際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Praktijkervaringen nieuwe regelgeving NOREA
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Regiobijeenkomst
VUrORE
Inleiders
Drs. Rocco Jacobs RE EMIA
(Rijksauditdienst)
Ir. Drs. Jurgen van der Vlugt RE CISA
(Noordbeek / VU)
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Agenda
1. Korte samenvatting nieuwe regelgeving
2. Dilemmas bij toepassing van de nieuwe regelgeving
 Casussen
 Vragen ontvangen NOREA
 Vragen deelnemers
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Korte samenvatting nieuwe regelgeving
(werk in uitvoering)
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Kennismanagement NOREA
Strategie
Inrichting
Business
Informatie-
voorziening IT
Operatie
Beroepsorganisatie
Wetgeving
Regelgeving
Auditorganisatie
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Opzet:  Het Huis
C1 Raamwerk
Assurance-
opdrachten
C2 Richtlijn
Assurance-
opdrachten
A1 Statuten
 A2 Huishoudelijk
reglement
 A3 Reglement van
toelating
 A4 Reglement
Beroepsethiek
 A5 Reglement van
Tucht
 A6 Reglement van
beroep
 A7 Richtlijn PE
 A8 Regeling Over-
stappers en
herintreders
B1 Reglement Gedragscode
 E Advies
Invulling in
ontwikke-
ling
B2 Reglement Beroepsbeoefening
 G Uitvoeringsrichtlijnen
(Opdrachtaanvaarding, Documentatie)
 H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg);
studierapporten, Handboek en De IT-Auditor
B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA
 D Audit
Assessment
Review
Quick Scan
Beoordeling
Analyse
 F Niet-Actief
(zoals In
business of
gepensioneerd)
[Geen invulling] 
[B2 en B3 n.v.t.]
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Ethiek
C1 Raamwerk
Assurance-
opdrachten
C2 Richtlijn
Assurance-
opdrachten
A1 Statuten
 A2 Huishoudelijk
reglement
 A3 Reglement van
toelating
 A4 Reglement
Beroepsethiek
 A5 Reglement van
Tucht
 A6 Reglement van
beroep
 A7 Richtlijn PE
 A8 Regeling Over-
stappers en
herintreders
 E Advies
Invulling in
ontwikke-
ling
B2 Reglement Beroepsbeoefening
 G Uitvoeringsrichtlijnen
(Opdrachtaanvaarding, Documentatie)
 H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg);
studierapporten, Handboek en De IT-Auditor
B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA
 D Audit
Assessment
Review
Quick Scan
Beoordeling
Analyse
 F Niet-Actief
(zoals In
business of
gepensioneerd)
[Geen invulling] 
[B2 en B3 n.v.t.]
B1 Reglement Gedragscode
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Reglement Gedragscode
(Code of Ethics)
Hoofdstukindeling:
 A-100 Inleiding en fundamentele beginselen
 A-110 Integriteit
 A-120 Objectiviteit
 A-130 Deskundigheid en zorgvuldigheid
 A-140 Geheimhouding
 A-150 Professioneel gedrag
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Inleiding: A-100.1-3
 Artikel A-100.1
De IT-auditor aanvaardt te allen tijde de verantwoordelijkheid op te
treden in het algemeen belang en behartigt dientengevolge niet
uitsluitend de belangen van een individuele opdrachtgever.
Daartoe neemt de IT-auditor bij zijn optreden deze Code in acht en
handelt in overeenstemming daarmee.
 Artikel A-100.3
Deze Code is van toepassing op iedere in het RE- register
ingeschreven IT-auditor
de beroepsorganisatie van IT-auditors
A-110.4 Fundamentele beginselen
 Integriteit
 Objectiviteit
 Deskundigheid en zorgvuldigheid
 Geheimhouding
 Professioneel gedrag
de beroepsorganisatie van IT-auditors
A-100.10: Bedreigingenlijst
 Eigenbelang
 Zelftoetsing
 Belangenbehartiging
 Vertrouwdheid
 Intimidatie
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Reglement beroepsbeoefening
C1 Raamwerk
Assurance-
opdrachten
C2 Richtlijn
Assurance-
opdrachten
A1 Statuten
 A2 Huishoudelijk
reglement
 A3 Reglement van
toelating
 A4 Reglement
Beroepsethiek
 A5 Reglement van
Tucht
 A6 Reglement van
beroep
 A7 Richtlijn PE
 A8 Regeling Over-
stappers en
herintreders
B1 Reglement Gedragscode
 E Advies
Invulling in
ontwikke-
ling
 G Uitvoeringsrichtlijnen
(Opdrachtaanvaarding, Documentatie)
 H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg);
studierapporten, Handboek en De IT-Auditor
B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA
 D Audit
Assessment
Review
Quick Scan
Beoordeling
Analyse
 F Niet-Actief
(zoals In
business of
gepensioneerd)
[Geen invulling] 
[B2 en B3 n.v.t.]
