際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Psychofarmaca in de dagelijkse praktijk  evidence based medicine? Rob Heerdink
Rob Heerdink Pharmacoepidemiology & Pharmacotherapy Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences Universiteit Utrecht The Netherlands www.pharm.uu.nl/epithera
Suzette 16 jaar, LVB Sinds kort opgenomen in sglvg Jarenlang, zelfmoordpogingen, oppositioneel gedrag, risicovol gedrag loverboycircuit Cisordinol, Risperdal, Prozac, Seresta, Valium, Depakine
Gebruikt Suzette veel? Wat is er over prevalentie bekend? Eerste studie in 1970: 50% Overzichten: 20-40% en 40-60% Vooral antipsychotica Polyfarmacie  Vaak jarenlang gebruik Geen inzicht in diagnose / reden / effect
100,000 mensen met een verstandelijke beperking 25 - 50 % psychofarmaca 10% meer dan 3 middelen tegelijk Stolker et al 2001
Sedatie, slaapproblemen, obstipatie, maagklachten Gewichtstoename, metabool syndroom, diabetes Cardiovasculair risico?
油
evidence based medicine ?
油
Echte pati 谷 nten Leeftijd
Echte pati 谷 nten Leeftijd Kinetiek
Echte pati 谷 nten Leeftijd Kinetiek Therapietrouw
Echte pati 谷 nten Leeftijd Kinetiek Therapietrouw Comorbiditeit Nemesis: geen 1 >1
Echte pati 谷 nten Leeftijd Kinetiek Therapietrouw Comorbiditeit Comedicatie
Are Subjects in Pharmacological Treatment Trials of Depression Representative of Patients in Routine Clinical Practice? Mark Zimmerman, M.D.,  Jill I. Mattia, Ph.D., and  Michael A. Posternak, M.D Am J Psychiatry 159:469-473, March 2002  Of 346 patients with major depression only 14% are eligible according to inclusion criteria for trials with antidepressants
Tussen 1969 en 2008 zijn er 101 trials gedaan naar het effect van antipsychotica op gedragsproblemen Totaal 12,926 deelnemers  1165 (9%) verstandelijke beperking 873 (7%) kinderen/jeugd Cave: kleine trials (n=57)  onduidelijke diagnose onduidelijke maat VB onduidelijke uitkomstmaat korte followup A Scheifes et al 2009
RCTs Geselecteerde pati 谷nten Niet de klinische relevante vragen! There is a lack of well-designed trials into the effect of drugs in the management of aggression in psychiatric patients Goedhard et al, J Clin Psych 2006
evidence based medicine ?
medicine based evidence  Heerdink et al Br J Psychiatry 2004
Geregistreerde indicaties bij kinderen Benzodiazepinen - Antidepressiva - Antipsychotica - Stimulantia 6+
www.kenniscentrum-kjp.nl
Stimulantia Methylfenidaat (Ritalin / Concerta)  Atomoxetine (Strattera)
Stimulantia Methylfenidaat (Ritalin / Concerta)  Atomoxetine (Strattera)  6+ met ADHD Toxiciteit/ bijwerkingen Meerdere doseringen/dag vs slow release/1 dd Lange termijn effecten Werkzaamheid bij verstandelijke beperking?
Antipsychotica
Antipsychotica Kalverdijk et al Psych Serv 2008
Antipsychotica Risperidon (Risperdal), Haloperidol (Haldol) best onderzocht bij kinderen Olanzapine, pimozide, quetiapine, clozapine, pipamperon! Gedragsproblemen (ADHD, ASS), tics, psychose, manie Dosering? Bijwerkingen: gewichtstoename/diabetes, prolactine  , sedatie, cardiale problemen Werkzaamheid?
Antidepressiva
Antidepressiva SSRIs  fluoxetine, citalopram, fluvoxamine, paroxetine, sertraline, venlafaxine Depressie, Angst, OCS Gebruik onder de 18 wordt ontraden (CBG) Werkzaamheid?  Bijwerkingen: suicidaliteit, gedragsactivatie, agitatie, tics?
Anxiolytica/hypnotica Benzodiazepinen Niet bij kinderen Bijwerkingen: sedatie (!), concentratieproblemen, tolerantie/afhankelijkheid, disinhibitie (!) Werkzaamheid Misbruik
油
油
Voorgesteld beleid Wetenschappelijke onderbouwing: onvolledig Onderliggend lijden behandelen Indien farmacotherapie Agressie meten  Lang genoeg behandelen  Geen effect: stop
Welk middel? Middel  Effectief Atypische antipsychotica Clozapine: therapieresistente schizofrenie Risperidone: vermindering vijandigheid  Olanzapine: BPD Antidepressiva Schizofrenie, autisme, cluster B phs Anticonvulsiva Valproaat: cluster B phs B竪tablokkers Schizofrenie
Presque tous les hommes meurent de leurs rem竪des, et non pas de leurs maladies. Moliere, Le Malade Imaginaire (1673), Act III, sc. iii
Medicatie zonder goede start en zonder zicht op een duidelijk einde is slechte therapie email: e.r.heerdink@uu.nl twitter: @robheerdink www.slideshare.net/robheerdink

