�ݺ�ߣ

Editor's Notes

• #3: Starfshópinn skipuðu Björk Óttarsdóttir og Gunnar J. Árnason sérfræðingar hjá mennta- og menningarmálaráðuneytinu, tilnefnd af ráðuneytinu, Guðjón Bragason sviðsstjóri hjá Sambandi íslenskra sveitarfélaga, Ingibjörg Hilmarsdóttir leikskólafulltrúi Reykjanesbæjar og Berglind Hansen sérfræðingur á skóla- og frístundasviði Reykjavíkurborgar, öll tilnefnd af Sambandi íslenskra sveitarfélaga, og Sigrún Sigurðardóttir leikskólastjóri, tilnefnd af Félagi stjórnenda leikskóla. Valgerður Freyja Ágústsdóttir sérfræðingur hjá Sambandi íslenskra sveitarfélagastarfaði með hópnum. Mér vitanlega hefur ekki verið tekin nein bein afstaða í þinginu til skýrslunnar. Allsherjar og menntamálanefnd hefur kallað fulltrúa starfshópsins á fund sinn þar sem skýrslan og niðurstöður hópsins var kynnt.
• #4: Í nýlegum rannsóknum á áhrifum leikskólastarfs, á ung börn kemur fram að leikskólastarf hefur jákvæð áhrif á þroska barna frá unga aldri ef gæði starfsins eru mikil. Þetta á sérstaklega við um börn með seinkaðan þroska, börn sem búa við bága félagslega stöðu og börn af erlendum uppruna. Í leikskólum njóta þessi börn snemmtækrar íhlutunar vegna sérþarfa sinna og hægt er að grípa mun fyrr inn í með sértækum aðgerðum til að styðja við þroska þeirra og menntun. Til að leikskólinn hafi þessi áhrif er mikilvægt að skólastarfið sé skipulagt með hagsmuni leikskólabarna að leiðarljósi. Hlutfall eins árs barna í leikskóla er misjafnt eftir landsvæðum. Allmörg sveitarfélög bjóða þegar upp á leikskóla frá 12 mánaða aldri og jafnvel fyrr. Hæsta hlutfall eins árs barna í leikskólum er að finna í fámennari landshlutum. Hæst er það á Austurlandi þar sem þrjú af hverjum fjórum eins árs börnum eru í leikskóla. Hlutfallið er sömuleiðis hátt á Norðurlandi vestra, Vestfjörðum og Suðurlandi. Á höfuðborgarsvæðinu, Norðurlandi eystra og Vesturlandi er hlutfallið á bilinu 30-33%. Lægst er hlutfallið á Suðurnesjum þar sem það er 21% en hafði lækkað frá árunum á undan þar sem fjórðungur eins árs barna var í leikskóla. Í flestum landshlutum hefur hlutfall eins árs barna lækkað eða staðið í stað á árunum eftir 2008.
• #5: Samkvæmt lögum um menntun og ráðningu kennara og skólastjórnenda við leik-, grunn og framhaldsskóla skulu að lágmarki ²/₃ hlutar stöðugilda við kennslu, umönnun og uppeldi barna í hverjum leikskóla teljast til stöðugilda leikskólakennara. Leikskólakennarar voru 37% af starfsfólki leikskóla við uppeldi og menntun árið 2013. Það er því staðreynd að skortur er á leikskólakennurum í landinu í dag og langur tími mun líða þar til þetta ákvæði laganna verður uppfyllt Upplýsingar um dagvistunarkostnað eru fengnar frá Reykjavíkurborg vegna ársins 2014. Þá var rekstrarkostnaður vegna dagforeldra dreginn frá. Kostnaður getur verið misjafn eftir sveitarfélögum enda hafa þau mismikið svigrúm til að bjóða öllum börnum leikskólavist frá 12 mánaða aldri. Gera má ráð fyrir að víða á landsbyggðinni sé meira svigrúm til staðar og kostnaður því lægri. Aukinn kostnaður getur komið til í sveitarfélögum vegna nýbygginga og breytinga á eldra húsnæði. Stofnkostnaður við byggingu leikskóla er mismikill eftir aðstæðum og því erfitt að áætla raunkostnað fyrir landið allt. Stuðst var að miklu leyti við gögn frá Reykjavíkurborg úr skýrslu um kynjaða fjárhags- og starfsáætlun en einnig kostnaðartölur frá Akureyri
• #6: Ákvörðun um leiðir til fjármögnunar kallar á formlegar viðræður milli ríkis og sveitarfélaga. Áður en hægt er að leggja fram lagafrumvarp um að lögfesta leikskóla sem úrræði fyrir öll börn frá 12 mánaða aldri þyrfti niðurstaða þeirra viðræðna að liggja fyrir. Engin ákvörðun hefur verið tekin um að hefja formlegar viðræður milli ríkis og sveitarfélaga um málið. Sveitarfélög hafa mjög mismunandi möguleika á að hækka leikskólagjöld og eru fjárhaglsega afar mismunandi sett. Ljóst er að skuldsettustu sveitarfélögin hafa mjög lítið svigrúm til þess að ráðast í fjárfestingar eða auka þjónustu við núverandi aðstæður. Ein leið til fjármögnunar verkefnisins er að hækka hámarksútsvarshlutfall sveitarfélaganna. aukinn kostnaður sem af þessu hlytist kallar á hækkun útsvarsprósentu um 0,20 prósentustig.