B2 Reglement Beroepsbeoefening
de beroepsorganisatie van IT-auditors
RBB
 Artikel 3. Krachtens het Reglement Beroepsbeoefening IT-auditors zullen ten
minste de volgende onderwerpen in nadere richtlijnen worden behandeld:
 het raamwerk en de richtlijn voor assurance-opdrachten
 opdrachtverwerving en -aanvaarding;
 dossiervorming en -beheer;
 rapportage en (verplichte formulering inzake) Oordelen
 verplichte permanente educatie;
 Artikel 5. Onderwerpen als bedoeld in de artikelen 3 en 4 met een dwingend
karakter zullen nader worden uitgewerkt in door de Orde uit te geven Richtlijnen
voor de IT-auditor.
 Artikel 12. Handreikingen bevatten richtinggevende beschrijvingen van
methoden, technieken of normen. Afwijkingen van een handreiking moeten
worden gemotiveerd en gedocumenteerd.
 Artikel 15. Naast de Richtlijnen (artikel 5) en handreikingen (artikel 10) worden de
overige uitingen betreffende IT-audit als studie' aangemerkt.
de beroepsorganisatie van IT-auditors
B2 Reglement Beroepsbeoefening
RKBN
C1 Raamwerk
Assurance-
opdrachten
C2 Richtlijn
Assurance-
opdrachten
A1 Statuten
 A2 Huishoudelijk
reglement
 A3 Reglement van
toelating
 A4 Reglement
Beroepsethiek
 A5 Reglement van
Tucht
 A6 Reglement van
beroep
 A7 Richtlijn PE
 A8 Regeling Over-
stappers en
herintreders
B1 Reglement Gedragscode
 E Advies
Invulling in
ontwikke-
ling
 G Uitvoeringsrichtlijnen
(Opdrachtaanvaarding, Documentatie)
 H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg);
studierapporten, Handboek en De IT-Auditor
 D Audit
Assessment
Review
Quick Scan
Beoordeling
Analyse
 F Niet-Actief
(zoals In
business of
gepensioneerd)
[Geen invulling] 
[B2 en B3 n.v.t.]
B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Audit en advies
C1 Raamwerk
Assurance-
opdrachten
C2 Richtlijn
Assurance-
opdrachten
A1 Statuten
 A2 Huishoudelijk
reglement
 A3 Reglement van
toelating
 A4 Reglement
Beroepsethiek
 A5 Reglement van
Tucht
 A6 Reglement van
beroep
 A7 Richtlijn PE
 A8 Regeling Over-
stappers en
herintreders
B1 Reglement Gedragscode
B2 Reglement Beroepsbeoefening
 G Uitvoeringsrichtlijnen
(Opdrachtaanvaarding, Documentatie)
 H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg);
studierapporten, Handboek en De IT-Auditor
B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA
 F Niet-Actief
(zoals In
business of
gepensioneerd)
[Geen invulling] 
[B2 en B3 n.v.t.]
 E Advies
Invulling in
ontwikke-
ling
 D Audit
Assessment
Review
Quick Scan
Beoordeling
Analyse
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Assurance
A1 Statuten
 A2 Huishoudelijk
reglement
 A3 Reglement van
toelating
 A4 Reglement
Beroepsethiek
 A5 Reglement van
Tucht
 A6 Reglement van
beroep
 A7 Richtlijn PE
 A8 Regeling Over-
stappers en
herintreders
B1 Reglement Gedragscode
 E Advies
Invulling in
ontwikke-
ling
B2 Reglement Beroepsbeoefening
 G Uitvoeringsrichtlijnen
(Opdrachtaanvaarding, Documentatie)
 H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg);
studierapporten, Handboek en De IT-Auditor
B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA
 D Audit
Assessment
Review
Quick Scan
Beoordeling
Analyse
 F Niet-Actief
(zoals In
business of
gepensioneerd)
[Geen invulling] 
[B2 en B3 n.v.t.]
C1 Raamwerk
Assurance-
opdrachten
C2 Richtlijn
Assurance-
opdrachten
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Kenmerken assurance-opdracht
Definitie
Een assurance-opdracht is een opdracht waarbij een
IT-auditor een conclusie formuleert die is bedoeld om het
vertrouwen van de beoogde gebruikers, niet zijnde de
verantwoordelijke partij, in de uitkomst van de evaluatie
van of de toetsing van het object van onderzoek ten
opzichte van de toetsingsnormen, te versterken.
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Kenmerken assurance-opdracht
De vijf elementen
1. Drie partijen
2. Een geschikt object van onderzoek
3. Toepasbare toetsingsnormen
4. Toereikende assurance-informatie
5. Een schriftelijk rapport
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Opdrachtaanvaarding
Uitgangspunt
Een IT-auditor aanvaardt een assurance-opdracht
slechts indien aan alle ethische normen wordt voldaan
en de opdracht de vereiste kenmerken bevat.
Opdrachtbrief.
