10 km eta gehiagoko sakonera izan dezakete.
  • 14. SUBDUKZIO ZONAK: sismikotasuna Litosfera zurruna denez, tolestean zartatu egiten da; fokua azaletik hurbil duen sismikotasuna sortzen da. Litosfera ozeanikoa mantuan barrena 600 km eta gehiagoko sakoneraraino hondoratzen denez, foku ertaineko eta sakoneko sismikotasuna gertatzen da. Metamorfismoa eta magmatismoa gertatzen dira Lurrikaren fokuak elkarrekin lotzen dituen plano makurtuari Bennioffen planoa esaten zaio
  • 15. SUBDUKZIO ZONAK MOTAK Bi eratako subdukzio zonak daude, elkarrekin talka egiten duen litosfera moten arabera:  Bi plaken ertz ozeanikoen artekoa.  Plaka baten ertz ozeanikoaren eta bestearen ertz kontinentalaren artekoa.
  • 16. BI PLAKEN ERTZ OZEANIKOEN ARTEKO SUBDUKZIO ZONA Bi plaken litosfera ozeanikoek talka egiten dutenean, magmak sortzen dira. Magma horiek hondoratzen ez den plakan sortutako arrakaletatik gora egitean, sumendiak era ditzakete. Sumendi horiek itsas mailatik gora igotzen badira, sumendi-uhartez osatutako arku bat eratzen dute.
  • 20. PLAKA BATEN ERTZ OZEANIKOAREN ETA BESTEAREN ERTZ KONTINENTALAREN ARTEKO SUBDUKZIO ZONA Plaka ozeanikoa, bestea baino trinkoagoa eta meheagoa denez, plaka kontinental arinago eta lodiagoaren azpian hondoratzen da.
  • 21. Mendikate perikontinentala, bolkanismoa eta metamorfismoa  Magmen zati bat azaleratu egiten da, eta bolkanismoa eragiten du. Magma hori bizkor solidotzen da lurrazalean, edo beste zati bat ez da azalera iristen, eta harri plutonikoak eratzen ditu.  Plaka kontinentalak jasaten duen presioaren ondorioz desitxuratu egiten da, lodituz. Desitxuratze eta magma-intrusio horien ondorioz plakaren ertz kontinentala loditzeak eta bertan eratzen diren sumendiek mendikate perikontinentala eratzen dute. •Zona hauetan metamorfismoa ere nabarmena da tenperaturaren erginez.
  • 23. 3) KONTINENTEEN ARTEKO TALKA -ZONA Bi litosfera-plakaren ertz kontinentalek elkar jotzen dutenean, ez da hondoratzerik gertatzen, biak arinak eta lodiak direlako. Bi plaken ertzak tolestu eta zartatu egiten dira elkar jotzen duten eremuan, eta litosfera lodiarazten dute, mendikate interkontinentala edo kontinente arteko mendikatea eratuz.
  • 24. 3) KONTINENTEEN ARTEKO TALKA-ZONA Talkak eragindako presioaren poderioz, hausturak gertatzen dira litosferan, eta haustura horiek lurrikarak eragin ohi dituzte; foku sakonera txiki eta ertainekoak. Magmak ere sortzen dira litosferako harriak urtuz, baina magma horiek ez dira azaleratzen eta, beraz, ez dute jarduera bolkanikorik eragiten. Metamorfismoa ere gertatzen da.
  • 27. 4) ERALDAKETA- edo URRATZEFAILAK: ertz pasiboak Bi litosfera-plaka elkarren alboz albo mugitzen diren mugari, eraldaketa-faila edo urratze-faila deitzen zaio. Horrelako mugak dortsalen haustura-zonetan gertatzen dira gehienbat. Bi subdukzio zonen artean ere izaten dira, baina gutxiago dira halakoak.
  • 28. ERALDAKETA-FAILAK Gehienak ozeanoaren hondoan daude, baina badira kontinentean daudenak, Kaliforniako San Andres faila, adibidez. Bi litosfera-plaken artean, mugitu ahala, gertatzen diren tentsioek lurrikarak eragiten dituzte, eta litosferak muga horretan duen loditasuna txikia denez, lurrikara horien fokua azaletik hurbil egon ohi da. Metamorfismoa gertatzen da, albokako mugimenduak eragiten duen presio ikaragarriaren ondorioz, baina magmarik ez da eratzen. Gehienak ozeanoaren hondoan daude. Badira kontinentean daudenak, Kaliforniako San Andres faila, esaterako.
  • 30. PLAKEN ARTEKO MUGA-ZONAK Leku batzuetan plaken arteko mugak ez dira zehatzak, plaken mugimenduak oso desberdinak baitira. Eremu honi plaken arteko muga eremua esaten zaio. Adib: Alpe eta Mediterraneo lurraldea. Eremu horretan plaka-zati txikiagoak (mikroplakak) bereizi dira, egitura geologiko konplexuak. 1. Adriatikoa 2. Egeokoa 3. Turkiakoa
  • 31. ANTZINAKO KONTINENTEAK PANGEA III orain dela 200 milioi urte
  • 32. LITOSFERAKO PLAKEN MUGIMENDUAREN JATORRIA: KONBEKZIO KORRONTEAK Mantuko materialak egoera solidoan badaude ere, leku batzuetan ez dira horren zurrunak eta mugitu egiten dira. Nukleoari darion beroaren eta isotopo erradiaktiboen desintegrazioan aske geratzen den beroaren eraginez, mantuaren behe aldeko materialak berotu egiten dira. Berotzean, dentsitatea gutxitu egiten da, eta gorantz egiteko joera dute. Mantuko materialak gorantz doazen heinean hoztu egiten dira, litosferaren azpian batez ere, eta, horren ondorioz, haien dentsitatea handitu egiten da, eta beherantz egiten dute berriro.
  • 33. LITOSFERAKO PLAKEN MUGIMENDUAREN JATORRIA: KONBEKZIO KORRONTEAK Dortsalen azpian, adibidez, oso bizkor handitzen da tenperatura (gradiente geotermiko handia dago); subdukzio zonetan, aldiz, batez besteko gradiente geotermikoak sakonera horietarako eskatuko lukeena baino apalagoa da tenperatura. Kolore-graduazioak mantu barruko tenperaturak adierazten ditu

Editor's Notes