More Related Content

What's hot (20)

Pati谷nten met psychische klachten: welke strategie谷n gebruiken huisartsen om ...
Pati谷nten met psychische klachten: welke strategie谷n gebruiken huisartsen om ...Pati谷nten met psychische klachten: welke strategie谷n gebruiken huisartsen om ...
Pati谷nten met psychische klachten: welke strategie谷n gebruiken huisartsen om ...
Aur辿lie Derycke
NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
Triora
Angst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-Blasius
Angst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-BlasiusAngst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-Blasius
Angst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-Blasius
az Sint-Blasius Dendermonde-zele
Adduce, Voorjaarscongres Psychiatrie, Van de Loo - 30 maart 2016
Adduce, Voorjaarscongres Psychiatrie, Van de Loo - 30 maart 2016Adduce, Voorjaarscongres Psychiatrie, Van de Loo - 30 maart 2016
Adduce, Voorjaarscongres Psychiatrie, Van de Loo - 30 maart 2016
Karakter Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Verslaving onder 辿n door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Verslaving onder 辿n door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.Verslaving onder 辿n door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Verslaving onder 辿n door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Triora
kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...
kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...
kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...
Julie Mincke
Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)
Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)
Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)
Hans Jonkhof
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidenceBipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
s0214963
Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
Triora
ADHD: modeverschijnsel of realiteit
ADHD: modeverschijnsel of realiteitADHD: modeverschijnsel of realiteit
ADHD: modeverschijnsel of realiteit
DeStaerckeSophie
NVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude Meesters
NVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude MeestersNVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude Meesters
NVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude Meesters
Utrecht
Polyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASP
Polyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASPPolyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASP
Polyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASP
Charlotte Heyse
Autisme bij verstandelijk gehandicapten
Autisme bij verstandelijk gehandicapten Autisme bij verstandelijk gehandicapten
Autisme bij verstandelijk gehandicapten
GerritvanIpkens
GGZ-zorg Orion 2013
GGZ-zorg Orion 2013 GGZ-zorg Orion 2013
GGZ-zorg Orion 2013
Raedelijn
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgenConsultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Elyse Aerts
Pati谷nten met psychische klachten: welke strategie谷n gebruiken huisartsen om ...
Pati谷nten met psychische klachten: welke strategie谷n gebruiken huisartsen om ...Pati谷nten met psychische klachten: welke strategie谷n gebruiken huisartsen om ...
Pati谷nten met psychische klachten: welke strategie谷n gebruiken huisartsen om ...
Aur辿lie Derycke
NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
Triora
Angst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-Blasius
Angst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-BlasiusAngst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-Blasius
Angst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-Blasius
az Sint-Blasius Dendermonde-zele
Adduce, Voorjaarscongres Psychiatrie, Van de Loo - 30 maart 2016
Adduce, Voorjaarscongres Psychiatrie, Van de Loo - 30 maart 2016Adduce, Voorjaarscongres Psychiatrie, Van de Loo - 30 maart 2016
Adduce, Voorjaarscongres Psychiatrie, Van de Loo - 30 maart 2016
Karakter Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Verslaving onder 辿n door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Verslaving onder 辿n door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.Verslaving onder 辿n door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Verslaving onder 辿n door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Triora
kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...
kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...
kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...
Julie Mincke
Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)
Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)
Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)
Hans Jonkhof
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidenceBipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
s0214963
Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
Triora
ADHD: modeverschijnsel of realiteit
ADHD: modeverschijnsel of realiteitADHD: modeverschijnsel of realiteit
ADHD: modeverschijnsel of realiteit
DeStaerckeSophie
NVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude Meesters
NVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude MeestersNVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude Meesters
NVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude Meesters
Utrecht
Polyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASP
Polyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASPPolyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASP
Polyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASP
Charlotte Heyse
Autisme bij verstandelijk gehandicapten
Autisme bij verstandelijk gehandicapten Autisme bij verstandelijk gehandicapten
Autisme bij verstandelijk gehandicapten
GerritvanIpkens
GGZ-zorg Orion 2013
GGZ-zorg Orion 2013 GGZ-zorg Orion 2013
GGZ-zorg Orion 2013
Raedelijn
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgenConsultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Elyse Aerts