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Opdrachtaanvaarding (Concept Richtlijn 210)
Elementen opdrachtbrief
 Doel van de opdracht
 Het object van onderzoek
 Doelgroep rapportage en de gehanteerde
toetsingsnormen
 Toegang tot toereikende informatie
 Zekerheidsniveau en product (rapportage) van de
audit
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Opdrachtuitvoering
Controlemiddelen
 Verificatie
 Waarnemingen ter plaatse
 Bevestiging
 Herberekening
 Opnieuw uitvoeren
 Analyse
 Het inwinnen van inlichtingen
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Opdrachtuitvoering
Bewijsstukken
Inlichtingen van de verantwoordelijke partij
 Eigen waarnemingen
 Schriftelijke vastleggingen
 Interne documentatie
 Output uit het onderzochte systeem
 Externe bescheiden
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Rapportage
Strekkingen oordelen
4 Strekkingen van oordelen
Elementen Richtlijn en kernwoorden (onderstreept)
verplicht
Bijvoorbeeld goedkeurend
Voldoet aan gestelde normen
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Rapportage
Elementen rapportage
 Opschrift
 Doelgroep
 Opdracht,onderzoeksobject en moment/periode
 Reikwijdte onderzoek (kwaliteitsaspecten,normen,
diepgang)
 Verantwoordelijkheden en werkzaamheden
 Oordeel
 Beperkingen
 Ondertekening
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Documentatie (Richtlijn 230)
 Voor alle werkzaamheden  adequate
documentatie verplicht
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Dilemmas bij toepassing van de nieuwe regelgeving
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Casus Ethiek
C1 Raamwerk
Assurance-
opdrachten
C2 Richtlijn
Assurance-
opdrachten
A1 Statuten
 A2 Huishoudelijk
reglement
 A3 Reglement van
toelating
 A4 Reglement
Beroepsethiek
 A5 Reglement van
Tucht
 A6 Reglement van
beroep
 A7 Richtlijn PE
 A8 Regeling Over-
stappers en
herintreders
 E Advies
Invulling in
ontwikke-
ling
B2 Reglement Beroepsbeoefening
 G Uitvoeringsrichtlijnen
(Opdrachtaanvaarding, Documentatie)
 H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg);
studierapporten, Handboek en De IT-Auditor
B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA
 D Audit
Assessment
Review
Quick Scan
Beoordeling
Analyse
 F Niet-Actief
(zoals In
business of
gepensioneerd)
[Geen invulling] 
[B2 en B3 n.v.t.]
B1 Reglement Gedragscode
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Casus RG
 Altijd wel ergens aan de slag, jarenlang
 Geruchten over scheeflopend project
 Onderdirecteur = zeer goede bekende;
Projectmanager = zeer goede bekende;
Onderdirecteur  projectmanager
 Projectmanager eruit?
 Onderdirecteur X projectmanager, nu niet meer!
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Casus RG: Vragen
1. Bedreigingen fundamentele beginselen?
2. Waarborgen daartegen?
3. Toezeggingen voor objectiviteit niet nagekomen;
wat nu?
4. Beide zijden: Niks negatiefs in rapport. Wat nu?
5. Geen vervolgwerk?
6. Geen vervolgwerk. Wat nu?
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Casus RG: Antwoorden
1. Vertrouwdheid,
(intimidatie, belangenbehartiging)
2. Bespreken met opdrachtgever en auditee
3. Nogmaals. Plus overwegen opdracht terug te geven
4. Herbezinning over voortzetting
5. Bespreken met naasthogere
6. Niets. Pech.
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Ethiek: Een kwestie van leiderschap
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Opzet:  Het NOREA huis
C1 Raamwerk
Assurance-
opdrachten
C2 Richtlijn
Assurance-
opdrachten
A1 Statuten
 A2 Huishoudelijk
reglement
 A3 Reglement van
toelating
 A4 Reglement
Beroepsethiek
 A5 Reglement van
Tucht
 A6 Reglement van
beroep
 A7 Richtlijn PE
 A8 Regeling Over-
stappers en
herintreders
B1 Reglement Gedragscode
 E Advies
Invulling in
ontwikke-
ling
B2 Reglement Beroepsbeoefening
 G Uitvoeringsrichtlijnen
(Opdrachtaanvaarding, Documentatie)
 H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg);
studierapporten, Handboek en De IT-Auditor
B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA
 D Audit
Assessment
Review
Quick Scan
Beoordeling
Analyse
 F Niet-Actief
(zoals In
business of
gepensioneerd)
[Geen invulling] 
[B2 en B3 n.v.t.]
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Casus RKBN
U bent verantwoordelijk voor een interne audit
organisatie waar een groep van zon 85 REs deel
uitmaken. Deze organisatie voert zowel IT audits
uit als adviesopdrachten. Alle typen IT audits
komen voor (assurance en niet assurance
opdrachten). Op welke wijze geeft u het
kwaliteitssysteem van deze organisatie vorm?
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Casus RKBN: Sleutelwoorden
1. Kwaliteitshandboek met procedures en richtlijnen
2. Kwaliteitsfunctionaris
3. Disciplinaire consequenties
4. Checklisten
5. Borgen kwaliteitseisen in de uitvoering (opleiding, zware rol
projectleiders/lead auditors, etc.)