• #27: (koma til framkvæmda á næstu 5 árum)
• #32: fylgst sé vel með árangri, viðmið sett, skimanir og viðbragðsáætlanir gerðar Þjóðarsáttmálinn og markmið Hvítbókar er okkar leiðarljós í þessu starfi
• #38: Allir þurfa að hafa trú á barninu. Að allir hjálpist að við að ná árangri –heilsugæslan, bókasafnið, foreldrafélagið, félag eldri borgara… Ef allir hjálpast að þá er ótrúlega margt hægt að gera. Samvinna ekki samkeppni Það skiptir máli að foreldrar viti til hvers er ætlast – Ekki bara fylgjast með hvort hinir geri það sem til er ætlast – allir líti í eigin barm – hvað get ég gert – mitt lóð á vogarskálarnar Litið á læsi sem samvirkt ferli sem hefst þegar barnið er nýfætt. Foreldrar sem mikilvægir samstarfsaðilar. Læsi sem samfélagslegt verkefni.T.d. með þátttöku heilsugæslu, bókasafns, foreldrafélaga, félags eldri borgara… Virk fagleg samvinna milli skólastiga – bæði skólastigin jafn mikilvæg. Ekki samkeppni milli skóla heldur vinna að sameiginlegu markmiði!
• #39: 1.Samstaða þarf að nást um aðgerðir til eflingar læsis, því til mikils er að vinna í þágu hvers nemanda. 2. Það er forgangsverkefni menntamálayfirvalda, sveitarstjórna, skóla, kennara, foreldra og samfélagsins alls að stuðla að læsi nemenda. Þannig er litið á hvert sveitarfélag og skóla sem lærdómssamfélag þar sem allir koma saman og ákveða að styðja við markmið um læsi og þær breytingar sem ákveðið verður að fara í. 3.Hlutverk allra sem að læsisnámi nemenda koma er afar mikilvægt og því er vísað til hugtaksins lærdómssamfélag sem einkennist af "...samstarfi og eindrægni um stuðning við stöðugt nám bæði fullorðinna og nemenda, stöðugri áherslu á að allir nemendur nái árangri og árangursmiðuðum starfsháttum sem bæta vinnubrögð og drífa stöðugar umbætur áfram. Einn af grunnþáttum þess að það takist að koma á viðvarandi lærdómssamfélagi er að starfsmannahópurinn sé samvirkur. Samvirkni byggir á því að hver og einn leggi sitt af mörkum til að allir nemendur nái tilætluðum árangri og átti sig jafnframt á því að allir verða að leggja sitt af mörkum heildinni til framdráttar. Lærdómssamfélagið er grundvallað á þeim gildum að gæði skóla eða fræðsluumdæmis verði aldrei meiri en hæfni kennara og stjórnenda gefur tilefni til. Að byggja upp faglega hæfni einstaklinga og hópa til að takast á við stöðugar umbætur er því hornsteinn lærdómssamfélagsins (Dufour og Fullan, 2013, bls. 1 - 28).”
• #40: Við höfum öll sama markmið, að efla menntun barna í landinu, öll erum við sammmála um mikilvægi lesturs, efla þarf lestur og glæða áhuga barna á bókmenntum oo þannig opna þeim þá undraveröld sem heimur bókarinnar er.
• #41: Lestur þarf að æfa daglega til að byggja upp góða umskráningarfærni og lesfimi. Lesfimi þarf að viðhalda eins og hverri annarri færni. Daglegur lestur eykur orðaforða barna og eflir þar með lesskilning.
• #43: Framhaldsskólameistara þurfa stutta kynningu á hugtökum- ein glæra mætti fara dýpra hjá �����ܲԲԲ���ó����num, góða kynningu á rafrænu skírteini og breytingar á námskrám.
• #44: Nokkur orð um markmið og tilgang námsmats Með námsmati er fylgst með því hvernig nemendum tekst að ná almennum hæfniviðmiðum aðalnámskrár, stuðlað að námshvatningu. Námsmat miðar að því að fá vitneskju um árangur skólastarfsins og hvernig einstökum nemendum eða hópum gengur að ná settum markmiðum. Námsmat á einnig að veita nemendum og foreldrum þeirra, kennurum, viðtökuskólum og skólayfirvöldum upplýsingar um námsgengi, hæfni, vinnubrögð og framfarir.
• #46: Nemandi hefur getað leyst þau verkefni eða prófhluta sem kölluðu á flóknari hæfni en hin.