Similar to Psychofarmaca In De Dagelijkse Praktijk Evidence Based (20)

Urgentiepsychiatrie 2011
Urgentiepsychiatrie 2011Urgentiepsychiatrie 2011
Urgentiepsychiatrie 2011
Koen Titeca
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho KortrijkUrgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Koen Titeca
AHC 26 Januari 2010
AHC 26 Januari 2010AHC 26 Januari 2010
AHC 26 Januari 2010
RobHeerdink
Nah Behandeling 2011 Excerpt
Nah Behandeling 2011 ExcerptNah Behandeling 2011 Excerpt
Nah Behandeling 2011 Excerpt
jbcmertens
Psychofarmaca bij kinderen en jeugdigen met LVB - M. Verburg
Psychofarmaca bij kinderen en jeugdigen met LVB - M. VerburgPsychofarmaca bij kinderen en jeugdigen met LVB - M. Verburg
Psychofarmaca bij kinderen en jeugdigen met LVB - M. Verburg
Karakter Kinder- en Jeugdpsychiatrie
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringenPTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
Claire Stramrood
1batpa Deroeck Silke
1batpa Deroeck Silke1batpa Deroeck Silke
1batpa Deroeck Silke
gueste2ce9
Einversie_Vossen_2500329_27-07-16
Einversie_Vossen_2500329_27-07-16Einversie_Vossen_2500329_27-07-16
Einversie_Vossen_2500329_27-07-16
Niqee Vossen MSc
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
Kris Van den Broeck
Medische klaring
Medische klaringMedische klaring
Medische klaring
Koen Titeca
Gebruik van doping
Gebruik van dopingGebruik van doping
Gebruik van doping
FrederikVO
Eetstoornissen bij adolescenten powerpoint
Eetstoornissen bij adolescenten   powerpointEetstoornissen bij adolescenten   powerpoint
Eetstoornissen bij adolescenten powerpoint
Kelly Ronse
Sessie 2: De delirante patient
Sessie 2: De delirante patientSessie 2: De delirante patient
Sessie 2: De delirante patient
Medium Care Symposium
Rode draad hulpverlening
Rode draad hulpverleningRode draad hulpverlening
Rode draad hulpverlening
Els Verheyen
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmacaProbleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Radboud universitair medisch centrum
dertig jaar psychosociale interventies bij schizofrenie
dertig jaar psychosociale interventies bij schizofreniedertig jaar psychosociale interventies bij schizofrenie
dertig jaar psychosociale interventies bij schizofrenie
sabinebeke
M de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatie
M de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatieM de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatie
M de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatie
Tom Drixler, MD, PhD
Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)
Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)
Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)
MEE Gelderse Poort
Het begrijpen van eetstoornissen
Het begrijpen van eetstoornissenHet begrijpen van eetstoornissen
Het begrijpen van eetstoornissen
Bert Vral
Onco-Active
Onco-ActiveOnco-Active
Onco-Active
Aad van der Windt
Urgentiepsychiatrie 2011
Urgentiepsychiatrie 2011Urgentiepsychiatrie 2011
Urgentiepsychiatrie 2011
Koen Titeca
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho KortrijkUrgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Koen Titeca
AHC 26 Januari 2010
AHC 26 Januari 2010AHC 26 Januari 2010
AHC 26 Januari 2010
RobHeerdink
Nah Behandeling 2011 Excerpt
Nah Behandeling 2011 ExcerptNah Behandeling 2011 Excerpt
Nah Behandeling 2011 Excerpt
jbcmertens
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringenPTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
Claire Stramrood
1batpa Deroeck Silke
1batpa Deroeck Silke1batpa Deroeck Silke
1batpa Deroeck Silke
gueste2ce9
Einversie_Vossen_2500329_27-07-16
Einversie_Vossen_2500329_27-07-16Einversie_Vossen_2500329_27-07-16
Einversie_Vossen_2500329_27-07-16
Niqee Vossen MSc
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
Kris Van den Broeck
Medische klaring
Medische klaringMedische klaring
Medische klaring
Koen Titeca
Gebruik van doping
Gebruik van dopingGebruik van doping
Gebruik van doping
FrederikVO
Eetstoornissen bij adolescenten powerpoint
Eetstoornissen bij adolescenten   powerpointEetstoornissen bij adolescenten   powerpoint
Eetstoornissen bij adolescenten powerpoint
Kelly Ronse
Rode draad hulpverlening
Rode draad hulpverleningRode draad hulpverlening
Rode draad hulpverlening
Els Verheyen
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmacaProbleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Radboud universitair medisch centrum
dertig jaar psychosociale interventies bij schizofrenie
dertig jaar psychosociale interventies bij schizofreniedertig jaar psychosociale interventies bij schizofrenie
dertig jaar psychosociale interventies bij schizofrenie
sabinebeke
M de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatie
M de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatieM de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatie
M de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatie
Tom Drixler, MD, PhD
Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)
Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)
Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)
MEE Gelderse Poort
Het begrijpen van eetstoornissen
Het begrijpen van eetstoornissenHet begrijpen van eetstoornissen
Het begrijpen van eetstoornissen
Bert Vral