6. Relatie met andere NOREA regels (richtlijn en raamwerk
assurance, gedragscode)
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Casus RKBN: Sleutelwoorden
7. Interne kwaliteitstoetsing
8. Onafhankelijkheid
9. Kwaliteitsmaatregelen doceren naar type opdracht
10. Evaluatie kwaliteitssysteem
11. Personeelsbeleid
12. Aansluiting kwaliteitssysteem op fasen in audit
13. Samenwerking met andere auditdisciplines
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Casus assurance, audit en advies
4 REs van verschillende auditorganisaties zijn betrokken bij een project
1. 1 RE als klankbord in het projectteam
2. 1 RE als zekerheidsverschaffer aan externe investeerders over het
naleven van de PRINCE 2 standaarden
3. 1 RE als zekerheidsverschaffer aan de projectmanager over het naleven
van de PRINCE 2 standaarden
4. 1 RE adviseert over het toepassen van de PRINCE 2 standaarden
Welke opdracht wordt door de betreffende collegas uitgevoerd ?
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Casus assurance, audit en advies
1. Overig
2. Assurance
3. Audit
4. Advies
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Vragen ontvangen bij NOREA
 Welk belang dient de IT-auditor te dienen ?
 Wie kan een audit-organisatie (met REs) aanspreken
op het naleven van de regelgeving van NOREA ?
 In hoeverre is de assurance-richtlijn van NOREA van
toepassing op de interne IT-auditor ?
de beroepsorganisatie van IT-auditors
10 juni
 10 juni a.s., 17:00u
Conferentiecentrum Zonheuvel, Doorn:
NOREA ALV (Richtlijn Opdrachtaanvaarding)
 Voorafgaand (14:30u):
Minisymposium De RE als Adviseur
Komt allen; meldt u aan!
de beroepsorganisatie van IT-auditors
VRAGEN ?
de beroepsorganisatie van IT-auditors
Dank voor uw aandacht

More Related Content

Similar to NOREA Regiosessie Reglementen 2010 (20)

PDF
VU Uitvoering van de audit 28 mei 2010
Jurgen van der Vlugt
PPT
ACAM-VDA NOREA Adviesdiensten 21 juni 2012
Jurgen van der Vlugt
PPTX
Project revisie ISO27001 - ISO 27001
Ad Voets
PDF
SIGMA201605_Reichling Lekkerkerk
Antonie Reichling
PDF
Vergelijking kwaliteitsmodellen zorg
Evelien Verkade
PDF
Brochure auditfunctie bij trustkantoren 2015
Karin Rigterink
PDF
150205 folder Trust audit 7p
Karin Rigterink
PPT
NOREA ALV Symposium Advies 2010
Jurgen van der Vlugt
PPTX
Presentatie 2e roundtable ai and audit 2018 coney
drs Pieter de Kok RA
PPTX
Training normkennis iso 90012015 20170707
Martijn Pulles
PPTX
Rechtmatigheid Binnen Het Onderwijs
wsnieuwe
PDF
De sr aadviseur-nr2-05-2013
Peter de Haas
PPTX
Het Open Green IT Policy Assessment
nickbkkr
PDF
(1) compliancemanagement bij twence 19 mei 2016
Geert Henk Wijnants
PPT
Advies Assurance September 2011 V0.97
Jurgen van der Vlugt
PPTX
Evidence-based HR: the Selor case
Vincent Van Malderen
PPTX
Presentatie netq healthcare feb2013
Sabine de Moor
PPTX
Programmatisch handhaven
Jean-Paul de Poorter
PPTX
Rps vakbeurs gebouwbeheer
RPS B.V.
PDF
Auditing and Assurance Services Louwers 4th Edition Solutions Manual
melizculli3n
VU Uitvoering van de audit 28 mei 2010
Jurgen van der Vlugt
ACAM-VDA NOREA Adviesdiensten 21 juni 2012
Jurgen van der Vlugt
Project revisie ISO27001 - ISO 27001
Ad Voets
SIGMA201605_Reichling Lekkerkerk
Antonie Reichling
Vergelijking kwaliteitsmodellen zorg
Evelien Verkade
Brochure auditfunctie bij trustkantoren 2015
Karin Rigterink
150205 folder Trust audit 7p
Karin Rigterink
NOREA ALV Symposium Advies 2010
Jurgen van der Vlugt
Presentatie 2e roundtable ai and audit 2018 coney
drs Pieter de Kok RA
Training normkennis iso 90012015 20170707
Martijn Pulles
Rechtmatigheid Binnen Het Onderwijs
wsnieuwe
De sr aadviseur-nr2-05-2013
Peter de Haas
Het Open Green IT Policy Assessment
nickbkkr
(1) compliancemanagement bij twence 19 mei 2016
Geert Henk Wijnants
Advies Assurance September 2011 V0.97
Jurgen van der Vlugt
Evidence-based HR: the Selor case
Vincent Van Malderen
Presentatie netq healthcare feb2013
Sabine de Moor
Programmatisch handhaven
Jean-Paul de Poorter
Rps vakbeurs gebouwbeheer
RPS B.V.
Auditing and Assurance Services Louwers 4th Edition Solutions Manual
melizculli3n

More from Jurgen van der Vlugt (14)

PDF
Permanent open depot rijks in kpmg gebouw v0.3
Jurgen van der Vlugt
PPT
IDC Amsterdam 2013 09 12 Smart Security Solutions require Ditto Designs
Jurgen van der Vlugt
PDF
ISSA NL event 2013 06 06 Limits, Not Rails
Jurgen van der Vlugt
PDF
Wat ruist er door uw data-zee ISACA NL roundtable 2013 06 03
Jurgen van der Vlugt
PPT
Much Data 0.95
Jurgen van der Vlugt
PPT
Risk Managers Of The Universe
Jurgen van der Vlugt
PPT
ISSA ORM 2012 June 20 v0.3
Jurgen van der Vlugt
PPT
Van Plank Misslaan Naar Spijker Op De Kop V0.3
Jurgen van der Vlugt
PDF
Down the Blind Alley (PDF)
Jurgen van der Vlugt
PPT
NGI Regio Rdam / Afd IT-A: Stuxnet - Beveiliging en Audit van Proces IT
Jurgen van der Vlugt
PDF
VU Information Risk Management Security Management 2010 JvdV
Jurgen van der Vlugt
PPT
Saxion Ensched辿 College Security 2009
Jurgen van der Vlugt
PDF
NOREA Update congres 2007 incl notes
Jurgen van der Vlugt
PDF
Saxion Ensched辿 College Security 2010
Jurgen van der Vlugt
Permanent open depot rijks in kpmg gebouw v0.3
Jurgen van der Vlugt
IDC Amsterdam 2013 09 12 Smart Security Solutions require Ditto Designs
Jurgen van der Vlugt
ISSA NL event 2013 06 06 Limits, Not Rails
Jurgen van der Vlugt
Wat ruist er door uw data-zee ISACA NL roundtable 2013 06 03
Jurgen van der Vlugt
Much Data 0.95
Jurgen van der Vlugt
Risk Managers Of The Universe
Jurgen van der Vlugt
ISSA ORM 2012 June 20 v0.3
Jurgen van der Vlugt
Van Plank Misslaan Naar Spijker Op De Kop V0.3
Jurgen van der Vlugt
Down the Blind Alley (PDF)
Jurgen van der Vlugt
NGI Regio Rdam / Afd IT-A: Stuxnet - Beveiliging en Audit van Proces IT
Jurgen van der Vlugt
VU Information Risk Management Security Management 2010 JvdV
Jurgen van der Vlugt
Saxion Ensched辿 College Security 2009
Jurgen van der Vlugt
NOREA Update congres 2007 incl notes
Jurgen van der Vlugt
Saxion Ensched辿 College Security 2010
Jurgen van der Vlugt
Ad

NOREA Regiosessie Reglementen 2010

  • 1. de beroepsorganisatie van IT-auditors Praktijkervaringen nieuwe regelgeving NOREA de beroepsorganisatie van IT-auditors Regiobijeenkomst VUrORE Inleiders Drs. Rocco Jacobs RE EMIA (Rijksauditdienst) Ir. Drs. Jurgen van der Vlugt RE CISA (Noordbeek / VU)
  • 2. de beroepsorganisatie van IT-auditors Agenda 1. Korte samenvatting nieuwe regelgeving 2. Dilemmas bij toepassing van de nieuwe regelgeving Casussen Vragen ontvangen NOREA Vragen deelnemers de beroepsorganisatie van IT-auditors Korte samenvatting nieuwe regelgeving (werk in uitvoering)
  • 3. de beroepsorganisatie van IT-auditors Kennismanagement NOREA Strategie Inrichting Business Informatie- voorziening IT Operatie Beroepsorganisatie Wetgeving Regelgeving Auditorganisatie de beroepsorganisatie van IT-auditors Opzet: Het Huis C1 Raamwerk Assurance- opdrachten C2 Richtlijn Assurance- opdrachten A1 Statuten A2 Huishoudelijk reglement A3 Reglement van toelating A4 Reglement Beroepsethiek A5 Reglement van Tucht A6 Reglement van beroep A7 Richtlijn PE A8 Regeling Over- stappers en herintreders B1 Reglement Gedragscode E Advies Invulling in ontwikke- ling B2 Reglement Beroepsbeoefening G Uitvoeringsrichtlijnen (Opdrachtaanvaarding, Documentatie) H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg); studierapporten, Handboek en De IT-Auditor B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA D Audit Assessment Review Quick Scan Beoordeling Analyse F Niet-Actief (zoals In business of gepensioneerd) [Geen invulling] [B2 en B3 n.v.t.]