More from RobHeerdink (6)

Drug risk assessment 23 4-2010
Drug risk assessment 23 4-2010Drug risk assessment 23 4-2010
Drug risk assessment 23 4-2010
RobHeerdink
Adherence in elderly
Adherence in elderlyAdherence in elderly
Adherence in elderly
RobHeerdink
Workshop kuopio 2010
Workshop kuopio 2010Workshop kuopio 2010
Workshop kuopio 2010
RobHeerdink
Farmacoepi Course Leiden 0210 Part 2
Farmacoepi Course Leiden 0210   Part 2Farmacoepi Course Leiden 0210   Part 2
Farmacoepi Course Leiden 0210 Part 2
RobHeerdink
Stoppen Met Antidepressiva
Stoppen Met AntidepressivaStoppen Met Antidepressiva
Stoppen Met Antidepressiva
RobHeerdink
College 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoek
College 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoekCollege 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoek
College 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoek
RobHeerdink
Drug risk assessment 23 4-2010
Drug risk assessment 23 4-2010Drug risk assessment 23 4-2010
Drug risk assessment 23 4-2010
RobHeerdink
Adherence in elderly
Adherence in elderlyAdherence in elderly
Adherence in elderly
RobHeerdink
Workshop kuopio 2010
Workshop kuopio 2010Workshop kuopio 2010
Workshop kuopio 2010
RobHeerdink
Farmacoepi Course Leiden 0210 Part 2
Farmacoepi Course Leiden 0210   Part 2Farmacoepi Course Leiden 0210   Part 2
Farmacoepi Course Leiden 0210 Part 2
RobHeerdink
Stoppen Met Antidepressiva
Stoppen Met AntidepressivaStoppen Met Antidepressiva
Stoppen Met Antidepressiva
RobHeerdink
College 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoek
College 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoekCollege 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoek
College 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoek
RobHeerdink