  • 4. de beroepsorganisatie van IT-auditors Ethiek C1 Raamwerk Assurance- opdrachten C2 Richtlijn Assurance- opdrachten A1 Statuten A2 Huishoudelijk reglement A3 Reglement van toelating A4 Reglement Beroepsethiek A5 Reglement van Tucht A6 Reglement van beroep A7 Richtlijn PE A8 Regeling Over- stappers en herintreders E Advies Invulling in ontwikke- ling B2 Reglement Beroepsbeoefening G Uitvoeringsrichtlijnen (Opdrachtaanvaarding, Documentatie) H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg); studierapporten, Handboek en De IT-Auditor B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA D Audit Assessment Review Quick Scan Beoordeling Analyse F Niet-Actief (zoals In business of gepensioneerd) [Geen invulling] [B2 en B3 n.v.t.] B1 Reglement Gedragscode de beroepsorganisatie van IT-auditors Reglement Gedragscode (Code of Ethics) Hoofdstukindeling: A-100 Inleiding en fundamentele beginselen A-110 Integriteit A-120 Objectiviteit A-130 Deskundigheid en zorgvuldigheid A-140 Geheimhouding A-150 Professioneel gedrag
  • 5. de beroepsorganisatie van IT-auditors Inleiding: A-100.1-3 Artikel A-100.1 De IT-auditor aanvaardt te allen tijde de verantwoordelijkheid op te treden in het algemeen belang en behartigt dientengevolge niet uitsluitend de belangen van een individuele opdrachtgever. Daartoe neemt de IT-auditor bij zijn optreden deze Code in acht en handelt in overeenstemming daarmee. Artikel A-100.3 Deze Code is van toepassing op iedere in het RE- register ingeschreven IT-auditor de beroepsorganisatie van IT-auditors A-110.4 Fundamentele beginselen Integriteit Objectiviteit Deskundigheid en zorgvuldigheid Geheimhouding Professioneel gedrag
  • 6. de beroepsorganisatie van IT-auditors A-100.10: Bedreigingenlijst Eigenbelang Zelftoetsing Belangenbehartiging Vertrouwdheid Intimidatie de beroepsorganisatie van IT-auditors Reglement beroepsbeoefening C1 Raamwerk Assurance- opdrachten C2 Richtlijn Assurance- opdrachten A1 Statuten A2 Huishoudelijk reglement A3 Reglement van toelating A4 Reglement Beroepsethiek A5 Reglement van Tucht A6 Reglement van beroep A7 Richtlijn PE A8 Regeling Over- stappers en herintreders B1 Reglement Gedragscode E Advies Invulling in ontwikke- ling G Uitvoeringsrichtlijnen (Opdrachtaanvaarding, Documentatie) H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg); studierapporten, Handboek en De IT-Auditor B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA D Audit Assessment Review Quick Scan Beoordeling Analyse F Niet-Actief (zoals In business of gepensioneerd) [Geen invulling] [B2 en B3 n.v.t.] B2 Reglement Beroepsbeoefening
  • 7. de beroepsorganisatie van IT-auditors RBB Artikel 3. Krachtens het Reglement Beroepsbeoefening IT-auditors zullen ten minste de volgende onderwerpen in nadere richtlijnen worden behandeld: het raamwerk en de richtlijn voor assurance-opdrachten opdrachtverwerving en -aanvaarding; dossiervorming en -beheer; rapportage en (verplichte formulering inzake) Oordelen verplichte permanente educatie; Artikel 5. Onderwerpen als bedoeld in de artikelen 3 en 4 met een dwingend karakter zullen nader worden uitgewerkt in door de Orde uit te geven Richtlijnen voor de IT-auditor. Artikel 12. Handreikingen bevatten richtinggevende beschrijvingen van methoden, technieken of normen. Afwijkingen van een handreiking moeten worden gemotiveerd en gedocumenteerd. Artikel 15. Naast de Richtlijnen (artikel 5) en handreikingen (artikel 10) worden de overige uitingen betreffende IT-audit als studie' aangemerkt. de beroepsorganisatie van IT-auditors B2 Reglement Beroepsbeoefening RKBN C1 Raamwerk Assurance- opdrachten C2 Richtlijn Assurance- opdrachten A1 Statuten A2 Huishoudelijk reglement A3 Reglement van toelating A4 Reglement Beroepsethiek A5 Reglement van Tucht A6 Reglement van beroep A7 Richtlijn PE A8 Regeling Over- stappers en herintreders B1 Reglement Gedragscode E Advies Invulling in ontwikke- ling G Uitvoeringsrichtlijnen (Opdrachtaanvaarding, Documentatie) H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg); studierapporten, Handboek en De IT-Auditor D Audit Assessment Review Quick Scan Beoordeling Analyse F Niet-Actief (zoals In business of gepensioneerd) [Geen invulling] [B2 en B3 n.v.t.] B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA
  • 8. de beroepsorganisatie van IT-auditors Audit en advies C1 Raamwerk Assurance- opdrachten C2 Richtlijn Assurance- opdrachten A1 Statuten A2 Huishoudelijk reglement A3 Reglement van toelating A4 Reglement Beroepsethiek A5 Reglement van Tucht A6 Reglement van beroep A7 Richtlijn PE A8 Regeling Over- stappers en herintreders B1 Reglement Gedragscode B2 Reglement Beroepsbeoefening G Uitvoeringsrichtlijnen (Opdrachtaanvaarding, Documentatie) H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg); studierapporten, Handboek en De IT-Auditor B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA F Niet-Actief (zoals In business of gepensioneerd) [Geen invulling] [B2 en B3 n.v.t.] E Advies Invulling in ontwikke- ling D Audit Assessment Review Quick Scan Beoordeling Analyse de beroepsorganisatie van IT-auditors Assurance A1 Statuten A2 Huishoudelijk reglement A3 Reglement van toelating A4 Reglement Beroepsethiek A5 Reglement van Tucht A6 Reglement van beroep A7 Richtlijn PE A8 Regeling Over- stappers en herintreders B1 Reglement Gedragscode E Advies Invulling in ontwikke- ling B2 Reglement Beroepsbeoefening G Uitvoeringsrichtlijnen (Opdrachtaanvaarding, Documentatie) H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg); studierapporten, Handboek en De IT-Auditor B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA D Audit Assessment Review Quick Scan Beoordeling Analyse F Niet-Actief (zoals In business of gepensioneerd) [Geen invulling] [B2 en B3 n.v.t.] C1 Raamwerk Assurance- opdrachten C2 Richtlijn Assurance- opdrachten
  • 9. de beroepsorganisatie van IT-auditors Kenmerken assurance-opdracht Definitie Een assurance-opdracht is een opdracht waarbij een IT-auditor een conclusie formuleert die is bedoeld om het vertrouwen van de beoogde gebruikers, niet zijnde de verantwoordelijke partij, in de uitkomst van de evaluatie van of de toetsing van het object van onderzoek ten opzichte van de toetsingsnormen, te versterken. de beroepsorganisatie van IT-auditors Kenmerken assurance-opdracht De vijf elementen 1. Drie partijen 2. Een geschikt object van onderzoek 3. Toepasbare toetsingsnormen 4. Toereikende assurance-informatie 5. Een schriftelijk rapport
  • 10. de beroepsorganisatie van IT-auditors Opdrachtaanvaarding Uitgangspunt Een IT-auditor aanvaardt een assurance-opdracht slechts indien aan alle ethische normen wordt voldaan en de opdracht de vereiste kenmerken bevat. Opdrachtbrief. de beroepsorganisatie van IT-auditors Opdrachtaanvaarding (Concept Richtlijn 210) Elementen opdrachtbrief Doel van de opdracht Het object van onderzoek Doelgroep rapportage en de gehanteerde toetsingsnormen Toegang tot toereikende informatie Zekerheidsniveau en product (rapportage) van de audit
  • 11. de beroepsorganisatie van IT-auditors Opdrachtuitvoering Controlemiddelen Verificatie Waarnemingen ter plaatse Bevestiging Herberekening Opnieuw uitvoeren Analyse Het inwinnen van inlichtingen de beroepsorganisatie van IT-auditors Opdrachtuitvoering Bewijsstukken Inlichtingen van de verantwoordelijke partij Eigen waarnemingen Schriftelijke vastleggingen Interne documentatie Output uit het onderzochte systeem Externe bescheiden
  • 12. de beroepsorganisatie van IT-auditors Rapportage Strekkingen oordelen 4 Strekkingen van oordelen Elementen Richtlijn en kernwoorden (onderstreept) verplicht Bijvoorbeeld goedkeurend Voldoet aan gestelde normen de beroepsorganisatie van IT-auditors Rapportage Elementen rapportage Opschrift Doelgroep Opdracht,onderzoeksobject en moment/periode Reikwijdte onderzoek (kwaliteitsaspecten,normen, diepgang) Verantwoordelijkheden en werkzaamheden Oordeel Beperkingen Ondertekening
  • 13. de beroepsorganisatie van IT-auditors Documentatie (Richtlijn 230) Voor alle werkzaamheden adequate documentatie verplicht de beroepsorganisatie van IT-auditors Dilemmas bij toepassing van de nieuwe regelgeving
  • 14. de beroepsorganisatie van IT-auditors Casus Ethiek C1 Raamwerk Assurance- opdrachten C2 Richtlijn Assurance- opdrachten A1 Statuten A2 Huishoudelijk reglement A3 Reglement van toelating A4 Reglement Beroepsethiek A5 Reglement van Tucht A6 Reglement van beroep A7 Richtlijn PE A8 Regeling Over- stappers en herintreders E Advies Invulling in ontwikke- ling B2 Reglement Beroepsbeoefening G Uitvoeringsrichtlijnen (Opdrachtaanvaarding, Documentatie) H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg); studierapporten, Handboek en De IT-Auditor B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA D Audit Assessment Review Quick Scan Beoordeling Analyse F Niet-Actief (zoals In business of gepensioneerd) [Geen invulling] [B2 en B3 n.v.t.] B1 Reglement Gedragscode de beroepsorganisatie van IT-auditors Casus RG Altijd wel ergens aan de slag, jarenlang Geruchten over scheeflopend project Onderdirecteur = zeer goede bekende; Projectmanager = zeer goede bekende; Onderdirecteur projectmanager Projectmanager eruit? Onderdirecteur X projectmanager, nu niet meer!