Psychofarmaca In De Dagelijkse Praktijk Evidence Based

  • 1. Psychofarmaca in de dagelijkse praktijk evidence based medicine? Rob Heerdink
  • 2. Rob Heerdink Pharmacoepidemiology & Pharmacotherapy Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences Universiteit Utrecht The Netherlands www.pharm.uu.nl/epithera
  • 3. Suzette 16 jaar, LVB Sinds kort opgenomen in sglvg Jarenlang, zelfmoordpogingen, oppositioneel gedrag, risicovol gedrag loverboycircuit Cisordinol, Risperdal, Prozac, Seresta, Valium, Depakine
  • 4. Gebruikt Suzette veel? Wat is er over prevalentie bekend? Eerste studie in 1970: 50% Overzichten: 20-40% en 40-60% Vooral antipsychotica Polyfarmacie Vaak jarenlang gebruik Geen inzicht in diagnose / reden / effect
  • 5. 100,000 mensen met een verstandelijke beperking 25 - 50 % psychofarmaca 10% meer dan 3 middelen tegelijk Stolker et al 2001
  • 6. Sedatie, slaapproblemen, obstipatie, maagklachten Gewichtstoename, metabool syndroom, diabetes Cardiovasculair risico?
  • 7.
  • 9.
  • 10. Echte pati 谷 nten Leeftijd
  • 11. Echte pati 谷 nten Leeftijd Kinetiek
  • 12. Echte pati 谷 nten Leeftijd Kinetiek Therapietrouw
  • 13. Echte pati 谷 nten Leeftijd Kinetiek Therapietrouw Comorbiditeit Nemesis: geen 1 >1
  • 14. Echte pati 谷 nten Leeftijd Kinetiek Therapietrouw Comorbiditeit Comedicatie
  • 15. Are Subjects in Pharmacological Treatment Trials of Depression Representative of Patients in Routine Clinical Practice? Mark Zimmerman, M.D., Jill I. Mattia, Ph.D., and Michael A. Posternak, M.D Am J Psychiatry 159:469-473, March 2002 Of 346 patients with major depression only 14% are eligible according to inclusion criteria for trials with antidepressants
  • 16. Tussen 1969 en 2008 zijn er 101 trials gedaan naar het effect van antipsychotica op gedragsproblemen Totaal 12,926 deelnemers 1165 (9%) verstandelijke beperking 873 (7%) kinderen/jeugd Cave: kleine trials (n=57) onduidelijke diagnose onduidelijke maat VB onduidelijke uitkomstmaat korte followup A Scheifes et al 2009
  • 17. RCTs Geselecteerde pati 谷nten Niet de klinische relevante vragen! There is a lack of well-designed trials into the effect of drugs in the management of aggression in psychiatric patients Goedhard et al, J Clin Psych 2006
  • 19. medicine based evidence Heerdink et al Br J Psychiatry 2004
  • 20. Geregistreerde indicaties bij kinderen Benzodiazepinen - Antidepressiva - Antipsychotica - Stimulantia 6+
  • 22. Stimulantia Methylfenidaat (Ritalin / Concerta) Atomoxetine (Strattera)
  • 23. Stimulantia Methylfenidaat (Ritalin / Concerta) Atomoxetine (Strattera) 6+ met ADHD Toxiciteit/ bijwerkingen Meerdere doseringen/dag vs slow release/1 dd Lange termijn effecten Werkzaamheid bij verstandelijke beperking?
  • 25. Antipsychotica Kalverdijk et al Psych Serv 2008
  • 26. Antipsychotica Risperidon (Risperdal), Haloperidol (Haldol) best onderzocht bij kinderen Olanzapine, pimozide, quetiapine, clozapine, pipamperon! Gedragsproblemen (ADHD, ASS), tics, psychose, manie Dosering? Bijwerkingen: gewichtstoename/diabetes, prolactine , sedatie, cardiale problemen Werkzaamheid?
  • 28. Antidepressiva SSRIs fluoxetine, citalopram, fluvoxamine, paroxetine, sertraline, venlafaxine Depressie, Angst, OCS Gebruik onder de 18 wordt ontraden (CBG) Werkzaamheid? Bijwerkingen: suicidaliteit, gedragsactivatie, agitatie, tics?
  • 29. Anxiolytica/hypnotica Benzodiazepinen Niet bij kinderen Bijwerkingen: sedatie (!), concentratieproblemen, tolerantie/afhankelijkheid, disinhibitie (!) Werkzaamheid Misbruik
  • 30.
  • 31.
  • 32. Voorgesteld beleid Wetenschappelijke onderbouwing: onvolledig Onderliggend lijden behandelen Indien farmacotherapie Agressie meten Lang genoeg behandelen Geen effect: stop
  • 33. Welk middel? Middel Effectief Atypische antipsychotica Clozapine: therapieresistente schizofrenie Risperidone: vermindering vijandigheid Olanzapine: BPD Antidepressiva Schizofrenie, autisme, cluster B phs Anticonvulsiva Valproaat: cluster B phs B竪tablokkers Schizofrenie
  • 34. Presque tous les hommes meurent de leurs rem竪des, et non pas de leurs maladies. Moliere, Le Malade Imaginaire (1673), Act III, sc. iii
  • 35. Medicatie zonder goede start en zonder zicht op een duidelijk einde is slechte therapie email: e.r.heerdink@uu.nl twitter: @robheerdink www.slideshare.net/robheerdink