  • 15. de beroepsorganisatie van IT-auditors Casus RG: Vragen 1. Bedreigingen fundamentele beginselen? 2. Waarborgen daartegen? 3. Toezeggingen voor objectiviteit niet nagekomen; wat nu? 4. Beide zijden: Niks negatiefs in rapport. Wat nu? 5. Geen vervolgwerk? 6. Geen vervolgwerk. Wat nu? de beroepsorganisatie van IT-auditors Casus RG: Antwoorden 1. Vertrouwdheid, (intimidatie, belangenbehartiging) 2. Bespreken met opdrachtgever en auditee 3. Nogmaals. Plus overwegen opdracht terug te geven 4. Herbezinning over voortzetting 5. Bespreken met naasthogere 6. Niets. Pech.
  • 16. de beroepsorganisatie van IT-auditors Ethiek: Een kwestie van leiderschap de beroepsorganisatie van IT-auditors Opzet: Het NOREA huis C1 Raamwerk Assurance- opdrachten C2 Richtlijn Assurance- opdrachten A1 Statuten A2 Huishoudelijk reglement A3 Reglement van toelating A4 Reglement Beroepsethiek A5 Reglement van Tucht A6 Reglement van beroep A7 Richtlijn PE A8 Regeling Over- stappers en herintreders B1 Reglement Gedragscode E Advies Invulling in ontwikke- ling B2 Reglement Beroepsbeoefening G Uitvoeringsrichtlijnen (Opdrachtaanvaarding, Documentatie) H Handreikingen (ZekeRE Business, ZekeRE Zorg); studierapporten, Handboek en De IT-Auditor B3 Reglement KwaliteitsBeheersing NOREA D Audit Assessment Review Quick Scan Beoordeling Analyse F Niet-Actief (zoals In business of gepensioneerd) [Geen invulling] [B2 en B3 n.v.t.]
  • 17. de beroepsorganisatie van IT-auditors Casus RKBN U bent verantwoordelijk voor een interne audit organisatie waar een groep van zon 85 REs deel uitmaken. Deze organisatie voert zowel IT audits uit als adviesopdrachten. Alle typen IT audits komen voor (assurance en niet assurance opdrachten). Op welke wijze geeft u het kwaliteitssysteem van deze organisatie vorm? de beroepsorganisatie van IT-auditors Casus RKBN: Sleutelwoorden 1. Kwaliteitshandboek met procedures en richtlijnen 2. Kwaliteitsfunctionaris 3. Disciplinaire consequenties 4. Checklisten 5. Borgen kwaliteitseisen in de uitvoering (opleiding, zware rol projectleiders/lead auditors, etc.) 6. Relatie met andere NOREA regels (richtlijn en raamwerk assurance, gedragscode)
  • 18. de beroepsorganisatie van IT-auditors Casus RKBN: Sleutelwoorden 7. Interne kwaliteitstoetsing 8. Onafhankelijkheid 9. Kwaliteitsmaatregelen doceren naar type opdracht 10. Evaluatie kwaliteitssysteem 11. Personeelsbeleid 12. Aansluiting kwaliteitssysteem op fasen in audit 13. Samenwerking met andere auditdisciplines de beroepsorganisatie van IT-auditors Casus assurance, audit en advies 4 REs van verschillende auditorganisaties zijn betrokken bij een project 1. 1 RE als klankbord in het projectteam 2. 1 RE als zekerheidsverschaffer aan externe investeerders over het naleven van de PRINCE 2 standaarden 3. 1 RE als zekerheidsverschaffer aan de projectmanager over het naleven van de PRINCE 2 standaarden 4. 1 RE adviseert over het toepassen van de PRINCE 2 standaarden Welke opdracht wordt door de betreffende collegas uitgevoerd ?
  • 19. de beroepsorganisatie van IT-auditors Casus assurance, audit en advies 1. Overig 2. Assurance 3. Audit 4. Advies de beroepsorganisatie van IT-auditors Vragen ontvangen bij NOREA Welk belang dient de IT-auditor te dienen ? Wie kan een audit-organisatie (met REs) aanspreken op het naleven van de regelgeving van NOREA ? In hoeverre is de assurance-richtlijn van NOREA van toepassing op de interne IT-auditor ?
  • 20. de beroepsorganisatie van IT-auditors 10 juni 10 juni a.s., 17:00u Conferentiecentrum Zonheuvel, Doorn: NOREA ALV (Richtlijn Opdrachtaanvaarding) Voorafgaand (14:30u): Minisymposium De RE als Adviseur Komt allen; meldt u aan! de beroepsorganisatie van IT-auditors VRAGEN ?
  • 21. de beroepsorganisatie van IT-auditors Dank voor uw aandacht